Блімдері: Сауат ашу
Йымдастырылан оу-іс рекетіні техналогогиялы картасы
Кні:19.09.2013
Білім беру саласы: атынас
Блімдері: Сауат ашу
Сабаты таырыбы:Сз.
Сабаты масаты:а) Баланы сз туралы тсініктерін алыптасытыру сзді зындыын олмен лшеп айыра білуге йрету.
б) Есту абілетін жетілдіру.
в) Танып-білуге деген ызыушылытарын арттыру.
Сабаты крнекілігі:ойыншытар, тстері р трлі, млшерлері бірдей екі машина, аю, уырша, кубик, доп, (демі орапша (себет)) ммкіндігінше айын боланы жн, атты ааздан а жалауша. "лестірмелі ралдар" ажолашалар (1,5 х 5) р стелде жеткілікті млшерде болуы керек.
| Іс – рекет кезедері. | Трбиешіні іс – рекеті | Балаларды іс – рекеті |
| Мативациялы озаушы | йымдастыру кезеі. - Слеметсіздер ме! - айырлы та! айырлы кн! | Балалар шатты шеберін рады. |
| йымдастыру шылы- іздену шілік | 1. Трбиешіні кіріспе сзі: —Балалар, сендер білесіндер, жер бетінде адамдар, жануарлар, андар, стар, балытар, мір среді. Сол сияты йлер, машиналар бар. Кім й салуды (машина жасауды) ойлап тапты? Неге? Сонымен бірге адамдар сзді ойлап шыаран, себебі олар бір-бірімен сз арылы атынас жасайды, жер бетіндегі заттарды брін з атымен атап сйлеседі. - азір сендермен бір ойын ойнап крейік. Сендер ндемей отырып алыдар (ситуациялы ойын ойналады). стаз олмен ымдап крсету арылы балаларды бріне орындарынан трындар деген белгі береді, енді кейбіреулеріне отырындар деп т.с.с нсіз тапсырмалар береді. Одан кейін трбиеші гімесін рі карай жаластырады. - Міне, балалар, крдіндер ме сзсіз мір сру андай иын, ал біз бріміз з ойымызды сз арылы айта аламыз. Ал сендер андай сз білесіндер? Егер айтуа иналса, трбиешіні зі терезе, стол, жасыл, ысты жне т.б. сздерді айтады. - Мына бір ойыншыа арандар, е уелі оны атын атаймын: доп бір сз. Енді сздерді есептегенде жаылып кетпеу шін, р сзді мынадай жолашамен белгілеп отырайы. Мен "доп" сзін айттым, бір жолакша оямын. Кім таы да доп туралы айтады? (домала, кк, домалайды т.б.) — ане, санайык, біз анша сз айтты? (Балалар р сзді айталай отырып, ойан жолашаларын санайды.) Дл осы сияты 1-2 ойыншыпен жмыс жргізіледі. — Мына орапшаа зіміз білетін сздерді айта отырып, жолаша арылы жинап салайы. (Балалар жаластырады). — Мен мынадай сйкімді, батыл, демі деген (балалар жаластырады) жасы сздерді білемін. (Е соында орапшадаы сздерді санап орытынды жасау). — Міне, біз андай кп сз білеміз, айта берсек лі де кп. — ане, "Кім кп сз ойлайды?" ойынын ойнайы. рбір айтылан сзге бір-бір жолакшадан ойып отырындар. Соында кімде кп жолаша болса, соында сол жеімпаз болады. (Ойын ойналады. Жеімпаз баланы мадатайды.) 3. Музыкалы жне имыл-озалыс кідірісі. (Балалар музыка ыраымен жаттыу жасайды). 4. Сзді затыымен таныстыру жне лшеуіш жаттыуларын жасату. — Сендер, байадындар ма, кейбір сз за дыбысталса, енді бір сз ыса дыбысталады. Сол себепті сздер зын жне ыса болады деп айта аламыз. — Мына 2 сзді тыдандар: доп, арышкерлер. Осы сздерді айсысы за, ыса айтылады? (Балаларды жауабы). — Біз ол сзді лшеп крейік: 2 олды алаандарын біріктіріндер. Сзді дыбыстай бастаан кезде алаандарынды аша бастандар. Ал, дыбыстап болысымен, сол стте тотай алыдар. (Бл жаттыу е уелі 2-3 баламен стел жанында жекелеп жргізіледі, алан балалар айталап отырады, осылай 6-8 сз айтылып, балалар оларды затыын анытайды). Балалар хормен таныс тапакты айтады, сосын бір бала тапаты мнерлеп айтады. (р сзін анытайды, балалар жолашаларымен мтіндегі р сзді белгілеп отырады). | Мият отырып тыдайды Балаларды жауаптары имыл-озалыстармен кілді сергіту стін жасайды. Балалар ойынды ойнайды. |
| Рефлекстік - йлесімділік | 5. Сабаты орыту.Балалара сра ойылады: — Бл сабата не туралы білдіндер? — Сзді немен белгіледік? — Сз туралы не білгілері келеді? | орытындылайды Сз. |
Ктілетін нтиже:
Білу: сз туралы тсініктерін алыптасытыру сзді зындыын олмен лшеп айыра білуге
Игеру: Есту абілетін жетілдіру.
