Жалас САДУАХАСЛЫ, философия ылымдарыны кандидаты, дінтанушы

Ертеде аталарымыз имандылы туралы гіме айтанда:«Жасылыа адамны жаны жаын трады», «Жасылыа адам сйсіне арайды» деуші еді. йткені, ислам – мейірімділік жне бейбітшілік діні. «Ислам» сзіні зі аманды, бейбіт мір деген маыналарды білдіреді. Ал, енді осы дінді станатын мсылман – момын адам. Мсылман е алдымен рухани таза адам, ол ешкімге жаманшылы ойламайды, біреуді ала жібін аттамайды, мтажа жрдем береді, жаны жасылыа жаын, парыздарын да блжытпай орындайды. Сондытан да хадис шрифте: «Мсылман тілімен де, олымен де ауіпсіз адам» деп келеді. Міне, дстрлі ислам сомдаан мсылманны бейнесі осы.

Бгінде ой терісін жамылан асыр сияты кптеген террористік йымдар да ислам атын жамылып, лем жртшылыын бден уре сарсаа салды. ДАИШ осындай террористік йымдарды бірі. Киімдері ара, жздері суы, шаштары скен, саалы араусыз кеткен ДАИШ-ты содырларын пайамбар сомдап кеткен мсылманны бейнесімен салыстыра алмайсыз. алайша адамзатты мейіріммен жаратан Алланы дінін жамылып, жазысыз адамдарды, бейкн балаларды, нзік йелдерді, лсіз арияларды жайдан-жай лтіруге болады? Алланы дінін станан адам жан-жаына орыныш пен рейді емес, уаныш пен шатты сыйлауы керек емес пе? Суайб р-Румиді риуаяты бойынша имам Мслим жеткізген хадисте пайамбар (с..с.): «Мминні ісі ажап! Расында оны барлы ісі жасылы. Бл нрсе тек ммінге тн, баса ешкімге нсіп болмаан», – деп айтан. Ал, енді ДАИШ содырларыны істеп отыраны млдем баса. Зорлы пен зомбылы, антгіс. Жер бетінде мейірім мен бейбітшілік символына айналан ана мен баланы аяусыз лтіруде. Бгінде содырларды Ирак пен Сирия жеріндегі бейкн балаларды рлап, ару пайдалануды йрететін арнайы лагерлерге жіберіп, тоыз жаса толан со оларды соыс шептеріне жіберетіні белгілі. Бан оса, бл йым оларды жараат алан скерлері шін жан-жаты донор ретінде де пайдаланады. Мселен, ДАИШ 2015 жылды атар айында Иракты Мосул аласында теледидардан футбол кргендері шін 13 баланы лтірді. Алаа халыты жинап, футбол круді харам екенін айтып, кейін бейшара жасспірімдерді ешандай аяусыз пулеметпен ырып салан. Ал ата-аналар балаларыны лі денелерін алып та кете алмаан. йткені содырлар «Сендер дрыс трбие бермегенсідер» деп олара да кін таып, айыптаулары ммкін еді.
АШ-ты Джорджия университеті жргізген зерттеу орытындысына сйенетін болса, онда мамандар бірнеше жыл атарынан террористік йымны гіт-насихаты мен зге де материалдарына, сонымен атар, лакестікке тартылан жас балаларды белсенділігіне сараптау-талдау жмыстарын жргізген. Зерттеу орытындысында сарапшылар арулы атыыстарда 8-18 жас аралыындаы 89 бала аза боланын млім етті. Жасспірімдерді кпшілігі негізінен Ирак пен Сирия елдерінен. Оларды басым блігі бомба орнатылан клікпен жанкештілікке баран. азір ДАИШ атарындаы балаларды 60 %-і – 12-16 жастаылар. ДАИШ террористік йымындаы балалар мен жасспірімдер саны 2014 жылы дерекпен салыстыранда ш есеге кбейген екен.
Шынайы исламда ойын баласын лтіру немесе соыс масатында пайдалану, азаптау былай трсын, оны алдауа да болмайды. Бан ислам атты арайды. Баланы зі де, жаны да ымбат. Ертедегі дін алымдары мен тауалары баладан бата срайтын болан. Оны дасын Алла тез абыл алады деп зі шін да жасауын тініш ылан. йткені бала – бейкн. Бан оса Алла таала балаларды осы дниені глі мен сні етіп жаратан:

