дріс. SIP протоколына негізделген желі. SIP протоколына негізделген сигнализация

SIP мтіндік-бадарланан, IETF комитетімен делген, мультимедиа аламды рылымыны блігі болып табылатын протоколдан трады. SIP тсілі IP-телефония желісін руда Н.323-ке араанда лдеайда жеіл, біра телефонды желілермен зара рекеттесуге ыайсыз болып келеді. Бл негізінен HTTP (гипермтін тарату протоколы) протоколына негізделген SIP сигнализациясыны протоколы ЖТЖ-да олданылатын сигнализация жйелерімен жасы байланыспайтындыына байланысты. SIP мынадай HTTP: срау – жауап (request – reply) тсілге негізделген. Барлы SIP хабарламалары мтіндік, жне оларды кзбен оуа болады, айтару кодтары HTTP-дегі сияты, сондытан оларды кейбіреулері желі администраторларына ана емес, кп "ілгері" интернет пайдаланушыларына (404 - абонент табылмады, 200 - OK) таныс болып келеді. Сондытан SIP протоколы IP-телефония ызметтерін сынуа арналан Интернет ызметтеріні жабдытаушыларына тиімді болып келеді, жне де бл ызмет ызметті дестесіні блігі ана болып табылады.

SIP протоколы айта адрестеу, баыттау жне атауларды трлендіру сияты ызметтерді сынады, жалпы олданыс желісіндегі сигнализация протоколы ретінде SIP-ті пайдалану шін операторды басты міндеті телефонды ызметтерді ке трде сынау. SIP протоколыны маызды ерекшілігіні бірі пайдаланышыларыны кптігі. SIP-ті асиеттері мбебап емес, мысалы Н.323 протоколы елеулі дрежеде осындай ммкіндікке ие.

SIP протоколы IETF комитетімен MMUSIC (Multiparty Multimedia Session Control) тобымен делген, ал протокол сипаттамалары RFC 2543 документтерінде келтірілген. Протокол негізіне MMUSIC жмыс тобы келесідей аидаларды ояды.

Пайдаланушыларды дербес озалыштыы. Пайдаланушыа мбебап идентификатор жктеледі, ал оан желі айда трандыына арамастан байланыс ызметін сынады. Ол шін пайдаланушы арнайы REGISTER хабарламасы кмегімен орынды анытаушы серверіне зіні алмасуы жайлы хабарламалайды.

Желiнi масштабталатындыы. Ол желіні элементтеріні саны оны кееюі кезінде лаю ммкіндігімен сипатталады. SIP протоколына негізделген желіні солтстік рылымы толытай осы талапа жауап береді.

Протоколды кеейтілімділігі. Ол жаа ызметтерді енгізу кезінде протоколды жаа функциялармен толытыру ммкіндігімен жне оны трлі осымшалармен жмыса бейімдеуімен сипатталады.

IETF–пен делген, Интернет протоколдарын стекте біріктіру. SIP протоколы мультимедиа аламды рылымыны блігі болып табылады. Бл рылым рамы келесілерден трады: RSVP ресурстарын сатау протоколы, RTP шынайы уаытты трансты протоколы, Эта архитектура включает в себя также протокол резервирования ресурсов RSVP, транспортный протокол реального времени RTP, RTSP шынайы уаыттаы аынды апаратты тарату протоколы, SDP байланысыны параметрлерін суреттеу протоколы.

SIP протоколы Н.323 протоколымен бірге пайдаланылуы ммкін. SIP протоколы ЖТЖ сигнализация жйесімен зара рекеттесуі ммкін - DSS1 жне ОКС7. Осындай рекеттесуді жеілдету шін SIP протоколыны сигналды хабарламалары арнайы SIP-адресті ана емес, Е.164 жне таа баса форматтарды телефон нмірлерін тасымалдауы ммкін. Одан блек, жмысты синхронизациялау шін SIP протоколы Н.323 жне ISUP/IP протоколдарымен бірдей шлюздармен басару рылыларын олдануы ммкін.

SIP протоколыны маызды ерекшілігіні бірі транспортты технологияа туелсіздігі. Тасымалдаушы ретінде Х.25, Frame Relay, AAL5/ATM, IPX жне т.б. протоколдар олданылуы ммкін. SIP хабарламасыны рылымы тадалан транспортты технологияа туелсіз. Біра, сол уаытта баалау IP дестелерін баыттау технологиясына жне UDP протоколына беріледі. Ол шін арнайы апаратты сенімді жеткізілуі шін осымша механиздер ру ажет. Осындай механизмге жоалан жадайда апаратты айта жіберу жне абылдананы тралы растаулар жатады.

SIP протоколында апарат аындарын басару жне кепілденген ызмет сапасын сыну механизмдері жзеге асырылмаан. Одан блек, SIP протоколы пайдаланушы апаратын таратуа арналмаан, оны хабарламаларында тек шектелген клемдегі апарат болуы тасымалдана алады. Желі арылы тасымалдау кезінде те лкен SIP хабарламасын IP дегейде бліктеуге болмайды, апарат тарату сапасы тмендеуі ммкін.