5-саба
Сабаты таырыбы:Сздерді буына блу.
Сабаты масаты:Буын туралы тсінік беру, сздерді буына блуге йрету, ебексйгіштікке трбиелеу, ойын дамыту.
Сабаты крнекілігі:тірек схемасы, ойыншыкгар, тлдерді суреттері, асытар.
| Іс – рекет кезедері. | Трбиешіні іс – рекеті | Балаларды іс – рекеті |
| Мативациялы озаушы | йымдастыру кезеі. Балаларды шатты шеберге трызып, бір-бірлеріне жасы тілектер айтызу. Тмендегі ле шуматарын айталап айтызу. Кел, балалар, клейік! Клкі менен тлейік, Клкі кіл ашады. Кліп мір срейік. - Балалар, леді айталап бір-біріне жасы тілектер айтылады. | |
| йымдастыру шылы- іздену шілік | — Балалар, бізді бгінгі сабаымыза жмбабай атай келіпті. — Кімні атасы бар? — Атаа алай кмектесеміз? — Атаны алай рметтейміз? Балалар сраа жауап бергеннен кейін: — арттар — бізді аылшымыз. Біз оларды адірлеп, ктеміз. арт Жмбабай атайды сендерге келген тапсырмасын, кане, алай шешеміз? - деп атайды оржынынан асытар алызу арылы балалара мынадай тапсырмаларды орындату. Суретті лгі бойынша шана сзіне дыбысты талдау жасату. — Сонымен, шана сзінде неше дыбыс бар екен, ондаы дыбыстарды атадар. Суретті лгіні тменгі жаындаы жолакшаа "ша", "на" деп кеспе ріптерден рап жазып, буын туралы тсінік беріледі. — Сзде неше дауысты дыбыс болса, сонша буына я болмаса блікке блуге болады. — "Шана" сзінде неше дауысты дыбыс бар? — Мен неше блікке бліп айтамын, мият тындандар. — Ша-на, бірінші ша блігін ша буыны, ал екінші на блігін на буыны деп айтамыз. — Шана сзі неше буыннан трады? р буынын атап айт. — Екі буыннан. Бірінші -ша, екінші -на буыны. "Шана" сзін буындап айтызу. Раушан, ата, ай, кбелек сздерін буына беліп айтызу. Рау-шан, а-та, ай, к-бе-лек. Балаларды здеріне жеке сздер ойлатып, буына блдіріп, неше буын екенін айтызу. — те жасы, балалар. Жмбабай атай сендерге енді жмба. жасырмашы. Судан ол орады, Бдан кір орады. (Сабын) Сабын сзін буына блдірту. (са-бын) Сергіту сті. Кйсандыа кйтабаын ойнатып, балалар жаймен осылып айтып, имыл жасайды. - Енді балалар, сендерге атайлары "ай буынды жоалттым?" ойынын сынысы келіп отыр екен. Енді бріміз осы ойынды ойнау арылы аталарыа кмектесіп, жоалан буынын тауып жіберейік. - Мен азір сендерге бір буын айтам, сендер сзді соны буынын табасындар. Мысалы: са-ат а-аш мы-сык к-шік т.б. - те жасы, балалар. Ал енді, мына сездерде анша буын болса, сонша рет кол шапалатау арылы буына блейік: (оырау, тоылда, жлдыз) о-ы-рау, то-ыл-да, жл-дыз. Балаларды здеріне сз ойлатып, осы бойынша буына блгізу. - те тамаша, балалар, аталарынны кдйтар кезі де болып калды. Енді Жмбабай атайды риза ету шін "Ебек ерлікке жеткізетінін" длелдеп, Н.Жанаевты "Ебек" олеін айтып жіберейік: Гл сірсе терлеп, Мны аты — ебек. Кесте тіксе зерлеп. Мны аты — ебек. ыра шыса ерлеп. Мны аты — ебек. Сабаыа жндеп. зірленсе — ебек. иындыты брін. Ебек ана жебек! | |
| Рефлекстік - йлесімділік | - Сонымен бгін біз не йрендік? - Буын дегеніміз не? - р буында неше дауысты дыбыс болады? - Міне, бгін Жмбабай атайды атысуымен "Буын" таырыбын мегердіндер. Атай сендерге раметін айтып кетті, - деп белсенді атысан балаларды мадатау. |
6-саба
Сабаты таырыбы:Дыбыс пен ріп.
Сабаты масаты:
1) Дыбыс пен ріп туралы тсінік беру, дыбыс пен ріпті айырмащылыын ажырата білуге йрету.
2) Балаларды ойын дамыту, сздік орын молайту.
