Quot;Бастаы" деген дстрді маынасын тсіндір?
Маыстау гуманитарлы колледжі
Бекітемін:___________
Кайболдиева Н.Ж.
Ашы трбие сааты
Таырыбы: «Армысы, з Наурыз! »
Ткізген: практикант Аманкелдиева Ш..
Тексерген:педагогика пніні оытушысы
Кайболдиева Н.Ж.
Уаыты:_________
Тобы:__ИБ-21___
Баасы:__________
олы:____________
Атау 2015жыл
Трбие саатыны таырыбы: «Армысы, аз Наурыз! »
Масаты: Наурыз мейрамы туралы тсінік беру. Балаларды
мерекелік кілін ктеру, елге деген
сйіспеншілікпен бірге, салт-дстрді рметтеуге трбиелеу.
Крнекіліктер: интерактивті тата, шарлар
Саба барысы:
1-жргізуші:
Слеметсізбе, рметті стаздар, студенттер, адірлі онатар! Келе жатан наурыз мейрамымен ттытай отырып, Наурыз мейрамына арналан «Армысы, з Наурыз!» атты трбие саатымызды бастауа рсат етііздер!
1-жргізуші:
Уа, жарандар, жарандар,
Брі бері арадар!
Наурыз думан басталды,
Бір ст зейін салайы.
штасан оймен мгілік
Біздерде бар сан рып,
асырлардан асыра
Келе жатан жаырып.
Бермен жаын трыдар,
Сзіме кіл брыдар.
Жауазындай наурызды
Жарапазан жыры бар.
2-жргізуші:
Ассалаумаалейкум, аайын!
лыс о болсын!
А мол болсын!
1-жргізуші:
лыс кні крі-жас
шатасып кріскен.
Жаа аытан озыдай
Жамырасып ріскен.
лыс кні ар еріп,
Сай-салалар грілдер.
Кк шбі шыып желкілдеп,
Дние біткен клімдер.
2-жргізуші:
Наурыз тойын жп жазбай
ошеметпен арсы алайы.
Доса ша ашайы.
ле-жыра басайы.
азаты бір салты деп
Тойа шашу шашайы.
1-жргізуші: адірлі аайын, біз бгінгі трбие саатымызды сайыс трінде ткізуді жн кріп отырмыз. Алдарыызда 3 киіз й тігіліп, яни, ш ауыл салтанат рып отыр. Бгін осы ш ауыл мынадай сайыстар бойынша сына тседі. Енді сайыс кезедерімен танысырып тейін.
І. Білгенге маржан (Дстрге байланысты сратара жауап беру)
ІІ. «нерлі рге жзер» (нер сайысы)
ІІІ. «Салт дстрім-асыл азынам» (Салт- дстрді сахнада крсету)
IV.лтты киімдерден сн лгісі
V. лтты таамдар
VI
2-жргізуші: Ауылдарымыза «Бйшешек», «Наурызша», «ызалда» деген аттар бердік.
1-жргізуші: айырлы кн, рметті стаздар мен студенттер!
2- жргізуші: Армысыздар адірменді халайы!
1- жргізуші: Баршаызды т-берекені, жасылыты, тошылыты, бірлікті символы боп келетін тл мерекеміз Наурыз тойымен ттытаймыз!
2-жргізуші:лысты лы кні Наурыз мерекесі т- береке, досты пен ынтыма ала келсін. Отбасыларыыза денсаулы, береке, бірлік келсін. лысты лы кні тты болсын аайын!
1- жргізуші: Наурыз мерекесіне атысты йымдастырылып отыран, лтты салт-дстрімізді дріптейтін «ыздары андай азаты, ажарлы слу ажап тым» атты сайысымыза ош келдііздер!
1-жргізуші: Уа, аайын! «Наурызым – бабамны сзі, Наурызым – анамны сзі, асырдан асыра жеткен Даламны сзі» демекші, тойды бастамас брын ш биімізден бата срап алайы:
Тле би рлінде:
Сраса бата берейін,
стем болсын мерейі!
Ыыласпен ол жайса,
А тілекті тгейін.
Дастарханы мол болсын,
Абыройы зор болсын!
азыбек би рлінде:
рендері ер болсын,
Кре алмаан баыды,
Сындыра алмаан саыды
Бетін басып жер болсын!
йтеке би рлінде:
Жарыла, Алла, абыл ет,
Жарылауды амын ет!
Ізет, абырой, ба-дулет,
ызыр арап ба онып,
Жасылы шін ызмет ет!
2-жргізуші: Баталарыыз абыл болсын дейміз!
