Калькуляция баптары бойынша ндіріс шыындарыны есебі.

німні зіндік н есебі кпшілік жадайда ндіріс технологиясы мен оны йымдастырылуына, ндірілетін німні ртрлігі мен ндіру жиелігіне байланысты болады.ндірісті йымдастыру – белгіленген мерзімде, бекітілген кклемде жне сапамен ашалай, материалды жне ебек ресурстарын немді жмсауды амтамасыз ететін ндіріс процесіні раушы элементтеріні зара байланысы жне жаласы деп тсінуге болады. ндірісті йымдастыру зіне мыналарды енгізіеді:

- ебекті йымдастыру, яни жмыс кшін орналастыру;

- материалдарды ен жартылай фабрикаттарды озалысы, оларды клемін анытау;

- жедел жоспарлау;

- техникалы баылау;

- ызмет крсетуді йымдастыру;

- ндіріс барысын жедел реттеу.

Жалпы ндірісті йымдастыру алашы жаттармен рсімделеді. ндіріс шыындарыны есебініе сонымен атар, ндіріс технологиясы сер етеді. ндіріс технолгиясы дегеніміз - німді ндіруді наты тсілдерін айтамыз. нім ндіру тсілдерін, оларды ртрлігіне нерксіп ндірісінде арамастан екі лкен топа бледі: ндіруші жне деуші. ндірушіге: кен, кмір, мнай, газ, балы, орман дайындау жне т.б. Бларды шикізат пен негізгі материалдар шыыны болмайды. Яни, ндірілген бір лшем німні зіндік нын жмсалан шыындар млшерін алынан дайын німіні клеміне блу арылы анытайды. Тек кмір ндірісінде жерді бетіне шыыарылан кмірді зіндік ны аныталады.деуші салаа ауылшаруашылыы шикізаттары мен деуді ажет ететін нерксіп саласын жатызуа болады. Олара метеллургия, машина рылысы, химия, текстиль, тама жне т.б. ксіпорындарын жатызуа болады. деуші нерксіптерде ндіріс шыындары есебін йымдастыру крделі процесс болып саналады. Себебі, мнда нім брнеше технологиялы сатылар арылы тіп, жартылай фабрикатттар ретінде бір сатыдан екінші сатыа беріледі. Мніе осы кезде рбір сатыдан ткен жартылай фабрикаттарды немесе дайын німні зіндік нны анытау ажет болады. Міне, мны зін шыындарды бухгалтерлік есебін рбір сатыда жартылай ндірілетін німдер бойынша жргізуді ажет етеді. Технологиялы процестерді крделігіне байланысты ндіріст крделі жне жй деп екіге блінеді. Крделі ндіріске ндірілетін нім бірнеше крделі технологиялы сатылардан немесе фазалардан тетін металлургия, текстиль, ая киім, машина рылысы, балы деу, ет деу неркісіптері жатады. Крделі ндірісте, міндетті трде аяталмаан ндіріс алады.Жй ндіріс бір ана технологиялы сатыдан тратын нім ндіріс жатады, мысалы: кмір, энергия, жылу ндіру, яни бл німдер ыса мерзімні ішінде ндірілгендіктен мнда аяталмаан ндіріс болмайды.Шыындарды аналитикалы есебін йымдастыруа сонымен атар, йымны мамандануы, яни ызмет баыты,ндірілетін німні жиелігі мен клемі, оны жие айталануы сияты факторлар сер етеді. Сондытан осыан байланысты ндірісті массалы, сериялы жне жеке деп бледі.

Кмекші ндірістерді бір-біріне крсеткен ызметері жне шыындарыны есебіНегізгі ндіріс ттынатын німді шыарып, жмыс жасайтын жне ызметтер крсететін ндіріс кмекші ндіріс деп аталады. Оан электр станциялары, сумен жабдытау, жндеу механикалы цехы, т.б. жатады. Технологиялы процесті сипатына жне шыаратын німні, жмыстар мен крсетілетін ызметтерді біртектілігіне арай осымша ндіріс арапайым жне крделі болып блінеді.арапайым ндіріс біртекті, крделілігі бірдей німдер шыарады. Оларда, детте аяталмаан ндіріс пен жартылай фабрикаттар болмайды.Крделі ндіріс алуан трлі нім шыарады, аяталмаан ндірісі болады жне бйымдар, нім, жмыстар мен крсетілетін ызметтер трлері бойынша есеп жргізуді йымдастыруды талап етеді. Крделі ндіріске жндеу, лгілік, аспапты, ыдыс цехтары жатады.арапайым ндірісте шыындар есебі баптар калькуляциясы бойынша жргізіледі.Крделі ндірісте тікелей шыындар объектіні трлері бойынша жргізіледі де, стеме шыындар есебі ерекше жргізіледі. Кмекші ндірістер шыындарды есебі келесі шоттарда жргізеледі:

8030 “Кмекші ндірістер”

8031 “Материалдар”

8032 “ндірістік жмысшыларды ебек аысы”

8033 “Ебекаыдан аударымдар»

8034 “стеме шыыстар”