Блімдері: Сауат ашу
Сабаты таырыбы: Б дыбысы жне рпі.
Сабаты масаты:1. Б дыбысымен танысу сюжетті сурет бойынша нгіме рату арылы, балаларды ойлау абілетін дамыту,сздік орларын молайту.
2. Б дыбысына сздер айтып талдау жасап йрету.
3. Балаларды ыптылыа, ептілікке трбиелеу.
олданылатын діс: Тсіндіру, сра-жауап ойын арылы.
Сабаты крнекілігі: Кішкене бала, балта, балы, бркіт, бы, бзау,
балапан, баа, саыраула, кеспе ліппе, текшелер.
| Іс – рекет кезедері. | Трбиешіні іс – рекеті | Балаларды іс – рекеті |
| Мативациялы озаушы | йымдастыру блімі: - Балалар, бізде азір ай ай? - Бл жылды ай мезгіліні айы? - Аптаны ай кні? | Балалар шатты шеберін жасайды |
| йымдастыру шылы- іздену шілік | Осы кезде стола секіріп баа шыа келді. - Мынау не екен балалар? - Баа бізге неге келді екен, мен срап крейінші. (лаын тосан болады.) - Балалар, баа бізге онаа келіпті, сендермен бірге Балалардан бааны имылын жасауын жне зі тураты н айтып беруді срайды. - ане, онда н айтып берейік. німізді еске тсірейік. — Баа, баа, балпа, Басы неге жалпа? Темір тел пек кп киіп, Басым содан жалпа. — Баа, баа, балпа, Бты неге талпа? — Су бетінде кп жзіп, Бтым содан талпа — те жасы айттындар, балалар, таныс емес ай дыбыс? — Дрыс. Б дыбысы екен. — Біз саба басталанда аптанын ай кні дедік? — Бл сзде ай дыбыстан басталып тр? — Тамаша дрыс таптындар. Балалара бірнеше сурет крсетіп ондаы заттарды атын атату. — Балалар, мынау нені суреті? — Мнымен не істейді? Бала, крек, кетпен, тырманы ызметімен таныстырып, оларды орта аттары рал-саймандар екені тсіндіріледі. Осылайша баса да суреттер крсетіп, аттарын ататызады. — Осы сздерді барлыында Б дыбысы ай жерде тр? — Шалбар деген сзде Б дыбысы бар ма? — те дрыс. Бл сзде ортасында естіліп жр екен. — Ал, енді осы Б дыбысын айналаларыа арап, дауыстап айтып крейікші, не байадыдар? Балалар Б дыбысын айналаларына арап айтан кезде, еріндеріні бір-біріне тиетінін, жйісетінін айтты. Жаа дыбысты айнаа арап дыбыстатып айтызу, дыбысты дрыс ажыратуына, ерін мен езу имылдарына байланысты дыбыстарды оны айта білуіне йретеді. — Ал, енді осы дыбысты созып айтып крейікші, созып айтуа келе ме екен? — Жо, Б дыбысын созып айтуа келмейді. Б дыбысын созып айтсак, Ы дыбысы осылып кетеді. — Олай болса Б дыбысы андай дыбыс екен? Дауысты ма, лде дауыссыз дыбыс па? — Дауысты дыбыстар алай айтылады екен? — Дрыс екен балалар, ал біз дауыссыз дыбыстарды андай текшелермен белгілейміз? Балалар тгелдей кк текшені ктереді. — Ал дауысты дыбысты ше? Тгелдей ызыл текшелерін ктереді. — Ал, ане енді кім кп сз біледі екен, бріміз ойланып осы Б дыбысынан басталатын сз ойлайы. — Балы, балапан, балдыран, баа, бала, бы, бзау т.