Павлодар облысы Лебяжі ауданы А.Баймлдин атындаы ЖОББМ Ибраева Гульзар Кабиденовна
Азастандаы 1860-1870 жж ктерілістер
Азастанны туелсіздігі бейбіт жолмен келді. Бл азатты шін алысан мы-мыдаан азаматтарды асиетті аныны теуі. Бл бкіл тарихында згелерге иянат жасау дегенді білмеген халыты пейіліні айтарымы.
Рбір адам бала кезінен: азастан мені Отаным, оны мен шін жауапты екені сияты, мен ол шін жауаптымын деген арапайым ойды бойына сііріп сетіндей істеген жн.
Н..Назарбаев
Білімділік масаты: Туан жерді тарихын, соны ішінде Орал, Торай ктерілісін жне Иса Досан бастаан ктерілісіні себеп-салдары, озаушы кші, нтижесі, тарихи маызына тсінік беру.
Дамытушылы масаты: Оушыларды осы сабаа деген белсенділігін ызыушылыын арттырып, ойлау, сйлеу, танымды, ізденімпазды асиетін арттыру.
Трбиелік масаты: Оушыларды з еліні бабалары сияты елін орауа, ерлікке Отанын рметтеуге йрету.
Сабаты трі: Аралас
Сабаты типі: Жаа білім беру
олданылатын дістер:Тірек-схема, таблица, тест, баяндау,сра-жауап
Пнаралы байланыс: География, Маыстау тарихы, ытану (2,3,36,37 баптар)
Крнекілігі: Батырларды суреттері, Р картасы, Р Конституциясы
Сабаты барысы
І йымдастыру кезеі
й тапсырмасын тексеру
лт рухын оятып, тлаларын лытау, 20 жыл толалы отыран туелсіздікті негізгі арауы. Бсекеге абілетті жолын тадап отыран Р сан асырлы тарихында «Тар жол тайа кешуде» Отаншылды асиеті кеден балаа алып еркіндікке жетеледі.
азастандаы лт-азатты крестері таырыптарына сатылай талдау жасау (ашан болды,себебі,масаты,кезедері,нтижесі)
1 С Датлы ктерілісі (1783-1797жж)
2 Исатай, Махамбет ктерілісі (1836-1838жж)
3 Жаножа, Есет бастаан Сыр бойындаы ктерілістер
4 Кенесары асымлы (1837-1847 жж)
5 Жоламан Тіленшілы, Тентектре
6 Иса, Досан ктерілісі
ІІІ Жаа сабаты тсіндіру
1867-1868 жж Патша кіметі аза жерін 3 генерал-губернаторлыа блді
Орынбор Тркістан Батыс-Сібір
генерал-губернаторлыы генерал-губернаторлыы генерал-губернаторлыы
Орал, Торай Жетісу, Сырдария Амола,Семей
Сырым, Исатай; Кенесары ктерілістері масат-мдделері задылыы бар тарихи былыс еді. Дл сол сияты Маыстаудаы Иса, Досан бастаан азатты жолындаы ктерілістер туелсіздікті бір адамы еді.
Салыстырмалы схема
Орал, Торай ірі ---- ХХ 2-ші жартысындаы ----Маыстау тбегі
Ктерілістер
1868-1869 жж Жылы1870 ж
Себебі
Патша кіметіні отаршылды саясатына арсы
1868 ж уаытша ережеге байланысты
А) Бекіністер салуа шаруа А) Жер мселесі
жерлерін тартып алу Б) Салы мселесі: 40 мы отбасы адайлар 2 жылда 160 мы сом тлейтін болды.