3) Балаларды й жануарларын сюге, аморлы жасауа йрету.
Сабаты дісі:тсіндіру, сра-жауап.
Сабаты крнекілігі:сюжетті суреттер, ойыншытар, кеспе ріптер.
| Іс – рекет кезедері. | Трбиешіні іс – рекеті | Балаларды іс – рекеті |
| Мативациялы озаушы | Слеметсідер ме, балалар? - Балалар, біз шебер рып, бір – бірімізді олымыздан стап, алаан арылы жылылы таныта трып, жасы лебіздер білдірейік (р бала тмендегі тілектерді кезекпен айтады). - Аспанымыз ашы болсын! - Кніміз жарырасын! - Деніміз сау болсын! - лемде тынышты болсын! - Отбасымыз аман болсын! - Балабашамыз жайнай тссін! - Тртіпті, депті болайы! | |
| йымдастыру шылы- іздену шілік | Саба трбиешіні жан-жануарлар жнінде гімесінен басталады. Трбиеші гімесіні баытын балаларды трт тлік туралы тсініктеріне карай аударады. — Трт тлікке андай малдар жатады? — Оларды тлдері алай аталады? Балаларды жауаптарын орытындылай келе, трбиеші "Ала бзау'' (авт. Ерешова К.) атты гіме айтып беретіндігін хабарлайды. "Алабзау". Ескендір кнде ала бзауына ст беріп, кк орай шпке жайып, аморлы жасап жрді. Бір кні ала бзау тоайда жрген мала осылып кетгі. Ескендір бзауын іздеп тоайа келді. Бір кезде атты жел соты. — Жел соанда андай дыбыс шыады? — Жел уілдейді. — У -У -У- Желді серінен ааштарды жапыраы шулайды. — андай дыбыс естіледі? — Ш -ш -ш -ш. Тоай ішінде жру те иын болды. Маса да ызындап, мазасын алды. — Маса андай дыбыс шыарады? -з-з-з-з. Ескендір асында еріп келе жатан Атсті ырылдаан дыбысын естіді. — Ит андай дыбыс шыарады? — р - р - р -р. Ескендір айналасына арады. Шп арасында басын ктеріп, Актске арап айбат шегіп тран жыланды байады. Жылан Атске арап ысылдап тр екен. — с - с - с -с. Жыланды крген Ескендір орыаннан сіп тран емен тбіне арай шегінді. Ыжылдаан дыбысты лаы шалды. Ол еменні бтаына орналасан араны ясын крді. Ыжылдаан аралар екен. — ж - ж- ж- ж. Ескендір ала бзауын шаырды. ане, балалар, бзауды шаыруа кмектесейікші: — Акау - аау - аау! Жаын жерден бзауды міреген дауысы естшді. — м - м - м -м. Сйтіп Ескендір бзауын йіне айдап айтты. Балалар, сонда біз р трлі дыбыстар естідік, яни біз дыбысты естідік, яни біз дыбысты естиміз. Сергіту сті. Тербеледі ааштар Алдымнан жел еседі. Кіп-кішкентай балалар п-лкен боп седі. Енді балалара ріп туралы тсінік беру. —Балалар, жааы естіген дыбысты ааз бетіне тсіру шін ріп жазамыз. р дыбысты з табасы болады. Оны ріп дейміз. ріпті жазамыз, креміз, оимыз. | |
| Рефлекстік - йлесімділік | Сабаты орыту:тілген дыбыстарды айталау. Мадатау. Балаларды жауаптарын ескере отырып мадагау. "Біз баытты балдыран" німен сабаты аятау. |
Сабаты таырыбы: Дауысты жне дауыссыз дыбыстар.
Сабаты масаты:
1. Білімділігі: оушылара дауысты жне дауыссыз дыбыс ерекшелігі туралы тсінік беру.
2. Жаттыулар орындату арылы дауысты жне дауыссыз дыбыс туралы білімдерін жетілдіру.
3. Балаларды сйлеу тілін жетілдіру, сздігін байыту, жалпы ой-рісін дамыту, байаыштыа трбиелеу.
Сабаты крнекілігі: кестелер, кеспе ріптер, суреттер, лестірмелі дидактикалы материалдар.
