Сымдарды желдік ауытуы

Дара сымдарды желдік ауытулары. Сыма ткін бойынша бірыай жіктелген тік g жне клдене р жктемелер сер еткенде сым клбеу жазытыына орналасады, 2.1 суретте крсетілгендей.

Сымны клдене статикалы ауытуыны лшемін тіректен араашытыы х нктеде b_х арылы белгілеп жне у арылы осы нктеде сымны салбырауын белгілеп, q жктемесімен баыттас, сас шбрыштардан мынаны аламыз:

 

(2.1)

 

Сым е лкен клдене ауытуды b_mах , салбырау жебесі бар f ткінні ортасында алады. рнекке х = l/2оя отырыпмынаны аламыз:

 

(2.2)

 

Дара сымдарды желдік ауытуын анытауа арналан рнегін тйіспелі сым жоспарда тзу сызы бойымен салбырау нктелері арасында орналасан,арапайым тйіспелі асылыларды тйіспелі сымдарыны желдік ауытуын есептегенде де олдануа болады. рнекте Н орнына тйіспелі сымны керілуін К ойса болды.

Жоспарда тірек жанындаы тйіспелі сымны салпынша нктелері жол осінен р трлі жатара ыысан жадайда(сым жол осіне атысты ирек трінде орналасан),клдене жазытыта оны жел кезінде жол осінен ауытуы b₁ жне b₂ ауытуларыны (3.2, а сурет) осындысымен аныталады, оларды мндерін мына рнектен табуа болады:

 

(2.3)

 

Бл жердегі а – сымны ирегі.

 

Бдан ткінні кез келген нктесінде тйіспелі сымны жол осінен тіректен x араашытыында орналасан статикалы ауытуын b_кх аламыз:

 

(2.4)

 

 

Сурет 2.1 Дара сымны ткініні р трлі нктесінде жел серінен статикалы ауытуын анытайтын слба

 

 

 

Сурет 2.2 Жолды тзу телімдегі ткінні рсат етілген зындыын анытау слбасы

 

рнекті зерттеуге сйінсек, тйіспелі сымны жол осінен е лкен ауытуы (немесе тзу телімде тоабылдаышыны осінен) тіректен х араашытыта орналасан нктеде болатыны крсетіледі.

 

(2.5)

 

Осы х мнін рнекке ойаннан кейін мынаны аламыз:

 

(2.6)

 

Тірек жанында тйіспелі сымны р трлі иректерінде жел кезінде оны жол осінен е лкен ауытуын келесі трде анытауа болады. Мндаы a — тйіспелі сымны ирегіні орташа мні, яни оны абылдаймыз

 

а = 0,5(а₁+а₂) (2.7)

 

онда 2.2, б суретін ескере отырып,келесі нтижені аламыз:

 

(2.8)

 

Осыны алдындаы рнекке байланысты ткіндегі сымны е лкен статикалы ауытуы

 

(2.9)

 

ткінні е лкен рсат етілген мнін алу сымны е лкен ауытуы b_{к max} сымны тоабылдаыш осінен е лкен рсат етілген ауытуына b_{к доп} теескенде ммкін болады. Сондытан b_{к max} = b_{к доп} тедігін абылдап жне оны l-ге атысты шешіп, р_к, K, b_{к доп}, а₁ жне а₂ иректері берілгендері бойынша жолды тзу теліміндегі ткінні рсат етілген зындыын l_mах анытайтын рнекті аламыз:

 

(2.10)

 

 

 

Сурет 2.3 Жолды исы теліміндегі ткінні рсат етілген зындыын анытау слбасы

 

 

Сурет 2.4Жолды исы осіні жебесін анытау слбасы

 

Есептеу кезінде табаларды l_mах –ты аз мнін алу шін тадау керек. Формулада стігі танбалар а₂ ирек жаынан жел баытына сйкес, ал тменгілер а₁ жаына сйкес келеді.

Негізінде тзу телімні кп бліктерінде тйіспелі сымды бірдей иректермен жндейді, яни а₁ = а₂ (абсолют шама бойынша). Формулада а₁=а₂=а деп абылдап, сымны иректері те боланда жолды тзу телімінде ткінні рсат етілген зындыын l анытайтын рнекті аламыз:

 

(2.11)

 

Осы формуланы арастыра отырып, К тйіспелі сымны рсат етілген ауытуыны b_{к доп} керілуіні лкеюімен ткінні рсат етілген зындыыны сетінін байауа болады,ал а ирегіні жне желдік жктемені суімен тмендейді. Жолды исы телімінде ткінні рсат етілген зындыын анытау слбасы 2.3 суретте крсетілген. Жолды исы осіні жебесін 2.4 суретте крсетілген слбаны кмегімен анытауа болады.ОАВ шбрышы шін (l/2)² + (R — С)² = R² бар.

Жашаларды ашып жне С²-ты салыстырмалы аз мнін ескермей,мынаны аламыз

 

(2.12)

 

R радиусыны исы телімде тоабылдаыш осінен тйіспелі сымны желдік максималды ауытуын тіректегі тйіспелі сымны иректері р трлі боланда, формула бойынша табуа болатынын крсету иын емес:

 

(2.13)

 

а₁ жне а₂ иректері р трлі боланда тйіспелі сымны желдік максималды ауытуы ткінні ортасынан кішкене ыысады.Бл ыысу мына рнекпен аныталады:

 

(2.14)

 

Егер тедеуде b_{к max} = b_{к доп} деп абылдап жне оны l-ге атысты шешсек, а₁ жне а₂ иректері жне р_к, К, b_{к доп} берілгенде R радиусын жолды исы теліміндегі ткінні рсат етілген зындыын анытауа арналан рнекті аламыз:

 

(2.15)

 

Бірдей иректерде а₁=а₂=а тйіспелі сым максималды статикалы ауытуды ткінні ортасында алады:

 

(2.16)

 

жне сйкесінше

 

(2.17)

 

Жоарыда b_{к max} жне l_mах шін келтірілген барлы рнектер тіректер мен сымдара желдік жктеме серінен тйіспелі сым дегейінде _k тіректерді иілуін ескерусіз алынан. _k мні ±65 мм-ге жете алады. Сондытан тйіспелі сым ткініні аралы зындыын анытау кезінде _k мнін міндетті трде ескеру ажет. Бл жадайда b_{к max} жне l_mах анытайтын формулалар мына трге келеді:

тіректегі тйіспелі сымны бірдей ирегіндегі исы жне тзу телім жолы шін:

 

(2.18)

 

(2.19)