Сот баллистикасыны объектілерін табу жне арау.

 

Оиа болан жерді арау кезінде келесідей срактарды шешу шін: а) атыс арулары шын мнінде олданылан ба? ) кандай кару жне о-дрілер олданылан? б) андай объек-тілерде ату іздері бар? в) атылан оты баыты мен ара ашытыы адай? г) аруды аткдн тланы ату стінде ыктималды тран жері? д) зін-зі ату фактілеріне жата ма? е) каруды атылу жадайы авдай, ол лау, бір нрсеге соылу нтижесінде атылып кеткен жок па жне баска да.сратарды анытап алу ажет.

аруды арау, бекіту жне алу.Оиа болан жерде табылан ару-жараты карау кезінде міндетті трде тмендегідей тртіп талаптары сакталуы тиіс:

• аруда алан іздер: ол іздері, ан тамшылары мен баса да денені са блшектері (тері, мый жне т.б.) ешіп алмас шін опанны ауызы белігінен (о шыатын) стауа болмайды, сонымен атар, зіні ол іздеріні ару бетіне тсіп кал-мауы шін каруды кедір-бдыр жерінен немесе шетінен, болмаса ола олап киіп стау ажет;

• аруды опанын езіне немесе оршаан ортадаы адамдара аратып стауа болмайды, оны жоары аратып стау ажет;

• кару опанына андай да бір заттарды кіргізуге, тыуа, салуа болмайды, бірак, опанны ішіндегі кйе, порох жне т.б. іюлшектерді жоалтып алмас шін окдан ысына абайлап калпа кигізу керек.

• міндетті трде карудан оты алып тастау кажет;

• ару опанын ешавдай зата таауа болмайды;

• шаппалы кршекке, атыш ілмекке тиісуге болмайды;

• аруды клатуа болмайды.

ару табылан жадайда, е аддымен тйінді жне детальды фототсірілім ережелері саталына отырып масштабты сызыш-ты олдану аркылы фотосуретке тсіріледі. Фотосуретке кару-дын трі мен оны табылан жері ана емес, сонымен атар оны жеке блшектеріні: окпан, серіппе (курок), бекітпе (затвор) жне т.б. жадайлары крсетіле отырып тсірілуі ажет. ару сокысыны немесе оны лау іздерін табу масатында ор-шаан ортадаы барлы объектілерді — еденні, мны беткі кдбаттары каралады. Содан кейін екі баыттаы жылжымайтын объекті жне мйітгі олына дейінгі араашыкты аныкталады.

Кдруды арау шін оны таза аазды стіне ойып тексеру Кажет. Хаттамада андай да бір бгде объектілерді (ол, шаш, май, тері бліктері жне т.б. іздеріні) табылан жерлері туралы мліметтер жазылады. Тергеуге ажетті объектілер арнайы пакеттерге салынып буылып-тйіледі. арудан магазині ажыратылады, ал патрон салыштан патровдар алынады. Хаттамада Магазин ішіндегі алан патрондардьщ саны мен оларды маркілік жне т.б. белгілері бекітіледі. Ашы мылтытарынан оны опаны ажыратылады. Бл тртіп ережелері револьверді буып-тю кезінде одданылмайды. йткені оларды каморалары атылан гильзалардан да, патрондардан да ажыратылмайды. « ебебі олардын. камораларынан атылан гильзалар да, патрондар да шыпайды. Маркілік белгілері бойынша хаттамада андай камора (немесе патрон) опана кдрсы орналасадыы жнінде белгіленеді жне каморадаы гильзалар мен патрон-дарды орналасу жйесі жазылып бекітіледі. арудьщ оын алып тастааннан кейін оны маркілік белгілері, жеке крылым-ды (конструкцияльщ) ерекшеліктері аныталады.