SIP протоколы ш трді конференцияларын йымдастыруды арастырады:

–кпадресті тарату режимінде (multicasting), апарат бір multicast-адреске жіберіледі,сосын соы адресат желісіне жеткізіледі;

– при помощи устройства управления (MCU) конференцияларды басару рылысымен, оан нкте-нкте режимінде апарттаратты береді жне ол оны з кзегінде дейді (яни араластырады немесе коммутациялайды), конференция атысушыларына таратады;

– р нкте-нкте режимі кезінде пайдаланушыны райсысымен осу.

SIP протоколы жаа атысушылара орнатылып тран байланыс сеансына осуа ммкіндік береді, яни екіжаты сеанс конференцияа ауысуы ммкін.

IP-желілерді зара рекеттесулерін йымдастыру жне пайдаланышыларды озалыштыын амтамасыз ету шін SIP протоколы адресті, наты электронды адресті пайдаланады. SIP-адресті 4 трі бар: аты@домен; аты@хост; аты@IР-адрес; телефон № @шлюз.

Сонымен адрес трт бліктен трады. Бірінші блігі – бл жмыс стансасында немесе доменде тіркелген пайдаланушы аты. Егер адресті екінші блігі андай да бір шлюзді сйкестендірсе, онда бірінші блікте абонентті телефон нмірі крсетіледі.

Адресті екінші блігінде шлюзді немесе жмыс стансасыны домен атауы крсетіледі. IP-адресті анытау шін рылы домендік атау ызметіне жгінуі тиіс – Domain Name Service (DNS). Егер SIP-адресті екінші блігі IP-адреске орналасса, онда жмыс стансасымен тікелей байланыстыруа болады.

SIP протоколын олданатын функциялар: пайдалаушы жадайы;

– пайдаланушы ммкіндіктері. SIP протоколы сеанста атысушы рылы жне тарату ортасыны ммкіндіктерін анытауа ммкіндік береді;

– пайдаланушыны желіге ену ммкіндігі;

– сеанстарды орнату. Сеанса атысушы жатарды параметрлерін орнату;

– сеансты деу. SIP протоколы белсенді сеансты аятауа, жіберуге жне модификациялауа ммкіндік береді.

SIP желісі негізгі ш тр элементтерінен трады: пайдаланушы агенттері, прокси-серверлер жне айта адрестеу серверлері (7.1 сурет).

7.1- сурет. SIP протоколы негізіндегі желі мысалдары

Пайдаланушы агенттері (User Agent или SIP client) терминал жабдыыны осымшасы болып табылады жне екі раушыдан трады: пайдаланушы агенті – ттынушы (User Agent Client – UAC) жне пайдаланушы агенті – сервер (User Agent Server – UAS), немесе ттынушы оан сйкес сервер. UAC ттынушысы SIP-срауларды здестіреді, яни шаырушы жаты сапасына жауап береді. UAS сервері срауларды абылдап, жауаптар айтарады, шаырылып отыран жаты сапасына жауап береді. Пайдаланушы агенті кйін іріктейді, яни гімелесуді немесе сеанс кйін сатауа абілетті.

Прокси-сервер –SIP желісіндегі SIP срауларды UAS масатты агентіне немесе UAC агентіні атынан баса прокси-серверге айта баыттауа жауап беретін, аралы объект. Біра е алдымен прокси-сервер SIP желісінде маршрутизациялауды жзеге асырады.

SIP протоколы негізіндегі сигнализация. SIP олданбалы дегей протоколы жне келесі келтірілген байланыс сеанстарын аятауа, модификацилауа жне йымдастыруа арналан: мультимедиялы конференция, телефонды осылыс жне мультимедиялы апаратты таралуы. Пайдаланушылар сол байланыс сеанстарыына атыса, баса пайдаланушыларды шаыра жне жаа сеанса ене алады. Шаыру тек белгілі бір пайдаланушыа, пайдаланушылар тобына немесе барлы пайдаланушылара адрестелуі ммкін.

Осы жерде байайтынымыз, сигналды хабарламалар тек UDP транспортты дегей протоколымен ана емес, сондай-а TCP протоколымен де тасымалданады. UDP протоколы TCP-а араанда сигналды апаратты жылдамыра жеткізе алады(тіпті расталмаан хабарламаларды айта жіберуді еске алан кнні зінде), сондай-а осы рекетпен атар пайдаланушы орнын анытауа іздеу сала жне кпадресті тріпте байланыс сеансына атысуа шаыру тарата алады. з кезегінде, протоколы желіаралы экрандармен(firewall) жмысты жеілдетеді, сондай-а мліметтерді сенімді жеткізілуіне кепілдік береді. TCP протоколын олданар кезде бір шаыруа тиісті трлі хабарламалар не бір TCP-байланыспен жіберіледі, не р срау мен жауап шін оан жеке TCP-осылыстар ашылуы ммкін.

