Оу жктемесіні е жоары клеміне ойылатын талаптар

 

21. Трбиеленушілер мен білім алушыларды апталы оу жктемесіні е жоары шекті клемі, йымдастырылан оу ызметіні затыы баланы денсаулыы мен психикасын орау масатында енгізіледі.

22. Мектепке дейінгі білім беруді барлы дегейлеріндегі оу жктемесі лгілік оу жоспарында белгіленген.

йымдастырылан оу ызметіні затыы:

ерте жастаы балалар шін – 7-15 минут;

мектепке дейінгі орта жастаы балалар шін – 15-20 минут;

мектепке дейінгі естияр жастаы балалар шін – 25-30 минутты райды.

23. «Білім туралы» 2007 жылы 27 шілдедегі азастан Республикасы Заыны негізінде мектепке дейінгі йымдарды жне білім беру йымдарындаы мектепалды сыныптарды педагог ызметкерлеріні айлы ебекаысын есептеу шін оу жктемесіні апталы е жоары клемі 24 саатты райды (МЖМБС-ны бес білім беру саласыны мазмнын іске асыруа баытталан негізгі оу жктемесіне 20 саат, мектепке дейінгі йымны кн тртібіне сйкес жзеге асырылатын баса іс-рекет трлеріне (ойын, дербес, шыармашылы, жеке жмыс жне т.б.) 4 саат кзделген).

_________________________

 


Мектепке дейінгі

трбие мен оытуды

мемлекеттік жалпыа міндетті

стандартына осымша

 

1-кесте

 

Денсаулыты сатау дадылары

 

Р/с № Дадылар тізбесі 1 жастан бастап 2 жаса дейін 2 жастан бастап 3 жаса дейін 3 жастан бастап 4 жаса дейін 4 жастан бастап 5 жаса дейін 5 жастан бастап 6 жаса дейін 6 жастан бастап 7 жаса дейін

 

Мдени-гигиеналы дадылар Ересектерді кмегімен жуынуды, киінуді, шешінуді арапайым дадыларын орындайды Жеке бас гигиенасыны алашы дадыларын мегерген Жеке бас гигиенасыны аидаларын біледі жне сатайды Гигиеналы шараларды орындау ретін біледі Гигиеналы шараларды здігінен орындайды Гигиеналы шараларды орындау кезінде зіне-зі ызмет ету жне зара кмек крсету дадыларын мегереді, шынытыруды барлы тсілдерін біледі жне орындайды
Дене трбиесі Белгілі бір баытта жріп, жгіре алады Жгіру, рмелеу жне секіруді алашы дадыларын мегерген Негізгі имыл-озалыс трлерін орындауды арапайым дадыларын мегерген мірлік маызы бар имыл-озалысты здігінен орындай алады Негізгі имыл-озалысты орындау кезінде шыармашылы танытады Жас ерекшелігіне сай санды жне сапалы крсеткіштерге жете отырып, негізгі имыл-озалыс трлерін орындай алады
Дербес имыл белсенділігі атар ойнай алады, кеістіктегі ашы, зейінді тартатын заттарды з бетінше таба алады Шаын топта бірге ойнай алады Бірлескен ойындарда арапайым ережелерді сатай алады з бетінше трлі ойындар ойнай алады, барлы ойын ережелерін сатай алады Балалар тобымен имыл ойындарын йымдастыру дадыларына біледі имылдарын еркін мегеріп, саналы трде ойын ережесін сатай алады. озалыс ызметінде арапайым зін-зі баылау алыптасан
Салауатты мір салты Кнделікті шыныу тсілдерін біледі Шынытыру шараларын ткізу кезінде жаымды кіл-кй танытады жне ауіпті жадайда саты танытады. Салауатты мір салтыны арапайым ережелерін біледі, ересектерді крсетуімен дене шынытыру элементтерін орындайды Балабашада зін стауды арапайым ережелерін біледі жне сатайды. сімдіктерге, жануарлара, жндіктерге арым-атынас жасай біледі. ауіпсіздік аидаларын саналы трде орындайды. Дене шынытыру шараларыны ажеттілігі мен маыздылыын тсінеді Азаны шынытыру жне дене сымбатын сатау тсілдерін біледі. Кн тртібін сатайды