ылмыскерлер аруды опанына, сіресе ашы мылтыы-ны опанына тазарту жасаан жадайларда, тергеуші алашкы кезде сарапшыны алдына андай сратар ою керек екендігін білмейді. Тазартудан кейін, мысалы, е соы атылан октарды трін анытау ммкіндіктері жойылады. аруды атылу мерізімі жніндегі сратарды анытау ажет болан жадай-ларда оны тазартуа, сртуге болмайды. Аталан жне баса да сратарды шешу масатында ару опандары жабыстырыш ленталар аркылы бекітілген ааз алпашаларымен жабылуы кажет. аруды атылу мерзімін анытауа байланысты зертте-улер жргізу шін олар сараптамаа жедел трде жеткізілуі тиіс. Себебі кару табылан алашы 5 тулік ана — бл сратарды дрыс рі нтижелі шешуді кепілі бола алады.

Сонымен, оиа болан жерде табылан атыс ралына арау жргізіп, оны сипаттау кезінде хаттамада келесідей мліметтер міндеггі трде крсетіліп жазылуы тиіс:

• аруды табылан жері, оны жадайы мен опан ысы ай тса арай баытталан;

• зауытты немесе олдан жасаландыы;

• моделі, калибрі мен нмірі;

• металыны жне баса да сырты абатыны тсі, жадайы, ттасында жне опанында заымдану іздері бар ма, жок па;

• механизм жадайы (сатандыруды, бекітпені, серіппені);

• магазивдегі, патрон салышта патронны бар-жоы жне саны;

• опан ойыыны баыты мен саны;

• опан ысыны кй-жайы (май жаылу, кйік, коррозия, металды мжілген жері,);

• опан ысынан кйік иісі сезіле ме жне баса да бгде зат іздеріні болуы (ан, мый блшектері, м жне т.б.).

Оиа болан жерді арау кезінде атыс аруыны заымдалан жерлерін зерттеу - оны атылу жадайы бойынша рылан болжауларды ары арай жзеге асыруа жне баса да зат-тай длелдемелерді іздестіруге ммкіндіктер туызады.

аралып отыран аруды моделін анытау шін негізгі кілді — оны заымдану сипатына (оты, бытыраны ойы-ш.ііі калан, шаншылып калан жерлеріне), порох-тйіріні формасына жне ыстын, кйенін, белініп шыан жерлеріне, егерболан жадайда «штанцмарканы» формасына блу керек.

Ату ара ашытыгы —крест тріздес жыртылыстарды болуына (болмауына); бытыраларды заымдалу млшеріне, сонымен атар атуды осымша іздері, баса да рамдас блшктеріні бар немесе жотыына байланысты белгіленеді. Атудын косымша іздері жаын емес ара ашытытаы тоска-уылдардан да кездесуі ммкін екендігін естен шыармау ажет. О бірінші тосауылды тесіп еткен кезде зімен бірге баса да осымша іздерді оса ала кетеді, сйтіп барып кездесетін екінші тосауыла тиеді. Сондыктан да бл бірінші тоскауыл ма, жо па соны анытап алу керек.

Атуды баыты келесідей материалды: ок каналдарына, Окты тесіп кірген жне шыан саылауларын біріктіретін сызытара, сондай-а бір рет атудан екі объектіні атар заымдануына байланысты аныталады. Белгіленген баыт бойынша жре отырып оты алыс емес жерден аткдн адамны ату Квзіндегі тран орнын анытауа болады.

Отын баытын анытау шін арнайы крал-жабдытар олданылуы ммкін. Барынша оай тсілдер де бар, мысалы: ааз ттікшелеріні кмегімен баылау дісін (визирлеу) жасауа болады.

Мйіттегі атыс аруынан алан жарааттарды арау кезінде м-ійітті денесі мият каралады. Денесі мен киіміндегі жарааттарды орналасуына жне оларды формасына, жараатты і мектеріне, катпарлану айматарына аса кіл беліп арау ажет. Сонымен атар, отан тскен жараат жбірленушіні киімінен табылса, саылауды жиегіндегі мата жіптеріні зындыына, ал жараат жбірленушіні денесінде болса, овда жаракатжиегіні терісіне кіл аудару керек. Міндетті трде мойітті киіміндегі, денесіндегі, оны айналасындаы кан датарына аса кіл блінуі тиіс. Бл ату кезіндегі жбірленушінін ораласу жадайын анытауа ммкіндіктер береді. Жаыннан ату іздері сондай-а, мйітті олдарынан атыс каруы табылан кезде матаны кмегімен іздер алынып олар жеке пакеттерге салынады.