б. — Жасы, те кп сздер біледі екесіндер. Енді осы сздерді буына бліп крейікші. — Бала деген сзді буына блейік, кане, шынтатарынды парта стіне тіреп, саусатарынды айастырындар да, айастырылан саусатарынды иектеріні астына ойып, бріміз бірге буына блейік, - деп трбиеші бірге айта отырып, буына блдіреді: - Иектеріе саусатары неше рет тиді? - Олай болса бала сзінде неше буын бар екен? - Б дыбысы ай буында тр? - "Шал-бар" сзін де тра осылай буына блейік. - Неше рет иектері саусатарыа тиді? - Б дыбысы ай буында тр екен? - Олай болса Б дыбысы сзді басында, ортасында да, аяында кездеседі екен. - Міне, балалар, біз бгін сендермен жаа дыбыспен, яни Б дауыссыз дыбысымен таныстыдар. - Міне, мынау Б дыбысыны рпі. (Кеспе ріптен Б бас рпі мен кіші рпі крсетіледі.) - Ал ол былай жазылады екен (Татаа жазып крсетіледі). - Мен азір осы ріпті ауада жазамын содан кейін сендер жазасыдар (Ауада екі-ш рет жазып крсетіледі) - Ал енді сендер жазындар, зік сызытар арылы жазылады екен. Бір жол жаздырып, олдарын демалту шін, Сергіту сті: — Бала-бала, балаан ане айсы алакан? Саусатары йбт, Былай-былай ойнат. - Енді, балалар, "Б" дыбысына р кім бір сз ойласында соны текшелерімен алдыларында жазындар жне оны райсысы оып шыасыдар. Кім жылдам орындаса сол бала татада да крсетеді. Алашы орындаан трт балаа жаздыру. Бота, арба, бала, саба. Дауыссыз дыбыс кк текше, дауысты дыбыс ызыл текше. - те дрыс жасы жазып крсеттідер. - Енді айналаларыа арандаршы, "Б" дыбысынан басталатын андай заттар бар? Бесік, бор, баа, балы т.б. - Тамаша жасы, енді бізді арамызда "Б" дыбысынан басталатын балаларды аттарын атандаршы. - Сендер тамаша ойлап таптыдар. Енді мен жмба жасырайын сендер тауып кріндерші: Бірнеше рет ауада айталаймыз. Табада бар, Танада жо. Сабада бар, Санада жо — Дрыс айтасыдар, ал енді осы жмбаты бріміз ай талап айтайы. (екі-ш рет айтызу) (Сюжет сурет крсету. Саыраулаты паналаан балапандар) — Мына суретке арайышы, балалар. — Мнда не бар екен? — Саыраула андай? — Ал, мнда ше? — лкен болып сіп кетіпті. Астына балапандар жабырдан тыылып паналап тр. — Ал енді осы суретке арап, сйлем райышы. 1) Жабыр жауып, саыраула лкен болып сті. 2) Балапандар саыраула астын паналап тр. Осы сйлемдер бірнеше балаа ай талатып айтыздырылады. — Енді осы суретке арап біз де ойнап крейік. | Б дыбысы Балтаны суреті. Жо, Б дыбысын созып айтуа келмейді Дауыссыз Бал - а Екі Шал - бар сергіту жаттыуы жасалады — Ол "Б" дыбысы. |
| Рефлекстік - йлесімділік | Саба осы "Балапан" сзі арылы орытындыланады. — Балалар балапан сзінде бірінші ай дыбысты естіп трсыдар? — Біз бгін андай дыбыспен танысты? — "Б" дыбысы андай дыбыс? — Оны біз андай текшемен белгілейміз? Ктеріндерші тгел. Суреттерді крсете отырып, '"Екінші буыным айла?" ойынымен саба орытындыланады. Бзауды суретін крсетіп б дейді, балалар -зау дейді. Бркітті суретін крсетіп бр дейді, балалар - кіт дейді. Сол сияты: шал, -бар. |
Ктілетін нтиже:
Білу керек:
Біледі:
Сабаты таырыбы:С дыбысы жне рпі.
Сабаты масаты:
1. ткен дыбысты айталата отырып, есте сатау абілетін арттыру.
2. Жаа С дыбысымен таныстыру, сз, сйлем руа дадыландыру.
3. Ауызекі сйлеу мдениетін алыптастыра отырып, баспа ріп жазуа жолдарын йрете отырып, таза, сауатты жазуа трбиелеу.
Сабаты крнекілігі: Кеспе ріп кассасы, трлі-тсті суреттер. "жмбатар" кітапшасы, С дыбысыны баспа жне жазба трі, алфавит.
| Іс – рекет кезедері. | Трбиешіні іс – рекеті | Балаларды іс – рекеті |
| Мативациялы озаушы | I. йымдастыру кезеі. 1. Шебер рып балаларды трызу арылы /малім/ трбиешімен, балаларды бір-бірімен слемдесуін дадыландыру. Шатты шебер Армысы алтын кн Армысы асыл жер Армысы кк аспан Армысы жан досым Жылуыма жылу ос Міне мені олым бос | |
| йымдастыру шылы- іздену шілік | 2. Сергіту сті: "Ср оян" II. айталау: 1. ткен Аа дыбысын ай талау а/ дыбысты айтылуын тексеру в/ андай дыбыс екенін ажырату. 2. Сз: ай, аю, ара, aпa т. б. 3. Сйлем: Ай туды. Ара шты т.б. 4. Буына шапалатау арылы блгізу: а-ра, а-на т.б. III. Жаа саба: 1. Алфавиттен Аа жне Сс дыбысын табу. 2. Кеспе ріптен осы ріптерді тапыза отырып, текшеге буын растыру. а/ -ас, -са, -ее, -ис, т.б. / буындардан сз, сйлем растыру: тас, кес, сан, т.б. 3. Ойын: "Мен айтайыншы!" Ауаа кез-келген ріпті жазады. Балалар сол ріпті тауып, трбиешіні лаына аырын келіп айтады. 4. С дыбысыны айтылуын, андай дыбыс екенін тсіндіру. а) С дыбысы айтылан кезде тілдін шы астыы тіске тіреле отырып белгілі кедергі арылы шуылдап шыады (хормен дауысты тмен жне жоары ктеріп айту). ) С дыбысы дауыссыз дыбыс. 5. "Ккністер жинау" ойынын ойнату арылы жмба жасыру: Жаздай інге тыылып, Жат йрыымен суырып, келді жем бір кні. /сбіз/ ан ызыл тлкіні. Сбіз — сезін буына блгізу арылы с дыбысы ай буында транын тапызу. 6. Сергіту сті: Бір, екі, ш ола алам аламыз С дыбысын жазамыз. 7. Дптермен жмыс: Бір жола демі, сауатты жазу: С С С С т.с.с | |
| Рефлекстік - йлесімділік | 8. Сабаты бекіту: Саинаны, салызды, Сарымсаты, сбізді. Бастап тран ай ріп?— Сапсыз ора трізді. /С/ |
Ктілетін нтиже:
Білу керек:
Біледі:
Білді:
Сабаты таырыбы: Ы дыбысы жне рпі.
Сабаты масаты:
1. Жаа Ы дыбысы жне оны ріп табасымен таныстыру; Ы дыбысы бар
сздер айтып, талдау; сйлем, сз туралы ымдарын кеейту.
2.Оушыларды ойлауын, тілін дамыту.
3.Тазалыа, ебекке баулу.
Сабаты діс-тсілі: сра-жауап дісі.
Сабаты крнекілігі: кеспе ліппе, текшелер, сюжетті суреттер, лестірмелі суреттер.
| Іс – рекет кезедері. | Трбиешіні іс – рекеті | Балаларды іс – рекеті |
| Мативациялы озаушы | Дгеленіп трайы Шатты шебер райы уанамын мен де уанасын сен де уанайы достарым Арайлап атан кнге | |
| йымдастыру шылы- іздену шілік | I. йымдастыру кезеі. Оушылара оу ралдарын алызып, сабаа дайындалту. II. ткен дыбыстарды айталау. "Кім білгіш?" ойыны арылы тілген дыбыстарды айталау. Ойын шарты:Мен дауысты дыбысты атасам, екі олдарынды жоары ктеріп шапалатайсыдар, ал дауыссыз дыбысты атасам, екейіп тізелерінді шапалатайсыдар. III. Жаа саба. Сюжетті суретке арап гіме рау. Бл — ас блмесі. Айжан стелді стін жинады. Ол шыны, асы, трелкелер жуды. - Балалар, енді шыны, асы, трелке, шайнектерді бір сзбен алай айтуа болады. -Сзді басында андай дыбыс естіледі? Міне, мынау — ріп табасы, - деп лкен, кіші ы рпін крсетіледі. -Айтылуына арай андай дыбыс деп ойлайсыдар? - Жуан айтыла ма, жіішке айтыла ма? -Демек, ы дыбысы — жуан дауысты дыбыс. Ыдыс сзіне дыбысты талдау жасату. Ы дыбысы ызыл текшемен, д дыбысын кк, ы дыбысын ызыл, с дауыссыз дыбысын кк текшемен белгіленеді. Алдарындаы текшелерге арап, осы сзде неше дауысты, неше дауыссыз дыбыс бар екенін кім айтады? -Ыдыс сзі неше буыннан трады? Кеспе ріппен ыдыс сзін буына бліп жазып okmtv Ы-ДЫС V. Сергіту сті Теселеді ааштар Алдымнан жел еседі Кіп-кішкентай ббектер п-лкен боп седі. VI. лестірмелі суреттермен жмыс жргізу. Оушылара балы айы, мысы, айшы суреттері таратылады. Оушы р суреттегі затты атын атап, сйлем растыруы керек. Татаа схема бойынша жазызылады. Балы суда жзіп жр. Мысы мияулады. Айнр домбыра тартты. жемде айшы бар. Сратар ою. -р сйлемде неше сз бар? VII. ол жаттытыру жмысы. 1. Ауада жазу. 2. Дптерге жазу Ы ы, ыс, ы-дыс | |
| Рефлекстік - йлесімділік | VIII. орыту. "Сз ойла, тез ойла" ойынын ойнату. Оушыларды отыруларына арай екі командаа белу. Ы дыбысына ай команда кп сз ойласа, сол команда жееді. IX. Оушылара берілген жлдызша, тртбрыш арылы жауаптарын баалау, марапаттау. |
Ктілетін нтиже:
Білу керек:
Біледі:
Білді:
Сабаты таырыбы: Ж дыбысы жне рпі.
Сабаты масаты: Ж дыбысыны айтылу артикуляциясымен таныстыру. Баса дыбыстарды ішінен айыра білуге, сзге дыбысты талдау жасауа, сзді буына дрыс блуге йрету. Сурет арылы затты атауын білу, ойлау абілеттерін арттыру.
Сабаты дісі: Сра-жауап, тсіндіру, ойын, крнекілік, жмба, ребус (суретті жмба) шешу т.б.
Сабаты крнекілігі: Ойыншытар, суреттер, кеспе ріптер, р трлі текшелер.
| Іс – рекет кезедері. | Трбиешіні іс – рекеті | Балаларды іс – рекеті |
| Мативациялы озаушы | йымдастыру кезеі - Балалар, бгін ауа райы андай? - Ауа таза екенін айдан білдідер? - те жасы, балалар. Ал енді аптаны ай кні? - Ендеше жма кнді андай кн деуші едік? - Кніл-кйіміз алай? - Ендеше, балалар, осы жасы кіл-кйімізбен сабаымызды бастайы. - Балалар, біз бгінгі кнге дейін бірнеше дыбыстармен танысты. - Дыбыстар нешеге блінеді? - андай болып екіге блінеді? - Олай болса мен брын танысан дыбыстарды крсетіп, айтамын. Егер мен крсетіп атаан дыбыс дауысты дыбыс болса ызыл текшелерінді, дауыссыз дыбыс болса кк текшелерінді ктерідер. | |
| йымдастыру шылы- іздену шілік | -Ал, мен бгін сабаты "Кім тапыр?" деген ойынмен бастаймын. Дыбыстарды жеке-жеке атаймын, сендер текшемен белгілейсідер. Текшелерін ктеріп белгілеу арылы анша дыбыс табасымен танысандарын атап теді. Оны ішінде дауысты, дауыссыздарын ажыратады. - те жасы, балалар. Енді біз "Алма жинау" ойынын ойнайы. (лкен алма аашты суреті, жемісімен) - Мына алма аашында, алмалар пісіп тр екен. р алманы артында дыбыс табасы (ріп) жазылан, дыбысты атап, сол дыбыса байланысты сз рап, мына лкен себетке саламыз. Аталан сздерге буынды талдау жасатып отыру. Жаа саба. Ойын: "Ойлан тап" ойыны арылы жмба, ребус шештіру. - Ал, балалар, мен сендерге жмба жасырайын. Жмбатар. Кндіз брі ашады, Тнде аспанды басады. (Жлдыз) Ішіне тама, салынан, Есігі тастай жабылан. (Жмырта) Ребус (суретті жмба) Шешуі: Жапала. - Осы біз шешіп тапан сздер, ай дыбыстан басталып айтылып тр? ане, айталап айтып, байап крелікші. Ж дыбысыны айтылу артикуляциясын тсіндіру, ындыру. Бдан кейін "Кім жылдам?" ойыны арылы татаа ілінген суреттегі заттардын атауларын атату. Буына блу. Дыбысты сз басында, ортасында, аяында келетінін балаа здеріне байатып атату, аарту. Суреттер: Жылы, жапала, жлдыз, кжек, морж. - Енді, балалар, осы сздеріе текшелерімен дыбысты талдау жасап жіберелік. Неше дауысты, неше дауыссыз екенін ажыратып анытадаршы. - те жасы, балалар. Енді олымызды шапалатап осы сздерді буына бліп жіберелік. - Жасы буына да бліп тастады. Осы зеректігімізді длелдеу шін "Біз зерекпіз" ойынын ойнайы. Мен сендерге алдымен дыбыстарды, сонан со буынды, сзді атаймын. Солардын ішінен Ж дыбысы бар дыбыс буын, сз кездескенде олдарынды шапалатайсыдар. Мысалы: 1. П, б, с, ж; л, ж, , , т.б. (дыбыс) 2. на, са, жа, ла, за, жу, т.б. (буын) 3. таа, саа, жата, ала, жыла (сз) - ай дыбысты атады? (бгінгі тіп жатан) - Ендеше Ж дыбысы. Мынау сол дыбысты табасы - Жж рпі. Крсетіліп, татаа ілінеді. Ж дауыссыз дыбыс екенін таы да айталап, анытау. Баспа трін, жазба трін салыстырып крсету. - ане, балалар, енді осы ріпті ауаа демі етіп жазайы. Олармен бірге жазып крсету. Дптерлеріне лгі бойынша жаздыру. Сергіту сті: Toп-топ етіп басайы, Жалаудан кн жасайы. Жаса-жаса жарын кн, Жаса-жаса алтын кн. Трбиеші: — Мен сендерге тапа оып берейін. Жау-жау жабыр, жау жабыр! Жауан жабыр, жауан нр. Жерді шаы басылсын, Глді ауызы ашылсын. Еккен егін кктесін, Бізге нанды кп берсін! Жау, жау, Глденсін бау! (Ж.Смаков) - Балалар, Ж дыбысы бар сздерді атандаршы. - Жасы, енді оздері Ж дыбысын атыстырып сз ойладаршы. (Ж дыбысынан басталатын). - Жзім, жзік, жылан, жираф, т.б. "Менін кжегім" таырыбы бойынша татаа сурет салу. Салан суретке сйлем рау, талдау. "Кжек сбізді жасы жейді". (креді) Ж дыбысы бар сздерді атату. Стол стіндегі ойын: ртрлі ойыншылар алдын-ала а матамен жабылып ойылады. - Ал, балалар, мына матаны ашамын, астынан бірнеше ойыншытар кресіндер. Сол ойыншытарды ішінен Ж дыбысынан басталатын ойыншытарды тауып атын атап, буына блесідер. (Жылы, жолбарыс, жылан, жзік) | |
| Рефлекстік - йлесімділік | орытындылау. - Балалар, бгін андай дыбыспен танысты? - Ж дыбысы дауысты ма, дауыссыз ба? - те жасы, балалар. Олай болса, "Жау, жау жабыр" нін айтып жіберейікші. Брі осылып айтылан осы нмен саба аяталып, балалар сырта демалуа шыады. |
Сабаты таырыбы: дыбысы жне рпі.
Сабаты масаты: рпімен таныстыру. а) рпіні жазылуын, оылуын мегерту.
) Жеке сздерді окуа жне тез оуа дадыландыру.
б) ыптылыа, демілікке, тазалыка трбиелеу.
Сабаты діс-тсілі: сра-жауап, тсіндіру.
