дріс. MGCP жне MEGACО негізіндегі желілер. IP-телефония желілерін руа тсілдерді салыстыру
IP-телефония желілерін руды шінші тсілі MGCP (шлюздармен басару протоколы) протоколын олдануа негiзделген. Ол дстрлi телефон желілеріні орнына жретін, IP-телефония аламды желiлерiнi жазуына ыайлы болып келеді.
Осы протоколды деу барысында MEGACO жмыс тобы ш трдi негiзгi функционалды блоктарынан тратын, торлы архитектураа ара сйедi(8.1-шi сурет):
- Media Gateway(MG) – шлюзі, ол траты тарату жыламдыымен, ЖКТЖ жатан келіп тсетін сздік апаратты IP пакеттерді коммутациялайтын желілер бойымен таратуа ыайлы трге трлендіреді (сздік апарттарды RTP/UDP/IP пакеттерiнде жинатау жне кодтау, сонымен бiрге керi трлендіру);
- Call Agent – шлюздер контроллері(баылаушысы), ол шлюздармен басару ызметтерін орындайды;
8.1- сурет. MGCP протоколы негізіндегі желi рылымы
- Signaling Gateway(SG) – сигнализациялау шлюзi, ол ЖТЖ жатан келіп тсетін сигналды апаратты шлюз баылаушысына жеткізеді жне сигналды апаратты кері жадайа ауыстырады.
Функционалдi таралан шлюзды барлы шамасы функциясы бiрнеше компъютер платформаларыны арасында лестірілген контроллерлерде жмылдыран.
Сигнализацияны шлюзы STP (OSI лгiсiнi екiншi дегейiнде жмыс iстейтiн, торлы протокол, аашты днекерлейтін протокол) функциясын орындайды – яни, ОКС7сигнализация желiсiнi тпелi тармаы. Шлюздердi здерi тек сздік апараттарды трлендіру ызметін орындайды. Бiр контроллер бiр уаытта бiрнеше шлюздермен басарады. Желiде бiрнеше контроллерлер атыса алуы ммкін. Олар бір бірімен зара сйкестендірілген жне желіге осылуа атысатын шлюздармен йлесiмдi басарылады. Сонымен бiрге, MEGACO контроллерлердi жмыстарын синхронизациялайтын протоколды анытамайды. MGCP протоколыны хабарламасы UDP хабарламасыны кепілсіз жеткізілуімен тасымалданады.
Сигнализация шлюздері ОКС7 сигнализация жйесiнi ш тменгi дегейлерiнi ЖТЖдан келіп тсетін пакеттердi абылдауы (МТР хабарламаларын тасымалдауды iшкi жйесiнi дегейлерi) жне жоары, олданбалы, дегейді сигналды хабарламаларын шлюздарды контроллерiне жіберуі тиіс. Сонымен бiрге сигнализация шлюздері ЖТЖдан келетiн Q.931 сигналды хабарламаларын IP-желiсi бойынша таратуа икемдi болуы керек.
MGCP протоколы сырттай бір шлюз секілді крінетін, таралан шлюздарды функционалды блоктары арасында апарат алмасуа арналан iшкi протокол болып табылатынын атап туге болады. MGCP протоколы master/slave протоколы болып табылады. Бл шлюздар контроллерi бастаушы болып табыланын бiлдiредi, ал шлюздi зі - Call Agent контроллерінен келіп тсетiн барлы командаларды орындайтын бастаушы рылы болып табылады. Жоарыда айтылан шешiм шлюздар желiнi масштабталатындыын жне желiнi шлюз контроллерімен басаруды амтамасыз етедi. Демек, шлюздар зияткерлiк рылым болуы керек, процессорларды аз нiмдiлiкті талап етуi біршама ымбаттау. Одан блек, сигнализация немесе осымша ызметтердi жаа протоколдары те жылдам жргiзiледi, йткенi бл згерiстер тек ана шлюздарды контроллерлерiне тиiседi,яни шлюздарды здері ана емес.
MGCP протоколы шлюздармен басару протоколы боланымен, (IP-телефониямен) пайдаланушыларды терминалды жабдытары атысатын байлныстарды басару шін арналмаан. Бл терминалдарды басаруына MGCP протоколы негізіндегі желiлерде терминалдарды басару шін привратник немесе SIP серверi атысуы керек екендігін бiлдiредi.
MEGACO жмыс тобы транспортты (Media Gateways) шлюздерiнi келесi классификациясын сынады:
– Trunking Gateway – ОКС 7 сигнализациялау жйесін пайдаланумен кп клемді санды тракттер арылы телефонды желіге осуа бадарлалан, ЖТЖ мен IP пакеттерді маршрутизацилайтын желілер арасындаы шлюз(10-нан бiрнеше мыа дейін);
– Voice over ATM Gateway - кп клемді санды тракттер арылы телефонды желіге осуа бадарлалан, ЖТЖ мен IP пакеттерді маршрутизацилайтын желілер арасындаы шлюз(10-нан бiрнеше мыа дейін);
– Residential Gateway - IP-желiге аналогты кабельді модемдерді, ХDSL байланыс жолын жне желіге сымсыз енуді ке жолаты рылымдарын осатын шлюз;
– Access Gateway – кішігірім кеселiк АТС-ты IP-телефония желісіне аналогты немесе санды интерфейс арылы осатын шлюз;
– Business Gateway - IP-пакеттерді комутациялайтын желіге DSS1 сигнализациялау жйесiн олдану кезінде кеселiк АТС-ті осуа арналан, санды интерфейсті шлюз.
– Network Access Server – IP-желiге мліметтерді таратуа арналанжеліге ену серверi;
– Circuit switch немесе packet switch - сырты рылы арылы басаруа арналан интерфейсi бар коммутацилы рылы.
Байланысты йымдастыру лгiсi. лгiнi негізі екi негiзгi трлердi компоненттерi болып табылады : (Endpoints ) порттар жне (Connections ) осу.
Endpoints – бл апарат абылдаыштары мен кздері болып табылатын жабды порттары. Порттарды екі трі бар: физикалы жне виртуалды. Физикалы порттар – бл райсысы бір телефонды желіні, немесе санды арнаны, сондай-а райсысы бір телефонды желіні, немесе Е1-шi трактте уаыт бойынша блінген мультиплексрленген арнаны олдайтын аналогты интерфейс. Виртуалды портты мысалы ретінде интерактивті сздік сервердегі сздік апарат кзі болып табылады, яни жалыз бадарламалы рал.
Connection – осылуды екі аяыны біріне портты осатын, оларды арасында жне баса порттар арасында байланыс орнатылады. Бл байланыс IP пакеттерді коммутациялайтын желілер арылы трлі шлюз порттарын немесе бір шлюз ішіндегі порттарды байланыстыра алады.
Желіге осылуды орнауы мен желіден ажырауы барысында,басару рылысы жне шлюз MGCP протколы кмегімен мтіндік жолдар жинаынан тратын, жауаптармен жне командалармен ауысады.
IETF йымыны MEGACO жмыс тобы шлюздармен басару протоколдарын жасарту жмыстарын жаластырады, осы шеберде MGCP-а араанда біршама функционалды MEGACO протоколын деді. MEGACO протоколыны хабарламасы MGCP протоколыны хабарламаларынан айрышаланады, бiра екi протоколды олданумен желіге осылуды орнауы мен аяталуы рдістері сас болып келеді.
MEGACO/ H.248 протоколыны негізгі ерекшелiктерi. MEGACO/H.248 сигналды хабарламаын тасымалдауа UDP, TCP, SCTP протоколы немесе ATM транспортты технологиясы олданылады. Осы масаттарды олдау шін UDP протоколын олдану – шлюз конроллеріне міндетті талап болып табылады. TCP протоколыконтроллермен де жне транспортты шлюзбен де олданылуы тиіс, ал SCTP протоколын ATM технологиясымен олдану міндетті емес. MEGACO/H.248 протоколыны таы бiр ерекшелiгi бл протоколды хабарламасы екі тсілмен кодталады. IETF йымы сигналды млiметтердi мтiндiк кодтау дiсін сынады, ал байланыс сеансын сипаттау шін SDP протоколын сынады. ITU-T протоколы ASN.1 сигналды апаратын сыну шін бинарлы дісті арастырады, ал байланыс сеансын сипаттау шін (TLV ) Tag-length-value арнайы аспабын сынады. Шлюз контроллерi кодтауды екi дiсін де олдауы керек, осы уаытта шлюз – бл бірден бір дiс.
