Минималды ми дисфункциялары. Тиктер, кекештену, энурез

Минималды ми дисфункциялары имыл, сйлеу, мінез-лыты бзылыстарымен крініс беретін жеіл неврологиялы бзылыстар. Синонимдары- жеіл балалар энцефалопатиясы, балалы диспраксия, инфантильды психоорганикалы синдром, минималды ми салдануы.

Этиологиясы, патогенезі: ММД пайда болуына анте, интранаталды кезедердегі ми гипоксиясы, сіресе шала туан балалрдаы ми бзылыстары маызды роль атарады. Ерте жастаы балаларда ММД 25 пайыз жадайларда эпилепсия, олигофрения, бас саинасы бойынша ауыр анамнезі аныталады, бл з кезегінде тым уалаушы факторларды да сер ететіндігін крсетеді. ММД пайда болу механизмінде серотонин, дофамин, адренергиялы жйелерді гипофункциясыны да себебі бар.

Клиникасы. Перинаталды патология кезінде 70-80 балаларда нрестелік кезеде жеіл жалпы милы немесе сирек жадайларда ошаты симптоматика аныталады,олар кезінде перинаталды энцефалопатия деп диагноз ойылып, оларды клиникалы белгілері бір жас клемінде жойылып немесе психомоторлы дамуды тежелуімен крініс береді. Мектепке дейінгі жне мектеп жасындаы балаларда органикалы бзылыстардан функционалды згерістер басым болады. Балалар шамадан тыс белсенді, зейін оюы иындайды, саба лгерімі нашарлап, бтен ортада бейімделуі тмендейді. Кейбір жадайда есту, ойлау абілеті тмендейді. Мндай балаларды араанда миды жеіл органикалы бзылыс белгілерін круге болады, олара ыликздік, мрын ерін атпарыны асимметриясы, блшы ет дистониясы, сіірлік рефлекстерді аисмметриясы байалады. Балаларды имылында саусаты апраксия байалады. Мндай балаларда нзік имылдар иындайды, яни ине мен жіп стау, тйме салу, ая киіміні бауын байлау тоізді имылдары бзылады. Сонымен атар, вегетативті бзылыстар- тершедік, тамыр соысыны, артериалды ысымыны лабильділігі, акроцианоз, ызыл дермографизм байалады.Осы кезде р трлі невроз трізді бзылыстар: гипербелсенділік, тиктер, энурез, тнгі энкопрез, кекештену байалуы ммкін. ММД клиникалы кріністері инфекцияларды, интоксикацияларды, стерсстік жадайларды серінен кшеюі ммкін. Балаларды жасы се келе бл згерістер азайып, мінез-лы тзеле бастайды.

Диагностикасы: ММД сырты белгілеріні арнайы сипаттамасы болмаса да,диагностикасы клиникады мліметтерге негізделеді. Бл кезде басты назар неврологиялы микроорганикалы белгілерге ана емес, функционалды бзылыстар, мінез-лыны згеруі мен мектептегі лгеріміні дегейіне байланысты. ММД синдромын кбінесе невроздар мен олигофрениялардан ажырату керек.

Емдеуі: ММД емдеу шараларына е бастысы дрыс трбие мен психотерапия жатады. Белсенді ойындар, ЛФК жасы сер етеді. Баланы жадайына байланысты тыныштандыратын заттарды – валериана тнбасын, транквилизаторлар, антидепрессанттар, ноотропты заттар-аминалон

Пирацетам, пантогам, витаминдер, ыланды ванналар, электро йы, ине рефлексотерапия, физиопроцедураларды олдануа болады.

Тиктер:- бет, мойын, иы аймаындаы жылдам, клоникалы, ыраты, стереотипті имылдар. Е жиі кездесетін формасы балаларда гиперкинездер тріндекездеседі. Тиктер кбінесе 6-8 жаста, сирек ерте балалы шата кездеседі.

Этиологиясы: тиктерді пайда болуында басынан ткерген жйке жйесіні органикалы аурулары, жедел немесе созылмалы психотравмалар, соматикалы аурулар сер етеді.

