Рефференц-эллипсойд баытына редуциялау

 

Жер бетіндегі физикалы баыттар нтижелерінен референц-эллипсоид проекцияларына ауытыру шін келесі редуцияларды есептеу ажет.

I) Редукцию за уклонение отвесной линии.

Бл редуцияны маызы рбір нктесінде лшеу сызыыны баыты белгіленіп, барлыы референц-эллипсоидты нормаль баытымен сйкес келеді. Мндай таралуды сйкес келмеу себебі Жер ішіндегі масса тыыздыыны ркелкі таралу салдарынан лшеу сызыыны ауытуы болады. лшеу сызыыны ауытуы абсолютті жне салыстырмалы болады.

лшеу сызыыны абсолютті ауытуы жалпы жер эллипсоидыны атысты аныталады жне Жерді іншідегі салмаа сйкес талады. лшеу сызыыны салыстырмалы ауытуы референц-эллипсоид бетіні нормаліне скес аныталады. Сондытан олады сімшелері Жер ішіндегі салматы референц-эллипсоида негізделген жалпы жер эллипсоидына атысты таралады. Жерді біркелкі аудандарында лсеу сызыыны орташа мні4" - 6" те болады, таулы аудандарда бл сімше он секунда дейін жетеді, ал анамальді ауытулары бар аудандарда лшеу сызыыны ауытуы 60" дейін жетеді. лшеу сызыыны ауыту сімшесін берілген пункт бойынша келесі тсілдермен анытауа болады:

- астрономо-геодезиялы, баылау орныны астрономиялы жне геодезиялы координаттар айырмашылыымен;

- гравиметриялы, Жерді бкіл бетіндегі аномальді ауырлы кшіні нтижесін ескере отырып анытау;

- аытрономо-гравиметриялы, аралы пункттердегі астрономо-гравиметриялы жне гравиметриялы ауытуларды блінген лшеу сызыыны ауытуларыны нтижелері бойынша келесі интерполяциялау жргізу арылы;

олеу сызытарыны ауытулары келесі тсілдер трінде крсетілуі ммкін:

- лшеу сызыыны тгелдей ауытуы;

- лшеу сызыы ауытуыны толы геодезиялы азимуты немесе меридиан жазытыында тзілетін лшеу сызыыны ауытуы;

- бірінші вертикал жазытыында тзілетін лшеу сызыыны ауытуы.

зара байланысан лшеу сызыыны ауытуын тгендейтін параметрлер:

()

 

(2)

 

(3)

 

(4)

 

Жер бетіндегі тзетулерді горизонталь баытта тарату формуласыны есептелу жолдары:

 

(5)

 

мнда А- баылатантын баытты азимуты,

Z – баылатантын баытты зенитті араашытыы.

лшеу сызыыны тзетулері р триангуляция баыты шін длдігі жеке бір жинаа бастапы берілген мндеріне атысты жоары аныталуы ажет. зара кері баыттаы тзетулер те болмайды, себебі торды р пунктінде лшеу сызыыны ауытуы ртрлі боллады

2) Референц-эллипсод бетіндегі баыланатын пунктты биіктігін редуциялау.

Бл редуциялау баыланбайтын пунктты референц-эллипсоидтаы проекциясына баыланатын орынны тура біралыпты има жазытыыны эреференц-эллипсоид кейбір биіктігінде орналасан пунктке сйкес келмеуімен сипатталады.

Редуция сімшесі тмендегі формуламен есептелді:

(6)

мнда Н2 – референц-эллипсоид стіндегі баыланатын пунктты биіктігі (баытты соы пункты),

e2 – меридиан эллипсіні бірінші эксцентритетіні квадраты,

А12- баытты тура азимуты,

В2 – баыланатын пунктты ендігі,

Мm – меридиан исыыны орташа радиусы.

Редуция сімшесі 0,1" аспайтын боландытан, (6) формуласында Мm орнына Жерді орташа исыыны радиусы, В2 орнына Вm орташа ендік олданылады. б1 редуцияларыны зара кері баыттары бір бірімен те болмауы тиіс жне триангуляцияны барлы баыттарына сйкес есептелуі керек.

3) иманы тура біралыпты азимутыны геодезиялы сызы азимутына арай ыысуыны редуциясы.

Бл редуциялау біралыпты ималармен негізделетін болса тмендегі формуламен есептеледі:

 
 


(7)

 

мнда S - пункттер арасындаы ашыты,

N- бірінші вертикал радиусыны исыы.

І класты триангуляция шін редуция сімшесі б2 жзік секундтар шамасынан аспайды, сондытан (7) формула бойынша радиус N - исыыны орнына жерді орташа исыыны радиусы R олданылады.

зара кері баыттаы тзету сімшелері те болса, за бойынш арама арсы болады.

Барлы редуциялар бастапы берілген мндеріне атысты бір жіктеуге жоары орындалады. Бірілген жмыста тзетулер жзік секундтаы длдіктермен орындалан.