1-жргізуші: Алашы кезеімізді бастаймыз.Енді ортаа р бір ауылды басшыларын шаырайы.Олар лтты салт- дстрге байланысты сратара жауап береді.
1. «Сйінші» деген не? (уанышты хабар жеткізу)
2. «Шашу» дегеніміз не? (уаныш айаы ретінде жасалатын дстр. йлену тойында, да келгенде, оныс тойында, т. б.)
3. «онаасы» дегенді алай тсінесі? (йге келген онаа арнайы мал сойып, сый - сияпат крсету)
4. «Енші» деген не? (Ер жеткен балаларын дние - млкін беріп ата - анасыны блек шыаруы)
5. «Байазы» дегенді алай тсінесі? (Жаа зат немесе жаа киім шін берілетін ашалай немесе заттай сыйлы)
6. «Ерулік» деген андай дстр? (Жаадан кшіп келген кршілерге брыннан тратын кршілерді йіне онаа шаырып ас беруі)
7. «Сыбаа» деген сзді алай тсінесі? (рметті онаа немесе жаын - жуыа арнайы сатаан кделі ет, жілік мшелері)
8. «Айдар» деген не? (Ер баланы тіл - кзден сатау шін ойылатын шаш)
9. Бес дшпанды ата? (сек, тірік, матанша, еріншек, мал шашпа)
10. Бес асыл істі ата? (Талап, ебек, тере ой, анаат, раым)
11. Бес аруды ата? (Мылты, сада, найза, ылыш, айбалта)
12. Ат бзелдерін ата? (Ер - тоым, жген, йысан, мілдірік, тартпа, зегі т. б.)
1-жргізуші:
Тойла бгін, тауларым мен боз далам,
Тойла бгін, арттарым мен бозбалам.
айта оралан намысымдай Наурызым,
Жаа жыл боп ош келіпсі, Наурызым!
2-жргізуші:
Жаындатып ткенге, кеткенге енді,
Кктем келді балбырап, кктем келді.
Суы соран жаныма шуа йан,
Осы еді ой кткенім кптен бері.
1-жргізуші. Ауылдарымыз з нерлілерін бйгеге осады! Бірге тамашалайы! (ш ауыл би, н, кй нерін крсету керек)
2-жргізуші:
Жыр сыйлаан, нр сыйлаан тірлікке,
астерледік, адіріді білдік те.
тты болсын, лыс кні жмылдыр
Брімізді Ынтыма пен Бірлікке!
1-жргізуші: Ал енді келесі кезеімізді бастаймыз. рбір ауыл здері дайындаын киім лгілерін ортаа шыарса екен (аза кйлері ойылады)
1-жргізуші: Енді ортаа рбір ауылды басшыларын шаырайы. Олар Наурыз мерекесіне атысты сратара жауап береді.
Жыл басында алаш жауан ар алай аталады? (Аша ар)
Жыл басыны алашы кні? (лыс кні)
Жыл басыны алашы желі? (Алтын крек)
Жыл басыны алашы тлі? (Дбір ая)
Жыл басыны алашы сті?(Уыз)
Жыл басыны алашы кгі? (Бйшешек)
Жыл басыны алашы асы (Наурыз кже)
Жыл басыны алашы белгісі (Крісу)
Жыл басыны алашы сый тамаы (йыашар)
Жігіттерді ыздара беретін сыйы (Селтеткізер)
Наурыз айында шып келетін кктем сы (Наурызек)
Наурыз айында сетін жапыраты, ауашаты трлі гл (Наурыз шешек)
Келесі кезеде ауылдар белгілі бір салт-дстрді крініс етіп ояды: «Бесікке салу», «Тсау кесер», «Крісу», «Бата беру» т.б.
2-жргізуші: Барлы кезені тапсырмаларын сйкесінше орындады деп ойлаймыз, ендеше діл-азыларды баасын білейік.
1-жргізуші:
Шыа келді сыланып сыла келер,
иядаы иылды ырана ерлер.
ызалдаты кешіп жр ыр астында
Мы брала жгірген бра белдер.
2-жргізуші:
Арда сіп, адал емген а уызы,
алдыран асырлара нрлі ізін.
Кк брілі байраын желбіретіп,
Кк тріктер тойлаан Наурызым!
1-жргізуші: Наурыз мерекесі тты болсын! Келесі жылы амандыта жздескенше!
quot;Бастаы" деген дстрді маынасын тсіндір?
"Бастаы" жастарды ата-анасы йде жо кезінде зіні атарын шаырып, жегізетін тамаы. йді лкендері жол жріп кеткенде, ауыл жастары сол йге жиылып, "жолаушыларды" жолда басы ауырмасын деп, бастаы жасататын болан. н айтылып, ойын сауы ран.