Клиникалы жне электрофизиологиялы зерттеулер экстрапирамидалы жйе мен миды тере рылымдары аймаындаы органикалы бзылыстарды анытаан. Тиктер кезінде балаларда холинергиялы субкомпенсация, анда гистаминні кбеюі, серотонин-моноаминоксидаза жйесіні тмендеуі байалады. Содан со р трлі эндо, экзогенді факторларды сер етуінен декомпенсация пайда болып, тиктер дамиды.

Классификациясы бойынша тиктер пайда болу себептеріне байланысты органикалы, психогендік, невроз трізді, гиперкинездер деп блінеді.

Клиникасы: Тиктерді сырты кріністері р трлі. Олар кбінесе жиі кірпік ау, абаты ктеру, аузын ашу, басын айналдыру сияты еріксіз имылдармен крініс береді.

Органикалы тиктер бас миыны органикалы ауруларынан кейін,сіресе, ревматикалы энцефалиттерден кейін пайда болады.

Диагностикасы: Тиктерді кіші хорея мен крделі абсанстардан ажырату керек.Абсанстардан со естен тану мен толы амнезия байалады, ал тиктер кезінде мндай згерістер болмайды.

Емдеуі: Тиктерді барлы трлеріне кн тртібін сатап, баяу, тыныш имылдармен шылдандыру керек. Физиотерапиялы емдерден рудотель 5-10мг таерте жне кешке абылдау керек. Электройы мен инерефлексотерапия олдану керек.

Жйке жйесіні негізгі ызметі-сырты жне ішкі орта шарттарына байланысты физиологиялы процестерді реттеу.рыты жйке жйесі эмбрионалды мірді ерте кезедерінде дами бастайды. Эктодермадан жйке пластинасы, одан со жйке саласы, одан со жйке ттікшес пайда болады.

Апталы эмбрионда жйке ттікшесіні оралды бліміні жуандауы байалады.Дамуды 3-ші аптасында жйке ттікшесінде ш алашы ми апшытары пайда болады, олардан бас миыны негізгі бліктері дамиды. Дамуды 3-ші айында ОЖЖ

1. Клиникалы формалары (дрежелеріне арай)

Жеіл дреже – негізінде гемоликвородинамиканы бзылуы,айтымды морфофункционалды ыысулар.

Орта дреже – негізінде ісікті-геморрагиялы згерістер, функционалды жйелерді туа пайда болан жеткіліксіздігі, дистрофиялы згерістер мен миды ошаты глиозы.

Ауыр дреже – негізінде ми ісігі, ауымды ан йылулар, метаболизмні тере бзылыстары, дамуды артта алуы, атрофия, глиоз.

2. Ауруды кезедері

Жедел-7-10 кннен 1 айа дейін,

Жеделдеу, ерте алпына келу – 4 айа дейін,кеш кезеі 4 айдан 12-24 аа дейін.

3. Заымдану дегейі

Ми абытары мен ликвор ткізгіш жолдар, ми ыртысы,ыртыс асты рылымдар, ми сабаы, мишы, жлын, шеткері жйкелер, аралас формалар.

4. Клиникалы синдромдар

А. Жедел кезеіні синдромдары

· Комалы

· имыл бзылыстары

· ОЖЖ жалпы кйзелуі

· Гипретензиялы-нидроцефалды

· Тырыспа

· Жйке-рефлекторлы озу синдромы

Б. алпына кеду кезеіні синдромдары

· Цереброастениялы

· Вегетативті-висцералды

· имыл бзылыстары

· Тырыспа

· Гидроцефалды

· Психомоторлы,сйлеу алды дамуыны кешеуілдеуі

· Статико-локомоторлы функцияларды бзылуы

· Психикалы бзылыстар

5. Аыр соын болжау

А. Сауыу

Б. Психофизиологиялы – сйлеу ызметіні кешігуі

В.Жел симптоматикамен крініс беретін энйефалопатия

1.шашыранды ошаты микросимптоматика

2.миішілік гипертензия

3.астеноневротикалы синдром

Г.Жйке жйесіні органикалы заымдалуы-имыл, сйлеу, психикалы бзылыстар, симптоматикалы эпилепсия, прогрессивті гидроцефалия, балаларды церебралды салдануы.