 

2-кесте

 

Коммуникативтік-тілдік дадылар

 

Р/с № Дадылар тізбесі   1 жастан бастап 2 жаса дейін 2 жастан бастап 3 жаса дейін 3 жастан бастап 4 жаса дейін 4 жастан бастап 5 жаса дейін 5 жастан бастап 6 жаса дейін 6 жастан бастап 7 жаса дейін

 

арым-атынас мдениеті Жай сйлеммен айтылан тінішті орындай алады рбыларымен арым-атынаса тсе алады   Ересектерді сзін тсінеді. Сратарды тыдайды, олара жауап бере алады Ересектермен, балалармен арым-атынаса тседі жне оларды тініштерін орындай алады оамды орындардаы тртіп ережелерін біледі жне оларды сатайды. Тілдесу аидаларын: сзсіз тілдесу ралдарын; сйлесу дебін мегерген.
Тілді грамматикалы рылымы Жеіл сздерді олданып, оларды тсіндіре алады з ойын тсінікті дрыс жеткізе алады ажетті сздер мен сз тіркестерін олдана алады Ересектерді сра оюы арылы салалас жне сабатас рмалас сйлемдерді йлесімді растыра алады Сйлеуге сыни арым-атынас таныта алады, грамматикалы дрыс сйлеуге тырысады Сз тіркесі мен сйлемдерді грамматикалы дрыс растыра алады. Сйлеуде таныс сздерді иын трлерін олданады
Сйлеуді дыбысты мдениеті Дауысты дыбыстарды жне дауыссыз дыбыстарды артикуляциялы атынаста жеткілікті трде аны айта алады Дауысты жне дауыссыз дыбыстарды дрыс дыбыстай алады Сздерді дыбысталуын тыдай отырып, оларды аны айтады Ана тіліні барлы дыбыстарын дрыс айтады Дыбыстарды саралай отырып, интонациялы мнерлеуді ртрлі тсілдерін олданып, сздерін белсенді трде былтып ойнай алады Дыбыстарды аны, дрыс, мнерлеп айта алады, жіктей алады, дыбысты шартты белгілеріні кмегімен буын мен сз растыра алады
Сздік ор Ересектерді айтан сздері мен сз тіркестерін айтады зі, отбасы мшелері, сйікті ойыншытары туралы сратара жауап бере алады Барлы рекеттерді, заттар мен былыстарды, оларды белгілерін жне сапасын атайды Крнекі жадаяттарсыз -а сздерді олданып, сйлеуде етістіктерді белсенді олдана алады Сйлемде антоним, синоним сздерді олдана отырып, тілдегі сзді кп маыналыын тсінеді Сзжасам дадыларына ие. Заттарды белгілері мен асиеттерін олдана отырып, сзді маынасын тсіндіре алады.
Байланыстырып сйлеу Тапсырманы мият тыдайды жне оны баса адама жеткізуді, ыса фразалар мен сздерді олданып тініш жасай алады Тілектерін, ойларын, сезімдерін айту шін сздерді олдана алады Табиатты тірі жне лі нысандарын баылау, суреттерді, заттарды арастыру арылы сратара дрыс жауап бере алады Диалогтік сйлеуді, тілдесуді негізгі формасын мегерген. 2-3 сйлемнен тратын тжырымдарды олдана біледі ртрлі сз таптарын, эпитеттерді, салыстыруларды олдана отырып, монолог ра алады Берілген таырып , сурет бойынша арапайым, жайылма сйлемдерді олдана отырып байланыстырып, бірізділікпен гіме растыра алады
Шыармашылыпен сйлеу ызметі Крделі емес шаын сахналы мазмндаы ойыншытарды ойылымдарын тсінеді, оларды рекеттеріне еліктей алады Сауса ойындарына арналан тапатарды жата айтады Кейіпкерлерді мінездемесін беру шін интонациялы мнерлеуді арапайым трлерін олданады Таныс ертегілерін айта алады, ойыншытар бойынша шаын гімелер растырады Оиалар растыра алады, астарлы жне ауыспалы сздерді олданып, тсіне алады. Трлі оиалар айта алады, ертегілер ойлап шыарады, ойына ле йастары мен сз растыруа ызыады
Шыармаларды абылдауы Тиісті суреттерді олдана отырып шаын, арапайым гімелерді, ледерді, тапатарды тсінеді Халы ауыз шыармашылыы туындыларына эмоциямен н ата алады Трлі оиалара, кейіпкерге зіні арым-атынасын білдіреді зіне найтын бірнеше шыармаларды атай алады, деби кейіпкерлерді ойында олданады Кітапа деген ызыушылы танытады, ледерді жата мнерлеп оуы ммкін Крген, таныс шыармалар мтінін мазмндай алады
Сауаттылы негіздері         ш дыбысты сздермен талдау жасай біледі. Тыдай біледі жне екпінді буындарды ажыратады. Дыбыстарды айтылуы мен дыбысталуына талдау жасаанда білімін олдана алады. 4 дыбысты сздерге дыбысты талдау жасайды, дыбыстарды сипаттайды.
                 