Оиа болан жерді карау хаттамасына тек ана наты мліметтер енгізіледі. Ату іздері табылан заттарды хаттамада сипаттау кезінде мыналар крсетіледі: із табылан зат, оны орналасан жері, жаракатты тскен орны, жаракатты трі, лшемі мен баса да ерекшеліктері. Мысалы, бытыраны ша-шырап тиген іздері болса, онда оны жайылу жиілігі, тию саны лшенеді.

Мйіт денесіндегі жараатты хаттамада сипаттау кезінде оны денесіні ай блігі жарааттанандыы, киіміне келтірілген закымдар, онын, кезектілігі мен саны, жыртылан жерлері жне де киіміні тймелену жадайы крсетіледі.

Отарды табу, бекіту жне алу. Табылан отарды длел-демелік маызы бар екендігі сезсіз. Оиа болан жерді карау кезінде е аддымен ару канша рет атыландыын аныктау ке-рек жне атылан барлык отарды іздестіру ажет. Отарды іздестіру - тесіп шыан жне жанаскдн заымдарды арау арылы бл объектілерді зертгеу кезівдегі аныталан баыттардан басталады. Аныталан баыт бойынша кездесетін барлы объектілер — км, ар, шптер жне т.б. мкият аралады. Егер аддын ала зерттеу барысында октар туралы дледді млі-меттер аныталмаан жадайларда, ол жерден табылан метал-ды барлы бліктеріне аса кіл блу керек. Отар деформа-цияа шырауы ммкін. Оты абыты блігі адамны денесінде алып оюы немесе оны жанына тсуі, ал зегі (сердечник) адамнан бірнеше кашытыа шып барып тсуі ммкін. Отар шып келе жатанда кездескен алдындаы объектіге соктыысуына байланысты рикошет болан жадай-ларда, олар шу баытын згертеді. Сондытан да отарды асындаы объектілерден іздестіру кджет.

Объектіге кірген отар мен заттарды ттастай алуа ммкін-діктер болмаса, объектіні о жне заттар тран блігі оымен бірге кесіліп алынады. Алынатын объектілер масштабты сыз-ышты кмегімен детальды діспен фотосуретке тсіріліп бекітіледі. Тосауылды алынатын блігіні ішкі жне сырты, жоары, тменгі беткі абаты белгіленеді.

Мндай рекеттерді жзеге асыру кезівде заттар мен объектілердегі ату іздерін бддіріп алмай, оларды ыптылыкпен стау ажет.

Отарды табу шараларына байланысты, олар нмірленіп, оиа болан жерді схемасында белгіленеді жне буып-тйіледі. і іі гаы бегде іздерді жойылып кетпеуін мівдетті трде амтамасызету керек. Бл объектілер отын атылу жадайы туралы кейбірмліметтерді алуа ммкіндіктер береді.

Октарды арау хаттамасында: а) окть формасы; ) рылымды ерекшеліктері (абыты, жартылай абыты жне абысыз); отьщтпкі белігіні сипаты; б) жасалан металы-ііі.ііі тсі; в) лшемі, ені, диаметрі; г) оты гильзаа бекітілу і < ісілі; д) жоары немесе тпкі блігіндегі санды жне ріптік, і опдай-а арнайы бояулармен белгіленген маркілік белгілері; окпанойыктарыны іздері (оларды саны мен баыты, клемі, ( ииаты, иілу брышы жнет.б.) сипаттала отырып бекітіледі.

Табылан отар жеке-жеке буып-тйіледі. Мйіттен алын-і ;ш о ратылады жне кабаттасан екі матаны ортасына еалынып буып-тйіледі.

Бытыралар табыланда хаттаманы сипаттау блімінде бы-тыраларды саны, олардын, формасы мен диамеірі,сонымен атар, олардаы іздерді сипаты крсетіліп жазылады.

