Мемлекетті инвестициялы саясат тсінігі, масаты мен міндеттері

Инвестициялы саясат мемлекетті экономикалы саясатыны бір блігі, сонымен атар, мемлекетті экономикасына,шаруашылы субъектілеріні ксіпкерлік ызметіне сер етуші рал болып табылады. Мемлекетті инвестициялы саясаты – бл инвестициялы ызметті жандандыру, экономиканы ктеру, ндірісті тиімділігін арттыру, леуметтік мселелерді шешу жне баса да р трлі жадайларды жасау бойынша шаралар жиынтыы. Мемлекет келесідей саясаттар арылы инвестициялы бел сенділікке сер етеді:• амортизациялы саясат;• ылыми-техникалы саясат; • шетелдк инвестицияларды тарту бойынша саясат;• салы саясаты. Амортизациялы саясат дегеніміз – мемлекетті амортизация лы аударымдарды есептеу мен пайдалану тртібін бекіте отырып, дайы ндіріс жылдамдыын жне сипатын реттеуі болып табылады. Мемлекетті ылыми-техникалы саясаты деп – ылыми-техниканы дамуы жне оларды нтижелерін халы шаруашылыына енгізетін шаралар жйесін айтамыз. Шетелдік инвестицияларды тарту бойынша саясат дегеніміз– олайлы инвестициялы климат ру арылы елімізге шетелдік инвестицияны тарту болып табылады. Салы саясаты – деп белгілі бір жеілдіктер беру арылы инвестициялы саясата сер ету, сонымен атар салыты жне кедендік баж салыы бойынша ынталандыру мен жеілдіктер беруді айтамыз. Инвестициялы саясатты негізгі масаты– отанды экономи каны суіне жне оамны ндіріс тиімділігін ктеруге баытталан инвестициялы ызметті белсендендіру болып табылады. Инвестициялы саясатты міндеттері:• аржы-несие саласын трлендіру, инфляцияа арсы шараларды жзеге асыру жне тлемсіздік дадарысын шешу; • жекешелендіруді аятау жне бсекелі экономикалы ортаны ру;• рылымды айта руды жзеге асыру, тиімді лтты экономиканы ру;• жоары технологияларды енгізу негізінде ндірісті жетілдіру;• нары инфрарылымыны дамуы, институционалды трлен діру;• инвестициялы климатты жасарту жне ор нарыын дамыту масатында за шыаруды жетілдіру; • салы жйесін, несиелерді, кеден, баж салытарын пайдалана отырып, инвестициялы белсенділікті экономикалы реттеуді жаа жне нарыты дістерін енгізу. Мемлекеттік инвестициялы саясатыны стратегиялы масатыэкономикалы суді наты, траты жне демелі арынын, прогрессивті рылымды жылжуды, ндірісті мо- дернизациясын амтамасыз ете алатын, леуметтік мселелерді жне елді экономикалы ауіпсіздігі мселесін шеше алатын инвестициялы ресурстарды ру мен тиімді пайдалану шін йымдастыру шылы-экономикалы жне нормативтік-ыты/жадай туызу болып табылады. Инвестициялы саясатты рылымы келесілерден трады:• салытар жне салыты жеілдіктер;• несие саясаты• ксіпорындар мен йымдарды инвестициялы ызметін реттеу нысандары мен ралдарын тадаудаы банкті функцияларын кеейту;• амортизациялы саясат;• монополияа арсы шаралар;• инвестициялармен танысу;• орталытандырылан инвестициялау; • жер мен жер ойнауы ресурстарын пайдалану шарттары;• баалы ааздар шыару жне оларды айналымы. Инвестициялы саясатты тиімділігі – инвестициялы климатты жаымды жаына арай згерту дрежесімен аныталады.

