ІІІ. Инфекция кзімен атынаста боландар

1. Медициналы баылау: 7 кн

- Термометрия - кніне 2 рет

- Бактериологиялы тексеру: мрыннан, жтыншатан

сынама алу.

2. Бактериологиялы тексеру орытындысы дайын болана дейін

балаларды жне балалар мекемелерінде жмыс істейтіндерді йінде жекешелеу, жымнан аластату.

3. Арнайы иммунды алдын алу

- алашы егулері толы болмаса

(3 рет егу немесе ревакцинация – АКДС, АДС-М)

- егу туралы жаттар болмаса – АДС-М

- егер соы егуден кейін 5 жыл тсе – АД-М, АДС-М.

 

Кл ошаында мрыннан, жтыншатан бактериологиялы тексеруге сынама алу дісі

Сынама алуа 2 адам атысады. Біреуі баланы тізесіне отырызып, бір олымен баланы олын стап трады, баланы аятарын тізесімен мытап стап труы керек. Мрыннан, жтыншатан жындыны екі блек стерильді тзашамен алады. Мрыннан жынды алар алдында баланы мрнын тазалап алу ажет, тзашаны 2 мрын уысына кезегімен кіргізіп айналдыра жаып алу керек.

Жтыншатан материалды аш арына немесе таматананнан, су, дрі ішкеннен 2-3 сааттан кейін алуа болады. Медицина ызметкері о олына шпательді алып, баланы тілін басып трады, сол олына тзашаны алып жтыншатан айналдыра жынды алады. Тзашаны ттікшеге салып, 3-4 сааттан асырмай зертханаа жеткізу ажет.

Эпидемиологиялы мысал №1

5 жасар балаа « Кл » - диагнозы ойылан. Бала анасымен коммуналды птерде трады. Анасы – тменгі сыныптар оытушысы - 10 кн брын баспамен ауыран, дрігерге бармаан, емделмеген, жмысын жаластыра берген. Крші блмеде 4 адамнан тратын баса жаня трады, оны ішінде ст сатушысы жне 2 жасар бала-башаа баратын бала. Бала егулерін жасына сйкес толы алан.

Инфекция кзін анытау. Бала-башада, мектепте, ошата алдын-алу шараларын жоспарлау.

Эпидемиологиялы мысал №2

Емханаа 10 жасар бала келген, ауыранына 3 кн болан, лсіздікке, тамаыны ауыранына шаымданан. Диагноз - «баспа» деп, бала мектептен аластатылан. Жтыншатан алынан сынамадан токсигенді кл таяшалары табылан. Бала міндетті егулерін толы алан. Ауырардан 4 кн брын бала ата-анасымен крші аудана онаа баран, ондаы туыстарыны балалары «ангинамен» ауыран. Жанясында: жесі-зейнеткер, анасы - ызметкер, кесі - мал дрігері, інісі 4 жаста, бала-башаа барады, АКДС вакцинасын толы алмаан.

Ауруды себебін анытау. Ошаты жою шараларын жоспарлау.

Эпидемиологиялы мысал № 3

Бала башада кл ауруымен атынаста болан балаларды бактериологиялы діспен тексергенде екі балада токсигенді кл таяшалары табылан. Бактериятасымалдаушылара арсы андай шара олдану ажет:

1. Бала башадан аластату

2. Ауруханаа жатызу

3. Бактериятасымалдаушыларды бала-башадан аластатпау

4. Дрігер инфекционистке кеес алуа жіберу.

Ызылша

ызылша – оздырышы аэрогенді механизммен берілетін, ызбамен, интоксикациямен, даты-папулезды бртпелермен, энантемамен, жоары тыныс алу жйесіні заымдалуымен, конъюнктивитпен сипатталатын антропонозды жедел респираторлы вирусты жпалы ауру.