| Іс – рекет кезедері. | Трбиешіні іс – рекеті | Балаларды іс – рекеті |
| Мативациялы озаушы | I. йымдастыру кезеі. йымдастыру кезеі. Арайлап та атты, Алтын суле таратты. Жарырайды аламыз, Жайнай тсті даламыз, айырлы та, балалар! | |
| йымдастыру шылы- іздену шілік | II. Жаа саба. Оушыларды назарын трбиеші зіне аударан со дауысты дыбыс ерекшеліктері туралы тсінік береді. Кесте пайдаланылады. Дауысты дыбыстар: а, , и, о, , е, э, у, , , ы, і. - Балалар, енді осы дыбыстарды хормен жеке-жеке айтамыз: а, э, и т.б. Трбиеші суреттерді крсете отырып балалар оны ішіндегі сздерге мн береді. Кбелек, домбыра, орынды, йрек т.б. тауып оиды, осы сздердегі дауысты дыбыстарды тауып оларды айтылу ерекшеліктеріне назар аударады. III. Сергіту сті. Баланы білімін жан-жаты тексеру. р трлі жаттыулар арылы орындалады. Трбиеші бірнеше сздер айтады. Балалар сол сздегі дауысты анша болса олдарын шапалатап білдіртеді. Мысалы: кшік, кітап, зен, дала, аз, балапан т.б. "йасын тап" ойыны. Орыннан орына ауысан, шала арала... (сауысан) Брі бірдей жмыса Шыады кім? (мырса) Топты жмыс. Жаттыулар орындайды. Дауысты дыбыстарды тауып астын сызады. Сйлемдер райды. | |
| Рефлекстік - йлесімділік | IV. Сабаты орыту. Кеспе ріппен жмыс. Дыбысты талдау. "Адасан ріптер" ойыны жргізіледі. Жаа сабаты тсінгенін байау. Тірек—схема бойынша сйлем рау. Сабаты бекіту. — Бгінгі сабата не йрендік? — Дауысты дыбыстарды атадар. — Дауыссыз дыбыстарды ерекшелігі неде? Баалау, мадатау. |
8-саба
Сабаты таырыбы: Дауыссыз дыбыс ерекшелігі.
Сабаты масаты:
1. Дауыссыз дыбыс ерекшелігі туралы тсінік беру.
2. Сйлеу тіліні дыбысты ерекшелігін мегерту. Сйлеу тілін жетілдіру. Ой-рісін дамыту.
3. Балаларды ебексйгіштікке трбиелеу. ыпты, таза, кркем жазуа дадыландыру.
Сабаты крнекілігі: дидактикалы материалдар, ебек ралдарынын суреттері, кима ріптер, тірек схема, суреттер.
| Іс – рекет кезедері. | Трбиешіні іс – рекеті | Балаларды іс – рекеті |
| Мативациялы озаушы | I. йымдастыру кезеі. Балаларды сабаа дайындау. Гигиеналы талаптар кою. II. ткен сабаты бекіту. III. Балаларды білімін жан-жаты тексеру: Ааш крсе ышынар, Сояу-сояу тісі бар. (Ара) Басы рыш, Сабы - шырыш. (Бала) - Ебек етсе ерінбей, тояды арны тіленбей. Ебек, ауыл ебегі, дала енбегі, баланы з басына крсететін ызметі жайлы нгімелесу, схбаттасу. Баланы баылаушылыын, зеректілігін, логикалы ойын байкау масатында: - Пальтоны тймесі зіліп алса ... - Киім ілгішті шегесі жлынып кетті ... - Шкафты сресін тсіріп алды ... - Бтекені бауы зіліп алды ... | |
| йымдастыру шылы- іздену шілік | IV. Жаа сабаа дайынды кезеі:
- здері білетін дауысты дыбыстарды атадар.
- Жануарларды "дыбысын" келтірейік ...
- Сиыр айтеді?
- Есек айтеді?
- з атын зі шаыратын сты білесідер ме?
- Ккек. ко-кек, к-кек.. Соы (к) дыбысты созып айтып крейікші
V. Жаа саба:
- Балалар, дыбыстар кедергіге шырап шыуынан жасалатын дыбыстарды дауыссыз дыбыстар дейміз. Дауыссыз дыбыстарда н болмайды немесе те аз болады.
Балалара бір буынды сздерді айткызу барысында, ережесіні
- Дауыссыз дыбыстар 26. ане 26-а шейін санап крейікші. Кп екен ? ...
Бірнеше дауыссыз дыбыстарды айтызу: Т. ...ы; р. ...ы; к. ...і; г. ...і.
VI. Сергіту сті:
Бас барма — кем,
Бала йрек - шешем,
Ортан терек - аам,
Шылдыр шмек - пкем,
Кішкентай ббек - мен.
Бір йде біз нешеуміз?
Бір йде біз (бесеуміз).
VII. Жаа материалды тсінуін, мегеруін тексеру.
"Адасан ріптер" ойыны.
| |
| Рефлекстік - йлесімділік | VIII. орытынды блім: - Дауыссыз дыбыстарды ерекшелігі андай? Мысал келтір. Ебек ралдарыны суретін алауы бойынша салу. IX. Балаларды матау, ерекше атысан балаларды атап ту. |
Сабаты таырыбы: ріптер сыры.
Сабаты масаты:
І. Балалара дыбыстау арылы ріптерді айтыза отырып, ріптер сырын ындыру.
2. Балаларды ойлау ой-рісін, тілін, есте сатау абілеттерін дамыту.
3. Балаларды тазалыаа, ыптылыа, адамгершілікке трбиелеу.
