Азастан аржы жйесінде «Самр – азына» лтты леуеттік орыны рлі

«Самр-азына» л-ауат лтты орыны аржы жйесіндегі рлі«Самр-азына» лтты л-ауат оры» акционерлік оамы лтты экономиканы бсекеге абілеттілігі мен орнытылыын арттыру жне лемдік рыноктардаы згерістерді елдегі экономикалы суге ммкін жаымсыз серіні факторларын тмендету шін рылан лтты басарушы холдинг болып табылады. орды тобына тікелей ор, дауыс беретін акцияларды (атысу лестеріні) 50%-дан астамы компаниялара тиесілі оларды еншілес йымдары, сондай-а дауыс беретін акцияларды (атысу лестеріні) 50%-дан астамы компанияларды крсетілген еншілес йымдарына тиесілі, замен здеріне атысты арнаулы ыты аида белгіленетін заи тлалар кіреді. ор меншік ыында оларды за мерзімді ндылыын барынша кбейту жне лемдік рыноктарда бсекеге абілеттілікті арттыру шін дамуды лтты институттарыны, лтты компанияларды жне баса заи тлаларды оан арасты акциялар пакеттерін (атысу лестерін) басарады. ор ызметіні негізгі масаттары: 1) ел экономикасыны орныты дамуын амтамасыз етуге жрдемдесу; 2) экономиканы жаырту мен ртараптандыруа жрдемдесу; 3) компаниялар ызметіні тиімділігін арттыру болып табылады. ор жне компаниялар ызметіні негізгі баыттары азастан Республикасы Президентіні Жолдауларын, 2003-2015 жылдара арналан азастан Республикасыны индустриялы-инновациялы даму стратегиясын, «азастанны 30 корпоративтік кшбасшылары» бадарламасын, компаниялар алдына ойылан масаттар мен міндеттерді іске асыру шеберінде лтты экономиканы жаырту жне ртараптандыру болып табылады. Осы баыт шеберінде азастан экономикасында жйелі сипаттаы проблемалы мселелер шешілетін болады, оларды атарына мыналарды жатызуа болады: экономиканы шикізатты баыттылыы; деу нерксібіні тмен німділігі; ндірістік инфрарылым (темір жол инфрарылымы, электр энергетикасы жне электр берісіні желілері, телекоммуникациялар ызметтері жне зге инфрарылым) дамуыны лсіз дегейі; отанды німні бсекеге нашар абілеттілігі, ндірістік компанияларды негізгі капиталдарыны жоары тозымы; ел ішіндегі болмашы экономикалы интеграция, яни азастан экономикасындаы салааралы жне іраралы байланыстарды жеткіліксіз дамуы; отанды ксіпорындарды меншікті ашалай аражаттарыны жетімсіздігі, соны ішінде инвестициялы жобаларды жзеге асыру шін жне т.б. ор экономиканы наты секторына инвестицияларды тарту бойынша мселелерді тез жне жедел шеше отырып жне олда бар артышылытар мен ммкіндіктерді барынша пайдалана отырып, азастан Республикасы кіметіне ірлерде жмысты жандандыруа, салааралы жне іраралы байланыстарды ныайтуа барынша кп кмек крсетуі тиіс. лтты экономиканы тиімді ртараптандыру жне жаырту белсенді экономикалы ызметті, сіресе экономиканы мнай-газ секторы, электр энергетикасы, металлургия, химия мнай-химия жне инфрарылым сияты басым секторларда іске асыру жолымен жзеге асырылады. орды ызметі мынадай аидаттара: 1) орды жалыз акционері ретіндегі мемлекетті мдделерін сатауа; 2) ор мен компаниялар ызметіні ашытыына, тиімділігіне жне икемділігіне; 3) шешімдерді абылдау мен оларды іске асырудаы жйелілік пен жеделдікке; 4) жауапкершілік пен есеп берушілікке; 5) задылыа негізделеді;алыптасып отыран жадаятта ор алдында экономиканы траты дамуы шін тратандыру жне ескерту шараларын іске асыру міндеті тр. аралып отыран міндет шектерінде ор мынадай функцияларды орындайтын болады: 1) азастан Республикасы кіметіні тратандыру бадарламаларын атысу;2) екінші дегей банктеріні жарияланан дауыс беретін акцияларын сатып алу;3) леуметтік-экономикалы дамуды, соны ішінде рылыс объектілерін аятауды, шаын жне орта бизнес пен агронерксіп кешені субъектілерін аржыландыруды олдау масаттарында екінші дегей банктерінде шарттасылан аражаттарды орналастыру;4) ипотекалы кредиттеу рыногы мен трын й рылысыны жинаашалары жйесін дамытуа жрдемдесу;5) азастанды ндірушілерді тауарлары мен ызметтерін ор мен компанияларды сатып алуларында отанды мазмнды кбейту бойынша, шетелдік жабдыты компанияларды оны ірі сатып алулары кезінде азастанда ндіруді, растыруды, жндеу мен оан ызмет крсету бойынша жмыстарды ошауландыруды амтамасыз ету бойынша механизмдерді арастыратын ор жне компанияларды сатып алуларыны тртібі мониторингін анытау, бекіту жне жзеге асыру жне басалары

Банкті барлы табысын ш топа блуге болады: 1. пайызды табыстар; 2. банктік ызмет крсетуден алатын комиссиялар; 3. баса да табыстар (баамды айырма, яни балансты ны мен нарыты ны арасындаы айырма, алынан айып плдар, пенялар жне т.с.с.) Пайызды табыс пен комиссиялармен штасуы ммкін. Мысала, несиелік жне факторингтік операциялардан банк пайызды тлем мен комиссияа иеленеді.

Несиелік пайыз – пайызды табысты басты кзі ретінде банкті берген ссудалары шін арыз алушыларды тлейтін тлемі болып табылады

Несиелік пайызды мынадай белгілерге байланысты жіктеуге болады: · несие формасына арай: коммерциялы, банктік, ттыну несиелеріні пайызы жне т.с.с; · несиелік мекемені тріне байланысты: Орталы банкті есепке алу пайызы, банктік, ломбардты; · несие мерзіміне арай: ыса мерзімді ссудалар бойынша пайыз, за мерзімді ссудалар бойынша пайыз;

несие тріне байланысты: овердрафт бойынша айналым ралдарына берілген ссудалар, вексельдерді есепке алу, масатты ссудалар бойынша пайызы

· операциялар трлеріне арай: ссудалар бойынша пайыз, банкаралы несиелер бойынша пайыз, депозиттік пайыз; · есептеу тсіліне арай: жай жне крделі. арапайым жне тура жне т.б.

Комиссия банктік операция шін сыйаы, латын тілінен аударанда “comissio” сзі тапсырма дегенді білдіреді. Оны млшеріне крсетілетін ызметтерді зіндік ны мен ажетті пайда жатады

Табыс кздері екіге блінеді: · траты, оан банктік ызметтен алынатын пайызды жне пайызсыз табыстар жатады;

· трасыз, оан айталама нарытаы баалы кааздармен жасалатын операциялардан жне кзге крінбейтін операциялардан алатын табыстарды жатызуа болады

Билет