Электромагниттік тербелістер. Тербелмелі контур.Томсон ф-н орыту

Электромагниттік тербелістер деп, контурдаы то кшіні периодты трде згеру процесін айтамыз. То кші осы контурды электрлік ж/е магниттік асиеттерін сипаттайды. Сыйымдылыы С конденсатордан ж/е индуктивтігі L катушкадан тратын электр тізбегін тербелмелі контур д.а. Контурды R кедергісін нлге те деп аламыз. Егер конденсаторды потенциалдар айырмасы U –а дейін зарядымен зарядтаса, онда конденсаторды разрядталуыны нтижесінде тізбекте I тоы пайда болады, сйтіп катушканы штарында потенциалдар айырмасына те здік индукция э..к. пайда болады: . Мндаы минус табасы конденсатордаы потенциалдар айырмасына здік индукцияны арсы баытта болатынын крсетеді. Сйтіп, катушкадаы здік индукцияны электр рісі кернеулігі конденсатордаы электр рісіні кернеулігіне арама-арсы болады. Осыны серінен ткізгіштегі тоты суі бірте-бірте азая бастайды да, конденсатор астарлары млдем разрядталып біткенде то шамасы зіні е лкен мніне жетеді.Енді ткізгіштегі зарядтар озала отырып, конденсатор астарларында арсы табалы болып жинаталады. Сйтіп, оны ріс кернеулігі болады да, тізбектегі тоты тзілуіне ммкіндік жасайды. Осы кезде тізбектегі то айтадан кеми бастайды да, катушкада арсы баытталан здік индукция э..к. пайда болады. Ал оны ріс кернеулігі жоарыда айтыландай конденсаторды ріс кернеулігіне арсы баытта болып, тізбектегі тоты тудырып отырады. Сйтіп, конденсатордаы траты электр рісі катушкадаы айнымалы магнит рісіне немесе керісінше, алма-кезек ауысып отыратын периодты процесске айналады. Біра ткізгіштегі электр тоыны ауы здіксіз емес, йткені электр энергиясы 1) шын мнінде ткізгішті кедергісі R нлге те емес, демек жылулы шыына; 2) конденсатор диэлектригіндегі шыына; 3) катушка зегіндегі гистерезистік шыына; 4) сулелену шыындарына жне т/б жмсалады. Сондытан зарядтар конденсатордан катушкаа кешігікіреп бір dt уаытта жетеді, йткені олар ткізгіштер ішінде кптеген кедергілер сотыысып теді. Олай болса, тізбектегі тоты мні барлы емес. Осыны серінен конденсатор астарларындаы потенциалдар айырмасына U катушканы штарына да кешігіп жетуі ммкін ж/е катушкадаы здік индукция э..к. керісінше, арсы баытта сонша уаыта кешігеді. Енді Кирхгофты екінші ережесін осы жадайа олдана отырып, мына тедеулерді жазайы: немесе . Бл жадайда біз дейміз, яни конденсатор диэлектригінде, катушкада ж/е оршаан кеістікте электромагниттік энергияны сулелену шыындары болады дейміз. Мына шарттарды, яни , ескерсек, онда стідегі тедеу мына трде жазылады: . Осы рнек электромагниттік еркін тербелісті дифференциалды тедеуі д.а. Осы тедеуді заряд арылы шешетін болса, онда мндаы - циклдік жиілігі, ол – тедеуі Томсонформуласы днп аталады.