Психокоррекциялы шараларды нтижелілігін баалау.

 

Психологиялы коррекция - психолог маманыны ызметіні е маызды жне жауапты баыты. Ол адамны ішкі лемі мінездемесіне ыпал жасайды. Сонымен атар адамны іс-рекеті мен танымды процестерді кйзелісін жне наты жадайды жауабын шешеді. Ол психолог ызметіндеге психикалы дамуды ерекшеліктерін тзету, оны шыу себептерін зерттейді

Психокоррекциялы жмысты негізгі принциптері мыналар:

Диагностика мен коррекцияны бірігу принципі. Бл принцип коррекциялы жмысты екі баытын алыптастырады. Бірінші кезе комплекстік диагностиканы арастырады, яни коррекцияны даму жмысыны масаты мен міндетін демек бастапы кезеін арастырады. Екінші кезе клиентті тзету жмыстарды згертеді, яни мінез-лы іскерлігі, эмоционалды жадайын арастырады.

Нормативтік даму принципі: Бл принципті басты негізінде психологты жас ерекшеліктері жатыр. Баланы даму дегейін баалауда сйкестік нормасы ескеріледі, баланы іскерлік дегейіні дамуы.

Тзету принципі тменнен жоарыа арай. Бл принцип дайындыты ажет етеді. Яни бл психикалы абілеті бір адамдара, яни берілген мінез-лы модельдерін йрену жне оны дамыту.

Тзету принципі жоарыдан тменге арай. Тзету жмысыны бастысы жаындаы даму зонасын растыру бала шін, яни бл болашата психологиялы жаа білімдерді мегерту болып табылады.

Психологиялы іскерлікті жйелік дамуы принципі. Бл принципте тзету жмысыны профилактикалы жне дамытушылы тапсырмаларды арастырады. Яни дамудаы бзылумен крес. Демек жйелілік принципі анытау кезінде себеп-салдарды ру жне симптомдар мен оны бебебіні арасындаы байланысты анытау. Отанды психологияда тзету масатын руды ш басты баытын бліп крсетті.

1. Белсендірулеуметтік жадайды дамуы.

2. Баланы іскерлік даму трлері.

3. Жаа білімдерді жас ерекшелік психологиялы оылымы.

Коррекциялы бадарламаларды трлері.

Коррекциялы сер етуді бірнеше лгілері бар: жалпы, типтік, индивидуалды.

Коррекцияны жалпы лгісі-бл жеке тланы жас ерекшелік дамуды оптималды шарттар жйесі. Ол оамды атынастар, адамдар, оамдаы згерістерді т.б. туралы білімдер жйесін тередету.

Коррекцияны типтік лгісі–практикалы рекеттерді йымдастыруа негізделген.ртрлі рекеттерді блшектеп алыптастыру кзделеді.

Коррекцияны дербес тла лгісі–Клиентті ксіби білімі, ызыушылыы, йренуге деген абілеттілігі т.б. индивидуалды ерекшелігі арастырылады. Бадарлама алыптасан негізде, алынан білімді жаа рекетке пайдалану ммкіндігіне ие болады.

Стандартталан жне еркін коррекциялы бадарламалар да азіргі кезеде пайдаланылуда. Стандартталан бадарламада –бадарлама мшелеріне наты талаптар метілектер, ажетті материалдар мен коррекцияны кезедері аны белгіленген. Еркін бадарламада – коррекцияны баыты, масат, міндеті мен езедерін психолог зі растырады.

Клиентке жйелі трде сер ету психокоррекциялы кешен арылы жзеге асады. Ол бірнеше блокьардан трады. рбір блок белгілі бір масат, міндетке жауап береді де оны орындауды діс-тсілдері болады.

Психокоррекциялы кешен негізгі трт блоктан трады.

Диагностикалы блокты масаты:жалпы психологиялы коррекция бадарламасын алыптастыру, жеке тланы даму ерекшелігін диагностикалау;

Бадарланушы блокты масаты:Бірлескен рекетке деген атынасты орнату, обалжуды жою, клиентті зіне-зіні сенімділігін жоарлату, психологпен арым-атынас жасауа деген даярлыы, зіні мірін згертуге деген лшынысы.

Коррекциялы блок масаты:клиентті дамудаы йлесімділігі, дамуды жаымсыз фазасынан жаымды фазасына кшу, рекеттерді дістерінн анытау, оршаан орта мен зіні арасындаы арым-атынас бірлігі.

Коррекциялы серді нтижелілігін баалау болгыны масаты:реакция динамикасы мен психологиялы мазмны лщеу, позитивті тртіп реакциясы мен аладауды пайд болуы, позитивті зін-зі баалауды тратылыы.

Психокоррекциялы бадарламаларды руды негізгі талаптары:

Психокоррекциялы бадарламаларды ру барысында мына жадайларды ескеру керек:

-коррекциялы жмысты масаты мен міндетін наты алыптастыру;

-коррекциялы жмысты масатын натылау жне анытау;

-коррекциялы жмысты жргізу барысында стратегия мен тактиканы тадап алу;

- клиентпен жмыс формасын (индивидуалды, топты немесе аралас) анытап алу;

-коррекциялы жмысты жргізу дістері мен техникасын іріктеп алу;

-барлы коррекциялы бадарламаны жзеге асыруды жалпы уаытын анытап алу;

- кнделікті кездесу жиілігін (кнделікті, жмасына 1 рет, жмасына 2 рет, екі жмада 1 рет т.с.с.);

-коррекциялы сабаты затыын ( 10 -15минут коррекциялы бадарламаны басында, 1,5-2 саат орытынды блімінде);

-коррекциялы бадарламаны растыру жне коррекциялы сабатарды мазмны анытау;

-жмыс барысында баса да адамдарды рекетін жоспарлау;

-коррекциялы бадарламаны орындау;

-ажетті материалдар мен жабдытарды зірлеу.

Психокоррекциялы шараларды нтижелілігін баалау:

А. даму иындыын шешу;

Б.коррекциялы бадарламаны масаты мен міндетін анытау. Коррекцияны нтижелілігін баалау баалаушыа байланысты ртрлі болады.

Клиент шін, коррекциялы бадарламаны нтижелілігі оны эмоционалды анааттануы мен зіні ішкі жаымды сезімдері мен згерістеріні жаымды болуымен сипатталады. Психолог шін,коррекциялы бадарламаны нтижелілігіні негізгі критерииі оны ойан масата жетуімен сипатталады. Клиентті оршаан адамдары шін,бадарламаны нтижелілігін здеріні психолог кмегіне бетбран мотивтерді анааттану дегейін анытап, анааттануы мен клиентті мселелерін шешуінде.

Коррекциялы жмыстарды нтижелілігін талдау барысында коррекциялы іс-шараларды интенсивтілігіні де маызы зор екендігі аныталды. Коррекциялы сабатар жмасына 1 рет 1-1,5 саат млшерінде жргізілуі керек. Коррекциялы бадарламаны интенсивтілігі оны мазмныны ртрлілігі мен клиентті зіні белсенділігіне байланысты. Коррекциялы жмыстара коррекциялы серді лонгидтілігі де сер етеді. Коррекциялы жмыстар аяталаннан кейін де клиентпен арым-атынасты боландыы тиімді. Коррекциялы жмыс аяталаннан кейін де 1-2 ай клемінде баылауды боландыы тиімді болады. Дамудаы ауытушылы ерте аныталса, сорлым коррекциялы жмыс тиімді болады.

 

 

Дріс