Дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы сатау тртібі
Жарамсыз кйге тскен, жалан, жарамдылы мерзімі тіп кеткен дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы жою аидалары
Жалпы ережелер
1. Осы Жарамсыз кйге тскен, жалан, жарамдылы мерзімі тіп кеткен дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы жою аидалары (бдан рі - аидалар) «Халы денсаулыы жне денсаулы сатау жйесі туралы» 2009 жылы 18 ыркйектегі азастан Республикасы Кодексіні 79-бабына жне 84-1-бабыны 2-тармаына сйкес зірленді жне жарамсыз кйге тскен, жалан, жарамдылы мерзімі тіп кеткен дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы жою тртібін айындайды.
2. Осы аидаларда мынадай ымдар пайдаланылады:
1) ткізуге жне медициналы олдануа жарамсыз дрілік заттар, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техника - жалан, жарамдылы мерзімі тіп кеткен жне азастан Республикасы занамасыны талаптарына сйкес келмейтін, олданылуы адамны мірі мен денсаулыына ауіп тндіретін баса да дрілік заттар, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техника;
2) жалан дрілік зат, медициналы масаттаы бйым мен медициналы техника - рамы немесе жиынтыы жне (немесе) ндірушісі туралы дрыс емес апаратпен жне жасанды заттабамен ыа айшы жне асаана жабдыталан, сонымен атар жасырын трде жасалан дрілік зат, медициналы масаттаы бйым мен медициналы техника;
3) дрілік затты, медициналы масаттаы бйымны жарамдылы мерзімі - мерзімі ткеннен кейін дрілік затты, медициналы масаттаы бйымды олдануа болмайтын кні;
4) дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы жою - бдан рі пайдалану ммкіндігін болдырмайтын дрілік зата,медициналы масаттаы бйым мен медициналы техникаа (термикалы, химиялы, механикалы немесе згеше) сер ету рсімі;
5) денсаулы сатау йымы - денсаулы сатау саласындаы ызметті жзеге асыратын зады тла;
6) дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы айналысы саласындаы субъектілер (бдан рі - субъектілер) - фармацевтикалы ызметті жзеге асыратын жеке немесе зады тлалар.
Жарамсыз кйге тскен, жалан, жарамдылы мерзімі тіп кеткен дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы жою тртібі
3. ткізуге жне медициналы олдануа жарамсыз, саны 300 аптамаа (данаа) дейін болатын (брак, жарамдылы мерзіміні туі) дрілік заттар мен медициналы масаттаы бйымдарды жою жне жарамсыз болып алан медициналы техниканы жою (физикалы жне моральды тозуы, длей апаттар нтижесінде, алпына келтіру ммкіндігінсіз бзылуы) субъект жне денсаулы сатау йымы тікелей жзеге асырады.
Дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы жоюды рамын субъект басшысы бекітетін комиссия жзеге асырады.
ткізуге жне медициналы олдануа жарамсыз, саны 300 аптамадан (данадан) асан дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы жою тиісті шартты негізінде, дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы жоюын жзеге асыратын йым арылы арнайы жабдыталан аладарда, полигондарда жне арнайы жабдыталан й-жайларда жргізіледі.
4. ткізуге жне медициналы олдануа жарамсыз дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы жою оршаан ортаны орау жне халыты санитариялы-эпидемиологиялы саламаттылыы саласындаы азастан Республикасы занамасыны талаптарын сатай отырып, жзеге асырылады.
5. дрілік заттар, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техника мынадай тсілдермен жойылады:
1) медициналы техника тесуді, жыртуды оса аланда, демонтаждау, блшектеу, механикалы заымдау жолымен, осындай заымдаулар медициналы техниканы кейіннен айта алпына келтіру жне оны бастапы трінде пайдалану ммкіндігін болдырмайды деген шартпен, егер ндіруші- йым зірлеген медициналы техниканы пайдалану жатында згені белгіленбесе, баса да заымдау тсілдерімен жойылады;
2) медициналы масаттаы бйымдар, егер ндіруші йым зірлеген медициналы масаттаы бйымды медициналы олдану жніндегі нсаулыта згені белгіленбесе, ртеу жолымен жойылады;
3) сйы дрілік нысандар (ампулалардаы, пакеттердегі жне сауыттардаы инъекциялара арналан ерітінділер, микстуралар, тамшылар, аэрозольды баллондардаы сйытытар) кейіннен сйыты 1:100 араатынаста сумен араластыру жне алынан ерітіндіні нерксіптік крізге тгу (аэрозольды баллондара алдын ала саылау жасалады), жаншу жолымен жойылады, ампулаларды, аэрозольды баллондарды, пакеттерді жне сауыттарды алдытары шыарылады жне іске жарату жолымен жойылады;
4) суда еритін дрілік заттарды субстанциясынан тратын атты дрілік нысандар (нтатар, таблеткалар, капсулалар) нта кйге жеткенше сатааннан кейін 1:100 араатынаста суа еріте отырып жне нерксіптік крізге тогу жолымен жоюа жатады;
5) суда ерімейтін дрілік заттарды субстанцияларынан тратын атты дрілік нысандар (нтатар, таблеткалар, капсулалар), жмса дрілік нысандар (майлар, суппозиторийлер), дрілік заттарды трансдермальды нысандары, сондай-а фармацевтикалы субстанциялар ртеу жолымен жойылады;
6) медициналы иммунобиологиялы препараттар залалсыздандырылып жне 30 минут бойы (сібір жарасына арсы вакцинаны - 2 саат) айнату немесе азастан Республикасында тіркелген жне олдануа рсат етілген дезинфекциялау ралына салып ою жолымен жойылады.
