Сурет 1. Жындаы адам аныны трлі элементтері.

Ф КГМУ 4/3-05/04

ПП КГМУ 4/04

АРААНДЫ МЕМЛЕКЕТТІК МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ

Молекулярлы биология жне медициналы генетика кафедрасы

Зертханалы сабаа арналан дістемелік сыныс

Кредит 1

Таырып 1:Сомалы жасушаларды микроскоппен зерттеу.

 

Молекулярлы биология жне медициналы генетика пні

 

5В130100 «Жалпы медицина» мамандыы

 

1 курс

растырушылар:Дюсенбекова Б.Н., Мстафина Ф.Х.

 

Уаыты (затыы) 1 академ. саат

АРААНДЫ 2016 ж.


Кафедра отырысында талыланды жне бекітілді.

 

№ 1 хаттамасы «_31_» _08___2016ж.

Кафедра мегерушісі ____________________ Б.Ж. лтанов

Таырып 1:Сомалы жасушаларды микроскоппен зерттеу.

Масаты:адамны сомалы жасушаларыны ртрлілік морфологиясын талдау.

Оыту масаты:

1. Морфологиялы ерекшеліктері бойынша жасушаны ртрлі типтерін саралауды білу.

2. Биологиялы сйытытарда сомалы жасушаларды анытауды білу.

 

Тжірибелік дадыларды тізімі:зертханалы рал-жабдытармен, микроскоппен жмыс істей білу.

Сабатарды жабдыталуы:лоток, майсызданан затты шыны, микроскоп, стерильді мата шариктері, скарификатор, резенкелі олап, 70% этил спирті.

Зертханалы жмыстарды орындау шін алдын ала дайынды талапттары: :сырты келбеті (халат, алпа, ауыстырылм ая-киім), зертханалы жмысты сратары бойынша теориялы дайынды:

1. Эукариот жасушасыны функциональды йымдасуы.

2. Жетілген лпа жасушаларыны рылымы.

3. Негізгі лпа жасушаларыны ртрлі фенотиптері.

4. анны форменді элементтеріні рылысы мен ызметтері.

5. Адамны сомалы жасушаларыны идентификациясы.

 

ауіпсіздік техникасы бойынша нсаулы. молекулярлы биология, жеке даму биологиясы, патологияны генетикалы негіздері, медициналы радиобиология пндері бойынша лабораториялы сабатарындаы ауіпсіздік техникасыны жалпы ережелері.

1. Лабораторияда киімді жне теріні ртрлі реактивтерді теріге тспеуінен орану шін халатпен жмыс жасау ажет.

2. райсысы зіні бекітілген орынында жмыс жасауы ажет. Баса жерге орын ауыстыру тек оытушыны рсатымен ана жзеге асырылады.

3. Жмыс орнында тазалы саталуы тиіс, ыдыстармен жне ажет емес заттар болмауы ажет.

4. Лабораторияда студенттер оытушысыз немесе лаборантсыз, сонымен атар бекітілмеген уаыт бойынша оытушыны рсатынсыз жмыс жасауа болмайды.

5. Лабораториялы жмысты орындамас брын р айсысы малімні рсатымен жнеауіпсіздік техникасы бойынша нсаулы аланнан кейін іске кіріседі.

6. Жмысты орындау барысында ажет: жмысты дістемесін білу, оны ауіпсіздік ережелеріні орындалуы, алынан заттарды сол заттармен сйкестігін тексеру жмыс дістерінде крсетілген.

7. дістемелік нсаулыты сипаттамасына сйкес тжірибені ткізу ажет, сіресе реактивтерді осу барысындаы кезектілікті стану ажет.

8.Тжірибені орындау шін тек таза, ра лабораторлы ыдыстарды олдану ажет; рбір реактивті лшеу шін лшеуіш ыдысты болуы тиіс (тамызылар, бюреткалар, мензуркалар, лшеуіш цилиндр немесе лшеуіш стаан); реактивтерді блдірмес шін, лшенген реактивтерді айтадан пробиркаа юа болмайды.

9.Тжірбие барысында егерде реакционды оспаны ыздыру ажет болса, ыздыруды тсілдерін арастырылан дістемелік нсаулыпен жасалуы ажет: су моншасында, электроплиткада немесе газды майшамда жне т.б. Кшті жеіл ызатын заттарды ашы отта ыздыру ауіпті.

10. стелге жне еденге тгілген химиялы заттардан залалсыздандыру лаборантты жне (оытушыны) жетекшілігімен ережеге сйкес жргізіледі.

11. Лабораторияда жмыс жасау кезінде кезекті талаптарды стану ажет: жмысты жинаты, адал ниетпен, тиянаты, зейін салып, немді, ыпты арау, жмыс шін берілген уаытты дрыс жне рациональды олдану,

12. Жмыс аяталаннан кейін зіні жмыс орнын тртіпке келтіру ажет; ыдысты жуу, лабораториялы жмыс стелін срту ажет, су бырыны крандарын жабу, электрлік рал-жабдытарын шіру.

13. Барлы жмыстар, электроралдарды олдану барысында оытушыны (лаборантты) баылауымен жргізілуі ажет.

14. Су моншасымен жмыс барысында ыздыру шамасын анытау шін суа олды салып круге болмайды.

15. Электроралмен жмыс кезінде жарамсызды байалса (микроскоп жарыы), оытушыа міндетті трде ескерту керек. ралды з еркімен жндеу рсат етілмейді.

Зертханалы жмысты орындау дістемесі: анны трлі элементтерін алы тамшы жне жын дісімен зерттеу.

Зерттеу обьектісі: ан.

Жмыс барысы:

1. Науасты психологиялы жаынан дайындау.

2. олды гигиеналы трде жууды жргізу.

3. Резиналы олапты кию.

4. Науасты саусаыны терісін спиртпен деу .

5. Скарификаторды теріге енгізу.

6. анны бірінші тамшысын ра стерильді матамен срту.

7. анны екінші тамшысын затты шыныа жаймай, оны екі жне ш жеріне жау ажет.

8. Баса затты йнекпен брышынан айналдыра озап 10-15 мм тамшы диаметрдей іздерін алу.

9. Жынды кептіру.

10. анны екінші тамшысыны жынын дайындау шін, затты шыныны шетіне олды тигізбей жау ажет.

11. О олмен затты шыныны алу.

12. 45°брышында тамшыа бір жаына арай егейтіп ою

13. Шынымен жргізіліп тамшылап орналастыру, анны брыша жиналуын кте тру.

14. Екінші затты йнекті кері баытта орнын ауыстыру.

15. Жынды кептіру.

16. олданылан жабдытарды дезинфекциялау .

17. олды жуып кептіру керек.

18. Клиникалы лабораторияа жолдама беру.

19. Жынды жне алы тамшыны лабораторияа жіберу.

анны боялан препаратын Романовский -Гимза бояуы бойынша алдын ала фиксациясыз жзеге асырады.

Жынны дайындау сапасын лаборатория басшысы немесе оытушы баалайды.

Маызы:Соматикалы жасушаларды рылысын оып білу. анны трлі элементтерін зерттеу: эритроциттер, лейкоциттер жне тромбоциттер.

Клбаа жне адам анымен дайындалан препараттарды студент оып білу ажет. Жасуша морфологиясын сипаттау. Жасуша жне жасушадан тыс тзілген жалпы морфологиясымен танысу. Адам жне жануар (рбаа) жасушаларыны арасындаы айырмашылытарды анытап алу, ядро жне цитоплазма рылысын оып білу.

 

Сурет 1. Жындаы адам аныны трлі элементтері.

 

1 – эритроцит, 2 – сегментоядролы нейтрофильді гранулоцит, 3 – таяшалы ядролар нейтрофильді гранулоцит, 4 – жас нейтрофильді гранулоцит, 5 – эозинофильді гранулоцит, 6 – базофильды гранулоцит, 7 – лкен лимфоцит, 8 – орташа лимфоцит, 9 – кіші лимфоцит,10 – моноцит, 11 – тромбоциттер (ан пластинкалары).

Баылау чек-параы:сынылады.

 

Зертханалы жмыстарды орындау туралы есеп: баалау параын толтыру (сынылады).

дебиет:

Негізгі:

  1. Бегімл Б.К. Медициналы генетика негіздері: оулы / Б.Бегімл, С. Тулегенов, 2008, Фолиант. – 336 с.
  2. Ньюссбаум Р.Л. Медициналы генетика : оу ралы / Р.Л. Ньюссбаум, Р.Р. Мак-Инес, Х.Ф. Виллард; орыс тіл.бас.ред. Н.П. Бочков; аза тіл.аударан А.А. Теребеков, 2014, ГЭОТАР – Медиа. -528 с.
  3. білаев С.А. Молекулалы биология жне генетика : оулы / билаев С.А., 2008, «Ааралы» баспасы . – 424 б., 2010. – 388 б.
  4. Есіркепов М.М. Жасушаны молекулалы биологиясы: оу ралы / М.М. Есіркепов ; ММУ. –араганды : АНАР, 2013 – 132 б.

осымша: