Aenigmatca dna

LECTIO I

1. Фонетика.

2. Существительные и прилагательные I и II склонений.

3. Притяжательные местоимения.

4. Praesens indicatvi глагола esseи сложных с ним.

 

Контрольные задания

1. Затранскрибируйте текст (кириллицей), расставьте знаки ударения (в словах с двумя и более слогами):

Gaji Julii Caesris Commentarii de bello Gallco

Britanniae pars interior ab iis incoltur, quos natos in insla ipsi memoria prodtum dicunt. Maritma pars ab iis, qui praedae ac belli inferendi causa ex Belgio transirunt – qui omnes fere iisdem nominbus civittum appellantur, quibus orti ex civitatbus eo pervenrunt – et bello inlto ibi remansrunt atque agros colre coeprunt. Homnum est infinta multitdo et creberrima aedificia fere Gallcis consimilia, pecris magnus numrus. Utuntur aut aere aut nummo aureo aut taleis ferreis ad certum pondus examintis pro nummo. Nasctur ibi plumbum album in mediterraneis regionbus, in maritmis ferrum, sed ejus exigua est copia; aere utuntur importto. Materia cujusque genris ut in Gallia est praeter fagum atque abitem. Leprem et gallnam et ansrem gustre fas non putant; haec tamen alunt anmi et volupttis causa.

 

2. Переведитенарусскийязык (вименительномпадежеед. числа) ипросклоняйте: nostra victoria magna, meus amcus verus, vestrum bellum domestcum.

 

3. Прочитайте и переведите на русский язык:

1) Terra incognta. 2) Ultmum supplicium. 3) Arbitrium librum. 4) Pia desideria. 5) Circlus vitisus. 6) Argumentum baculnum. 7) Tutla testamentaria legitma est. 8) Sententia mea vera est. 9) Vita rustca parsimoniae, diligentiae, justitiae magistra est. 10) Incertus anmus dimidium est sapientiae. 11) Periclum est in mora. 12) Experientia est optma magistra. 13) Justitia est fundamentum regni. 14) Vana est sapientia nostra. 15) Socius socii mei meus socius non est.

LECTIOII (SECUNDA)

 

1. Предлоги.

2. Местоимения.

3. Глагол (система инфекта).

4. Супин.

5. Причастия (participiumperfectipassvi, participiumfutriactvi).

Контрольные задания

1. Переведите, определите тип склонения каждого слова и просклоняйте: istyrannussuperbus, illumdesideriumpium, quidamservusGraecus.

2. 1) Определите по форме infinitvuspraesentisactvi тип спряжения глаголов: occpre(захватывать);sentre(чувствовать); tradre(передавать); suadre(советовать).

2) Проспрягайте глаголы:

· occpreв praesensindicatviactvi;

· sentreв futrum I indicatvi passvi;

· tradreв praesens indicatvi passvi;

· suadreв imperfectum indicatvi actvi.

3) Образуйте от данных глаголов imperatvus (положительный и отрицательный).

4) По словарю найдите супин данных глаголов и образуйте причастия (participium perfecti passvi и participium futri actvi).

3. Переведите с русского языка на латинский:

1) Многие народы древней Европы изучали латинский язык. 2) Латинский язык изучался многими народами древней Европы. 3) Мы охотно прочитаем ту книгу, которую вы нам принесете. 4) Не делай из мухи слона! 5) Рассказывай нам басню о волке и ягненке!

 

4. Прочитайте тексты и переведите их на русский язык:

De Helvetiis

Helvetii, poplus bellicsus et imperii cupdus, in anmo habbant ex patri su emigrre et alios agros Galliae occupre. Tum unus ex Helvetiis: «Ex patria nostra, – inquit, – emigrabmus. Antea autem comparabmus nobis frumentum, confirmabmus amicitiam cum fimtmis poplis, cremabmus aedificia et oppda nostra. Sunt duae viae, quibus ex patri discedre possmus: altra per Sequnos, altra per provinciam Romanrum. Via, quae per Sequnos ducit, angusta et periculsa est. Per provinciam Romanrum igtur procedmus. Igtur arma sumte et ad pugnas contra Romnos se parte!»

De servis Romanrum

Romni magnum numrum servrum habbant. Servi a Romnis in bellis parabantur. Etiam filii servrum servi esse debbant. In villis, latifundiis et metallis Romanrum opulentrum servi, in bellis captti et ab ancillis genti, laborbant. Servus, nisi domno suo parbat, domnum timre debbat; nam domnus servum suum verbis malis et duris monbat et flagellis verberbat. Multi Graeci, viri docti, erant servi Romanrum. Ei servi morbos curbant et sanbant, libros Romanrum educbant et puros grammatcam, philosophiam et littras docbant. Saepe magistri disciplis suis dicbant: «Libros bonos legte atque tragoedias et comoedias clarrum poetrum Graecrum et Romanrum in memori tente!».

 

LECTIO III

 

1. Существительные III склонения.

2. Прилагательные III склонения.

3. Participium praesentis actvi.

4. Местоименные прилагательные.

5. Неправильные глаголы (система инфекта).

Контрольные задания

1. Переведите, определите тип склонения каждого слова и просклоняйте: vertasnuda, tempusdefintum, culpalevis, milesaudax.

 

2. Образуйте и переведите participiumpraesentisactvi от глаголов: confirmreутверждать, укреплять;manreоставлять, покидать;institureустанавливать, назначать;invenreнаходить, изобретать.

 

3. Переведите с русского языка на латинский:

1) Консулы избирались римскими гражданами на народных собраниях (comitia, rumn). 2) Цезарь описывает в своих книгах нравы галлов и рассказывает всем читающим его произведения о различных обычаях галльских племен.

 

4. Прочитайте тексты и переведите их на русский язык:

 

De Jove

Antqui Romni multos deos colbant. Domnus caeli et terrae erat Juppter. Potae Graeci Jovem patrem derum et hominum vocbant. Et dei et homnes Jovem timbant. Juppter in Olympo habitbat et cum fratrbus mundum gubernbat. In tutla Jovis praecipue reges erant. Juppter auctor erat legum humanrum. Fratres Jovis erant Neptnus et Pluto, sorres – Juno, Ceres, Vesta. Bestiae nonnullae deis sacrae erant, ut aqula Jovi, pavo Junni, equus Neptno, gallus Aesculapio. Ex arborbus oliva Minervae sacra erat, Apollni laurus, Plutni cypressus.

Aenigmatca dna

Darus, rex Persrum, in anmo habet Scythas sibi subigre. Itque postlat a Scythis «aquam et terram». Legti Scythrum in castra Dari, flumen Danubium transientis, veniunt et unus ex legtis regi dicit: «Quid nobs tecum est? Nos nunquam tuam terram vastabmus. Cur tu invdis in nostram?» Simulque Daro dat avem, murem, ranam et sagittas. Rex Darus dicit legtis et suis purpurtis: «Donis suis Scythae se et sua omnia mihi committre volunt: aёrem, terram, aquam et arma. Donant mihi aёrem, nam avis in aёre est. Donant mihi et terram, nam mus in terr est. Donant mihi et aquam, nam rana in aqu est. Etiam et arma dant mihi, nam sagittae sunt arma».

Unus ex Perscis purpurtis autem sic explcat Scythca dona: «Ego de donis ita judco. Scythi nos omnes sagittis suis necatri sunt, nisi ut aves in aёrem volabmus, nisi ut mures in terr occultabmur, nisi ut rnae in aqu nos demergmus». Tum rex purpurto respondet: «Semper tibi mea verba displcent. Sed non ego tibi oboedio, tu autem mihi». Paulo post tamen omnis exerctus Dari a Scythis victi est. Nonne purpurtus Gobrias Daro dicit: «Tibi a Scythis summa pericla immnent, non Scythis a te».

 

LECTIOIV

 

1. Степени сравнения прилагательных.

2. Наречие.

3. Существительные IV склонения.

4. Существительные V склонения.

 

Контрольные задания

1. Переведите, определите тип склонения каждого слова и просклоняйте: idgeluacre, illecontractuspurus, idemdiesdifficlis.

 

2. Образуйте сравнительную и превосходную степени прилагательных, а также положительную, сравнительную и превосходную степени наречий от прилагательных: carus(дорогой), utlis(полезный), audax(смелый), latus (широкий).

 

3. Переведите с русского языка на латинский:

1) Железо тверже меди. 2) Опыт – лучший учитель. 3) Мудр Софокл (Sophocles, lis), мудрее Еврипид (Euripides, dis), но самый мудрый из всех людей Сократ (Socrares, tis).

 

4. Прочитайте текст и переведите его на русский язык:

De gentbus Italiae antquae

Italiam superirem olim incolbant Galli, quam partem Italiae, citra Alpes sitam, Romni Galliam citerirem vel Cisalpnam appellbant, partem autem, ultra Alpes sitam, ulterirem vel Transalpnam. Romanrum finitmi erant Etrusci, habitantes in media Italia, qui priorbus saeclis ex Asia in Italiam immigravrant, ut Herodtus narrat. Interires Italiae partes Sabni incolbant. Inferirem Italiam Romni «Magnam Graeciam» nominbant, quod Graeci plurmas eo colonias deduxrant, quodque Graecia ipsa minor erat illis regionbus. Urbi Romae proxmae erant Neaplis et Cumae, coloniae Graeciae in Italia veterrmae. Graeci pejres patriae agros reliqurunt et in Italia Sicilique plurmos portus optimosque agros occupavrunt. Coloniae primo erant minmae, postea maxmae, opulentissmae, potentissmae sicut Syracsae, quarum inclae plures naves habbant pluresque opes, quam cetri Graeci. Postquam Magna Graecia in potesttem Romanrum redacta erat, imperium Romnum usque ad extrmos Italiae fines patbat.

 

Roma antqua

Colles urbis Romae septem erant: colles ad sinistram ripam Tibris siti humilires erant, Janiclus autem, mons ad ripam dextram flumnis situs, altior. Antiquissma colonia in monte Palatno Palatium vel Roma quadrta appellabtur. Palatium igtur veterrma pars Romae erat.

Quamquam Graecrum urbes locupletires et potentires erant, quam Roma, quamquam Athnae pulchrires, aedificia et templa erum splendidira, tamen nulla Romnis urbs carior erat Roma. Inclae Romae pauperrmi erant, sed fortissmi et praestantes, bella gessrunt cum hostbus saeviorbus. Difficillmum enim est invenre quemquam, qui audacior erat Romnis.

LECTIO V

 

1. Глагол (система перфекта).

2. Числительные.

3. Отложительные и полуотложительные глаголы.

4. Герундий.

5. Герундив.

Контрольные задания

1. 1) Проспрягайте глаголы:

· condemno condemnvi, condemntum, 1 (осуждать)– в perfectum indicatvi actvi;

· spondeo, spopondi, sponsum, 2 (обещать) – в perfectum indicatvi passvi;

· peto, petvi, pettum, 3 (просить)– в plusquamperfectum indicatvi passvi;

· servio, servvi, servtum, 4 (служить)– в futurum II indicatvi actvi.

2) Образуйте от данных глаголов герундий (в gen. sing.); образованную форму переведите.

3) Образуйте от данных глаголов герундив; образованную форму переведите.

 

2. 1) Напишите латинскими цифрами числи­тельные: 41, 58, 179, 326, 732, 1380, 2015.

2) Напишите по-латински (сло­вами): в 476 году, в 1613 году, в 1993 году, в 2015 году.

 

3. Переведите с русского языка на латинский:

1) Один флот, два лагеря, три юноши, семь дней, де­сять книг, двенадцать месяцев, двести граждан, тысяча учеников, три тысячи рабов (согласовывайте числительные с суще­ствительными!) 2) В 43 году римляне захватили Британию (Britannia, ae). 3) В 455 году Рим был опустошен вандалами (Vandali, rum). 4) Я радуюсь получению письма (переведите герундием и герундивом). 5) Город должен быть основан на морском берегу.

 

4. Прочитайте тексты и переведите их на русский язык:

 

De vellris aurei origne

Athmas, Hellae et Phrixi pater, uxorem novam, cui nomen Inó erat, in matrimonium duxit. Inó, quae erat form pulcherrm, sed more crudelissm, libros ob invidiam occidre constituit. Erat
tum per omne regnum (nam Athmas rex Orchomni erat) maxma cibi inopia propter sterilittem agrrum, quae res Innem magno gaudio affcit. Hanc calamittem causampernicii liberrum facre voluit. Ad Athamantem se conversus: «Morte, – inquit, – miserrm peribmus, nisi statim Phrixum deis irtis sacrificavermus».

Sed Mercurius, a Nephla, dea nubium, Hellae et Phrixi matre, admontus, auxilium innocentbus libris parvit. Aritem mirum e caelo misit, qui vellus aureum alasque longas habbat. Nocte aries silentio in terram descendit et: «Inó, – inquit liberis, – mortem vobis parvit; si eam fugre vultis, mecum abte! Iter periculsum inibtis, sed tutus erit sine mor discedre, quam fatum miserrmum hic exspectre».

Tum libri intrepdi in tergum aritis ascendrunt, vellus aureum manbus tenentes. Volvit aries statim ad caelum et alis suis celerrmis illos per nubes ad longinquam stellrum lucem portvit. Stupefacti libri magis, quam terrti sunt. Postquam lux prima solem in caelum reduxit, e sede sua altissma inslas maris, Asiae urbes, fluvios, silvas attonti spectavrunt.

Sic ambo libri saltem petivrunt, sed non ambo mortem vitavrunt: Hella enim, itinre longo defessa, magno clamre e tergo aritis in mare cecdit, quod ab ea nomen Hellespontum («mare Hellae») accpit. Phrixus autem tutus in terram Colchrum venit, quorum rex Aeta purum salutvit et aritem divnum Jovi sacrificvit. Magn cur servvit Aeta vellus aureum, quod ex eo tempre draco in silva finitma custodibat.

De raptu Sabinrum

Romlus, quia Romni mulires non habbant, ad gentes finitmas legtos misit uxrum petendrum caus. Finitmi Romnis filias suas in matrimonium non dedrunt. Tunc Romni ludos institurunt et gentes finitmas ad eos spectandos invitavrunt. Sabinrum gens cum libris et uxorbus Romam vnit. Dum invitti ludos spectbant, juvnes Romni ex composto Sabnos aggressi filias erum rapurunt. Parentes virgnum ex urbe profugrunt et post alquid tempris bellum Romnis indixrunt. In magno campo proelium commissum est.