1.Ауруды жедел кезеі келесі синдромдармен сипатталады:

Коматозды синдром есті болмауымен крінеді. Ол миды ісінуі мен миішіне ауымды ан йылудан кейін дамиды. Клиникасында бдшы ет гипотониясы, туа пайда болан рефлекстер, сіресе жту мен сору рефлекстері жойылады. арашытары кішірейіп, анизокория дамуы ммкін, арашытарды жарыа рефлексі лсіз немесе болмайды, кейде ыликздік, орталы типті бет жйкесіні жеткіліксіздігі, нистагм байалуы ммкін.

Команы 3 дрежесі бар 1 дрежесінде беткейлік сезімталды жойылып, тері рефлекстері тмендейді. 11 дрежелі комада сезімталдыты, тері рефлекстеріні жойылуы, блшы ет атониясы байалады. 111 дрежелі комада нистагм, ыликоздік, бдшы ет атониясы, арефлексия, арашыьарды жарыа рефлексі жойылып, оларды кееюімен сипатталады.

ОЖЖ жалпы кйзелуі синдромы ОЖЖ орта дрежелі бзылуы кезінде байалады. Ол гиподинамия, гипорефлексия, блшы ет гипотониясымен аныталады.

Гипертензиялы синдром ликворлы ысымны жоарылауымен сипатталады. Клиникалы крінісі: вертикалды жадайда баланы лкен ебегі лкейіп, тері асты веналары кеейеді, лосу, блшы ет тонусыны жоарылауы, спонтанды Моро рефлексі, тере рефлекстерді жоарылауы, гиперестезия, иек пен олдарды треморы, йыны бзылуы. Ликвор ысымы 100 мм су ба. бойынша асады.

Гидроцефалды синдром гипертензиялы синдромнан кейін дамып, одан миды сусіділенуімен ерекшеленеді. Клиникалы крінісі жоарыда крсетілген белгілерден баса басты,лкен ебегіні патологиялы лайып, тігістерді ажырауы, Грефе синдромы, экзофтальмия пайда болады.

Тырыспа синдромы перинаталды энцефалопатияны орта мен ауыр дрежесінде байалады. Нрестелерде тырыспа миа ан йылуынан, гипогликемия, В6 витаминіні жеткіліксіздігінен, гипоксиядан, гипо- немесе гипернатриемия, нейроинфекция, гипомагниемия, метаболизм бзылуынан кейін пайда болады. Тырыспа р типті: тоникалы, клоникалы, миоклониялы, тонико-клоникалы, таралуы бойынша фокальды жне жайылан болып блінеді.

Жоары нейро-рефлекторлы озышты синдромы перинаталды энцефалопатияны жедел кезеіне тн жне клиникалы крінісінде мазасыздану,иек пен ол-ая треморы, йыны бзылуымен байалады.

2. алпына келу кезеі жеіл жне орта дрежелі заымдануы бар балаларда кездесіп, миды ызметі жылдам алпына келеді.

Цереброастениялы синдром –жеіл дрежелі заымдануы бар балаларда байалады. алыпты психикалы жне физикалы дамыан балаларда сырты факторларды серінен эмоционалды лсіздік, жалпы имыл бзылыстары, туа пайда болан рефлекстерді кшеюі, спонтанды Моро рефлексі, са амплитудалы тремор, йыны бзылуы байалады.

Вегето-висцералды дисфункция синдромы: диэнцефалды реттелуді бзылуынан пайда болады. Бл синдрома вегето-тамырлы датарды пайда болып, ткінші цианоз, терморегуляциялы бзылыстар, асазан-ішек дисфункциясы тн.

озалыс бзылыстары синдромы имыл белсенділігіні жоарылауы немесе тмендеуі,блшы ет гипотониясы немесе гипертониясы, моно-, геми-, тетрапарез, гиперкинездермен сипатталады.

Блшы ет гипотониясы мишы, жлынны алдыы мйіздеріні заымдануынан кейін пайда болады. Блшы ет гипертониясы пирамидалы жолды заымдануынан кейін тере рефлекстерді кшеюімен, Бабинский рефлексіні болуымен сипатталады.