Санитарлы-орау аймаы
Санитарлы-орау аймаы (СА) – бл ндірістік ластанулар кздерін трмысты жне оамды орындардан трындарды ндірісті зиянды факторлары серінен орау шін олданылатын кеістіктті айтады. Бл айма клемі 50 м-ден 1000 м-ге дейін ндірісті ауіпті класына, ластану зияндылыына жне атмосфераа шыарылатын зиянды заттар млшеріне байланысты болады. Осы СА-ны сыртында йі орналасан адамдар зіні конституциялы ыын пайдалана отырып, ксіпорыннны экологиялы ауіпті серін не тотатуа не зін ксіпорын есебінен баса жерге орын ауыстыруа талап етуге ылы.
Атмосфераны орауды биотехнологиясы
Атмосфераны ластаушы иісі жаман кздердегі молекулалар ртрлі процестерді нтижелерінде пайда болады. Бл молеккулалар кптеген жадайларда органикалы болып келеді, сондытан да олар микробты деградацияа шырауы да ммкін. Нашар иістерді шектік концентрациясы салыстырмалы трде кп емес. Мысалы, валерианды ышыл-0,6 %, тиофенол-0,06 %, диамилсульфид-0,14 %, майлы ышыл-1,0 %, метил-меркаптан-1,104 %, скатол -1,2 %, этилмеркаптан-0,19 %.
Нашар иісті газдар «ра» жне «ылалды» биореакторларда биотехнологиялы трде тез тазаланады.
«Ылал» реактор немесе биоскакруббер жмысы кезінде нашар иісті газдар газ фазасынан сйы фазасына тіп, зі жабысан биомассамен бірге ышылданады. Бл процесті артышылыына келесілер жатады:
- жтуды тиімділігі жоары, биоышылдану кезінде нашар иістер нлге дейінгі шамаа дейін жойылады, жтатын сйыты клемі тез азаяды;
- сонымен атар бралы суларды жою проблемасыда шешіледі.
«ра» реактор биорекетті сорыш материалдан (компаст, торф) жасалан насадкамен батырылады. Ол арылы ластанан газдар жіберіледі.Сорылан осылыстар насадканы стінде дамитын микробты бірлестіктермен жасы ышылданады, сондай-а оларды айырады. Мндай биотехнологиямен мысалы, свинарниктерде ауаны тазалайды. Газды биотехнологиямен тазалауды тиімді баытына биологиялы рекетті сорбенттерді жасау жне микробты бірлестіктерді оптимизациялау болып табылады.
Шы дріс
Дріс масаты:атты алдытарды классификациясы.ндірісті алдытарды кмуге арналан полигондар
Ключты сздер:Полигон,ндірістік алдытар, залалсыздандыру,кму
алдытарды классификациясы келесі белгілер бойынша айындалады:
- алды тзілу орны (ндіріс саласына байланысты);
- ндіріс цикліні кезеі;
- алды трі;
- оршаан ортаа жне адама зиянды сері;
- олдану баыты;
- олданыс эффектісі;
- утильдеу технологиясыны аншалыты арастырылып, зерттелгені.
Отанды стандарт бойынша «Зиянды заттар классификациясы жне орта ауіпсіздік талаптары», барлы ндіріс алдытары ауіптілігі бойынша 4 класса жіктеледі: бірінші класса – аса ауіпті, екінші класса – жоары ауіпті, шінші класса – орташа ауіпті, ал тртінші класса –ауіптілігі аз алдытар жатады.
Егер де алдытарда сынап, калий хлорышылы, шхлорлы сурьма, мышьяк оксиді жне баса да улы заттар болса, олар бірінші класса жатызылады.
Хлорлы никель, хлорлы медь болатын болса екінші класса жатады.
Классификацияларды негізінде орталы жинатау схемалары жасалады, оларды екінші ретті пайдалануа асыру жне ол алдытарды оршаан ортаа зиянды серін болдырмауы арастырылады. Барлы атты ндірістік алдытарды 2 трге блеміз :
1 улы алдытар
2 улы емес алдытар
Улы алдытар зі бірнеше топа жіктеледі, оларды кейбіреулері тменде крсетілген:
- рамында мышьягы бар органикалы емес атты алдытар жне шламдар, сынабы бар алдытар, рамында: орасын, цинк, сурьма, висмут,кобальт жне т.б. алдытар;
- рамында фосфор жне фторы бар алдытар мен шламдар, олданыса жарамайтын жне тыйым салынан пестицидтер;
- гальваникалы ндіріс алдытары;
- мнайхимия жне мнайдеудегі алдытар;
- хромрамды алдытар,шламдар,темір карбонильдері бар алдытар.
Улы алдытарды жиюды, жинатауды, зиянсыздандыруды жне кмуді тсілдері мен тртібі химиялы заттарды ауіптілік класын ескере отырып жзеге асырылуы тиіс, сонымен бірге жмысшыларды ауіпсіздігін, оршаан территорияны ластануын болдырмауды жне амтамасыз етуі керек.
рамында улы заттары бар атты алдытарды оймада стауа, сонымен атар ндіріс аладарында шламды жинаыштарды жне шлам жиналуын орналастыруа рсат етілмейді.