Аяталмаан ндірісті мні

Аяталмаан ндіріс — технологиялы ерекшелікті кшімен белгілі бір стте дайын німге айналмаан ндірістік ресурстар шыыны.Бухгалтерлік есеп стандартты бухгалтерлік есепті аржылы жне басару деп блуді жне соан сйкес орталы бухгалтерияны рамын екі бухгалтерияа, яни аржылы жне басару бухгалтериясына блуді кздейді.Басару бухгалтериясы 8010 – «Негізгі ндіріс», 8020 – «Меншікті ндірісті жартылай фабрикаттары», 8030 – «Кмекші ндірістер» блімшелеріні шоттарында жргізіледі. алан шоттар аржылы бухгалтерияда жргізіледі.Балансты жне баса да есеп беруді жасау шін р бір есепті кезені аяында басару бухгалтериясынан аржы бухгалтериясына аяталмаан ндірісті алдытары беріледі. Аяталмаан ндірісті нын есепке алу шін аржылы бухгалтерияда 1340 – «Аяталмаан ндіріс» блімшесіні мынадай шоттары кзделген: 1341 — «Негізгі ндіріс», 1342 – «Меншікті ндірісті шала фабрикаттары», 1343 – «Кмекші ндіріс» шоттар.Аяталмаан ндірісті алдытарын басару бухгалтериясынан аржы бухгалтериясына беру: 1341, 1342, 1343, – шоттарыны дебеті бойынша 8010 — «Негізгі ндіріс», 8020 — «Меншікті ндірісті шала фабрикаттары», 8030 — «Кмекші ндірістер» шоттарыны кредиті бойынша бейнеленеді.Келесі есепті жылды басындаы аяталмаан ндірісті 1341, 1342, 1343, шоттарында есепке алынан ны басару бухгалтериясына беріледі. Ол операция жоарыда аталан шоттарды кредитімен 8010, 8020, 8030 шоттарды дебеті бойынша крсетіледі.
Осылайша 1341, 1342, 1343 – шоттарды дербес маызы болмайды. Олар аяталмаан ндірісті нын аржы бухгалтериясында есепке алуа жне оны алдытары туралы деректерді баланста крсетуге арналан. 1341-1343 шоттар жай шоттар болып табылады, олар нім трлері, тапсырыстар, айта жасаулар мен ндіріс сатылары бойынша талдамалы есебін жргізуді талап етпейді.
1341-1343 шоттарда есепке алынан аяталмаан ндірісті талдамалы есепке алу толы клемде 8010-8030 шоттарда, яни басарушы есепті бухгалтериясында жргізіледі.

Баалы шешімдер абылдау. Баа алыптастыру.Арнайы тапсырысты баасын алыптастыру.

Баа нарыты атынастарды базисі ретінде, кптеген жадайда табысты блінуін, несиені проценттік ставка-сыны дегейін, бюджетті толыуын, орлануды бейімділігін анытайды. Нарыты экономика жадайында елімізді аграрлы секторы экономикасында бааны мемлекет тарапынан баылауа ою, нарыты бааа кезедеп туді амтамасыз етеді. Біріншіден, тауар баасы нынан ауытуы кп болан жадайда мемлекет сол тауарлара наты баалар таай-ындайды. Екіншіден, нары баа таайындалатын тауарлар санын р кезеге сай анытап отырады. шіншіден, мемлекет баалы шектеулерді ендіреді (бааны е жоары дегейі). Бааны босадату немесе бааны озалы-сына андайда болмасын баылау оюды алып тастау, елімізде азы-тлік тапшылыы жадайында, нерксіп жне ызметтену салаларында монополиялы рылым алыптасан, нарыа ажет-ті инфрарылымны жо болуы бааны шиеленісуіне, бірнеше жылдар бойы рылан шаруашылы байланыстарыны бзылуына жне агронерксіп кешенінен мол млшердегі аржы ресурстары-ны кетуіне келіп соты. Баа тауарлара енгізілген нны ашалай крінісі болып табылады. н нім бірлігін ндіруге жмсалан оамды ажетті жмыс уаыты шамасымен аныталады. Сондытан ебекті оамды ажетті шыындары баа белгілеу негізін райды. Баа оамды ажетті шыындар дегейін, сонымен атар нім мен крсетілген ызмет сапасын натыра крсетуі, ылыми-техникалы прогресті, ресурс сатауды белсендірек ынталандыруы, бйымны техника-лы-экономикалы жне ттынушылы асиетін жасартуы, жаа, алдыы атарлысын ендіруі, экономика режимін кшейтуге км-ектесуі шін баа белгілеуді жетілдіру ажет.

Баса алдаы кезе шыындарыны есебі: ебек демалысыны резервін, негізгі ралдарды жнелтуге жне т.б. резервтер ру

Шаруашылы ызметіні барысында, ксіпорында келесі есепті кезені ндіріс шыындарына немесе айналымына жатызылатын шыындар туындайды. Мндай шыындара мынадай жмсалан шыындар: маусымды нерксіп саласында ндірісті дайындау бойынша, жаа ндірісті, жаа цехтарды рау жне жаа ксіпорындарды игеру бойынша, німні жаа трін ндіруді игеру, техникалы дебиеттерге, газеттерге жазылу сомасы, алдаы есепті кезе шін тленген жалдау аысы, алдын ала тленген сатандыру тлемдері жне баса да шыындар жатады.Келешек кезе шыындары 1620, 2920 “Алдаы уаытты есебіне жататын шыындар” шоттарында жргізіледі.

Бухгалтерияда шыындар болан кезде Дт 1620, Кт 3390, 1010 жазуы болса, ол келешек кезе шыыныны 1/12 блігі /мысалы, газеттерге жазыланда/, Д 7210 К 1620 жазуымен жабылып отырады.Болаша кезені есебіне жататын шыындар жыл сайын тізімдеуді ажет етеді. Бл тізімдеу осы шот бойынша келесі жыла ауысатын алдыты аиаттыын жне оларды жыл ішіндегі ндіріс шыындарына немесе айналым шыындарыны есебіне есептен шыаруылыны дрыстыын амтамасыз етеді.