Салы серінен нары ызметіні тиімділігіні тмендеуі

Салы салуды экономикалы аспектілері.

Салы ауыртпалыы.

Салы серінен нары ызметіні тиімділігіні тмендеуі

Салы - бгінгі кнні те зекті мселесі. Елімізді
экономиксыны ркендеп , халы трмысыны жасару негізінен салы лкен роль атарады.
Салы кодексін дайындап - жасаушылар халыты салы мдениеті мен ксіборын басшыларыны ксіби дегейін ктеріп, салы Кодексін мірге тиімді трде енгізіп, жзеге асуын адааламайды.Салытар экономикалы жне леуметтік-саяси атынастарды зіні бойында жинатаушы крделі рі оам міріні кп аспектілі аржылы-ыты былысы болып табылады. Сондытан ол зіне тн кптеген айрыша белгілерімен ерекшеленеді.

Салы жеілдіктері дегеніміз, заа сйкес салы тлеушіні біртіндеп немесе салы тлеуден тгел босату. Салы жеілдіктеріне салытан босатылатын, салы салынбайтын минимум, шегерістер, салы ставкасын тмендету, салы тлеу мерзімін зарту жатады.

Салы жйесіні мні мен рлі, оны принциптері арылы айындалады. азіргі елдерді барлыыны дерлік салы жйесіні негізі, салык салу теориясыны классигі - Адам Смитті ебектеріне сйенеді. А. Смитті пікірі бойынша, «салы - бл жктеме, сондытан да мемлекет за трінде оны млшерін жне тлеу тртібін мият арастыруы ажет. Мемлекетті салыты жинау ны, мемлекетті мір сру ажеттілігінен жне оны жалпы оам мен жеке тлаларды мддесін орауынан келіп шыады».Республикамызды экономикалы даму ерекшелігін крсететін, салы жйесі мен принциптеріні трызылу тртібіне жне жалпы ылыми принциптеріні талаптарьша сйкестендірілген лтты салы жйесі - рынокты атынастарды дамытуа итермелейді.

Салы тлеушіні салы ауыртпалыын отайлы дегейі табысыны 30-40% -дан аспауы тиіс екенін крсетеді. салы салу жалпы жйесінде жмыс істейтін Ресей Федерациясы ксіпорындарыны салы ауыртпалыын дегейі 2-ден жалпы табысты 70% болып табылады. Бл салы салу жалпы жйесіні ерекшеліктері болып табылады. Ал бл бухгалтерлік есеп ателікті салдарынан емес. рбір компанияны баасы тскен салы табыс з бар жне азір аылы салыы бойынша салы базасын анытау параметрлеріне байланысты. Салы жоспарлау аржылы басаруды ажырамас блігі болып табылады. салы жоспарлау тиімді моделін ру масаты азір іс жзінде рбір салы тлеушіге зін орнатылады. Бл ажеттілік объективті жне субъективті (салы тлеушілер тлемдерді отайландыру мтылу) факторлар (опциялар салы режимін, аржы аындарын жоспарлау ажеттілігі болуы)]. 1.1 тжырымдамасы мен экономикалы тланы салы ауыртпалыын астында
салы ауыртпалыын экономикалы зат ескере отырып есептелген, жалпы табысты салы лесіні салыстырмалы шарасы жатады .

салы ауыртпалыы туралы

Экономикалы аспектілері
салы трлі элементтерін алыптастыру бойынша салы занамасы. салы салу ауырлыы ескере салы ауыртпалыын, сонымен атар ысарту немесе салы ауыртпалыын арттыру жне баса да жанама факторлар ана емес, абылдайды. Ксіпорынны шаруашылы ызметіні - аржы жніндегі мемлекеттік салы саясатыны абсолюттік жне салыстырмалы серін жйесі - Осылайша, біз бл салы ауыртпалыы айтуа болады...

Салы салуды салы кодексімен басару принципі былайша рнектеледі, яни салы тлеу бойынша міндетті осы салытар салы кодексімен арастырылан жадайда ана пайда болады.

Салы салуды шынды принципі болып салы салуды экономикалы принципі табылады.

Салы салуды шынды принципіне сйкес, рбір адам з табысына сай мемлекетті олдауа атысуы ажет.

Салы салуды немділік принципіне сйкес, салы жинау е тменгі шыындарда жргізілуі ажет.

азастан Республикасыны салы задарыны ережелері Салы кодексінде белгіленген салы салу принциптеріне айшы келмеуі тиіс.

азастан Республикасыны салы зандары салы салуды бірнеше принциптеріне негізделеді, атап айтанда:

• бірінші, салы жне бюджетке теленетін баса да міндетті тлемдерді тлеуді міндеттілігі;

• екінші, салы салуды айындыы;


шінші, салы салуды ділдігі;


тртінші, салы жйесіні біріттастыы;


бесінші, салы задарыны жариялылыы принциптері.
Ал, енді осы принциптерге жеке-жеке тоталып тетін болса

Салы салу бойынша жз пайызды тиімділікке жету дамыан нарыты экономика жадайында ммкін еместігін лемдік тжірбие крсетіп отыр. Кез-келген мемлекет зіні экономикалы саясатын жзеге асыран кезде салыты реттеу ралдарыны ке спектрін олданады. Салыты шаруашылы ызметті реттеуші рал ретінде олдану ммкіндігі салыты зіні табиатынан, ішкі мні мен ызметінен шыады. Бл ммкіндікті олдану салы механизмі арылы жзеге асады. аражаттара деген ажеттілікті сезе отырып мемлекет салыты рал арылы аржылы аражаттарды максималды ммкін болатын клемін алуа мтылады.