Саба трі: аралас саба
діс-тсілі: тсіндіру, сра-жауап
Крнекілігі: ріптер дыбысталуына байланысты сюжетті суреттер.
| Іс – рекет кезедері. | Трбиешіні іс – рекеті | Балаларды іс – рекеті |
| Мативациялы озаушы | йымдастыру кезеі. - Бгін ауа райы андай-? - Айналада андай згерістер бар-? - Жылды ай мезгілі-? - Бгін ай кн-?кеше ай кн еді-? Ерте андай кн болады-? | |
| йымдастыру шылы- іздену шілік | 1. йымдастыру кезеі. Балаларды сабаа даярлыын тексеру. Сабаа ажетті оу-рал жабдытарын даярлату. 2. Сабаа даярлы кезеі. ткен сабатаы танысан материалдарды бекіту. 3. Негізгі блімі. Тук-тук... - Балалар, бізге онаа біреу келіп тр ой деймін. Тыдайышы: тук-тук... Есік ашылып, бір бала келеді. Трбиеші: - Балалар, келген кім екенін срайышы... — Мені атым Дымбілмес. Мен сендерге онаа келу себебім, мені ойландырып, білмей жрген сратарым бар. Соларды сендерден срап білуге келдім. Трбиеші: — Ал, ендеше балалар, біз Дымбілместі крмейтін сратарына жауап беріп крейікші. Дымбілмес: - Мына суретке ары арап, бері арап, баланы не істеп, не айтып транын тсінбедім. Балалар: - Бл суретте бала аузын ашып "А" дыбысын айтып тр. Дымбілмес: - "А" деп айталап айтады. И, дрыс айтады екенсіндер. — Ал мына суретте ше? Балалар:— Бл суретте аузы сопаша келіп айтып тр, яни "О" дыбысын айтып тр. Дымбілмес келесі суретте не болып транын срайды. Балалар: — Суреттегі бала тонып; у-у-у деп тр. Трбиеші:- Біз ай кезде жаурап, тоамыз? — Біз ыста, суыта жаурап тоамыз. — Келесі суретте бала барабан (дауылпаз) соып тр. — Барабан (дауылпазды) кргендерін бар ма? р суреттегі рекетті балалар здері айталап крсетуі арылы теді. Трбиеші "А, О, У, Д" дыбыстарыны ріп табаларын крсету арылы тсіндіреді. Дымбілмес: — И, бл біз айтып жретін дыбыстар екен ой. Оларды ріп табасы осылар екен. И, мен енді тсіндім. Таы да онаа келіп, білмеген нрселерімді білуге бола ма? — И, келіп трыыз, ктеміз. Дымбілмес балалара рамет айтып, оштасып шыып кетеді. Келесі стте сергіту жаттыуын жасату. Ормандаы аюды лпынайы кп екен. Теріп-теріп алайы алтамыза салайы. 5. Оулыпен жмыс жргізу. — Балалар, сендер отбасы, деген сз маынасын білесіндер ме? — з отбасында неше адам бар? Оулытаы суретпен жмыс жргізу. — Суреттен кімдерді кріп трсыдар? райсысын жеке-жеке атату. —Суретте кімдер отыр? — Олар не істеп отыр? — Міне, осы адамдар барлыы бір йді адамдары, бларды "отбасы" деп атайды. Балаларды бірнешеуінен з отбасы мшелерінде кімдер барын айтызу. 6. Дптермен жмыс жргізу. Жазу дптерлеріндегі суретті зік сызытарды бастыра жргізу, жодды аяына дейін жазызу. 7. Сурет арылы тапсырма "Суретті айтала". | |
| Рефлекстік - йлесімділік |
Сабаты таырыбы: А дыбысы .
Сабаты міндеті:
1. Балалара ткен сабаты еске тсіре отырып, А дыбысымен таныстыру.
2. Дидактикалы материалдар арылы балаларды есте сатау, ойлау, сйлеу дадыларын дамыту.
3. Балалара "А" дыбысы бар сз сйлем, ойлап табуына назар аудара отырып, сздік орларын байыту, байланыстыра сйлеуге трбиелеу.
Крнекілігі: А дыбысыны баспа трі, ребустар, текшелер.
Сабаты дісі: гімелеу, тсіндіру, крнекілік, сра-жауап.