Ок ашылы арумен атылан болса, оиа болан жерден тыыннемесе тсегіштер (прокладкалар) табылуы ммкін. Б.л объектілер жнінде хаттаманы сипаттау блімінде, оларды габылан жерін крсетіп кдна коймай, сонымен атар келесідей: В) тыынньщ, тсегіштердін, жасалан материалдары, оларды тсі; ) формасы мен лшемі; б) маркілік белгілері; в) ату іздері гуралы мліметтер толыымен камтылып крсетілуі тиіс. Ты-і і.шды, тсегішті араан кезде: оларды табылан орны, тсі, і рамы, саусаіздері бар ма, жопа, ондаы жазулар, суреттер т.б. да ерекшеліктері бекітілуі тиіс.

Тыындарды тапан кезде, сіресе, олдан жасаландарын анытапалу жне оны блдіріп алмас шін те мкият болу керек. олдан (кааз не матадан) жасалан тыындар табылан кездеоларды ерекшелік сипатын аныгау шін таза ааза оралады жне хаттамаа бекітіледі. Киізден жасалан тыындар-111 .і 11, б йіргі беткі абатын (кесу іздерін табу масатымен) мият арауажет. Олар зыннан созылан жол тріздес болып келеді. Мндай іздер табылан жадайларда тексерілетін тлалардан, оларды олданылан ралдарын іздестіру ажет.

Гильзаларды табу, бекіту жне алу. Атылан гильзаларды атанжерін (орнын) табу жніндегі мселелер кбінде колданылан аруды трлеріне байланысты болып табылады. Атыс аруларыны біратар модельдерінін, гильзалары автоматты трде алынбайтын боландыктан, оларды р турлі жерлерден тауып алуа болады. аруды атан адам гильзаларды кез кел-ген жерлерге латырып тастауы ммкін. Мндай ситуациялар револьверді колданан кездерде кездеседі. Кейбір жадайларда¹ гильзалар автоматты тапаншаларды окданывда да алып оюы ммкін. Бан атылу мерзіміндетапаншаны олымен стап алу нтижесінде бекітпе блігіні абында гильзаны кысылып алуы бірден-бір себеп болады.

Окты тосауылмен тйіскен брышы жне каруды моделі мен дистанциясы туралы (автоматтандырылан аруды гильзасын іздестіруге байланысты) мліметтер онын баытын анык-тауды крсеткіші болып табылады.

Егер салыстырмалы жаывдыкта атылавдыы туралы мліметтер аныкталса, онда міндетті трде атан тланын іздерін (аякиім, темекі алдыктарыны жне т.б. іздерін) іздестіру керек. Содан кейін табылан іздерді баытына сйене отырып гильзаны іздестіру жерлерін белгілеп алу ажет. Гильзаларды іздестіру барысында шып келе жатан гильза алдында тран андай да бір тосауылмен сотыысып, шу баытын згертуі ммкін екендігін естен шыармаан жн.

Кейбір жадайларда гильзаларды табу те киына соады, олар арды астында, шптерді арасында калуы ммкін. Сон-дыктан металл іздейтін ралдарды пайдалану керек. Олар нак-ты белгіленген жерлерде жргізіледі.

Ал кейде керісінше аддымен гильзалар табылып, кейінен сол гильзалар бойынша аруды моделі, аткан адамны ату кезіндегі тран орны аныкталуы ммкін.

Нмірлену кезектілігі сактала отырып гильзаны табылан жері (орны) хаттамаа бекітіледі жне схемасы сызылып керсе-тіледі. Гильзалар масштабты сызышты кмегімен детальды тсірілім дісі бойынша фото суретке тсіріледі.

Гильзалардан кол іздері табылуы ммкін, сондытан да гильзаны арау кезівде оны тпкі жне ауызы блігінен стаан жн. Хаттамада гильзаны сипаттау кезінде міндетті трде келесі жйттер крсетіледі:

 

 

 

 

 

— оны табылан орны ( жері) мен жадайы;

— гильзаны материалы, трі, формасы (цилиндрлі, бтелке тріздес), лшемі (зындык диаметрі жне ішкі диаметрі);

— маркілік белгісі;

— оты орнытыру дісі;

— боек ізіні сипаттамасы (формасы, орналасуы, размері);

— кем-кетігіні, аауыны, сызатты, бгде заттар мен жанан порох иісіні болуы.