Сабаты трі: аралас
Крнекіліктері: суреттер, кеспе ріптер, буындар.
| Іс – рекет кезедері. | Трбиешіні іс – рекеті | Балаларды іс – рекеті |
| Мативациялы озаушы | Шатты шебер Біз ерекше баламыз Айтан тілді аламыз Достарымды кргенде уана арсы аламыз | |
| йымдастыру шылы- іздену шілік | I. йымдастыру кезеі. Оушыларды назарын сабаа аудару. II. ткен сабаты пысытау.III. Жаа саба. - Кне, балалар, жмба шешейік! Кеше жіптей, Бгін кптей. (ршы) Шыр айналып биші ыз, Билеп-билеп алады. з брымын беліне, Орап тсіп барады. (ршы) Тапсырмаларды орындау. Суреттерге арап дыбысты талдау жаса. лу, я, бы, ршы. Тордаы ріптерден сз ра. зік сызытарды ос. Буындап оы. Жаылтпаш жаттайы! Тз - мздай Мз - тздай. Талап - тлпар Білім - сар Сергіту сті. "шты-шты" ойынын ойнау. Ойын шартын, мазмнын, міндетін тгел тсіндіру. шты-шты (шады) шты, шты, Торай шты (шпайды) т.б. Ойын шартын бзандар ле айтады. Татамен жмыс. дыбысыны ріп элементтері. баспа трі. жазба трі. | |
| Рефлекстік - йлесімділік | IV. орытынды. Сра-жауап дісімен: 1) Дыбыс дегеніміз не? 2) ріп деп нені айтамыз? 3) Бгін ай ріппен танысты? 4) Ол дыбыс алай айтылады? 5) Сол ріпті атыстырып сздер ойла. V. Баалау. Тал басында — тамаша й. (я) - шыш, я, ршы сздерінде е бірінші андай дыбыс естідіндер? - дыбысын атыстырып сздер ойлайды. дыбысын ауада жазып кру. |
Сабаты таырыбы: дыбысы жне рпі.
Сабаты масаты:
1. рамында Н, дыбыстары бар сздерді талдау, оларды ажырата білуге,
дыбысы жнінде дрыс ым алуа йрету.
2. Оушыларды тілдерін дамыту, сздерді дрыс оуа баулу.
3. Табиатты, жабайы андарды орауа трбиелеу. Олар табиатты бір блігі екенін тсіндіру.
дісі: Сра-жауап.
Крнекілік: Суреттер, има ріптер мен буындар.
Сабаты трі: Аралас саба.
| Іс – рекет кезедері. | Трбиешіні іс – рекеті | Балаларды іс – рекеті |
| Мативациялы озаушы | Шатты шебер рамыз Сыыр, сыыр сыралар лаымда ыралар О олымда білезік Сол олымда білезік Саусатарда саина ане санап крсетші | |
| йымдастыру шылы- іздену шілік | I. Жаа саба. - Балалар, бгін біз "Орманда" деген таырып бойынша жмыс жасаймыз. Орманда нелер мекендейді? (асыр, аю, тлкі, оян т.б.). - Оларды бір сзбен не деп атаймыз? - Енді, балалар, "а" сзімен сйлем рап крейікші. - Ал, "Орманда" деген таырыпа кім шаын ертегі рап береді? - Ормандаы жануарларды неге "а" деп атайды. А сзін буына блу, дыбыстарды ретімен ата, дыбысыны ай дыбыстан сон транын срау, оны дауыссыз екенін тсіндіру. - дыбысы ай дыбыса сайды? Н мен дыбыстарын жеке-жеке дыбыстату арылы, айтылуына кіл аударту. Бір атара н, екіншісіне дыбысы бар сздерді ойлап айтуды тапсыру. II. Бекіту. Оулыпен жмыс. Оулыта бейнелеген суретпен жмыс: аттарын атату, буына блу, сйлем рау. Жмба. 1) ос арыма мінемін, Жолсызбен-а жремін. (Шаы) - Шаы сзімен кім сйлем райды? 2) Оушылар кірерде, зіліске шыарда белгі беретін андай рал? (оырау). - Шаы, оырау сздерін има ріптерінен ратып, буына блдіріп талдату, буын санын анытау, лгісін салдыру. Жаылтпаш айтызып, оны жаттату. Шапса шапша, Брырайды а ша. дыбысы бар сздерді дрыс айтызу. | |
| Рефлекстік - йлесімділік | III. орыту. - Бгінгі танысан дыбыс андай дыбыс? - дыбысы дауысты ма, лде дауыссыз ба? - андай таырып бойынша жмыс жасады? - Орманда нелер мекендейді? |
Ктілетін нтиже:
Білу керек:
Біледі:
Білді: