Орташа салматанан балл бонитетті анытау

 

2-кесте

 

Танап	Механикалы рамы	Танап клемі Р (га)	Бонитет балы Б	Р*Б
	І асты ауыспалы егістері Жеіл сазды Сазды Сазды Сазды Жеіл сазды Сазды Жеіл сазды Сазды	56,14 54,6 40,22 76,57 57,07 46,12 31,55 66,02		280,7 491,4 321,76 761148,55 342,42 415,08 347,05 660,2
	Барлыы	428,29
	ІІ І асты ауыспалы егістері Жеіл саздаты Жеіл сазды Жеіл сазды Жеіл саздаты Сазды Жеіл сазды Сазды Сазды	62,17 55,50 54,58 60,55 52,92 50,83 47,49 50,01		1056,89 721,5 764,12 1513,75 793,8 406,64 664,86 1050,21
	Барлыы	434,05
	ІІІ І асты ауыспалы егістері егістігі Сазды Сазды Сазды Жеіл сазды Сазды Сазды Сазды Сазды	62,06 51,31 44,42 45,57 48,09 45,63 49,65 79,46		1427,38 718,34 666,3 1139,25 865,62 1095,12 744,75 874,06
	Барлыы	426,19	18,3

 

 

Егістік жерлерді жалпы баалануыны крсеткіштері кадастрлы аудандара мамандандырылуды тиісті ндірістік типтеріні ауылшаруашылы ксіпорындарды егістік жерлер аудандарыны орташа рылымы бойынша есептелінеді.

 

 

 

 

Жер учаскелерін ауыл шаруашылыы масатындаы

жеке меншікке берген кезде олар шін тлемаыны

БАЗАЛЫ СТАВКАЛАРЫ гектарына мы тегемен

3-кесте

Облыстар	А.ш. алаптары	Топыраты типтері мен шаын типтері
Ср оыр	мдар	Ср топ. арап.	Таулы ыз. о	Таулы ара топ	Субьалпілік, алпілік
Жамбыл	Суарылмайтын			15,6	24,4	26,9
Егістік
Суармалы егістік	4,6		74,5	114,1
Шабынды			10,6	10,6	11,9	9,4
Жайылым	2,0	1,9	5,6	6,9	8,6	6,9

 

Мелиоративтік жадайына байланысты

4-кесте

Крсеткіштер	Тзету коэффиценттері
Жерді мелиоративтік жадайы
Жасы тзданбаан, сортадалмаан, тастанбаан, эрозияа шырамаан, жер асты сулары ктерілмеген жне дегейі 3 метрден жоары, минералдылыы – 6 м	1,1 – 1,3
анааттандырарлы - лсіз тздалан, аздап тастаты, лсіз эрозияа шыраан, лсіз сортаданан, лсіз минералданан жер асты суларыны тередігі 3 – 6 м	0,8 – 1
анааттандырмайтын – орташа жне атты тзданан, орта жне атты сортаданан, тастаты, орта жне атты эрозияа шыраан жерлер, минералдыы 1 г/м, жер асты сулары 3 метрден кем тередікте	0,8 – 1
Жер бетіні ылдилыы (еістігі) градуста: 2 – ге дейін 2,1 – 5 – ге дейін 5,1 – 10 – ге дейін 11 – 15 – ге дейін 15 жоары	0,45 0,9 0,85 0,6

 

Азыты алаптарын баалау

5-кесте

 

Шабындыа : Жер жадайы: Жасы – ластанбаан (оыстанбаан) бталар баспаан, тзданбаан, тастатанбаан, сімдік жамылысы жасы жер телімі	1,1 - 1,3
анааттандыратын – ластанан, бталар басан, тастаты, шп жамылысы рамы бзылан жер телімі крсетілген белгілер ауданны 40 пайызынан артыы	0,9 – 1
анааттандырмайтын – оыстанан, орманданан (талдар басан), бталар басан, шп жамылысы рылымы бзылан жер телімі. Крсетілген белгілер ауданны 40 пайызынан арты	0,5 – 0,8
Жер бетіні еістігі, градуста 2 – ге дейін 2,1 – 5 дейін 5,1 – 10 дейін 11 – 15 дейін 15 тен жоары	0,95 0,9 0,85 0,5

Шабынды шін жерді жадайы

6-кесте

 

Жасы – оыстанбаан (ластанбаан) бталар баспаан (желінбейтін бталар), тзданбаан, сімдік жамылысыны аймата белгілері айын білінетін	1,1 – 1,3
анааттандыратын – оыстанан бталар басан (желінбейтін бта) орманданан, тастатанан, айматы сімдік жамылы рылымы бзылан (тапталан) жайылымдармен, таырлармен. Ауданнан – 40 % дейін	0,9 – 1
анааттандырмайтын – оыстанан, бта басан, тзданан, тастаты, сімдік жамылысы рылымы бзылан, атты бзылан, жайылыммен, шым таырлар. Ауданнан 40 % жоары	0,5 – 0,8
Жер бетіні еістігі, градуста 12 – ге дейін 13 – 20 дейін 20 жоары	0,8 0,6

 

 

Жайылым шін жерді жадайы

7-кесте

 

Жасы – оыстанбаан (ластанбаан) бталар баспаан (желінбейтін бталар), тзданбаан, сімдік жамылысыны аймата білгілері айын білінетін	1,1 – 1,3
анааттандыратын – оыстанан бталар басан (желінбейтін бта) орманданан, тастатанан, айматы сімдік жамылы рылымы бзылан (тапталан) жайылымдармен, таырлармен. 40 % астам ауданнан байалады	0,9 – 1
анааттандырмайтын – оыстанан, бта басан, тздалан, тастаты, сімдік жамылысы рылымы бзылан, атты бзылан, жайылыммен, шым таырлар. 40 % астам ауданнан байалады	0,5 – 0,8
Жер бетіні еістігі, градуста 12 – ге дейін 13 – 20 дейін 20 жоары	0,8 0,6

 

Аудан орталыынан ара ашытыа байланысты

8-кесте

 

Ара ашыты, км	Асфальт жолдар	Тас жолдар	Далалы жолдар
20 дейін 21 – 40 41 – 60 61 – 80 81 – 100 100 жоары	1,4 1,2 0,8 0,6 0,5	1,1 0,9 0,7 0,5	0,7 0,6 0,5

 

 

Орта коэффицентті есептеу

9-кесте

 

Алаптар атауы	Мелиора тивтік жадайы	Жер суландыру	Еістігі	Шар. орт. ара ашы.	Аудан орт. ара ашы.	Орташа коэф.
Жырт. жер		1,3		1,1		1,1
Жайылым	1,1		1,1	1,1	1,1
Шабынды	1,1	1,3		1,1	1,2

 

 

Баалау нын анытау

10 кесте

 

Р/с	Алап трі	Ауданы, га	Жер теліміні ставкасы, га (мы теге)	Тзету коэффи – центі	Баалау ны
1.	Егістік жеріні барлыы Соны ішінде:	2475,8
	суармалы	1104,2	74,5	1,4	115168,06
	тлімді егістік	1371,6	15,6	0,75	16047,72
2.	Шабынды		10,6	1,2
3.	Жайылым		5,6	1,1	140201,6
	Барлыы				290497,4

ОРЫТЫНДЫ

рбір тауар ндірушіні олындаы жеке меншік-бл экономикалы тратылыты кепілі жне леуметтік, лтты келесіз жадайларды болдырмауды бірден бір негізгі шарты. Нарыты экономикаа ту шін жне шаруашылыты нарыта жргізу мехонизмі тиімді жргізілуі шін негізгі тауар ндірушілер-мекемелер, йымдар, азаматтарды ксіпкерлікпен жне шаруашылыты жргізуі еркіндігі болуы ажет.

Нарыты экономиканы е негізгі элементтері негізіне: еркін тауар ндірушілерді растыру, айта йымдастыруды оамны тере экономикалы негізінде ру жне ндіріс ралдарын жекешелендіру.

Жер реформасыны масаты-жер атынастарын айта ру, ыты, экономикалы жне леуметтік шарттарды жргізу масатында, жер бетіндегі ртрлі шаруашылыты жргізу формасын тиімді пайдалану шін жерді нарытылыын дамыту жне ру, жерді орау жне тиімді пайдалану, топыра нарлыын жасартуды амтамасыз ету.

Елімізде нарыты экономиканы алыптасуына байланысты ндірістік кооперативтер, шаруа (фермерлік) ожалытар, акционерлік оамдар, жауапкершілігі шектеулі серіктестіктер ке ріс ала бастады.

Теориялы ізденістер, шетел тжірбиесі мен отанды практикаа арап, тере ойландырады.Жаа шаруашылытарды жргізуде, дамытуда жне растыруда лкен, орта, кіші, ндірістерді жекешелендіру ажеттігі туындатады.

Шаруашылыты лшем атынастары формасын тадау –бл рине ауылды тауар ндірушілерді ісі жне шаруашылы климатыны айматы ерекшеліктеріне сйкес шарттармен аныталады. Кешенді крсеткіштермен критерилерге байланысты, р шаруашылыты дамытуды жргізуі керек.

Зеріттеулерді негізінде орытынды жасау шін, шаруашылыты жргізу формасы, келешекте ндірістік кооперативтер мен серіктестіктер трінде болады.

Бл шаруашылыты жргізу формасыны артышылыы мынамен тсіндіріледі: йымдастырылан ауыл шаруашылы кооперативтер, зады тлалар болып келеді; банк мекемелерінде здеріні есеп шоттары болады; ндіріс жне леуметтік инфроструктура саталады жне ассоциация кооперативтер блігі болып есептелінеді. Сонымен атар шаруашылыты жргізу формасыны актуалдыы, бгінгі кнде шаруа ожалыты жатызуа болады.