Бзау колибактериозы

Патогенезі.

 

Тлді (бзаулар) міріні бірінші кні ауырады. Ішек таяшалар дені сау адамдар мен малдарды ішектерінде мекендейді. Осыдан барып осы бактериялар жаппай таралады. Жаа туан бзауды сау шырышы ішек таяшаны енуіне арсы

 

трады. Мшені ораныс кші лсірегенде (дрыс азытандырмаанда жне толысып жетілмегенде, ішекті сірлі абыы абынанда жне т.с.с.) ішек таяшасы бірінші барьерден тіп – ішекті шырышты абыынан, абыну процессін шаырады жне лимфа мен ан жйелеріне теді, сепсис былысына жол береді. Бірнеше пассаждан кейін тлді (бзауды) организмі арылы ішек таяшаны уыттылыы лая тседі, содан кейін дендері сау бзауларда ауру тудыра бастайды. орада аурулар пайда боланда барлы оршалан объекттерге жгып, негізгі індет кзі болып табылады.

 

Ауру аымы жне клиникалы белгілері:

 

Ауру те жіті теді. алжырататын профузды іш ту тлді организмін лсіретіп жне антибиотиктермен емделмей 2 – 3 кні лімен аяталады. Жазылуы те сирек кездеседі. Жазылан мал аырындап салма жинайды жне з атарларынан суі жаынан алып ояды.

 

Іш туі сулы а – ср тсті болып, газ кпіршікті немесе ышыл иісті болады. Сібеген ст йыанын, шырышы жола – жола ан екенін круге болады. Сйы іш ту йрыы мен санын блайды. Толи жиырылуы кшейтілген, ал тыдаан кезде мыылдау дыбыстар естіледі. рса абырасын стаанда ауырсынады, температурасы 40⁰С шамасында ауру басталанда болады, кейбір кездем бірнеше саат; содан кейін іш ту басталанда температура нормаа дейін немесе одан да тмен тседі (37 – 36⁰С). Тбеті болмайды, тл тез арытап, лсірейді. Жануарлар бастарын жне ая – олдарын созып жатады, кздері тсіп, жндері жылтырауыын жоалтып, терісі жергілікті сасы терімен апталан. Пулсі жиі жне лсіз, тыныс алуы стіртін жне жиі болады.

 

Ауру дамыан сайын крсетілген белгілер кшейіп, жануарлар коматозды кйге тсіп ліммен аяталады. Сирек жадайда ішек былыстары біртіндеп азайып жазылады, тбеті ашылып жне малдар аырындап жазыла бастайды.

 

Патологоанатомиялы белгілер:

 

лексе ары. Арты тесікті айналасындаы терісі мен жні, йрыы, сандары сйы нжіс массамен бланан. Крінетін шырышты абытар анемияланан. Негізгі згерістер рса уысында ошауланан. Жмырша рамы кмескі сары сулар оспасы сияты йылан сзбе массадан трады. Жмырша

 

клегейі ызаран, оймалжын шоырланан, ісінген, ан талаан. Ішекті жіішке блігінде азы массалары сйы, клегейлі, кейбір кезде ан оспаларымен. То жне жіішке ішектерді клегейлі блімдеріні ісінген, жабыса шырышпен апталан, жергілікті геперемияланан, ан талаан, сіресе брмеленген. Шажырай лимфа тйіндері лайан, кескенде шырынды, кейбір кезде гиперемирленген. Талаты лкен згерістері згеріске шырамайды. Ол лайан, тсі оыр, шеттері аздап иірленген, стінгі кесіндісі зіні кескінін сатайды. Бауыр мен бйректер анемияланан, капсула астында ан талаулар болуы ммкін. т кпіршігі кнгірт жасыл ою тке толы. Несеп кпіршігінде кнгірт сары зрге толан, несеп кпіршігіні клегейлі абыы згеріссіз. Ккірек уысында, кпе жадайы ісінген жне стінгі абат серозды геморрагияланан, нормадан тыс згерістер жо. Ерекше сирек жадайларда кпені алдыны бас жаында катаралды былысты байауа болады.

 

Диагноз ояр кезінде нені ескеру ажет:

 

Дифференциалды диагноз кезінде мынаны ескеру ажет, таланатын ауру клиникасы сальмонелезден жне дрекі трдегі ішекті абынуы кезінде кптеген састытары бар. Осы жадайда эпизоотологиялы мліметтерді жне кейбір ауруды клиникалы негізін ескеру ажет. Сальмонеллезден айырмашылыы колибактериоз ерте жастаы тл (туаннан кейін бірінші кні) ауырады, сондытан да 5 – 7 кннен лкен бзаулар жаппай ауырса энтеритті пайда болуымен бл колибактериоза кдіктендіреді. Керісінше сальмонеллез – лкен жастаылар (10 – кннен бір айа дейін жне одан да лкендер) ауырады. Колибактериоз кезінде клиникалы белгілер профузды іш ту, ызба болмаан кезде, кшті тез тсуі жне бірнеше кн арасында ауру малдарды луі. Сальмонеллез кезінде де сулы іш ту - те сирек былыс. Сальмонеллезбен ауырандарды нжісі детте консистенциясы сйы бота клегейлі оспалар сияты, бірата сулы емес. Одан баса, сальмонеллез тым аздап дамиды жне жоары температурада теді. Сойан кезде талата згерістер болмайды жне бауыр мен талатаы некроз ошатары колибактериоза крсетеді.

 

Бактериологиялы зерттеулер шін жылды суы мерзімінде лексені толыымен, ал жаз айларында жілік сйектерін жне паренхиматозды органдарды кесектерін 30%-ті глицеринге салып

 

жіберулері ажет. Бактериологиялы зерттеулер кезінде жіті септикалы процессі шін згешеленеді, зіне тн а тыша, лексені барлы мшелерінен егінділер, ішекті лимфа бездерінен аралас немесе алынан сінділер ішек таяшасыны секунды рліне крсетеді.

 

Бактериологиялы зерттеу:

 

Эшерихияны шарты–патогенді жне патогенді емес эшерихияларды морфологиясы мен тинкториалды асиеттері баса да энтеробактериялармен сас, сондытан да диагностикада микроскопиялы діс баалы нтиже бнрмейді. Диагностика негізінде оздырышты блу жне осы немесе баса патогенді топа жататынын анытау жатады.

 

Зерттеуге арналан материалдар:жаадан лген лексеттасымен (мал лгеннен кейін 12 сааттан кем емес). Жаадан лген лекседен бауыр кесектерін т жолдарымен, тала, бйрек, заымдалан кпе бліктерін, он екі иелі ішек пен то ішек кесінділерін (лигатурамен байланан), кіндігін, лимфа тйіндерін, жрек анын пипеткаа сорып алып, жілік сйегін, буындар заымдалан кезде – буын апшыты ішіндегісін пипеткаа жинап алып немесе заымдалан буынды ттасымен жібереді. Материалды балауса кезінде немесе 30% залалды глецирин ерітіндісіне консервіленген трінде жібереді. Зертеуге алынан патологиялы материалды сол кні ндейді; ыс уатысында лексе (материал) толыымен жібігеннен кейін ана деледі.