Мемлекет бл жадайда тлеушіге атысты ашы ділетсіздікке баруа даяр: дрыс рекет етуге ажетті ресурстарды бір блігін алып алуа, салы ауыртпалыын табыспен млік иесінен німді немесе ызметті сатып алушыа жктеуге, осарланан салы салуа, таы басаа баруы ммкін. Осындай фискалды саясат ксіпорыныны аржылы рекет етуін бзып, ал зіні кн круін жоа шыара алады, салытан жалтару кпшілік сипата ие етіп, экономикадаы аржылы ылмыстарды кбейтеді. Салыты ауыртпалыты аталдату рдайым, салыты тсімдерді кбейтеді. Бл Лаффер теориясымен длелденген салыты екінші жаы мемлекетті экономикаа реттеуші серін сипаттайды. Бл жадайда салы зіні сер ету баытына арай мемлекетпен тумалас болады, яни ол ызметтерді оама ажетті арналара баыттайды. Осыан сйкес салыты механизм бл жадайда мемлекеттік табыстарды кепілді трде тсуін талап ететін жадайлара араанда млдем басаша аидалармен рылады. Бл жерде басты назар тлеушіні белгілі бір рекетке ынталандыруа ауысады. Сонда мемлекет зіне ажетті тиімді нтижеге жету шін салыты аражаттарын уаытша жоалтуа барады.Жоарыда айтылып кеткендерді ескере отырып, шаын жне орта бизнес субъектілеріні рекет етуін реттеу шін салы ралдарыны олданылуы Республикамызда оамны барлы экономикалы ызыушылытарына сай келеді.

Экономикасы жаа дамып отыран елдер шiн орта жне шаын бизнестi жандандыру шешушi рл атарады. Ксiпкерлiк ызмет бл елдер шiн дадарыстан алып шыатын бiрден-бiр сара жол болып отыр. Оны аясында жалпы iшкi нiмнi лес салмаын артып, экономикалы трыдан жмыса жарамды трындар жмыспен амтамасыз етiледi. Бл индустриалды, дамыан экономикасы бар жне тпелi кезедi басынан кешiрiп отыран елдер экономикасы шiн тым жаымды крiнiс.

Курсты жмысты масаты жеке ксіпкерді табысына салы салуды теориялы аспектілерін арастыру, жеке ксіпкерді табысына салынатын салыты талдау, жеке ксіпкерді табысына салы салуды дамыту жолдарын арастыру.

Масаттан мынадай міндеттер туындады:

· Табыса салы салуды пайда болу алышарттарын кеінен ашу;

· Орта жне жеке ксіпкерлікті экономикалы мнін ашу жне ажеттілігін арастыру;

· Ксіпкерлікті табысына салы салу салуды шетелдік тжірибесін арастыру;

· Арнайы салы режимі бойынша жеке ксіпкерлікті табысына салы салу механизмін арастыру;

· Ксіпкерлік ызметпен айналысатын субъектілерді салыты тсімдері жне оларды бюджет кірістерін алыптастырудаы ролін крсету;

· Жамбыл облысы бойынша жеке ксіпкерлерді табысынан салыты тсімдер жадайын талдау;

· Р орта жне шаын ксіпкерлік субъектілерін дамыту тенденцияларын крсету;

· Жеке ксіпкерді табысына салы салуды жетілдіру баыттарын арастыру;

Салы жйесін калыптастыруды жне оны сын кзбен саралау жаынан В. Твердохлебовты ебегіне кіл аударуа болады. Оны ойынша: «салы салу принципіні е маыздысы болып - ндіргіш кштерді дамыту саналады». ндіргіш кштерді дамыту - таза лтты нім клемін сірумен бейнеленеді. Осыан байланысты В. Твердохлебовты ойын тйіндейтін болса, салы таза лтты німні абсалюттік немесе салыстырмалы суіне серін тигізуі керек, ал олай болмаан жадайда, кері ыпалын тигізбеуі ажет .

оамны масаты - лтты німді арттыру боландытан, бл принципті жалпы аланда, ешандай арсылыы жо сияты, ал шын мнісінде тптеп арастыратын болса, салы ндіріс кшін арттыруа ыпалын тигізе алады, яни халы шаруашылыыны бір блігін немі алып отырады. рине, егерде мемлекетті зі крсететін ызметтеріні брі тегін болса, онда ол шаруашылы шін керемет жеілдік болар еді. Біра та мемлекетті арулы кштерді, басару аппараттарын стап тратынын естен шыармау ажет. Сондытан да, ндіріс кшін дамыту шін, мемлекет зіне тиісті соманы алу шыынын азайтуа тырысуы керек. Демек, нерлым аз шыын жмсауа болатын салы жйесі, жалпы шаруашылыты дамытуды рі тиімді, рі отайлысы болып табылады.

азастан Республикасында салы салу ерекшеліктері ксіпкерлікті олдау мен экономиканы мемлекеттік реттеуді негізгі ралы болып отыр. Соны зінде экономиканы мемлекеттік реттеу жне ксіпкерлікті олдау зара байланысты элементтерді райтын жйе болып алыптасады. Бл жйеде басты орынды ксіпкерлікке салы салу механизімі алып отыр.

Осыан байланысты салы салумен байланысты проблемалар зекті жне ксіпкерлікті дамыту жолында біраз иыншылы крсетеді.

Ескі салы кодексі бойынша ызмет еткен салымдар мен алымдар кп жадайда нарыты жаа шарттарына сай болмааны брімізге белгілі.

Айта кету керек шаын жне орта ксіпорындарды дамуы импорт ауыстырушы тауар ндіру, жаа жмыс орындарын дайындау, бюждетке аша массасыны аылып келіп тсуін амтамасыз ету.

Осыны барлыы нарыты экономика дамуыны басты мселесі болып келеді.