 

3-кесте

Танымды дадылар

 

Р/с № Дадылар тізбесі 1 жастан бастап 2 жаса дейін 2 жастан бастап 3 жаса дейін 3 жастан бастап 4 жаса дейін 4 жастан бастап 5 жаса дейін 5 жастан бастап 6 жаса дейін 6 жастан бастап 7 жаса дейін

 

Заттарды асиеттерін бадарлау Біртекті заттарды бір белгісі бойынша (клемі, пішіні) топтастыра біледі. Негізгі трт тсті ажырата алады Заттарды негізгі тстерін, пішінін, клемін, сипатын ажыратады Салыстыру (атар ою, тіркеу) тсілімен заттара тн айырмашы-лытарды таниды жне атайды Заттара тн ерекшеліктерді жне белгілерді иісі, дмі, дыбысы негізінде абылдайды, атай біледі Танымды рекет ретінде заттарды асиеттері мен белгілерін арастыра алады Адам міріндегі маызына жне олданылуына байланысты заттарды даярлау шін пайдаланылатын материалдарды асиеттері мен алуан трлілігі туралы білімді мегерген
оршаан лемді танып білу зі, отбасы туралы білімге ие. Айналасындаы жануарларды, сімдіктерді жне заттарды таниды Адамдара, оларды рекетіне ерекше ызыушылы танытады Табиаттаы жне ауа райындаы арапайым згерістерді байайды жне атайды.Бадаршам белгілеріні мнін тсінеді жне атайды Тірі жне лі табиат пен оамды мірдегі арапайым себеп-салдарлы байланыстарды тсінеді Танымды міндеттерді шынайы-крнекі жне крнекі-лгі трысында шеше алады, жйелей жне топтастыра алады. састытары мен айырмашылы-тарын табуа абілетті. оршаан ортадаы табиат объектілеріні сипаты мен айтарлытай белгілерін айындау негізінде тсініктерін орыта біледі
рылым-дау дадылары Ересектерді кмегімен арапайым рылыс рай алады Ересектерді крсетуімен арапайым рылыстарды айталап жасайды (стіне, жанына, астына оя алады) рылыс материалда-рын ртрлі тсілдермен орната алады. Оны негізгі блшектерін біледі жне атайды рылыс материалдарын з бетінше тадайды, рылысты демі орындауа тырысады растыруды бірнеше жне арапайым жинатау тсілдерін мегерген.Трлі нтиже алу шін бір жне бірнеше тсілдер олданады. Жапсыру жне сурет салу трінде геометриялы пішіндерден шынайы жне абстракциялы объектілерді арапайым модельдерін жасай алады