| Трбиешіні іс – рекеті | Балаларды іс – рекеті | |
| Мативациялы озаушы | 1. йымдастыру кезеі. айырлы та алтын кн! айырлы кн,жер ана! айырлы та,достарым! Сендерді кріп саындым! — Балалар, казір жылды ай мезгілі? — ай ай? — Аптаны ай кні? —Балалар, біз сауат ашу сабаында ткен дыбыс туралы не білетіндерімізді еске тсіріп крейікші. — Дыбыс дегеніміз не? — Дыбыстар нешеге блінеді? — Дауысты, дауыссыз дыбыстарды андай текшелермен белгілейміз? — Ал ріп дегеніміз не? — ріп дегеніміз дыбыстарды табалау. — ріпті креміз, жазамыз, ои аламыз. | Балалар шеберге трып,бірге айталайды Кз азан Бейсенбі Біз дыбысты естейміз,айтамыз Дауысты кызылмен дауыссыз дыбысты ккпен |
| йымдастыру шылы- іздену шілік | — Ал, балалар, мен сендерге азір жмба жасырамын. Жаада бар, ескіде жо, Танада бар, ешкіде жо. Жауабы: А. — Мынау нені суреті? — Алма деген сз ай дыбыстан басталып тр? — "А" дыбысы дауысты дыбыс па, дауыссыз дыбыс па? — Неліктен дауысты? — Ал осы алма сзін андай текшелермен жазуа болады? "А" дыбысыны баспа жне жазба трін крсетіп таныстыру. "А дыбысын ауада жазып крсету. ане, балалар, бріміз бірігіп "А" дыбысын ауада жазып крейікші "Кім жылдам?" ойынын ойнату. — "А" дыбысынан келетін сздерді маан кім жылдам, кбірек тауып айтады. Алма, ааш, адам, ай, аку. те жасы, балалар. Осы тапан сздерінді буына бліп айтып крейікші. Шапала арылы буына блгізу. — Балалар, "А" дыбысына байланысты кім такта біледі? Мысалы міне мынадай. Астанамыз Алматы, Алатау аса аясы. Алабында ататы, Ал ызыл апорт алмасы. Екі, ш балаа тапа айтызу. Сергіту жаттыуын жасату. Ептеп-ептеп бидай терейік Тергенінді торайлара берейік. Тойан торай томпа-томпа секірсін, Ол да біздей лкен болып жетілсін. Шаршады ба отыра ой демінді ал Енді мені гімеме ла сал. — Ал, балалар, азір дптерлеріді алып, лгіге арап сызытарді осып "А" рпіні баспа трін жазамыз. Балалар тгел жазып болан со, "А" дыбысын есте сатау шін, осы дыбыстан басталатын нрселерді суреттерін крсетіп, ай дыбыстап басталатынын здеріне айтызу. Балалара ребусты шешкізіп, онда шыан сздерді буына блгізу. | Трбиешіні гімесін тыдайды, сратара жауап береді. ріптерді жазады. Тыдайды Балалар сергіту стіне белсене атысады. |
| Рефлекстік - йлесімділік | орытынды блім. — Балалар, біз бгін андай дыбыспен танысты? — "А" дыбысы андай дыбыс екен? — Осы "А" дыбысына байланысты тез-тез сздер ойлап айтып жіберейік. Балаларды мадатап матай отырып, сабаты аятау. | Сратара жауап береді. |
11-саба
Сабаты таырыбы: А дыбысымен жне рпімен таныстыру.
Сабаты масаты:
"Кн астындаы Кнекей ыз" ертегісі бойынша А дыбысымен жне рпімен таныстыру. "А" рпін ауа арылы жазып крсету. Сз ішіндегі дыбыстарды жуан, жіішке, дауысты, дауыссыз болып блінетінін ындыру. Балалара "А" дыбысы бар сз, сйлем ойлатып, оны ойын-жаттыулар арылы бекіту.
Крнекілігі: кеспе ріп, ріп табасы, суреттер, аба, оржын, асытар, тмарша, ертегі кейіпкерлері.
| Іс – рекет кезедері. | Трбиешіні іс – рекеті | Балаларды іс – рекеті |
| Мативациялы озаушы | Трбиеші уелі ертегіні оып, мазмнын айта бастайды. Сол кезде балалар домалап келе жатан абаты креді. — О, керемет. Балалар, мынау не болды екен? — И, и, шарын жел біліп, онарын сай біліп, сайран салып жретін абаты кмегі кімге ажет болды екен? Кне, маан пере ойшы, крейін. Балалар, міне ажап, аба ішінде "хат" бар ой. Хатты ашып оиды. От тауыны ар жаында Тасбол хандыында кн астындаы Кнекей ызды тас апаста стап отыр. Жолдаы кездесетін барлы кедергілерден ткенде ана Кнекей слу тарылады, хатты бізге "Ербатыр" жолдапты. — Балалар, Ербатыр аалары кмек срап хат жазыпты, кмектесеміз бе? | —Балалар: Кмектесеміз. |
