Таырып Трассаны бойлы профилін ру

Дрістер жоспары

1.Далалы жмыстарды деу

2.Абсолютті биіктікті есептеу

3.Жобалы биіктік белгісі мен жобалы еістік

4.Бойлы жне едік профильді ру

 

Геометриялы нивелирлеудi ылыми деу далалы жур­налдардары жазулар мен есептеп шааруларды тиянаты трде арап шыруда жне баылаушы жасайтын р беттiк тексеру­ден басталады. р беттiк тексеру жасалып бiткеннен кейiн, ж­picтік иыспаушылырын есептеп шыаруа кiрiседi. 1. 3-графаа арты рейканы ара жне ызыл жатары бо­йынша алынан барлы есептеулердi осындысын З жазадыда, оларды а рпiмен белгiлейдi. 2. Алдыы рейкадан дл осылай алынан барлы есептеу­лердi осындысын П 4-графаа жазып, оны b рпiмен белгi­лейдi. 3. Рейкаларды ара жне ызыл жатарыны кмегімен алынан салыстырмалы биiктiктi есептеп шыарады

h =З –П; h_л =З_л –П_л . (1)

Салыстырмалы биiктiктi айырмашылыы ос рейканы та­аларыны айырымын есепке аланда 10 мм-ден аспауы тиiс, яни

H –h_л < 10 мм.

4. Онан рі салыстырмалы биктікті орташа мнін анытайды.

H₀=(h+h_л)/2 (2)

5. р беттік тексеруді орындаанан кейін тмегі шарт орындалу керек:

З-П=h=2h₀ (3)

6. р беттiк тексеру бiткен со жрicтi иыспаушылыын есептеп шыаруа кiрicедi. Егер нивелирлiк жрiс траты гео­дезиялы биiктiк нктелерiнi - реперлердi арасында салынан болса, онда нивелирлеуден алынан салыстырмалы биiктiктерiнi осындысы h₀ соы Н_с жне бастапы Н_б реперлер­дi биiктiк белгiлерiнi айырымына те болуы тиiс

h₀=H_c-Н_б . (4)

Осы жадайдаы иыспаушылы

f_hT =h_о-(Н_с-Н_б). (5)

Егер нивелирлеу eкi нивелирмен жргiзiлген болса, онда бi­рiншi нивелирмен алынан салыстырмалы биiктiктерiнi осын­дысы h₀₁ екiншi нивелир мен алынан салыстырмалы биiктiк­терiнi осындысына h₀₂ те болуы тиiс, яни h₀₁ = h₀₂ де­мек, иыспаушылы

f_hД=h₀₁ = h₀₂. (6)

Егер нивелирлеу тура жне кepi жрicтермен жасалса, онда тура жрicтi салыстырмалы биiктiктерiнi осындысыны h_о.т абсолют шамасы кepi жрiстi салыстырмалы биiктiктерiнi о­сындысыны кepi шамасына h_о. те болуы керек, яни те болуы керек, яни

h_о.т=-h_о. (7)

Бл жадайда иыспаушылы мынаан те болады:

f_hт.=h _O.T. +h_о (8)

Тйыталан нивелирлiк жрicте салыстырмалы биiктiктер­дi осындысы (h₀=0) нлге те болуы тиiс, сонда жрiстi иыспаушылыы

7. Егер фактiге негiзделген иыспаушылы f_h ммкін ис­паушылытан кем болса (f_h< f_hм), онда фактiге негiзделген иыспаушылыты f_h жрicтi барлы салыстырмалы биiктiкте­piнe тепе-те етiп кepi табамен бледi, яни салыстырмалы биiктiкке мынадай тзету енгiзiледi:

(9)

Тзетулер 1 мм-ге дейiн дгелектенедi.

8. Тузетiлген салыстырмалы биiктiктер мына формула мен есептелiп шыарылады:

h_T.і=h _o.і +_h . (10)

9. Тзетiлген салыстырмалы биiктiктер бойынша байланыс­тыру нктелерiнi биiктiк белгiлерiн мына формуламен есептеп шыаруа кiрiседi:

Н _п=Н_п-1 +h _{c, I} , (11)

мндаы Н _п - нктені есептелiп шыарылатын биiктiк белгi­ci; Н _п-l - жрiстi брыны нктесні биiктiк белгici, h _{c. I} ­нктелердi арасындаы тзетiлген салыстырмалы биiктiк.

10. Биiктiк белгiлердi есептеп шыаруды дрыстыын тексеру мынадай формуламен жасалады:

Н _с-Н_б=h_Т . (12)

11. Барлы байланыстыру нктелерiнi биiктiгiн анытаан­нан кейiн аспапты горизонттарын есептеп шыаруа кiрicедi. Бл жадай тек ана аралы (полюстiк) жне клдене нкте­лерi бар станциялар шiн жасалуы тиic. Мнда аспапты гори­зонтын мына формула бойынша табады:

АГ=Н_з+З, (13)

мндаы 3 - арты рейканы ара жаы бойынша алынан есептеу.

Аралы нктелердi биiктiк белгiлерiн аспапты горизонты­ны биiктiк белгiciнен тиicтi аралы нктеге ойылан рейка­ны ара жаынан алынан есептеудi алып тастау арылы та­бады, яни

Н_а =АГ-С. (14)

Осылайша клдене профильдi нктелерiнi биiктiк белгi­лерiн есептеп шыарады.Нивелирленген трассаны нктелерiнi есептелiп шыарылан биiктiк белгiлерi бойынша оны профилi салынады. Профильдi жол-жол сызыты ааза нивелирлеу журналы мен пи­кеттік кiтапшаны млiметтерi бойынша сызады. Бойлы про­фильге кбiрек крнекiлiк беру масатымен, детте вертикаль масштабты горизонталь масштабпен салыстыранда 10 есе л­кейтiп абылдайды. Бойлы профильдi салу мына тртiп бойынша жасалады :

1. Шартты горизонтты (ШГ) тадайды, оны сызыынан профильдi е лсіз нктeci 4-5 см-ден арты ашытыта болмауы керек, шартты горизонтты (ШГ) биiктiк белгiсi 10 м-ге еселi болуы тиiс.

2. Шартты горизонтты сызыынан тмен профиль торын ор­наластырады, ол ажеттi млiметтердi енгiзуге арналан жол-­жол сызы болып саналады.

3. Ара ашыты графасына абылданан масштаба сй­кес пикеттер мен аралы нктелер арасындаы горизонталь араашытытарды салады. Содан кейiн осы ара ашытытарды кшiру арылы профиль нктелерiнi орнын шартты горизонт­ты сызыында белгiлейдi. Осы нктелердi перпендикулярла­рында вертикаль масштабта профиль биiктiк белгiлерiн тры­зады, олар нктелердi абсолют биiктiк белгici мен шартты, го­ризонтты айырымы болып саналады, яни

Н _проф. =Н _абс. -ШГ. {15)

Перпендикулярларды шеттерiн сызытармен осып трассаны шын профилiн алады.

4. Профильге инженерлiк жмыстар нтижесiнде табии про­фильдi орнын басатын олдан жасалатын жобалау сызыын салады. Жобалау сызыын грунтты азу жне толтыру жнiн­дегi жер бетiндегi жмыстарды минимумын ескере отырып та­ дайды. Оны зi де жобада тадап алынан клбеулік рылыс­тарды осынау тpiнe ойылатын техникалы талаптара сй­кес берiлген шамадан арты болмауы тиiс

Трассаны жобалы клбеулiгiн мына формула мен есеп­тейдi:

(16)

мндаы h - жобалау сызыы шеттерiнi салыстырмалы биiк­тігі; d осы сызыты горизонталь зындыы; -жобалау сызыыны басы мен соыны профильден графикалы трде алынатын жобалы биiктiк белгiлерi

5. Трасса нктелерiнi жобалы биiктiк белгiлерiн мына формуламен есептейдi:

Н_n^ж=Н₀^ж+іd_{n ,} (17)

мvндаы d _п - трассаны бастапы нктeciнeн n нктeciнe дей­iгнi горизонталь ара ашытыы; i - трассаны жобалы кл­беулiгi. Жобалы биiктiк белгiлерiн адетте ызыл тушьпен жа­зады, сондытан оларды ызыл биiктiк белгiлерi деп атайды.

Жмыс жасау биiктiк белгiлерiн тиicтi нктені жобалы жне табылан биiктiк белгiлерiнi айырымы ретiнде анытай­ды, яни

_і^жм=Н_і^ж-Н_і^т (17)

Жмыс жасау биiктiк белгiлерi осы нуктедегi азуды те­peдігін немесе толтыруды биiктiгiн анытайды. Жер азу жмыстарын жргiзгенде осы цифрлар те маызды цифрлар болып саналады.

7. Жобалау сызыыны табии профиль сызыымен иылыс­ан жерi нлдiк жмыс жасау нктелерi деп аталады. Осы нктелердi жмыс жасау биiктiк белгiлерi нлге те болатын­дытан жер азу жмыстары бл нктелерде жргiзiлмейдi. Трассадаы оларды орнын метрдi онды блiгiне дейiнгi дл­дiкпен бiлу керек, йткенi жер азу жмыстарын детте осы нк­телерден бастайды. Нлдiк жмыс жасау нктелерiнi биiктiк белгiлерiн жобалы биiктiк белгiлерi атарына кк тушьпен жазады.

Трассаны плана нивелирлiк жрiстi брылу брыштары­ны координаталарымен немесе пикет абыраларыны зын­дыы мен азимуттары арылы салады. Планда трассаны ниве­лирлеу кезiндегi жергiлiктi жердi тсiрiлген бет бедерi кес­кiнделедi.

 

сынылатын дебиеттер:

1. [1] бет 249-251

2. [1] бет 252-253

3. [1] бет 254-256

4. [2] бет 105-108

 

СДЖ арналан баылау тапсырмалары (13,14-таырыптар) [13, 12]

1. Нивелир мен рейкалар

2. Нивелирлер мен рейкалар тексермелері

3. Аспап горизонтын есептеу

4. Нктені абсолютті биіктігі.