Экология-лы мдениет негіздері Тіршілік иелерін, сімдіктерді ажырата алады, олара ызыушылы танытады Жануарлар леміне мейірімділік танытады жне ыпты арым-атынас жасайды Ересектерді кмегімен сімдіктерді ктіп баптау бойынша арапайым ебек дадыларын орындай алады Табиатта зін-зі стауды кейбір нормаларын мегерген оршаан лемні алуан трлілігін тсінеді. сімдіктерді асиеттері мен жануарларды мекендейтін ортасын біледі са ерекше белгілері бойынша жануарлар мен сімдіктерді ажырата біледі жне атай алады. Табиат брышындаы мекендеушілерді ктіп баптай алады. мірлік жаа жадайларда ауіпсіздікті сатай алады
арапайым математикалы тсініктер Ересектерді нсауларын тсінеді жне айналасындаы кеістіктен заттарды таба алады Кеістікте бадарлауды бастапы дадыларын мегерген Уаыт, кеістік, туралы арапайым тсініктерін крсете алады Уаыт туралы (тулік бліктері: таерте, кн, тн; кндер: бгін, кеше, ерте; жылдам, баяу) тсініктерге ие Геометриялы пішіндерді рылымды сипаттамаларын, тура жне кері реттегі санды атынасты біледі Трлі белгілері бойынша объектілерді жіктей алады; сз арылы кеістіктік-уаыт атынасын мегерген; логикалы ойлау тсілдеріне ие.
Ізденіс жне экспери-менттік іс-рекет ртрлі пішіндегі (тесіктерге) ойытара сйкес заттарды салуды біледі ртрлі заттармен эксперимент жасай (ажырата, жалай, растыра) алады Таныс материалдар-мен з бетінше эксперимент жасай алады Масатты трде жаа материалдармен эксперимент, моделін жасай алады жне заттар арасындаы жалпы белгілерді ажырата біледі арапайым себеп-салдарлы байланыс орната алады, ретімен жне нтижелі эксперимент жасай алады Нтижеге жететін эксперимент рекетіне масат оя, нтижеге жете біледі
Апарат-пен жмыс   ртрлі апарат кздеріне ызыушылы танытады Ескі жне жаа апарат-тарды айырмашылы-ын анытайды Жаа апараттар алу ажеттігін тсінеді Жаа апаратты алай сынуды, кімдер ызыушылы танытатынын біледі жне тсінеді Алан апарата талдау жасайды, оларды саналы трде олдана алады.

 

4-кесте

Шыармашылы дадылар

 

Р/с № Дадылар тізбесі 1 жастан бастап 2 жаса дейін 2 жастан бастап 3 жаса дейін 3 жастан бастап 4 жаса дейін 4 жастан бастап 5 жаса дейін 5 жастан бастап 6 жаса дейін 6 жастан бастап 7 жаса дейін

 