| йымдастыру шылы- іздену шілік | — Ендеше "темір етік тебендей, темір тая тегедей" боланша жол жруіміз керек. — Слем, балалар, брекелді, бар болыдар сендерді ая дыбыстарынды естіп жолдарынды тосып жр едім. — Балалар тыдадыдар ма бл кім? — Тышы ой. — Тышы аа, біз алыс сапара шыып едік, бізге жол сілтемес пе екенсіз? - Білем, балалар. Мен кні-тні тыдап, сендерге жол сілтеуге жр едім. Біра сендерді ралаан жібермеймін. Сендер нерпаз боларсыдар. Кне, сол білімдерінді кзбен крейін. - Ал, балалар, Тышы ааларыа білімімізді крсетелік. Мен сендерге бір жмба айтайын, шешуін тауып кріндер. Иілсе иіліп, Тйілсе тйіліп арайды кісіге ыпты ісіне. (айна) - Шешуін дрыс таптындар. ане, енді бріміз еркін отырып, осы сзді айталайы. - Е бірінші андай дыбыс естіліп тр? - Дрыс, енді осы "А" дыбысын аузымызды кеірек ашып, айталаймыз. А-А-А. - алай айтылады екен? - И, А дыбысы дауысты дыбыс. Сондытан оны ызыл текшемен белгілейміз. - Ал, енді А дыбысынан басталатын сздерге мысал келтіріндерші? - Алдарындаы кеспе ріптерден сз рай ойындар. Тышы: — Брекелді, мені білгіштеріме кп-кп рахмет. Енді сендерге жол сілтеп жіберейін. О жаа барсадар "Зарлы хандыына" жолыасындар. Сол жата — "Жыландар патшасы", "Бала хандыы". Тура жрсендер "От тауы" бар. Оны ар жаында Тасбол хандыы бар. - Бізге ай баытта жру керек? - Тура жреміз. - Жолда келе жатып, бір кпірге тап болды. - Мына кпірден ту шін, мына бір тапсырманы орындап жіберейік. Егер А-дан бастаса, лкен аын атамыз. А-ны алып тастаса, Мол дулетке батамыз. Б-ны алып тастаса, Тнде жары шашамыз. Абай. Бай, ай. - те жасы. - Бл сзде А дыбысы ай жерлерде кездеседі? - тe жасы. Міне, кпірлерден де ттік. Жолда Мыстан кемпір кездеседі. Мыстан кемпір: — А-ха-ха-ха, тотадар. Мені рсатымсыз айда барасындар? Мен сендерді жібермеймін. - же, сабыр етііз. Бл балалар кн астындаы Кнекей ызды таруа барады. — же, бізді жіберіізші. - "же"? Не дейді мына балалар, мені "же" дей ме? Мені осы уаыта дейін ешкім "же" - деп крмеп еді (жылайды). — же, жыламаыз. - желеріні кілін ктеру шін, н айтып, би билеп берейік (сергіту сті). Мыстан алыс айтып шыарып салады. Алдарынан Ербатыр шыады. - Бізді балалар аба ішінен табылан хатты оып, кмекке шыан еді. Ербатыр: - Жол болсын! Брекелді, мен де алындыымды таруа шыып едім. Осы жерден мына оржынды тауып алып, не істерімді білмей отырмын. Балалар оржынды алып, трбиешіге береді. оржында ш тмарша бар екен. райсысында тапсырма бар. 1. Тмарша: Арыта бар, Семізде жо. Балыта бар, Теізде жок. Бл ай ріп? (А) 2. Тмарша: Ай, ана, ат сздеріне сйлем радар. 3. Тмарша: Алма, саат, айна сздерін буына бол. А дыбыстарын тап. Т: - Ал, енді А дыбысын ауада жазып крейік. (А рпін ауада жазу) Балалар ш тмаршадаы тапсырмаларды орындайды. Ербатыр: — Енді, тура жре берейік, "От тауы" да крініп алды. Балалар, мына кедергіден калай теміз? | |
| Рефлекстік - йлесімділік | орытынды: — андай дыбыспен танысты? — А дыбысы андай дыбыс? Трбиеші: — Жарайсындар. Мені кішкентай батырларым. Міне, Тас апаса да аман-есен жеттік. Осы кезде алдарынан Кнекей ыз шыады. Кнекей ыз: — Балалар, міне сендерді батырлытары мен тапырлыктарыны арасында мен тас апастан босадым. Мен де бл жерде арап отырмай сендерге сыйлы дайындадым. Кнекей ыз балаларды мойнына тмарша таады. Ойлан тап, бл ай ріп? Енді Жмба жасырылады. Кн нрын шашан асардан, Алатау алып тас оран. Бас ала аты — Астана. ай ріптен басталан? (А) "Жаа сз ойла" ойыны ойнатылады, А дыбысынан басталатын сздерді кім кп ойласа, сол жеімпаз атанады. |
Сабаты таырыбы: Т т дыбысы жне рпі.
Сабаты масаты:
1. ткен дыбыстарды айталау, зейінін баылау.
2. Жаа Тт дыбысымен таныстыра отырып, сздер, сйлем рауа жне дрыс буына блуін адаалау.
3. олдарын демі жазуа трбиелеу жне ызыушылыын арттыру.
Крнекілігі: ліпби, кеспе ріп кассасы, суреттер, текшелер, торсы, торайды суреті.