«Мал мен балалар дние тіршілігіні сні…» (Кф: 46).. И, асыл дініміз баламен бірге йел баласын мір бойы рметтеп туге бйырады. Ол бізге ана, пке, жеге, арындас не ызымыз болсын оны мір соына дейін рметтеу – мсылманды міндетіміз. ранда арнайы «Ниса», яни «йелдер» деп аталатын сре бар. Осыны зі мсылман оамындаы йелді орны мен маызын білдіреді. Пайамбар да (с..с.) зіні мшр хадисінде: «Жннат ананы аяыны астында»,–деп айтан.
Алайда мндай аят пен хадистер ДАИШ содырларына млдем атысы жо деп ойлайсы. Олар мндай тыйымдарды станбайды, елемейді де. йткені ДАИШ шін йелдерді лтіру, рлау, кдікке сату, кіл ктеру, зорлыпен содырлара йлендіру жне т.б. ылмыс трлері йреншікті нрсе. Мселен, 2014 жылы ДАИШ мшелері крд халыны ыздары мен йелдерін ттына алып, Таяу Шыыста йелдерді жынысты кдікке сатумен айналысатын саудагерлерге сатып жібергені млім. Ал ттына тскен баса йелдер ДАИШ мшелеріне тоалдыа немесе жынысты к ызметшісі ретінде ызмет крсетуге мжбр. Оларды мндай орлыы мен зорлыына шыдай алмай мірмен ош айтысып жатан ыз-келіншектер де бар. Оларды наты саны белгісіз.
Аныы сол, ДАИШ басшыларыны бірі бу Анас л-Либи 150-ге жуы ыз-келіншекті лтіруге бйры берген. Оларды арасында аяы ауырлары мен балиат жасына жетпегендері де болан. Оларды бар кінсі содырлармен жынысты атынаса тсуден бас тартан. Мны Иракты Адам ыын орау министрлігі хабарлаан.
Бейбіт мірді былай ойанда, тіпті, рыс заманында да ислам соыса атысы жо бала-шааны, кемпір мен шалды, йелдер мен зге дін ызметкерлерін инауа, атуа тыйым салан. Біз мны пайамбар дуіріндегі жорытардан да креміз. Мсылмандар Мекке шаарына кіргенде Пайамбар осылай мір еткен. Ол кезде Меккені билеп тран мшріктер болатын. Сонда мсылмандар: «з ауласына кіргендерге, йінде отырандара, есігін жауып аландара, абаны асындаылара, балалар мен йелдерге, ариялара, арсылы ылмаан ешбір жана ылыш ктеруге болмайды, аашты шабуа, жануарды лтіруге тыйым салынады» деген бйры алады. Ал енді мсылман халифасы бу Бкір Сыдды скер олбасшысы Усама ибн Зайдке мынадай сиет айтан: «Саан он нрсені сиет ыламын: йел адамды, сбиді, жасы келген арияны лтіруден са бол! Жеміс аашын кеспе, ктерілген имаратты латпа, азы масаты болмаса ой, тйені сойма, пальма аашын ртеп, суа аызба. Шектен тыс атыгез болмадар. здерін лшылыа баыштаан ауымдарды крседер, олара тимедер», ран мен сннет осыны бйырады. Исламдаы бл талап тек мсылмандар шін емес, сол мсылман мемлекетінде жасап жатан барлы адамдара атысты: «иямет кнінде адамдар арасында алынатын есепті біріншісі – адам лтіру» (Мслим). Осыдан мынадай зады сра туады: «рана да, Сннетке де амал ылмай отыран ДАИШ содырлары – кімдер? Олар жоарыда айтылан ислам аидаттарына теріс амал жасайды. здерінен басаларды барлыын кпір санап, жазысыз адамдарды ырып, лемдік маызы бар мдени мраларды (Жніс, Шит пайамбарларды кесенелері, Аммар ибн Ясирды абірі, тарихи мешіттер, Дар ш-Шаррукин аласы, Намруд апасыны «сашылары», кне Палмира жне т.б.) иратып, оларды жермен жексен етуі – оларды адамзата арсы дшпан екенін длелдейді.
Ислам атын жамылып, а кілді жастарды алдап, арбап оларды бейбіт халыа арсы ойып жрген ДАИШ злмат емей немене? ДАИШ-ты идеологиясы тнып тран блік. Кішіні лкенге, баланы кесіне, ызды анасына, жастарды бір-біріне «мсылман-кпір» деп арсы ояды. Ислам жазысыз адамны міріне ауіп тндіруге, жеке млкіне ол салуа, ар-намысын таптауа рсат бермейді: «Блік шыару – кісі лтіруден де ауыр кн» (Баара: 217). Сондытан, Сирияа барып, ДАИШ-ты атарында жиад ыламын, шаид боламын деуге ешбір негіз жо. Ол жатаы терроризмді Алланы жолындаы соыспен шатастыруа болмайды. ИШИМ – исламнан емес. Бан атысты ислам леміне танымал трлі ламалар шураларыны (Бкіллемдік мсылман ламалар йымы, Ирак мсылман ламаларыны ауымдастыы, Сирия ислам кеесі, Мысырды бас мфтиі Абдул Карим аш-Шауи, Уаф министрі Мхаммед Мхтар Жма, Мысыр птуа шыару басармасы жне т.б.) птуалары шыты. Жазысыз халыты ырып, кейін «Аллау акбар» дегеннен ешкім жнната кіре салмайды. Ешкім де мндай лаа бой алдырып, зіне де, ислама да абырой келмейді. Керісінше, анша бейкн баланы обалына, а жаулыты ананы арысына алма! Мны елімізді кзі ашы, ккірегі ояу рбір азаматы білгені дрыс. Жастарымызды осындай ателіктен сатап алуа кш салайы.