Одним из обязательных условий организации связи при помощи протокола SIP протоколы кмегімен байланыс йымдастыруды міндетті шарттарыны бірі мліметтер жатарымен оларды функционалды ызметтері жайлы алмасу болып табылады. Осы масатта SDP (Session Description Protocol)байланыс сеансын бейнелеу протоколы олданылады.

SIP-серверіні ызметін йымдастыруды рылымды слбасы 7.2 суретте келтірілген.

7.2 –сурет. SIP-серверіні ызметін йымдастыруды рылымды слбасы

ызметтерді басару модулі ызметтерді сынуа жне серверді орта басаруа жауап береді. Сервермен абылданан сраулар жне жауаптар ызметттерді басару модуліне келіп тседі, олара деледі, соны негізінде абылданан хабарламалара сері байалады. Адам-машина интерфейсі сервер баптауын икемді згертуге жне желі мониторингін енгізге ммкіндік береді.

SIP протоколыны хабарламасы. Хабарлама рылымы.

«Ттынушы – сервер» рылымына сйкес, барлы хабараламалар ттынушыдан серверге жне сервер жауабы ттынушылара берілетін сраулара блінеді.

SIP протоколыны барлы абарламалары (сраулар жне жауаптар) RFC 2279 жатына сйкес кодталан, мтіндік атар тізбектерінен трады. SIP хабарламасыны рылымы мен синтаксисі HTTP олданылатын протоколында бірдей. 7.3 суретте SIP протоколыны хабарламасыны рылымы келтірілген.

Стартты атар

Хабарлама таырыпшалары

Бос атар

Хабарлама денесі

7.3 - сурет. SIP протоколыны хабарламасыны рылымы

Стартты атар кез келген SIP-хабарламаны бастапы атарынан трады. Еегер хабарлама срау болса, бл атарда срау типі, адресат жне протокол нсасыны нмірі крсетіледі. Егер хабарлама срауа жауап болса, стартты атарда протокол нсасыны нмірі, жауап типі жне оны ыса ашыталуы крстеледі.

Хабарлама таырыпшалары жіберуші, адресат, жру жолдары жайлы апарлардан трады, жалпы бл хабарламаа ызмет етуге ажетті апараттарды тасымалдайды. Таырыпша типі жайлы оны атынан білуге болады.Ол регистрге байланысты емес(яни ріптер лкен жне кіші болуы ммкін), біра детте аттары лкен ріптермен жазылады, оларды артынан кіші ріптер ілеседі.

Бос атар таырыпша рісіні соын білдіреді.

SIP протоколыны хабарламасы хабарлама денесінен трады. АСК, INVITE жне OPTIONS срауларындаы хабарлама денесі байланыс сеансын суреттеуден трады. Кез келген жауаптар хабарлама денесінен труы ммкін, біра хабарлама денелері трлі болуы ммкін.

SIP протоколыны зіне ысаша сипаттама берейік. Байайтын бір жайт, SIP хабарламасы TCP протоколындаы сияты UDP протоколында да тасымалдауы ммкін. SIP протоколы 6 срауларды жне олара жауаптарды арастырады. SIP сигнализациясы пайдаланушы агенттерге жне желілік серверлерге орнын анытауа, сраулар жіберуге жне байланысты басаруа ммкіндік береді.

INVITE – срау пайдаланушыны немесе байланыс сеанысына атысу ызметін сынды жне осы байоаныс параматерлерінен трады. Пайдаланушы осы срау кмегімен байланыстаы партнеріні функционалды ммкіндіктерін анытай жне шектелген хабарламалар санын жне оларды абылдауларыны растауларын олдана отырып, байланыс сеансын бастай алады.

АСК – шаылылып отыран жатан INVITE командасына жауапты абылдауды растайды жне транзакцияны аятайды.

OPTIONS – срау желілік серверлер мен пайдаланушы агенттерді функционалды ммкіндіктері жайлы апарат алуа ммкіндік береді. Дегенмен бл срау байланыс сеансын йымдастыруа олданылмайды.

BYE – срау шаырушы жне шаырылып отыран жатармен байланысты аятауда олданылады. Байланысты аятар алдында пайдаланушы агенттер бл срауды серверге байланысты аятайтынын хабарлай отырып жібереді.

CANCEL – бл срау пайдаланушы агентке жне желілік серверге алдын берілген срауды егер оан жауап лі алынбаан болса болдырмайды.

Негізгі дебиеттер: 2[193 – 220], 3[271 – 301].

осымша дебиеттер: 10[62 – 69].

Баылау сратары:

1. SIP хаттамасыны базасында желі не атарады?

2. SIP хаттама хабарламасыны рылымы.

3. SIP желісіні негізгі элементтері.

4. Прокси-сервер атысуымен SIP хаттамасыны кмегімен осылуды орнату алгоритмі андай?

5. Адрестей серверіні атысуымен SIP хаттамасыны кмегімен осылуды орнату алгоритмі андай?