IP-телефония желілерін ру шін дістерді салыстыру. MGCP протоколы олдануа негiзделген діс Н.323 сынысын олдану кезінде келесідей маызды артышылыа ие: ОКС7 сигнализациясыны жне баса сигнализация трлеріні шлюз контроллерін олдану, сондай-а IP-телефония желісімен сигналды хабарламаларды жеткізу. Н.323 сынысына негізделген желілерде ОКС7 сигнализациясы, сонымен атар кез келген баса сигнализация шлюзбен Н.225.0 (Q.931 ) сигналды хабарламаларына еркiн аударылады.
MGCP протоколы шлюздармен басару протоколы болып табылады, бiра олданушыларды терминал жабдытарыны (IP-телефондар ) атысатын осуларды басаруа арналмаан. Бл MGCP протоколыны негізіндегі желілерде терминал жабдыын басаруа привратник немесе SIP серверi атысуы керек екендігін бiлдiредi.
Байауа тратын бір жайт, IP-телефонияны олданылып отыран осымшаларында халыаралы жне алааралы байланыс ызметін сыну сияты MGCP протоколын пайдалану орынсыз болып табылады, себебі берілетін IP-теефония желілері азірде Н.323 протоколы негізінде рылады. Оператора тбегейлi капитал жмсаулара байланысты, MGCP (немесе SIP ) протоколыны негізіндегі IP-телефонияны жеке желісін руа тура келедi. Сонымен бiрге, Н.323 стандарты жабдыынан тратын байланыс операторы IP-телефония желiлерiне осыла алады.
Н.323 жне SIP – бсекелестер ме, лде серiктестер ме? SIP протоколы бірнеше баыт бойынша бір мезетте іздеу салу жне пайдаланушыны жаа орнына шаыруды(вызов) адрестеу сияты пайдаланушыларды дербес мобильділігін олдайтын ралдар жиынынан трады. Бл серверде тран орнын анытауды тіркеу жолымен ымдастырылады, оларды зара рекеттесуі кез келген протоколмен жзеге асырылады. Дербес мобильділік Н.323 протоколымен де олданылады, біра икемсіздеу. Жалпы пайдаланушыны бірнеше баытта бір мезеттік іздеу салуы шектелген, себебі шлюзбен басару рылысы пайдаланушыны орнын анытауа срау аланымен баса шлюзбен басару рылыыларына тізбек бойымен жібермейді.
SIP протоколы зіні трлі нсаларыны йлесімділігін амтамасыз етедi : біршама алдыы нсаларыны жабдыы оан тсініксіз болан хабарлама рістерін жояды.Бл протоколды зін, аымды хабарламаны делуін жне жаа ызметтерді енгізілуін жеілдетеді. Стандарттарды талаптарына сйкес, Н.323 протоколыны бкіл нсалары біршама алдыы нсаларымен жмыс істей алуы тиіс. Бл бден аыла сиымды талап, дегенмен ол хабарламаларды лшемiн елеулi лкейтедi жне оларды айта кодтауын крделендiредi. Сонымен бiрге бл жерде трлi ндiрушiлердi жабдытарыны зара рекеттесуіні мселелері кездеседі.
Протоколды ммкiндiктерiнi кеейтiлуіне, сонымен атар оны iске асыратын жабдыты йлесiмдiгiне Кодектерге сер етеді. SIP-те терминалды функционалды ммкiндiктерi туралы млiметтi берiлуі шін SDP протоколы олданылады. Сондытан да Н.323 протоколы негізінде кодтауды осымшаларын стандартты емес алгоритмдермен жзеге асыру кезінде белгілі бір иындытар туындауы ммкін.
SIP протоколы талаптара байланысты ауыстырылатын жне бiр-бiрiмен туелсiз жмыс iстей алатын, бiткен (модулдер) компоненттердi жиынынан трады.
Н.323 протоколыны рылымы (архитектурасы) бір бтiн жне бiр реттік олдануа арналан протоколдар жиынынан трады. Протокол ш негiзгi раушылардан трады жне жаа ызметтi жасалуы шін оларды райсыларыны трлендiрілуi талап етіледі.
SIP сервері нсіз келісім бойынша аымдаы байланыс сеанстары туралы млiметтердi сатамайды, сондытан да Н.323-ті шлюзбен басару рылысына араанда, кбірек шаыруларды деуге абілетті болып келеді. Сонымен бiрге, мндай млiметтердi жотыы IP-желiнi ЖТЖ-мен зара рекеттесуді йымдастыруда иындытар туызады.