ызылша ауруын алашы болып VІ асырда араб алымы Разес зерттеген. Орта асырда дрігерлер ызылша ауруын білген, біра кбіне бртпе белгілерімен тетін баса аурулармен шатастырып отыран. ызылша ХІХ асырда барлы елдерде таралан, барлы халы ауырып отыран. оздырышын 1954 жылы Эндерс жне Пиблс ашан.

Негізінде ызылша балалар инфекциясы болып табылады. Біра, 1980 жылдан бастап жаппай вакцина егуді нтижесінде 5 жастан жоары жне лкендер арасында жиі кездесіп отыраны (70% дейін) белгілі. 2005 жылы лтты Иммунизациялау Кндері жргізіліп, 15-25 жастаылара осымша вакцина егу жасалан, егумен амту 99,7% жеткен. Егулерді нтижесінде 2006 жылы ызылшамен сыраттану 25 есе тмендеген, 2007 жылы млдем ауру тіркелмеген. Біра экономикасы дамымаан елдерде лі кнге дейін 5 жаса дейінгі балалар жиі ауырады.

Этиологиясы– оздырышы Polinosa morbillivirus, парамиксовирустар тобына жататын, тек жасуша даылдарында сетін (адам эмбрионы немесе маймыл бйрек жасушасында) вирустар. оршаан ортада тзімсіз, 60 градустан жоары температурада, кн сулесі, ультраклгін сулесі, дезинфекциялы заттар серінен тез леді. оздырыштар шін олайлы температура -15-20 градус.

Инфекция кзі- ауру адам. Ауру адам жасырын кезеіні соы 2 кндері, катаральді кезеде, бртпе шыаннан кейін 4-5 кнге дейін жпалы болады. Барлыы 9-10 кн аралыында жпалы болады. Вирустасымалдаушылы болмайды

Берілу механизмі – аспирациялы, берілу жолы - ауа-тамшылы. Ауруды жтыру науаспен атынаста болу уатынан жне блмені тыыздыына байланысты. ызылша ауруы тек бір блме ішінде таралып ана оймай, ашы есік-терезе, желдету каналдары арылы тбедегі абаттара таралуы ммкін.

Иммунитет. Жаа туылан балаларда туа біткен баяу иммунитет 6 айа дейін саталады. ызылшаа абылдаышты те жоары: аурумен 1 кн атынаста боландарды 43%, 72 саат атынаста боландарды 80%, 4 кн атынаста боландарды 100% ауру жтырады.

айта жтыру, айта ауыру болмайды.

Диагностикасы.

  1. Вирусологиялы діс
  2. ГАТР
  3. ИФА

Патогенезі жне клиникасы. оздырыштар денеге тыныс алу жйесіні шырышты абаттары арылы тседі, жасырын кезе ішінде анмен лимфа жйесіне тседі, онда жиналып айта ана тседі. ан аымымен тыныс алу жйесіне, мрын-жтыншаа таралады, сырты тері мен шырышты абаттарда бртпе трінде крінеді. Инкубациялы кезеі 8-17 кн, иммундыглобулин абылдаандарда 21 кнге созылады. Ауру 4 кезеде теді: жасырын кезе; катаралды кезе; бртпе кезеі; жазылу кезеі. Ауруды бастапы кезеі 3-4 кнге созылады, дене ызуы - 38-39°С, ринит, жтел, конъюктивит, кз ызарып, суланады, жарыа сезімтал болады. Кейіннен 3 кн ішінде этапты трде бртпелер пайда болады: алашыда тадайды шырышты абыында жне ртты шырышты абыында Филатов-Коплик белгісі (а тсті нкте, айналасы гиперемия) пайда болады, кейіннен майда ызыл брпелер ла артында, бетте, мойында пайда болады, 2-3 кні кеудеге, аяа таралады. Бртпелер бір бірімен осылып, лкейеді. Бртпелер пайда болан кезегімен айтады, орнында датар алады, кейде орны абыршытанады.

Алдын алу шараларыДСМ «Р ызылша, ызамы, эпидемиялы паротит ауруларымен сыраттанушылыын эпидемиологиялы адаалауды кшейту» бйрыына сйкес жргізіледі, азастанда 2012 жыла дейін ызылша ауруын элиминациялау бадарламасы бойынша тиісті шаралар атарылуда.