Б) Салы мселесі: 1 сом 50 тиын-
3 сома сті
В) Патша озбырлыы
Ктеріліс кезедері
1869 ж мамыр Орынбор шебінен 1869 ж кзде Ембі уезіндегі адайлар
жіберілген фон Штемпель басаран осылды
200 атты скер, 1 рота жаяу 1870 ж суірде Александровск фортын,
скерінен Жамансай клі маында Николаевск станицасыноршап,
ктерілісшілер 1 апта бойы Маякты ртеді
оршады. скер кейін шегінді
Арсланлы (слтан) Асаулы басшыларыДосан Тжлы
Майтпаслы, Иса тіленбайлы
Рысллы, Дослы (Молда)
Алаша Сейіл Тркебаев
Байбаты Берік Оспанов
Ерекшелігі
Жергілікті стем тапа, ктеріліске жмысшы
бай феодалдара арсы жататар атысты
сипатта болды
1869ж наурыз-маусым
Феодалдара арсы 41 рет
Шабуыл жасады
Нтижесі
арулы кштер ктерілісшілерді 1870 ж желтосан ктеріліс басшылары
аяусыз жазалады жазалауа ттеп бере алмай
Хиуа жеріне тіп кетіп жазалаудан тылды
«Туелсіздік-бабалар арманы» таырыпта ой-толау жазып келу
ТРГЕШ ААНАТЫ(704-756ЖЖ.)
ADMIN · ИЮЛЬ 26TH, 2014 · 0 COMMENT
Батыс азастан облысы
Орал аласы
№34 А.Тайманов атындаы мектеп-гимназия
Ахбулатова Майра Берикона - жоары санатты тарих пні малімі
Таырыбы:§3. Тргеш аанаты(704-756жж.)
Масаты:
· Білімділік: Оушыларды VIII асырда аза жерiн мекендеген Тргеш аанатыны тарихымен, ішкі-сырты саяси жадайымен, экономикалы дамуды баытымен таныстыра отырып, содылар туралы тyciнiк беру;
· Дамытушылы: Тргеш аанатыны тарихын талдау арылы з ойларын жйелi жеткiзе бiлуге, белсенділікке дадыландыру;
· Трбиелік:Оушыларды ткен тарихи оиаларды оыта отырып елжандылыа, саяси сауаттылыа трбиелеу.
Саба типі:жаа білімді мегерту.
Сабаты трі: аралас
Саба дісі:сра – жауап, тірек – сызбалар, кестемен жмыс.
Саба крнекілігі: оулы, карта, бейне материал,электронды оулы
Сабаты барысы:
І. йымдастыру. ІІ.й тапсырмасын срау:
§2. Батыс Трік аанаты (603 -704жж.)
І тапсырма. «Кім шапша?»( жауабы аннимация – арылы шыады)
1.Батыс Трік аанаты рылан жылды ата?603-704жж
2. Батыс Tpiк аанатыны орталыы ай жерде? Жетісуда
3. Батыс Трік аанаты халыны негізін кімдер алады? Он – о бдун тайпалары
4. Бгінгі кнге дейін з атауларын сатап алан андай тайпаларды білесі? Дулу(дулат)
5. аанатты мемлекеттiк рылымыны ерекшілігі андай? Он-о бдун жйесі
6. Батыс Tpiк аанатында билік шін талас ашан болды? 630ж
7.”Бдун” сзіні маынасы андай? Ел, халы
8. Батыс Трік аанатын Тон аан билеген жыл?618-630жж
ІІ тапсырма. Трік аанаты мен Батыс трік аанатыны саяси дамуын салыстыр.
| Трік аанаты | састыы | Батыс Трік аанаты |
ІІІ тапсырма. Тарихи диктант. ( жауабы аннимация – арылы )
Батыс аанатыны орталыы Шу зені бойындаы____ аласы болды. Жазы ордасы ___ орналасты. Батыс Трік аанатыны саяси билігіні кшейген кезі ______ мен_____аандарыны билік ран кезі. Шегу аан салы жинауа жергілікті адамдарды бекітіп, олара ____ деген ата берді.
Тон аан 627ж _______ кмек беру шін алы олын аттандырды. аанны билігі ____жолмен беріліп отырды.