3.Баалы ааздар нарыыны туынды аржылы ралдары.Баалы ааздар – иеленушiлерiне млiктiк ытар мен белгiлi бiр аша сомаларын алуа ы бepeтiн ашалай немесе тауарлы жaттap. Баалы ааздарды сыныптамасыЭмиссuялы баалы ааздар – бл бiр эмиссия шегiнде бiртектi белгiлерi мен реквизиттерi болатын, осы эмиссия шiн бiрыай жадайлар негiзiнде орналастырылатын жне айналыса тceтін баалы ааздар. Олар мемлекеттiк жне мемлекеттiк емес эмиссиялы баалы ааздар болып білiнедi. Мемлекеттiк эмиссиялы баалы ааз арыз алушы азастан Республикасыны кіметі, жергiлiктi атарушы орган немесе лтты банк болатын арыз алуа атысы жнiнен стаушыны ытарын куландыратын эмиссиялы баалы ааз болып табылады. Мемлекеттiк емес эмиссиялы баалы ааз –азастан Республикасы задарына сйкес эмиссиялы деп танылан, мемлекеттiк емес йымдap шыаратын акциялар, облигациялар жне зге баалы ааздар. Кпшілікке танымал баяндауда бл – корпоративтік баалы ааздар. Инвестuциялы (капиталды) баалы ааздар – капиталды жмсауды объектiсi болып табылатын баалы ааздар (акциялар, облигациялар, фьючерлiк зара шарттар жне басалары). Инвестициялы емес баалы ааздар – бл тауар немесе баса рыноктарда ашалай есеп-исаптара ызмет кpceтeтiн баалы ааздар. Эмитентті ыты мртебесiн, инвестициялы жне кредиттiк туекелдерді дрежесін, инвесторларды мддесін оpay кепілдікктерін жне баса факторларды ескере отырып оp баалы ааздары ш топа блiнедi: мемлекеттiк, муниципалды жне мемлекеттiк емес. Мемлекеттiк баалы ааздар – бл мемлекеттiк iшкi борышты болуыны нысаны; эмитентi мемлекет болатын борышорлы баалы ааздар. Мемлекеттiк баалы ааздарды арасында кп тарааны азынашылы векселдер мен міндеттемелер, мемлекеттік жне жинаты арыздарды облигациялары. Муниципалды баалы ааздара билiктi жергiлiктi органдарыны борышорлы мiндеттемелерi жатады. Мемлекеттiк емес баалы ааздар корпоративтiк жне жекеше аржы институттарыны ааздары болып келедi. Корпоративтiк баалы ааздар болып ксiпорындарды, йымдapды, банктердi борышорлы міндеттемелері мен акциялары ызмет етеді. Акция – акционерлiк оам шыаратын жне баалы аазды тpi мен санатына байланысты дивиденд алуа, оамды басаруа атысуa жне оам таратылан жадайда оны алан млкiнi бiр блiгiн акционерлердi алу ыын куландыратын баалы ааз. Облигация – стаушысына (иесiне) оны белгiленген ныны тiркелген пайызы трiнде табыс тcipeтiн бaалы ааз; мемлекет немесе ксiпорын iшкi арыз шыару кезiнде белгiлi бiр шарттар негiзiнде беретiн борышты мiндеттеме; жалан капитал нысандарыны бiрi. Облигация зiнi стаушысына облигацияны натылы ныны онда крсетiлген сыйаыны (мдденi) не зге млiктiк ыты алуына ы бередi. Облигацияны натылы ны – облигация ныны ол шыарылан кезде белгiленген, купонды облигация бойынша пайызбен крсетiлетiн сыйаы есептелетiн ашалай тласы, сондай-а облигацияны теген кезде оны стаушыа тленуге тиiстi сома.азынашылы мiндеттемелер ерiктi негiзде халы арасында таратылатын мемлекеттiк баалы aазды тpi, ол иелерiнi ашаны бюджетке аударанын куландырады жне осы бaалы ааздарды бкiл иелену кезеiнде тiркелген табыс алуына ы бередi. Боналар – мемлекеттiк азынашылы, муниципалды органдар, мекемелер, фирмалар шыаратын жне стаушылары сатып алу жне тлем ралдары ретiнде пайдаланылатын борышорлы мiндеттемелер.Бгiнде айналыста мына баалы ааздар жр: лтты банктi ыса мерзiмдi ноталары, аржы министрлiгiнi баалы ааздары (МЕККАМ, МОИКАМ, МУИКАМ, МЕОКАМ, МEУКAМ, МАОКО жне басалары), муниципалды баалы ааздар. лтты банктi ыcа мерзiмдi ноталары 7 кннен 1 жыла дейiн айналыс мерзiмiндегi мемлекеттiк баалы ааздар болып табылады. Олар aшaлай-кредиттік саясатты масаттарын iскe асыру жне айналымдаы аша массасын жедел реттеу шiн пайдаланылады. Айналыса 1995 жылдан берi шыарылып келеді. Депозит жне банк сертификаттары – жинаашаны тарту шiн тек aнa банктер шыаратын баалы ааздар. Бл айналмалы баалы ааздар болып табылады, яни олар бойынша талап ыы баса тлалара айтуы (шегiнуi) ммкін. Депозит жне жина аша сертификаттарыны азастанды практикада абылданан негiзгi айырмашылыы депозит сертификаттарыны иелерi заи тлалар, ал жина аша сертификаттарыны иелерi жеке тлалар бола алатындыына.Фьючерстiк операцuялар – биржалардаы мерзiмдiк ммiлелер, оларды мнici аржылы жне кредиттік ралдарды шикiзат тауарларын, алтынды, валютаны ммiле жасау стiнде тiркелетiн баамен сатып алуда жне сатуда, бл орайда операциялар белгiлi бiр уaыт аралыында (2-3 жыла дейiн) орындалады. Своптар кезiнде шыл жеткiзiлiм шартымен («спот» ммілесі) айсыбiр активтi – ор ндылытарын, валютаны, баса заттарды, тауарларды сатып алу (сату) жінiнде ммiлелер жасалады, бл орайда сонымен бiрге белгiлi бiр мерзiмге кepi ммiле жасалады. Жазылыс ытары – болан акционерлерге компания акциясыны жаа шыарылымын бастапы рынокта олар орналастырылатын баалардан нерлым тмен баалар бойынша сатып алуа ы беретiн баалы ааз. Депозитарийлы кулiк – бл трлi компаниялар акцияларыны плындаы лестерді иелену туралы кулік болып табылатын туынды баалы ааз. Варранттар – туынды баалы ааздар, олар белгiлi бiр баа бойынша белгiлi бiр кезенi iшiнде эмитенттi акцияларды сатып aлyа жеiлдiктi ыын бiлдiредi. Варрантты кдуiлгi мезгiлi 5-20 жыл. азастанда азастанды депозитарийлы олхаттар (Д ) – баса мемлекет занамасына сйкес шыарылан, азастан Республикасы эмитенті-бейрезидентіні эмиссиялы баалы ааздарыны белгілі бір санына меншік ыын растайтын туынды эмиссиялы баалы ааздары пайдаланылады.

Билет