Дапырта сйенген басылым

«Дабиты» бір ерекшелігі – ол трасыз шыатын басылым. Журналды алашы саны 2014 жылды шілде айында, ИМ-ні скери трыдан дурені жріп тран шата жары крген. Келесі нмірі 22 кннен со шыса, одан кейінгілері араа 30-50 кн салып басылып трды. Тамыз, араша айларында тіпті жз кн дегенде жары крді. Соы саны да суірді 13-інде, 85 кндік зілістен со шыан. Басылымны блайша за шыпай алуыны себебі – бл кездерде ИМ тобы соыстан ойсырай жеіліп жатты, сондытан «нашар жаалыты» жеткізуге онша лыты болмады. ИМ желтосанда Рамади аласынан айырылды, АШ жргізген рейд кезінде йымны бірнеше жоары дрежелі басшысын ола тсірді, аландарын атып лтірді, крдтер оларды жеріне солтстіктен басып кірді. Сондытан, журналды арашадаы саныны Париждегі шабуылдан бірнеше кн ткеннен со, ал суірдегі саныны Брюссель жарылысынан ш апта ткен со жары круін кездейсоты деуге келмейді.

«Дабиты» соы сандарынан журналды маркетингтік стратегиясын алай згертіп жатанын байау иын емес. Париждегі жарылыстан бір апта ткенде жары крген санына «Тек террор» деп ат ойып, нмірді тгелдей сол оиаа арнаан. Ал Брюссель оиасынан ш апта ткенде жары крген соы санында Бельгиядаы оиа туралы маала ИМ экстремистік тобыны идеологиясына атысты материалдар тасасында алан. Мнда Брюссель ырыны ИМ-ні кп жеісіні бірі ретінде сипатталан. Оларды масаты – Батыс баспасзі Брюссель туралы нерлым кп жазан сайын ИМ-ні дапырты сорлым арта тспек. Ал шын мнісінде жарылыстардан кейін болан ттындау, тергеу шараларынан со оларды бл алалардаы кштері лсіреп алан болуы ытимал.

Тіпті Брюссельде жарылыс йымдастырандарды мірбаянын айтанда да журнал оларды Еуропадаы шабуылын емес, Сириядаы «ерліктеріне» кбірек тоталан. Яни, оларды айтуынша, Париж бен Брюссельдегі жарылыс – терроршылар соысып жатан кп «майданны» бір блігі ана.

Идеологиялы майдан

Бір маалада ИМ терроршылары «адасандара» арсы соысып жатан «майдандарды» брі тізбеленген. Мндаы маызды нрсе – журнал Сириядаы наыз соысты да, Еуропадаы жарылысты да «адасандара» арсы жаанды соысты «майдандары» деп атайды. Маала авторларыны айтуынша, терроршылар «Алланы мірін» орындап, «адасандарды» кзін жойан. Маалада ИМ тобыны Таяу Шыыстаы соы жеілістері туралы ештее жазылмаан, демек журналды бл саны Иракта да, Сирияда да кері шегініп жатан жатастарын жігерлендіріп, оларды сенімдерін арттыруды масат еткенге сайды.

ИМ жасаыны жеіліп жатаны рас, біра бл процесс заа созыла ма, жо па, ол жаы белгісіз. Пальмира аласыны Асад коалициясы оластына ткеніне бір айа жуы уаыт болды. Содан бері Асад пен оны жатастары ИМ тобын одан рі арай тысыратын сыай танытан жо. Терроршылар болса осы стті пайдаланып, Тркия шекарасына жаын мада кш жинап лгерді. Ал АШ коалициясыны Мосулда андай нтижеге жетері де лі айын емес. Есесіне, ИМ осы кні Ливияда біраз орныып алан. Оны стіне, Нигериядаы аса ыпалды террорлы йым «Боко Харам» ИМ-ге осылатындарын хабарлаан. Яни, терроршыларды «Даби» журналыны басты идеясы – «ИМ – рухани трыдан да, физикалы трыдан да бар мемлекет, біра оан «адасандар» мен «крест жорышылары» ауіп тндіріп, рсаулап жатыр» дегенге саяды.

Апарат ралдары терроршыларды жеіліске шыраанын жаппай жаза бастаанда «Дабиты» ні бседеп, сзі тпей ала ма, жо па, ол жаын тап басу иын. Бір аныы – террорлы шабуылдарды йымдастырып, Таяу Шыыстаы лкен ауматы баылап транда тым сенгіш, мірден тілген адамдарды олара осыла беретіні аны.

«Даби» журналыны таы бір маызды стратегиясы – идеологиялы фундаментализм. Олар дінді те арабайыр тсіндіреді: кпірлерді брі лтірілуі керек, ал оларды лтіргісі келмейтін «сенушілер» - сатындар немесе адасандар рі олар да лтірілуі тиіс. Яни, лім – оларды идеологиясыны бір блігі боландытан, террористерді кзін жойан кнні зінде бл «ажал культіні» тамырына балта шабу те иына тспек. Сондытан, ИМ экстремистік тобымен соыс «идеологиялы майданда» да жруі тиіс. зірше ркениетті ауымдасты бл салада скери рыстаы сияты кп жетістікке жетіп жатан жо.