Музыкалы іс-рекет н орындау барысында крделі емес имылдармен би уеніне кілді сипат бере алады Музыкалы аспаптарды біледі, музыкалы фразаларды жоары жне тмен дыбысталуын ажыратады, ересектермен бірге н айтуа ыылас танытады Музыкалы шыарманы арынын ажыратады жоары дыбыстарды ажыратады, уенні басы мен соына назар аударады Дауыс тембрін ажыратады, нді созып айтады, сздерді аны айтады; биді, музыкалы ыраты имылдарын орындайды Балалар музыкалы аспаптарында ойнауды арапайым дадыларына ие, музыкалы дыбысты, затыыны, тембріні негізгі асиеттерін ажыратады. нді суырып салып айту абілетіне ие. Музыкалы аспап сйемелдейтін уенді, регистр дыбысын ажырата алады. Балалара арналан музыкалы аспапта ойнау барысында, н айтандай, билегенде минорлы жне мажорлы дыбысталуды абылдап, жаырта алады
німді іс-рекет ааз бетін ашы датармен, жапалармен толтырады, дгелек, жайпа пішіндерді мсіндейді Мсіндеу дадыларын игерген (заттарды шырлау, сндеу). ааз бетіне тік жне жаты, ирек сызытар сыза алады. Бейнелеу рекетіне ажетті негізгі техникалы дадылар мен іскерліктерді игерген Бейнелеу неріні трлері туралы ымдары бар (кескіндеме, мсіндеу, халы нері) Бейнені сипатына тн бейнелеуді техникалы тсілдері мен ралдарын з бетінше тадай алады Трлі техникалы ралдарды з бетінше олдана алады, жмыстарды жаа бліктермен толытырады жне семдей алады
оршаан ортаны эстетикалы абылдау Бояуды ашы тстеріне назар аударады, олара та алады, уанады Халыты ойыншытарды арастыру кезінде эмоциялы уаныш білдіреді, оларды ашытыын, демілігін атап крсетеді Трлі бейнелеу нері трлеріне ызыушылы танытады, материалдарды ыпты олданады Геометриялы пішіндер мен сімдік элементтерін ыраты орналастырады. Би сипатындаы музыканы эмоциялы трде абылдайды Сндік нерге, дизайна ызыушылы білдіреді, жмысты тсілдерін тадайды жне длелдейді, жмыса материалдарды тиімді олданады, табиатты семдігіне, киімге жне блмені жинаылыына эмоциялы трде мн береді. арастыран заттары бояуыны анытыы (фактурасы) туралы тсінігі бар.нерді баса трлеріні тпмтінінде нер туындыларына алашы талдау жасау дадысына ие.

 

5-кесте

 

леуметтік дадылар

 

Р/с № Дадылар тізбесі 1 жастан бастап 2 жаса дейін 2 жастан бастап 3 жаса дейін 3 жастан бастап 4 жаса дейін 4 жастан бастап 5 жаса дейін 5 жастан бастап 6 жаса дейін 6 жастан бастап 7 жаса дейін

 

зін стау мдениеті дадылары зін стауды арапайым нормаларын мегерген жне жаымды деттері алыптасан Мінез-лы нормалары мен аидаларын тсінеді, слемдесу, оштасу, ризашылы сздерін олданады Адами арым-атынас туралы білімді мегерген, эмоциялы жадайды тсінеді Жаын жне айналасындаы адамдара арапайым аморлы танытады ажетті жадайда кмек срай алады, баса адамдарды тілектерін рметтейді Мінез-лыты адамгершілік нормалары туралы, табиатта зін-зі стау туралы, деп аидалары туралы біледі
Ересектермен жне рдастарымен зара іс-рекет Ересек адамды ынтамен тыдай біледі, оны тапсырмаларын орындайды. Крделі емес тапсырмаларды есінде сатайды жне орындайды Жаындарына, рдастарына бауырмалды, тілектестік сезім танытады рдастарымен траты ойын бірлестіктеріне осылады жне танымды таырыптара ересектермен тілдесе алады Ересектермен бірге ебек рекеттерін орындайды. рдастарыны арасында зіні орнын, «Менін» сезінеді Ересектермен жне рдастарымен бірге ебек ете алады, орта масат ояды жне оны нтижесін талылай алады Ересектермен бірлескен рекетке татулыпен осыла алады, пайдасын тигізуге жне оан анааттануа тырысады
Адамгершілік нормалары туралы тсінік Айналасындаылармен арым-атынасты реттеу шін жне тілектерін білдіру шін ажетті сздерді олдана алады Нені «жасы», нені «жаман» екенін біледі жне тсінеді зіні рекеттерін, ертегі кейіпкерлеріні рекеттерін баалай алады Адамгершілік нормалары мен оамда зін-зі стау аидаларын сатайды зін-зі стауды адамгершілік нормаларын сатайды, жаымды іс жасаанда уанады, рахаттанады, адамгершілік нормалары бзыланда уайымдайды зіні жне баса да халытарды дептілік нормалары мен ндылытарын біледі, тсіністік, тзімділік танытады. леуметтік лемде зара арым-атынас жасау іскерлігіне ие, оамды тртіп аидаларын сатауды коммуникативтік дадыларын мегерген.

 

______________________________