6. азастан Республикасында баылауа жататын есірткі ралдарын, психотропты заттар мен прекурсорларды жою «Есірткі, психотропты заттар, сол тектестер мен прекурсорлар жне оларды засыз айналымы мен теріс пайдаланылуына арсы іс-имыл шаралары туралы» 1998 жылы 10 шілдедегі азастан Республикасы Заыны 21-бабыны 2-тармаына сйкес жзеге асырылады.
7. рамында радиоактивті элементтері бар медициналы техника мен медициналы масаттаы бйымдарды жою «Атом энергиясын пайдалану туралы» 1997 жылы 14 суірдегі азастан Республикасыны Заына сйкес жойылады.
8. Ота ауіпті, жарылу аупі бар дрілік заттар, радиофармацевтикалы препараттар, сондай-а рамында радионуклеидтері жоары дрілік сімдік шикізаты дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы жоятын йымны олданыстаы арнайы технология бойынша ерекше жадайларда жойылады.
9. ткізуге жне медициналы олдануа жарамсыз дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы жойан кезде осы аидалара осымшаа сйкес нысан бойынша ткізуге жне медициналы олдануа жарамсыз дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы жою туралы акт (бдан рі - Акт) жасалынады.
Акт дрілік заттар, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техникаларды жойан кні жасалынады.
Акт дрілік заттар, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы жоюа атысан тлалармен ол ойылып, ш данада жасалынады. Егер дрілік заттар, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы йым жоятын болса, Акт осымша оны мрімен расталады (болан жадайда).
Актіні бір данасын субъект оны жасаан кннен бастап 5 жмыс кні ішінде азастан Республикасы Денсаулы сатау жне леуметтік даму министрлігіні Медициналы жне фармацевтикалы ызметті баылау комитетіні тиісті ауматы департаментіне жолдайды.
10. Егер азастан Республикасыны аумаына келінетін дрілік заттар, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техника кедендік рсімдеу кезеінде ткізуге жне медициналы олдануа жарамсыз деп танылса, мндай дрілік заттар, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техника азастан Республикасынан тыс жерге шыарылады немесе «азастан Республикасындаы кеден ісі туралы» 2010 жылы 30 маусымдаы азастан Республикасыны Кодексіне сйкес тауарларды жоюды кедендік режиміне орналастырылады.
Жарамсыз кйге тскен, жалан,
жарамдылы мерзімі тіп кеткен
дрілік заттарды, медициналы
масаттаы бйымдар мен
медициналы техниканы жою
аидаларына осымша
нысан
Жарамсыз кйге тскен, жалан, жарамдылы мерзімі тіп кеткен дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы жою туралы акт
20 жылы «__» ______________са._______ ___________________
(кні, уаыты) (жою орны)
Біз: __________________________________________________________
(жоюа атысан тлаларды тегі, аты, кесіні аты
(болан жадайда), жмыс орны, лауазымы)
тменде крсетілген сомасы теге, саны атаудаы ткізуге жне медициналы олдануа жарамсыз дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы жойды, ол туралы осы акт жасалды:
| № | Дрілік затты, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы атауы | Дрілік нысан, дозасы | Сериясы (моделі) | лшем бірлігі | Саны | Баасы (теге) | Сомасы (теге) | дрілік затты, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы ндірушіні атауы | Жоюа негізде ме / жою себебі | Жою тсілі |
олдары: _______________ жоюа атысан тлаларды тегі, аты, кесіні аты (болан жадайда)
Мрді (болан жадайда) орны
Дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы жоюын жзеге асыратын йымдар шін
Ескерту. Кші жойылды - Р кіметіні 27.07.2015 № 592 (алашы ресми жарияланан кнінен бастап олданыса енгізіледі) аулысымен.
азастан Республикасы
кiметiнi
2011 жылы 23 желтосандаы
№ 1595 аулысымен
бекiтiлген
Дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы оларды ауіпсіздігіні, тиімділігі мен сапасыны саталуы амтамасыз етілетін жадайларда сатау мен тасымалдау аидалары
Жалпы ережелер
1. Осы Дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы оларды ауіпсіздігіні, тиімділігі мен сапасыны саталуы амтамасыз етілетін жадайларда сатау мен тасымалдау аидалары (бдан рі - аидалар) «Халы денсаулыы жне денсаулы сатау жйесі туралы» азастан Республикасыны 2009 жылы 18 ыркйектегі Кодексіні 78-бабына сйкес зірленген жне азастан Республикасыны аумаында дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы ртрлі топтарын сатау мен тасымалдау тртібін айындайды.
2. Дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы сатау мынадай:
1) ндіруші зауыт белгілеген шарттара сйкес, сапасы мен ауіпсіздігін баылау жніндегі нормативтік-техникалы жатта, аптамаларда, дрілік заттар мен медициналы масаттаы бйымдар шін медициналы олдану жніндегі нсаулыында, медициналы техниканы пайдалану жаттарында, аптамасында (ыдысында), затбелгісінде, кольереткасында, контрэтикеткасында, жазба белгісінде, жапсырмасында (стикерде) крсетілетін оларды бкіл жарамдылы мерзімінде ауіпсіздігіні, тиімділігіні жне сапасыны саталуын амтамасыз ететін жадайларда;
2) контаминацияны, иылысу контаминациясын жне араласуды болдырмайтын жадайларда жзеге асырылады.
3. Дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы сатау дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы айналысы саласындаы объектілерді сатау й-жайларында (дріхана, дріхана пункті, шалайдаы ауылды жерлерге арналан жылжымалы дріхана пункті, дріхана оймасы, дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы уаытша сатау оймасы, оптика дкені, медициналы техника мен медициналы масаттаы бйымдар дкені, медициналы техника мен медициналы масаттаы бйымдар оймасы, дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы ндіру йымдары) жзеге асырылады.
4. Осы аидаларда пайдаланылатын негізгі ымдар:
1) ангро-нім - німні ндірілуі мен ірі блшектеп лшеп ткізілуін сипаттайтын жне оны дайын дрілік заттар, медициналы масаттаы бйымдар ндіру масатында одан рі делуін кздейтін німні статусы;
2) дрілік субстанция - шыу тегіне арамастан, дрілік препараттарды ндіруге жне дайындауа арналан, белгілі фармакологиялы белсенділігі бар заттек немесе заттектерді осындысы;
3) дрілік затты жарамдылы мерзімі - мерзімі біткеннен кейін дрілік затты олдануа болмайтын кн;
4) дрілік затты аптамасы - дрілік заттарды блінуден жне ысырап болудан орау жолымен оларды айналысы дерісін амтамасыз ететін, сондай-а оршаан ортаны ластаудан сатайтын рал немесе ралдар кешені;
5) ттыну аптамасы - ттынушыа дрілік заттармен, медициналы масаттаы бйымдармен, медициналы техникамен бірге тсетін жне клік аптамасыны функциясын орындамайтын аптама.
Ттыну аптамасы бірінші жне екінші аптамадан трады:
бірінші (ішкі) аптама - материалдары дрілік заттармен, медициналы масаттаы бйымдармен жне медициналы техникамен тікелей жанасатын тсыйымдылыы немесе аптаманы баса нысаны;
екінші (сырты) аптама - бірінші аптамадаы дрілік зат, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техника салынатын контейнер немесе аптаманы баса нысаны;
6) топты ыдыс - ттыну орабындаы дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдарды жне медициналы техниканы белгілі бір млшерін біріктіретін аптама;
7) кліктік ыдыс - дербес клік бірлігін райтын ыдыс;
8) кліктік аптама - тауарды сатауа, сйкестендіруге немесе тасымалдауа арналан аптама;
9) зауытты аптама - ндіруші зауыт крсетілген ттынушы аптамасы;
10) дрілік затты сапасы мен ауіпсіздігін баылау жніндегі нормативтік-техникалы жат (бдан рі - нормативтік жат) - сериясына арамастан, дрілік затты бірдей ауіпсіздігі мен тиімділігін дрілік затты сапасы нормаларыны кешенін, оны айындау дістемелерін, сондай-а оны ндіруді тратылыы мен біртектестігін амтамасыз ететін, дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдарды жне медициналы техниканы мемлекеттік тіркеу, айта тіркеу жне оларды тіркеу деректеріне згерістер енгізу аидаларына сйкес бекітілген жат;
11) сатау й-жайлары - дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы сатауа арналан, арнайы блінген жне жабдыталан ндірістік й-жайлар;
12) дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы сатау - оларды ауіпсіздігіні, тиімділігі мен сапасыны саталуы амтамасыз етілетін жадайларда сатау шарттарын амтамасыз ете отырып, орналастыру (оймаа жинау) дерісі;
13) араы жерде сатау - дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы жары тспейтін жерде сатау;
14) ра жерде сатау - дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы ауаны салыстармалы ылалдылыы 65 пайыздан аспайтын й-жайларда сатау;
15) салын жерде сатау - дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы +8оС-ден +15оС-ге дейінгі температурада сатау;
16) блме температурасында сатау - дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы +15оС-ден +25оС-ге дейінгі температурада сатау;
17) термоконтейнер - жоары температураны серінен орауды ажет ететін дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдарды тасымалдауа арналан жылу ткізбейтін асиеті жне тыыз жабылатын апаы бар контейнер (жшік немесе смке), мнда отайлы температуралы режимі (+2оС-ден +8оС дейін) оны уысына орналастырылан мздатылан тоазытыш элементтерді кмегімен амтамасыз етіледі;
18) тоазытыш элемент (бдан рі - тоазытыш элемент) - тыынмен тмшаланып жабылатын, су юа арналан жне олданар алдында мздатылып, контейнерлерде +2оС-ден +8оС-ге дейін шегіндегі температураны стап тру шін ызмет ететін тікбрыш нысандаы пластмасса немесе металл ыдыс;
19) дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы контаминациясы - дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы сатау, тасымалдау кезінде оларды бірнеше трлерін, ртрлі серияларын/партияларын араластыру немесе бір трін баса трмен ауыстыру;
20) сорттарды ауысуы - сол бір атауа жататын тауарларды бір сортыны арты болуыны жне екінші сортыны жетіспеушілігіні пайда болуы;
21) дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы тасымалдау - ттынушы алана дейін ажетті уаыт ішінде асиеттерін сатауды, оршаан ортаны серінен, болжамды ластанудан, механикалы блінулерден орауды амтамасыз ететін жадайларда клік ралыны кмегімен дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы бір ттынушыдан екіншісіне тасымалдау, жеткізу.
Дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы сатау тртібі
5. Дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы сатауды жзеге асыратын й-жайлар жылытыш аспаптардан алыс, й-жайларды ішкі абыраларында еденнен 1,5 - 1,7 метр жоары жне есіктен кемінде 3 метр ашытыта бекітілген аспаптармен (термометрлер, гигрометрлер) амтамасыз етілуі тиіс;
6. Дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы сатау мен тасымалдауды жзеге асыратын денсаулы сатау йымдарында жне зге де йымдарда басшыны бйрыымен дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдарды жне медициналы техниканы сапасыны саталуын амтамасыз етуге жауапты тла таайындалады.
7. Температураны параметрлері мен ауаны ылалдылыын баылау белгіленген шектердегі тербелістерді баылауа жеткілікті кезеділікпен кн сайын кез келген ыайлы тсілмен (жазбаша немесе электронды трде) осы аидалара 5-осымша нысаны бойынша температураны параметрлері мен ауаны ылалдылыын баылау журналында тіркеледі.
8. Сатау й-жайларында орналастырылан дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы бір сттегі клемі сатау й-жайлары алаыны 75 пайызынан аспауы тиіс.
9. Дрілік заттар, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техника сатау й-жайларында зауытты немесе кліктік аптамаларда саталады.
10. Сатау дерісінде кемінде айына бір рет аптамаларды (ыдыстарды) жай-кйін жне дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы сырты згерістерін жалпы шолып арау арылы сапасын баылау арылы жзеге асырылады.
Жалпы шолып арау нтижелері бойынша сапасы мен ауіпсіздігін баылау жніндегі нормативтік-техникалы жатта, дрілік заттар мен медициналы масаттаы бйымдар шін медициналы олдану жніндегі нсаулыта, медициналы техниканы пайдалану жніндегі жаттарында, аптамасында (ыдысында), затбелгісінде, кольереткасында, контрэтикеткасында, жазба белгісінде, жапсырмасында (стикерде) крсетілетін ндіруші зауыт белгілеген шарттара сйкес келмейді деп танылан дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы сатауа рсат берілмейді.
11. Зауытты немесе кліктік аптама бзылан жадайда дрілік заттар, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техника материалды шкафтарда, срелерде, паллеті бар срелерде, ттыну сейфтерінде, ашы зауытты аптамада этикеткасымен (сырты табамен) орналастырылады.
12. Дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы сатауды жзеге асыратын денсаулы сатау йымдарында жне зге де йымдарда дрілік заттарды, медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техниканы жарамдылы мерзімдерін есепке алуды жргізу ажет.
13. Дріханаларды, дріхана пункттеріні, денсаулы сатау йымдарыны сатау й-жайларында (кабинеттерде, блімшелерде), ктерме оймаларында дрілік заттар:
1) фармакологиялы топтары бойынша;
2) олдану тсіліне (ішкі, сырты) байланысты;
3) агрегатты жай-кйіне байланысты;
4) сырты ортаны физикалы-химиялы асиеттері мен трлі факторларыны серіне байланысты блек саталады.
Атаулары бойынша сас дрілік заттармен ішке абылданатын кшті жоары дозаларымен ерекшеленетін дрілік заттарды атар орналастыруа, сондай-а оларды алфавиттік тртіппен орналастыруа болмайды.
14. Дрілік препараттарды дайындауа ылы дріханаларды ндірістік й-жайларында «ангро-німі» статусы бар дрілік заттар эмаль немесе шыны ыдыста саталуы тиіс.
15. Барлы дрілік заттар мен медициналы масаттаы бйымдар физикалы жне физикалы-химиялы асиеттеріне, олара сырты ортаны трлі серіне байланысты мынадай топтара блінеді:
1) жарыты серінен орауды талап ететін;
2) ылалды серінен орауды талап ететін;
3) шып кетуден орауды талап ететін;
4) жоары температура серінен орауды талап ететін;
5) тмен температурадан орауды талап ететін;
6) оршаан орта газдарыны серінен орауды талап ететін;
7) иісті, бояйтын.
16. Дріханаларда, дріхана пункттерінде, денсаулы сатау йымдарында, дрілік заттарды ктерме оймаларында жарытан орауды талап ететін дрілік заттар жары тсуден сатайтын аптамада, жарытан орайтын материалдардан жасалан ыдыстарда (ызылт тсті шыны ыдыста, алюминий фольгадан немесе полимер материалдарынан жасалан ара, оыр немесе ызылт тсті металл ыдыстарда) жары тсуден оралан, тыыз жабылатын есіктері бар араы й-жайда немесе шкафтарда саталады.
Жарыты ерекше сезгіш дрілік заттар (кміс нитраты, кміс препараты, прозерин, физостигмин салицилаты жне олара сас) жары ткізбейтін ыдыста, ішкі жаы ара бояумен боялан, тыыз жабылатын шкафта саталады.
17. Жарыты серін ажет ететін дрілік заттарды (ышылды темір препараттары, феррамидттер) сыйымдылыы шаын, ашы тсті шыны ыдыста жары жерде сатайды.
18. Ылалдан орауды талап ететін дрілік заттара мыналар жатады: гигроскопикалы заттар мен калий ацетаты тздары бар препараттар, ра экстрактылар, дрілік сімдік шикізаты, гидролиздейтін заттар, азот, азотты галогенді сутегі жне фосфор ышылдары тздары, алкалоидтер, металорганикалы осындылардаы натрий тздары, гликозидтер, антибиотиктер, ферменттер, ра органикалы препараттар, белсенді заттектер, суда жеіл еритін заттар, сондай-а ылалды млшері аптамадаы, медициналы пайдалану жніндегі нсаулытаы сапа мен ауіпсіздікті баылау бойынша нормативтік-техникалы жатта белгіленген шектен аспауы тиіс.
Суды атмосфералы буларыны серінен орауды талап ететін дрілік заттарды ра, салын жерде суды буларын ткізбейтін материалдармен тыыз тыындалан ыдыста (шыны, металл, алюминий фольгасы, алы пластмасса ыдыстарында) сатау ажет.
19. рамында шып кететін заттары, ерітетін шпа заттар, эфир майлары бар дрілік сімдік шикізаты бар дрілік заттарды сатау осы аидалара 1-осымшаа сйкес шып кететін заттара арналан ткізбейтін материалдардан тмшаланып тыындалан ыдыста (шыны, металл, алюминий фольгасы) жзеге асырылады.
рамында кристалданан су бар (кристаллогидраттар) дрілік заттарды сатау осы аидалара 2-осымшаа сйкес жзеге асырылады.
Кристаллогидраттарды дрілік субстанцияларын нормативтік жаттарда немесе аптамаларда (ыдыста) крсетілген температура жадайында, ауаны 50-65 пайыз салыстырмалы ылалдылыы жадайында аптамадаы, медициналы пайдалану жніндегі нсаулытаы сапа мен ауіпсіздікті баылау бойынша нормативтік-техникалы жатта белгіленген тмшаланып тыындалан шыны, металл немесе алы пластмасса ыдыстарда саталады.
20. шып кетуден орауды талап ететін дрілік заттар, жеіл балитын препараттар (суппозиторийлер), иммунды-биологиялы препараттар, антибиотиктер, органикалы препараттар, гормонды препараттар, друмендер жне друмендік препараттар, гликозидтерден тратын препараттар, медициналы майлар мен майлар, майлы негіздегі жапа майлар жоары температура серінен орауды талап етеді.
Бл ретте крсетілген дрілік заттар рамыны ерекшелігіне байланысты блме температурасында немесе салын жерде саталады, кейбір жадайларда сатауды нерлым тмен температурасы (0-ден +8оС температурада термометрлермен жабдыталан тоазытыш шкафтарда) талап етіледі, бл аптамадаы, медициналы пайдалану жніндегі нсаулытаы сапа мен ауіпсіздікті баылау бойынша нормативтік-техникалы жатта белгіленген нормативтік жатта крсетіледі.
21. атаннан кейін физикалы-химиялы жай-кйі згеретін жне одан кейін блме температурасына дейін жылыан кезде алпына келмейтін дрілік заттар тмен температура серінен (мздату) орауды талап етеді.
22. Тмен температура серінен орауды талап ететін жекелеген дрілік заттарды ерекшелігі:
1) 40 пайыз формальдегид (формалин) ерітіндісін +9оС-ден тмен емес температурада сатау керек. Тнба пайда болан жадайда ерітіндіні блме температурасында стайды, бдан кейін ерітіндіні еппен йып алып, наты формальдегид рамына сйкес пайдаланады;
2) мзды сірке суы ышылын +9оС-ден тмен емес температурада сатау керек. Тнба пайда болан жадайда ышылды блме температурасында тнба ерігенге дейін стайды. Егер тнба ерімеген жадайда ышылды сйы блігін йып алып, препараттаы наты сірке суы ышылыны рамына сйкес пайдаланады;
3) медициналы майлы майлар +10оС-дан тмен емес температурада саталады. Тнба пайда болан жадайда оларды блме температурасында стайды, оларды аптамадаы, медициналы пайдалану жніндегі нсаулыта, сапа мен ауіпсіздікті баылау жніндегі нормативтік-техникалы жатта белгіленген талаптара сйкес келуі реттеліп тексеріледі.
23. оршаан ортадаы газдар серінен згеретін дрілік заттар тобына мыналар жатады:
1) ауадаы оттегімен рекеттесетін дрілік заттар: шектеусіз оттегі арасында байланысты бар алифатты атардаы трлі осындылар, шектеусіз оттегі арасында байланыстары бар жанама алифатты топтардаы циклды заттар, фенольды, полифенолды, морфии жне оны алмастырылмаан гидроксильді топтары бар туынды заттар, рамында ккірт бар гетерогенді жне гетероциклды осындылар, ферменттер мен органикалы препараттар;
2) ауаны кмір ышыл газымен рекеттесетін дрілік заттар.
Газдар серінен згеретін дрілік заттар газ тпейтін материалдардан жасалан ыдыста саталады.
Аталан заттектер тобыны газ тпейтін материалдардан тмшаланып тыындалан, ммкіндігінше лы толтырылан ыдыста саталады, бл ретте:
1) ауадаы оттегімен жеіл ышылданатын ра й-жайда тмшаланып тыындалан, парафин йылан шыны ыдыста саталады;
2) барбитурлы ышылдарды натрий тздарын тмшаланып тыындалан, парафин йылан суды атмосфералы булары мен кмір ышылы газын ткізбейтін материалдардан жасалан ыдыста саталады.
24. Иісі бар дрілік заттарды сатау осы аидалара 3-осымшаа сйкес жзеге асырылады.
Иісі бар дрілік заттарды дрілік субстанциялары мен олардан дайындалан дрілік нысандарды дріханаларда, арнайы шкафта, ошауланан тмшаланып жабылан, иіс ткізбейтін ыдыста атаулары бойынша блек жеке орналасан оймаларда, сатау й-жайларында жзеге асырылады.
25. Бояйтын дрілік заттарды сатау (деттегі санитариялы-гигиеналы деу кезінде жуылмайтын ыдыста, тыындалатын ралдарда, жабдытар мен баса заттарда боялан із алдыратын заттар, оларды ерітінділері, оспалары, препараттары) осы аидалара 4-осымшаа сйкес жзеге асырылады.
Бояйтын заттарды дрілік субстанцияларын сатау арнайы шкафта тыыз тыындалан ыдыста, бояйтын заттарды дрілік субстанцияларынан дріханаларда дайындалан дрілік нысандарды сатау тыыз тыындалан ыдыста блек среде жзеге асырылады.
26. Дрілік сімдік шикізаты, сімдік осындылары ра, ауасы таза й-жайда жасы жабылан ыдыста саталады.
Бл ретте дріханаларда сатау - шыны, металл ыдыстарда, апаы бар жшіктерде, оймаларда - тедерде немесе срелерде жабылан жшіктерде жзеге асырылады.
рамында эфир майлары, есірткі, психотропты заттар, прекурсорлар немесе улы заттар бар дрілік сімдік шикізаты мен рамында жрек гликозидтері бар дрілік сімдік шикізатын баса дрілік заттардан блек, жасы жабылан ыдыста сатайды.
Гигроскопикалы асиеттері бар шптерді, жапыратарды, жемістер мен тамырлары тмшаланып тыындалан жне ажет болан жадайда парафин йылан (жалбыз жапыратары, бйрек шайы, тікенек тамыры) шыны немесе металл ыдыста сатайды.
Блшектеп лшенген дрілік сімдік шикізатын дрілік сімдік шикізатыны сатау ерекшеліктері мен аптамада жне ттынушылара арналан дрілік затты олдану жніндегі нсаулыта крсетілген сатау шарттары сатала отырып, сатайды.
27. Ота аупі бар, жарылу аупі бар, жеіл ттанатын жне тез жаныш дрілік заттармен араластыранда, ысылаанда жне жоары температураны серінен ттану жне жарылыс тудыратын осындыларды тзетін дрілік заттарды оларды физикалы-химиялы жне ртке ауіпті асиеттері мен аптама сипатына сйкес бір бірінен алы, ота тзімді абыралармен (алалармен) ошауланан й-жайлара (бліктерге) блінетін ойма й-жайларда біртектілік принципі бойынша саталады.
28. Жеіл ттанатын заттарды сатауа арналан жеке оймалар болмаан жадайда оларды крші й-жайлардан міндетті трде ошауланан жне рт ауіпсіздігі талаптарына сай келетін жалпы жанбайтын рылыстарда сатауа рсат беріледі. Бл й-жайлар сору-шыару желдеткіштерімен амтамасыз етіледі.
29. Ота аупі бар жне жарылу аупі бар дрілік заттарды сатауа арналан й-жайлар жанбайтын жне орныты срелермен жне тырлармен жабдыталуы ажет.
30. Жеіл ттаныш жне тез жаныш сйытытарды ені кемінде 0,7 метр жне биіктігі кемінде 1,2 метр есіктері бар осымша салынан жанбайтын шкафтарда сатауа рсат беріледі.
31. 100 килограмнан асатын млшердегі жеіл ттаныш сйыты блек тран имаратта шыны немесе металл ыдыста ота ауіпті баса топтардаы заттарды сатау й-жайларынан ошау саталады.
32. Денсаулы сатау йымдарыны ндірістік й-жайларында жеіл ттаныш жне тез жаныш сйытарды арнайы металл жшікте жылыту аспаптары мен шыатын жерлерден ошау жалпы 3 килограмнан аспайтын млшерде сатауа рсат етіледі.
33. Жеіл ттаныш сйытарды сатауа арналан сыйымдылытар шыныдан немесе металдан жасалады, сйыты шып кетуін болдырмау шін олар апатармен тыыз жабылады. Жеіл ттаныш жне жаныш заттарды ашы контейнерлерде жне баса материалдардан жасалан ыдыстарда сатауа болмайды.
34. Жеіл ттаныш жне жаныш сйытар толтырылан бтелкелерді, баллондар мен баса да ірі сыйымдылытарды соылардан оралан ыдыста баллон тырларда бір атарда сатайды. Жмыс орындарында осы сйытар ауысым ажеттілігінен аспайтын млшерде тыыз жабылан ыдыста саталады.
35. Жеіл ттаныш жне жаныш дрілік заттарды:
1) лы толтырылан ыдыста сатауа болмайды. Толтыру дрежесі клемні 90 пайызынан аспауы тиіс. Yлкен млшердегі спирттер металл ыдыстарда саталады, оларды клемні 95 пайыздан аспайтындай етіп толтырады.
2) минералды ышылдармен (ккірт, азот жне баса ышылдармен), тыыздалан жне сйытылан газдармен, жеіл жанатын заттармен, сондай-а органикалы заттармен осыланда жарылыш аупі бар оспалар (калий хлораты, калий перманганаты) беретін органикалы емес тздармен бірге сатауа жол берілмейді.
36. Жаныш жне жарылыш аупі бар заттар алы абатты сыйымдылытарда (бтелкелерде, банкілерде, барабандарда) саталуы керек, ажет болан жадайда тыындар парафинделуге тиіс.
37. Медициналы эфир мен наркоза арналан эфирді фабрикалы аптамада, араы салын жерде, отпен жылыту аспаптарынан алыста сатайды.
38. Кальций гипохлориді аммиак жне аммоний тздарынан блек саталуы тиіс.
39. Жеіл ттаныш сйытарды сатауда ыдысты жай-кйін, оны тмшаланандыы мен дрыстыын траты баылап отыру керек. Бастапы аптаманы бзыланы байалан жадайда дереу ондаы затты баса ыдыса айта яды.
40. Жеіл ттаныш сйытардан босаан ыдысты біраз уаыт жасы желдетілген й-жайда немесе кшеде ашы алдыран жн.
41. Жарылыш аупі бар дрілік заттара жарылыс пайда болуына бейім дрілік заттар жатады.
Жарылыш аупі бар дрілік заттарды ошау оймада ртке арсы абыралармен жне бліктермен блінген арнайы й-жайларда (бліктерде) сатайды.
42. Жарылыш аупі бар дрілік заттарды сатаан кезде оларды жарылыс туызуы ммкін шамен ластануына арсы шараларды олдану керек.
43. Калий перманганатын арнаулы бліктерде, аылтыр контейнерлерде, жмыс орындарында - тыындары сртілген штангластарда сатау жзеге асырылады.
Ккіртпен, органикалы майлармен, эфирлермен, спиртпен, глицеринмен, органикалы ышылдармен жне органикалы заттармен, сондай-а жеіл ттаныш жне жаныш заттармен бірге сатауа болмайды.
44. Нитроглицерин ерітіндісін шаын, жасы тыындалан шыны немесе металл контейнерлерде оттан сатай отырып салын, араы жерде сатайды. Нитроглицеринмен жмысты теріге тигенде улануды жне нитроглицерин тгілгенде туындайтын жарылысты болдырмау масатында ерекше сатыпен жргізу ажет.
45. Эфирді сатаан жадайда (сіресе ауа кірген жадайда) ышылдану туызады, олар сілкігенде, рыланда, йкелгенде немесе температура артан жадайда жарылыс туызуы ммкін, сондытан бл жмыс ерекше сатыпен жргізіледі.
46. Жарылыш аупі жне жаныш аупі бар заттарды ышылдармен жне сілтілік заттармен бірге сатауа болмайды.
47. Азот жне ккірт ышылдарын сатаан кезде оларды аашпен, сабанмен жне баса органикалы заттармен жанасуына жол бермейтін шаралар абылданады.
48. Жарылыш аупі жне жаныш аупі бар заттарды сатау й-жайларында от жауа рсат етілмейді.
49. Оттегі жне жаныш газдар бар баллондарды жаныш заттармен бірге сатауа, сондай-а бл баллондарды материалды блмелер мен дріхана оймаларында сатауа болмайды.
50. Оттегі мен жаныш газдары бар баллондар жылу кздерінен оралып, ошауландырылан й-жайларда немесе жабы алаларда саталуы ажет, олара май мен баса да майлы заттар тспеуге тиіс.
51. Медициналы масаттаы бйымдар мен медициналы техника физикалы жне физикалы-химиялы асиеттеріне байланысты мынадай топтара блінеді:
1) резеке бйымдары;
2) пластмассадан жасалан бйымдар;
3) тау, тігу жне осалы ралдары;
4) кзге салынатын жне оны тзейтін линзалар;
5) медициналы аспаптар, рылылар, аспаптар, аппаратура.
52. Сатау й-жайларында резеке бйымдарды сапасын сатау шін мынадай шарттарды сатау ажет:
1) кебуден, згеруден жне трін згертуден сатау шін ауаны салыстырмалы ылалдылыын кемінде 65 пайызда стау;
2) мынадай химиялы заттарды: йодты, хлороформны, хлорлы аммонийді, лизолды, формалинні, ышылдарды, органикалы ерітінділерді, майлайтын майларды, сілтілерді, дезинфекциялайтын ралдарды, нафталинні серінен ошаулау;
3) жарытан, сіресе тікелей кн сулесінен орау;
4) ауаны жоары (+20оС-дан астам) жне тмен (0оС-ден тмен) температурасынан орау;
5) ауа аынынан (тпе желден, механикалы вентиляциядан) орау;
6) механикалы блінуден (оны ішінде жаншылудан, иілуден, оралудан, созылудан жне таы басадан орау ажет.
53. Резеке бйымдарды жекелеген трлерін сатау мынадай ерекшеліктерді есепке ала отырып жзеге асырылады:
1) медициналы техниканы жинаына кіретін, алынатын резеке бліктері медициналы техника аптамасыны ттастыы бзылмай баса блшектерден оларды блек алу ммкін болан кезде баса материалдан жасалан бліктерден блек саталады;
2) атмосфералы факторларды ерекше сезінгіш бйымдарды (созылыш катетерлер, буждар, олаптар, саусаа кигіштер, резеке бинттер, резеке тыындар) блек й-жайларда тыыз жабылан ораптарда сатайды.
3) резекеленген матаны (бір жаты жне екі жаты) арнаулы тырлара ілінген рулондарда клбеу кйде сатайды. Резекеленген матаны срелерде, паллеті бар срелерде бес атардан асырмай жатызылан кйде сатауа болады;
4) созылыш лак бйымдарын (катетерлерді, буждарды, сгілерді) резекеге араанда ра й-жайда сатайды. Ескіру белгісі стігі абатыны жмсаруы жне желіміні ашылуы болып табылады. Мндай бйымдар жарамсыз деп танылады.
54. Ктерме оймаларды сатау й-жайларында зауыт аптамасындаы резеке бйымдарды сатауа болады.
55. Пластмасса бйымдарын ашы от жанбайтын, шатын заттарды булары жо, желдетілетін, араы, ра й-жайларда, жылыту жйесінен бір метрден кем емес ашытыта саталады. Электр ралдары мен ажыратыштар шына арсы (ртке арсы) болып дайындалады. Целлофан, целлулоидты, аминопласт бйымдары саталатын й-жайларда ауаны салыстырмалы ылалдыы 65 пайыздан аспауы тиіс.
56. Кзге салынатын жне оны тзейтін линзаларды сатау аптамадаы, медициналы пайдалану жніндегі нсаулытаы сапа мен ауіпсіздікті баылау жніндегі нормативтік-техникалы жатта крсетілген жадайда ттыну аптамасында жзеге асырылады.
57. Тау ралдарын ра, желдетілетін й-жайда тазалыты сатай отырып шкафтарда, жшіктерде, срелерде, паллеттері бар срелерде жне тырларда сатайды.
Стерильденген тау материалдары (бинттер, дке салфеткалар, мата) зауытты ыдыста блінбеген алашы аптамада саталады.
Стерильденбеген тау материалдары апталан тыыз ааза немесе тедерге (аптара) салып, срелерде немесе тырларда саталады.
58. Медициналы аспаптар мен металл бйымдарын жылытылатын ра й-жайларда блме температурасында сатау керек. Сатау й-жайларындаы температура мен ауаны салыстырмалы ылалдылыы крт ауытымауы ажет. Салыстырмалы ауа ылалдылыы 60 пайыздан аспауа тиіс. Ылалдылыы жоары климатты айматарда сатау й-жайындаы салыстырмалы ауа ылалдылыы 70 пайыза дейін болуына рсат етіледі.
Медициналы аспаптар атаулары бойынша жшіктерде, шкафтарда, апатары бар ораптарда оларда саталан ралдарды атаулары крсетіле отырып саталады.
Мыс, жез, нейзельбер жне алайыдан жасаландарды оспаанда коррозияа арсы майлаусыз алынан медициналы аспаптар мен металл бйымдарын вазелинні жа абатымен немесе зге жау материалымен майлайды. Майланан аспаптар жа парафин аазына оралып саталады.
Медициналы аспаптарда оларды арау, срту, майлау жне тазалау кезінде коррозияны пайда болуына жол бермеу шін оларды оралмаан жне дымыл олмен стауа болмайды. Барлы жмысты ралды дке салфеткамен, пинцетпен стап жргізу ажет.
Кесетін ралдарды (скальпельдер, пышатар) тотыу мен тпей алуды болдырмау шін жшіктерді немесе пеналдарды арнаулы яларына салып сатайды.
аптамасыз саталатын аспаптар механикалы блінуден оралуы керек, ал ткір кесетін детальдар ааза оралып іргелес заттарды жанасуынан оралуа тиіс.
Металл бйымдарын суы жерден жылы жерге ауыстыранда оларды сатау шін деуді (срту, майлау) жне орналастыруды аспаптар «кепкеннен» кейін жргізу ажет.
Боялан металл бйымдарында тот басу пайда болан жадайда олар алынып тасталады, ал бйым айта боялады.
Кміс жне нейзильберлі аспаптарды стігі жаы арайан жадайда резекемен, ккіртпен жне ккірті бар оспалармен бірге сатауа жол берілмейді.
Металл медициналы аспаптарды жаппай, сондай-а резеке бйымдары оларды ажырамас блігі болып табылатын жадайларды оспаанда, дрілік заттармен жне резеке бйымдармен бірге сатауа болмайды.
59. Дрілік заттар мен медициналы масаттаы бйымдара арналан осалы материал зауытты аптамада ра, желдетілетін й-жайларда, жеке шкафтарда саталады. Зауытты аптама ашыланнан кейін осалы материалдарды блшектелген немесе алан млшері полиэтилен, ааз пакеттерде немесе крафт-ааз аптарда саталады.