Науас адам кбіне йінде жекешеленеді, ауруханаа жатызу клиникалы жне эпидемиологиялы крсеткішке сйкес. ызылша ауруы балалар йі, мектеп-интернат секілді жабы мекемелерде немесе жатаханада тіркелсе жпалы аурулар ауруханасына жатызылады.

Ошата ызылшамен ауырмаандар, вакцина егілмегендер 21 кн медициналы баылауа алынады, 8-ші кннен 17-ші кнге дейін жымнан аластатылады.

Медициналы баылау барысында кнделікті дене ызуын лшеу, сырты терісін, шырышты абаттарын бртпелерге арсы тексеру ажет. Бала-башаа баратын балалар 8- ші кннен бастап жекешелендіріледі. ызылшамен ауыран балалар, вакцина егілген балалар, лкендер жекешелендірілмейді, медициналы баылауа алынбайды. Балалар мекемесінде карантин -21 кн. Карантин кезінде топтан топа ауыстыруа, жаадан балаларды абылдауа болмайды. Вакцина егілмегендерге жне егу туралы млімет жо боландара шыл трде вакцина егіледі. 1 жаса дейін балалара –иммундыглобулин егу ажет.

ызылша ауруына арсы е тиімді шара – бл вакцина егу (халы арасында траты абылдамаушылыты алыптастыру, ауруды тгелімен жою).

ДД масаты ызылша ауруын (ВОЗ) - 2007 жыла дейін жеу, 2010 жыла дейін барлы елдер ызылша ауруын жою туралы сертификат алуы керек.

ДСМ «Р халыты жпалы аурулара арсы вакциналауды жасарту жнінде шаралар» бйрыына сйкес ызылшаа арсы вакцина бірінші рет-12-15 айда, ревакцинация 6-7 жаста егіледі.

Вакцина бір рет егілгендерге егу 15 жаса дейін немесе техникум, колледж, институт оушыларына 1- 2 курста егіледі.

Егу шін олданады:

- ЖКВ (Россия, тірі ра вакцина)

- Рувакс - моновакцина Франция

- П тривакцинасы ызылша, ызамы, эпидемиялы паротитке арсы егіледі

Вакцина 0,5 мл клемінде, иыты жоары сырты аймаына тері астына егіледі.

ызылшаа арсы вакцина жапон бденесінен алынан жасуша даылдарында сірілген ызылша вирусыны аттенуацияланан Л-16 штамынан дайындалады. Вакцина ра кйінде шыарылады. Вакцина за мерзімді иммунитет оздырады. Препаратты араы салын жерде (температурасы 8-100С) сатау керек, бір жаа тасымалдаанда арнайы тртіптегі рефрижератормен жеткізу ажет.

Егілген балаларды 5-15%-да температурасы шамалы ктерілу сияты асынулар болады, ал 1 млн. егілгендерде 1-2 % жадайда энцефалит белгілері байалады.

ызылшаа арсы вакцина егу - сыраттанушылыты азайту жне жоюды е тиімді тсілі. Нтижесі ойдаыдай болуы шін 2 жаса дейінгі балаларды 95% егумен амтылуы керек.

Ошатаы шаралар:

  1. Науас адамды ауруханаа жатызу немесе йінде жекешелендіру.
  2. Науаспен жанасан балаларды егу жаттарын, №63 «Алдын ала егу» картасын тексеру.
  3. атынаста болан брын ызылшамен ауырмаан, вакцина егілмеген балаларды 21 кн медициналы баылауа алу, кнделікті дене ызуын лшеу, бртпеге арсы тексеру, вакцина егу, жымнан аластату.
  4. Брын ызылшамен ауырандар жне ызылшаа арсы вакцина егілгендер медициналы баылауа алынбайды, жымнан аластатылмайды.
  5. Блмені жиі желдету, ылалды діспен жинау.