( Суяб, Мыблата, Шегу мен Тон, селиф, Византияа, мрагерлік)
ІV тапсырма. Бл кім?
| № | Аты-жндері | Литер -ріп |
| Тардуш (Дато) | ||
| Ман аан | ||
| Бумын аан | ||
| Тон аан | ||
| Иштеми | ||
| Шегу аан | ||
| шлік аан |
А. Тргеш аанатыны негізін салушы
В. 552-554жж. жужандарды толы жеген аан
С. 610-618жж. Батыс Трік аанатыны билеушісі
Д.Содыларды жаулап алуа аттанан Трік ааны
Е.618-630жж. Батыс Трік аанатын билеуші
Д. Трік аанатыны негізін салушы
Ж. Батыс трік аанатыны алашы билеушісі
Жаа саба
§3. Тркеш аанаты (704-756жж.)
Жоспары:
1.Тргеш аанатыны жер аумаы, халы.
2. аанатты ішкі-сырты жадайы.
3. Шаруашылыы.
4.Жетісудаы содылар.
Оушылара Тргеш аанаты туралы электронды оулытан зінді тыдату.
Жер аумаы. 
Жер аумаы: Жетісу
Астанасы: Суяб
лкен Орда - Суяб
Кіші Орда – Кгіт (Іле бойында)
аанат жері: Орта Азияны отстік –шыысында Шаш аласынан Шыыс Тркістандаы Бесбалы, Трфан аралыын амтиды.
Этникалы рамы.
Халыны рамы: тркі тілдес тайпалар
Тргеш аанатыны ішкі-сырты саяси жадайы.
аанатты ішкі-сырты саяси дамуында роль атаран аандар:
шлік 699 – 706 жж
Саал 406-711жж
Слу аан 715-738жж
Тарсан –тшар 738-739жж
Сырттан тнген ауіп :
· Арабтар шапыншылыы
· ытай мемлекеті лкен ауіп тндірді
· Шыыс Трік аандыынан тнген ауіп
Туелсіздікті сатау жолдары:
· ытай империясы жне Шыыс Трік аанатымен дандалы арылы келісімге келді;
· Крші елдермен скери келісім шарттар жасасты;
· Орта Азия халытарымен арабтара арсы кш біріктірді.
www.youtube.com/watch?v=dUqBYSJGbvQоушылара Тркеш аанаты атты бейнематериал крсетіледі.
Шаруашылыы.
Сауданы дамуы.
· лы Жібек жолында орналасты;
· Ірі сауда алалары дамыды;
· Теге шыаратын сарайлар орналасты.
«Тргеш ааны (дайды алаулысы) мырзаны тегесі» немесе «Тргеш ааны мырза» деген соды жазуы длелдейді. Тегелер 704-766жж. Таразда соылан.
Жетісулы содылар.
Трік жне соды халытарыны арасындаы байланыс оларды материалды жне рухани мдениеттерінен айын байалады.
Жаа сабаты бекіту.
І тапсырма. Жылдар сйлейді(жауаптары анимация арылы шыады)
704-756жж-
VI –
20-
7 мы –
715-738жж -
737ж –
720-721жж -
20ж –
751ж –
749-753жж-
756ж –
ІІ тапсырма. Кестемен жмыс.
| мемлекет атауы | уаыты | орналас- ан аумаы | этникалы рылымы | саяси жадайы | оамды басару жйесі |
| Тргеш аанаты |
ІІІ тапсырма. Берілген тізімнен Тргештерді басшыларын тауып крсет.
А.шлік В.Бумын С.Слу Д.Шегу Г. Кли Шор Е.Жыпыр Ж.Есен- ба З.Тардуш
И.Тарсан тшар Жауабы: А,С,Е,И
Баалау.
йге тапсырма:§3. Тркеш аанаты (704-756жж.)
· РАФТ дісі бойынша хат жазу
· Кескін картаа аанатты аумаын сызу.
· “Клтегін” жазуынан Тргеш аанаты туралы млімет алу
· аанатты шаруашылыын Трік, Батыс Трік аанаты шаруашылытарымен салыстыру.
ЙСІНДЕРДІ САЛТ-ДСТРІ ЖНЕ ДІНИ НАНЫМ – СЕНІМІ
ADMIN · ИЮЛЬ 2ND, 2014 · 0 COMMENT
Павлодар облысы Лебяжі ауданы А.Баймлдин атындаы ЖОББМ Ибраева Гульзар Кабиденовна