діс тсілдер: сра-жауап, гімелеу, ойын, тсіндіру.
| Іс – рекет кезедері. | Трбиешіні іс – рекеті | Балаларды іс – рекеті |
| Мативациялы озаушы | 1. Шатты шеберін ру. Балалар дгелене трып, бір - біріне жылы лебіздерін білдіреді. Мысалы: - Сен андай аылдысы! Бізді денсаулыымыз мыты. Біз ойнаймыз, клеміз, айналадаы дниені танып - білеміз. - Міне, крдідер ме? Балалар, болашата ртрлі маманды иесі болу шін аылды, білімді, трбиелі болу керек. | |
| йымдастыру шылы- іздену шілік | I. йымдастыру кезеі: а) Дгелек рып кілемге отыру ) ліпби айталау б) жмба жасыру: зі айлакер, зі бір у, Жрген жері айай да шу. /тлкі/ II. айталау. 1. Кеспе ріптен ткен дыбыстарды тауып, текшеге тізу. а) ас — осы буына "т" дыбысын осу арылы сз рату "тас". ) лшем ру. 2. Сергіту минуті: Тербеледі ааштар, Алдымнан жел еседі. Кіп-кішкентай балалар, п-лкен боп седі. 3. Суретпен жмыс: — Нені суреті? Не байадыдар? — Тау. — "Тау" сзіні басында андай дыбыс естіледі? Тт — дауыссыз дыбыс. Сондытан ліпби кк тспен белгіленеді. а) Кеспе ріптен "т" дыбысын тауып, ткен дыбыстарды осу арылы буын, сз рызу. -та; -то; -ту; -ти. ) тай, тас, тос, тон т. б. 4. Ойын: "Т" дыбысын тап. АБИТШЗТНКД 5. Т рпіні баспа трімен таныстыра отырып, олдарын жазуа даярлау: а) Т рпін ayада жазу. ) Т рпін олымен стінен бастыру. б) Т рпін жаздыру. 6. Торсыпен жмыс. а) "Тор-сы" буына блгізу. ) Дыбысын тапызу. б) Торсыты асиетімен таныстыру. 7. Торайды суретін крсету: Торай, торай, торайсы, Таяу келіп онайсы. Жем шашайын тойып-ал, Сонда аяза тобайсы. а) Торайды суреті арылы асиетін тсіндіру. ) Торай алай шады? б) анатын алай сермейді? в) Сергіту стімен жаластыру. | |
| Рефлекстік - йлесімділік | 8. Сабаты орыту: Т дыбысы бар сздер ойлап келу. 9. Мадатау, баалау. |
Сабаты таырыбы: П п дыбысы жне рпі
Сабаты масаты:
1. ткен ріптерді еске тсіре отырып, ойлау кабілетін арттыру.
2. П п дыбысымен таныстыру, з бетінше сз, сйлем арастыруын адаалау.
3. Дыбысты талдау жасауа, сауатты жазуа трбиелеу.
Сабаты дісі: крнекілік ойын.
Сабаты крнекілігі: парта, піл суреттері. кеспе ріптер, буындар, текшелер, ріп элементі.
| Іс – рекет кезедері. | Трбиешіні іс – рекеті | Балаларды іс – рекеті |
| Мативациялы озаушы | йымдастыру кезеі. уанамын менде, уанасы сен де. уанайы достарым, арайлап атан кнге. Бгінгі кніміз стті тсін. Бріе сттілік тілеймін! | |
| йымдастыру шылы- іздену шілік | I. йымдастыру кезеі. I. ріп элементтерін тарату. II. айталау. 1. П п рпімен таныстыру 2. Пп дыбысы бар сздерді буына бліп оытызу (хормен) -па, -пе, -пу, -по, -пы. 3. Пілді суретін крсете отырып, піл туралы білетіндерін гімелету. Піл туралы таныстыру. 4. Жмба жасыру. алы киімді натады. Шешіндірсе жылатады. (Пияз) 5. Тапа оып беріп, "п" дыбысын тапызу Пайдалы деп. Пияз жеп. Парлады жас кзімнен "Піссінші" біраз деп. Пысылдадым тзіммен. III. Сабаты бекіту. 1. Піл, парта суреттерін крсетіп сипаттау, "п" дыбысын тапызу текшеге жазу. 2. Жазу. а) олды жазуа даярлау. б) Сергіту сті. в) Ауада жазу. г) Баспа жне жазба трімен таныстыру, 3. П п дыбысы — дауыссыз дыбыс. 4. Дыбыс жне ріп дегеніміз не? /срау/ 5. Дптерге "П п" рпін бір жолака тізу. | |
| Рефлекстік - йлесімділік | IV. орыту. 1. "Парта, піл" сзін атыстырып сйдем рау, буына блгізу. 2. з ойларынан "п" дыбысын атыстырып, сз растыру "Сзойла, тез ойла" ойыны. V. Хормен. - па - по - пу - пе VI. Мадатау. |
Ктілетін нтиже:
Білу керек:
Біледі:
Білді: