Азіргі заманауи талапа сай технология сабаын оыту дістемесі

лы аартушы А.Байтрсынлы «Бала оытуды жасы білейін деген адам уелі балаа йрететін нрселерін зі де жасы білуі керек» деп тжырымдаандай технология сабаын ызыты ткізіп, оушыларды шыармашылы ойлау абілетін дамыту шін е алдымен малім зі шебер болу керек. Жан-жаты дамыан, рашан ізденісте болан малім ана азіргі талапа сай болатыны аны [1].

Технология сабаы – рбір оушыны рухани байып, дниетанымын алыптастыратын бірден-бір пн. Технология пніні малімі зіні лауазымды міндеттеріне сай ебекке баулуды, трбилеуді дістемесі мен бадарламасына сйкес балаларды оыту жмыстарын жйелі жргізуі тиіс.

Технология пнін халыты педагогикамен штастыруды маызы айрыша. Себебі ол - білім алушыларды ебекке икемділігі мен дадысын, оларды практикада олдануа дайындыын алыптастырады. Мемлекеттік білім стандарттарына сйкес ебекке баулуды оу жоспары мен йірме материалдарын растырады. Сонымен атар, оушыларды техникалы шыармашылыа, халыты, лтты нерді жаластыруа, тымды ебек етуге жне нертапыштыа мтылысын дамытып отырады. Технология пні маліміні ксіптік бадарлау жмыстарын немі тиімділікпен жргізіп отыруы маызды міндет.

Халыты педагогика негізінде олнер арылы оушыны бойына адамгершілік рухын, лта деген сйіспеншілігін арттыруда ебек трбиесі мынадай масата баытталады: халыты педагогика негізінде балалара білім мен неге беруді ажеттілігін крсету; оушыа олнерді йрету барысында оны абілет-икемін, дадысын дамыту; олнер бйымдарын жасай отырып оушы бойына халымызды ізгі асиеттерін сііріп, дарыту; олнер жеке тланы дамытуа арналан рал боландытан, оларды ызыушылы аясын кеейтіп, шыармашылы іздену жолдарын алыптастыру; оушыны зін-зі тану абілетін ояту; ебекті шыармашылыпен, ызыушылыпен орындауа, ерікті трде ебек етуге йрету; лтты трбиені пайдалылыын ол нер бйымдарын жасату жне оны пайдалану арылы тсіндіру.

Бгінгі тада сндік нерді оытуды зіндік лтты лгісі алыптасып, ескі мазмнны орнына жаасы келуде. Жастарды сндік нерге бейімдеп оыту мен трбиелеу білім беру мазмны мен оыту формасы жне дістері бойынша аныталады. Оушыларды ебекке баулуда жне трбиелеуде негізгі масат баланы толы білім алуына ыпал жасау боландытан, педагогикалы ізденіс ажет.

Оыту барысында оушыларды олнер шеберлеріні шыармашылы жмыстарымен таныстыру керек. Дегенмен, оушыларды олармен, оларды жасаан бйымдарымен таныстыру жатары кіл уантарлы дрежеде емес. Сондытан, оушыларды олнерге баулу жне оан ызытыру шін, е алдымен, оан лгі алатындай жадай туызып, халы олнеріні семдік пиясын ашып крсету ажет. Бл оларды з ойларымен композиция растыруына, ою-рнектерді дрыс олдана білуіне, тстерді дрыс тадап алуларына септігін тигізеді. Саба барысында орындалан шыармашылы жмыстар лтты трбиені, эстетикалы кзарасты алыптастырып лтты дстрлермен олнерімізді бір-бірімен байланыстыра отырып рухани жан дниесін байытады. «нер трі елде мол, нім сыры жерде мол» дегендей, нер трлері халыпен жасай береді. азіргі кезде де халы олнеріні бай мраларына жааша тр, сипат беріп, оларды жасауды техникалы дістерін жетілдіріп, ел арасында таратып жрген шеберлер кп.

Оушылара олнерін йретуде мынадай педагогикалы шарттар орындалса тиімді болады:

- аза олнеріні тлім – трбиелік дстрлерін йрету;

- оушыларды жастайынан лтты нермен таныстырып, ебек етуге баулу жне абілеттік пен шеберлікке даярлауды кздеу;

- оам міріндегі ебекті, халы олнеріні рлін тсіну, нер адамдарын рметтеу;

- кне мраларды тауып, трлендіре жаыртып отыру;

- ел арасында сиреп бара жатан олнер трлерін іздестіріп мегеру;

- ел арасында жрген шеберлермен кездесу йымдастырып, бйымдарынан крме жасау.

Сндік-олданбалы нерін оытуда р сабаты трбиелік мні болуы керек. Оушыларды шыармашылыпен жмыс істеуі, ебек етуге абілеті мен шеберлігі, лкенге рмет, кішіге ізет крсетуі негізінен бйымдар жасау барысында яни, ою-рнек салу, кілем тоу, киім жне кесте тігу кезедерінде жзеге асырылады. йде сталынатын бйымды сатып алмай-а здеріні орындауы ата-анаа да лкен уаныш келеді.

азіргі кезде елімізде апаратты жне телекоммуникациялы технологияны кеінен олданылуына ерекше талаптар ойып отыр. ндірісте жмыс жасайтын маман з міндетін атарып ана оймай, ісін жобалай білу, шыармашылы жмыстар орындай білуі ажет. Осындай абілеттер жас кезінен бастап алыптасып, ебек рекеттерін орындау барысында ала арай дамытуы керек. азіргі тада ылымны тез арынмен дамуы, жаа технологияларды енуіне байланысты ксіптік мамандыа ойылатын талаптар згеріп, екі-ш мамандыты мегеру керек.

алымдарды ебегін зерделей келіп, біз лтты мазмнда сндік-олданбалы нерін оыту мынадай талаптарды кешенді трде жргізу ажет деп санаймыз:

- оушылар жмысы ажетті тжірибелік сипатта болуы;

- жасалынатын ебек туралы білімі жне тжірибелік тапсырмаларды орындау шыармашылы іс-рекетті алыптастыруа баытталуы;

- саба барысында пайдалы нім жасау;

- жалпы ебектік жне арнайы білім мен ептілікті йлесуі;

- ебек жайлы білімні трбиелік, дамытушылы жне ксіптік бейімделу сипатында болуы;

- оушыларды бейімділігі мен ызыушылыына байланысты жне мектеп айналасындаы ндірісті есепке ала отырып технология жайлы білім мен ептілікті игеруде ебекке оытуды жіктелуі;

- оыту барысында апаратты технологияны озы, заманауи лгілерін олдау.

Мндай жадай оу ебегіні німділігін арттырады, уаытты немдеуге ммкіндік береді; крнекілікті йлестіру арылы окушыларды білімді тере уын, сонымен бірге сабата оларды зейінін, тез байаыштыын, ызыушылыын, ептілік пен абілетін арттыруа ммкіндік береді.

Технология атты жаа интегративті білім саласын мегеру оушыларды жалпы білім мен дадыны мегеруіне ммкіндік береді, интеллектуалды, тлалы, этикалы жне эстетикалы дамуын, зіндік ксіптік айындалуын, азіргі леуметтік-экономикалы жадайлара бейімделуін амтамасыз етеді.