Н.323 желiсінi айматы рылымы желіні айма санын кбейте отырып кеейтуге ммкiндiк бередi.
осылуды орнату уаыты – кез-келген протоколды кілттік сипаттамаларыны бірі. SIP протоколыны желіге осылуын орнатудаы срау салуда ажетті апараттарды брі бар, сондай-а бл срау салуда терминалды функционалды ммкіндіктеріні сипаттамасы да кездеседі, яни желіге осылуды орнату шін бір транзакция жеткілікті. Н.323 протоколында осылуды орнату рсімі хабарламаларды бір реттік емес алмасуын талап етеді. Сайып келгенде, SIP протоколынындаы осылуды орнатуа кететін уаыт шыыны Н.323 протоколына араанда едуiр аз. Бдан баса, желіге осылуды орнату уаытына сигналзация апаратын жіберуде олданылатын тасымалдау протоколы сер етеді. Екi протоколдарда да ТСР протоколы олданылуы арастырылан жне тек протоколды шінші нсасы (UDP) пайдаланушы датаграммаларыны протоколын iске асыру ммкiндiктерін арастырады.
Жйелiк сипаттамаа протоколдармен арастырылатынадрестеу жатады. URL-ды олдану SIP протоколыны кштi асиеттеріні бірі болып табылады жне оны DNS-серверлердi олданылып отыран жйесiне біріктіруге жне IP-желiде жмыс iстейтiн жабдыа оай енгiзуге ммкiндiк бередi. Пайдаланушы веб-беттерге шаыруларды айта баыттауа немесе электронды почтаны олдануа ммкiндiк алады. SIP-те адрес ретінде іске осылып тран отыран шлюз адресімен телефонды нмір олданылады. Н.323 протоколында транспортты адрестер бркеншік аттар олданылады. Транспортты адрестегі бркеншік адресті трлендіруді шлюздармен басару рылысы орындайды.
Н.323 протоколы SIP протоколыны крделі протоколдарыны бірі. Оны ерекшеліктеріні (спецификацияларыны) жалпы клемi 1000 бетке жаындайды. SIP протоколыны ерекшеліктеріні (спецификацияларыны) клемi 200 беттен аспайды. H.323 протоколы хабарламаларында 100-ге жуы апаратты ріс олданылады, ал SIP протоколында оларды жинаы бiрнеше онды болып келеді. НТТР-даы трізді, SIP протоколында хабарламаларды мтiндiк форматы олданылады. Бл синтаксистiк талдауды жне кодты генерациясын жеiлдетедi, кез келген бадарламалау тiлiнi негізінде протокол жзеге асыруа ммкiндiк бередi, пайдалану кезінде оны басаруды, сонымен бiрге хабарламаларды талдауды жеілдетеді, кейбiр рiстердi олдан ендiруге ммкiндiк бередi.
Н.323 протоколында хабарламаалама ASS.1 екілік кодымен келтірілген, сондытан оны делуі жылдам жзеге асырылады, біра адам «ралданбаан кзбен» оны ои алмайды.Оларды кодтау жне кері кодтау шін ASN.1 компиляторы ажет етіледі.
Келтірілген салыстырулыр негізінде мынадай орытынды жасауа болады, SIP протоколы олар шін IP-телефония желісі ызметтері «таза компьютерлік» ызметтерге осымша болып табылса да, Интернет ызметіні провайдерлерін олдануа арналан. Телефонды байланысты операторлара арналан зге суретінде желі телефония астында оршалады, ал Интернет жне барлы «санды ойыншытар» тек абонент срауларына арналан. Бл операторлар Н.323 протоколын тадайтыны сзсіз, желі осы протокол негізінде рыланымен олар шін IР желіге орнатылан ISDN «ескі таныс» болып ала береді.
Негізгі дебиеттер: 2[229 – 271].
осымша дебиеттер: 11[62 – 69].
Баылау сратары:
1. IP-телефония желісін ру кезінде MGCP хаттамасын олдануды мні неде?
2. MEGACO/ H.248 хаттамасыны негізгі ерекшеліктері андай?
3. MGCP мен MEGACO/ H.248 хаттамасыны айырмашылыы неде?
4. MGCP жне MEGACO/H.248 хаттамаларыны ызмет ету оырауларыны модель процесі.
5. IP-телефония желісіні рылуына р трлі тсілдерді салыстырыдар.