Жмысты орындау тртібі
10.3.1 Жмысты орындауа оытушыдан нса нмірін алып, жйеде тіркелііз:
- Metlab10.exe файлын жктеіз, студентті тіркеу терезесі пайда болады;
- зіізді аты-жніізді енгізііз;
- зертханалы жмысты нса нмірін енгізііз;
- «Начать» батырмасын басыыз.
10.3.2 Зертханалы стендте блек лшеу ралдарыны жне баса рылыларды орнатылуымен танысыыз (10.1, 10.2 суреттерді араыз).
10.3.3 р трлі бліктендірулері бар НП-ТЛ1-М трлендіргішті тексеру.
10.3.3.1 «Выбор первичного прибора» ауыстырып-осышты «Источник» кйіне орнатыыз.
10.3.3.2 Реттелетін кернеу кзіні (ИРН) шыуында кезегімен алты тексерілетін нктелерге сйкес кірудегі кернеу орнатылады. Кірудегі кернеу (сигнал) мні 10.1 кестеге сйкес орнатылады. Номиналды статикалы сипаттама (НСС) типі виртуалды зертханалы жмысты тапсырмасында берілген. Кірудегі сигналды сйкес мндерін 10.1 кестеден 10.2 кестеге енгізііз.
10.1 к е с т е – НП-ТЛ1-М трлендіру функциясы
| НСС типі | Тексерілетін нктелер | ||||||
| Шыудаы сигнал (мА) | 0,0 | 1.0 | 2,0 | 3,0 | 4,0 | 5,0 | |
| ПП | Кірудегі сигнал (мВ) | 0,00 | 3,34 | 6,69 | 10,01 | 13,36 | 16,71 |
| ХА | Кірудегі сигнал (мВ) | 0,00 | 10,48 | 21,01 | 31,46 | 41,95 | 52,43 |
| ХК | Кірудегі сигнал (мВ) | 0,00 | 13,30 | 26,59 | 40,01 | 53,18 | 66,47 |
10.3.3.3 НП-ТЛ1-М шыуындаы тжірибелік тоты мні миллиамперметрмен «Провести опыт» батырмасын басып лшенеді. Тжірибелік тоты мні ИРН шыуында кернеуді скенінде (тура адамда) жне кемігенінде (кері адам) лшенеді. Тжірибелер нтижелері тексеру хаттамасыны 10.2 кестесіне жазылады.
10.3.4.3 НП-ТЛ1-М трлендіргішті тексеру туралы орытынды жасау шін рбір тексерілетін нктеде трлендіргіш ателігін анытау.
лшеу шектеріндегі кез-келген нктесінде трлендіргішті ателігі келесі формуламен аныталады
, 
, (10.1)
, 
, (10.2)
мндаы I1, I2 – тура жне кері адамдаы трлендіргіш шыуындаы то мні;
I – трлендіргіш шыуындаы тоты згеру диапазоны;
Iр – тексерілетін нктедегі кестелік то мніне сйкес трлендіргіш шыуындаы есептелетін то мні.
Крсетілген нктелердегі келтірілген ателікті мні аспапты длдік класымен аныталатын жне 
1 % те болатын негізгі рсат етілген ателікті шегінен аспауы керек.
10.3.4 НП-ТЛ1-М трлендіргішті бліктендіру.
10.3.4.1 «Выбор первичного прибора» ауыстырып-осышты «Источник» кйіне орнатыыз.
10.3.4.2 Трлендіргішті бліктендіру термопараны лшеу диапазоныны шектеріндегі 8 нктеде орындалады (сонымен бірге шек нктелерінде). Шыудаы тоты лшеу 10.3.3.3 п. сияты 10.1 суреттегі слбаа сйкес орындалады, нтижелері 10.3 кестеге жазылады.
10.2 к е с т е - НП-ТЛ1-М трлендіргішті тексеруді хаттамасы
| Тексерілетін нктені № | 10.1 кесте бойынша термоЭК | Есептелу то мні | Тжірибелік то мні | ателік | |||||
| Тура адам | Кері адам | Тура адам | Кері адам | Тура адам | Кері адам | ||||
| Е | Iр | I1 | I2 |  1
| 2
|  1
| 2
| ||
| мВ | мА | мА | мА | мА | мА | % | % | ||
10.3.4.3 Трлендіргішті бліктендіру нтижелері негізінде Iорта=f(Т) статикалы сипаттама рылады жне оны сызытылыы анализденеді.
10.3 к е с т е - НП-ТЛ1-М трлендіргішті бліктендіру хаттамасы
| Нкте № | Темпера-тура | Бліктендіру кестесі бойынша термоЭК | Тоты тжрибелік мні | ||
| Тура адам | Кері адам | Орта мні | |||
| t | Е | I1 | I2 | Icp | |
| °С | мВ | мА | мА | мА | |
| … | |||||
10.3.5 НП-ТЛ1-М жне термопарадан тратын лшеу каналыны жалпы ателігін анытау.
10.3.5.1 «Выбор первичного прибора» ауыстырып-осышты «Датчик» кйіне орнатыыз.
10.3.5.2 Виртуалды зертханалы жмысты панелінде сол жата орнатылан термопаралар тізімінен термоэлектр трлендіргішті типін тапсырмаа сйкес тадаыз.
10.3.5.3 Термопараны лшеу диапазоныны кез-келген сегіз нктесінде термопара орнатылан пешті лшенетін температурасын «Входная температура» ттасын айналдырып згертіп отырыыз.
0.3.5.4 НП-ТЛ1-М шыысына осылан миллиамперметрді р температуралы нктесінде крсетулерін жазып алыыз. Тжірибелік тоты крсетулерін 10.4 кестесіне жазыыз.
10.3.5.5 Тжірибелік тоты мндерін 10.3.4.3 п. алынан бліктендіру кесте бойынша кірудегі температураны есептеу мндеріне трлендіріп, 10.4 кестеге орнатыыз.
10.3.5.6 р тексерілетін нктеде лшеу каналыны абсолютты жне келтірілген ателіктерін есептеііз.
10.4 к е с т е – Температураны лшеу каналыны жалпы ателігін анытау
| Тексерілетін нкте № | Пешті кірудегі температурасы | Тура адамдаы тжірибелік тоты мні | Кірудегі температураны есептелу мндері | ателіктер | |
| Абсолютты | Келтірілген | ||||
| Твх | I1 | Т1 |
|
| |
| °С | мА | °С | °С | % | |
| … | |||||
10.3.5.7 [8] дебиетіндегі № 3 зертханалы жмыста келтірілген есептеу дістемесіне сйкес термопара мен НП-ТЛ1-М нормалау трлендіргіштен тратын лшеу каналыны жалпы ателігін теориялы есептеіз.
10.3.5.8 Температураны лшеу каналыны жалпы ателігіні тжірибелік жне теориялы мндерін салыстырыыз.
Есеп беру рамы
Жмыс бойынша есеп беру келесілерден трады:
- жмыс масаты;
- жеке нсаны тапсырмасы;
- жмысты ысаша бейнелеуі, зертханалы стендті рылымды слбасы, НП-ТЛ1-М нормалау трлендіргішті принципиалды слбасы;
- нормалау трлендіргішті тексеру жне бліктендіруіні хаттамалары;
- 10.3 кестені мліметтеріне сйкес нормалау трлендіргішті статикалы сипаттамасыны графигі (бліктендіру графигі);
- температураны лшеу каналыны жалпы ателігін анытауды кестесі;
- тоты тжірибелік мндері бойынша ателіктерді есептеу;
- лшеу каналыны жалпы ателігін теориялы есептеу;
- трлендіргіштерді тексеру жне бліктендіру, жалпы ателікті есептеу бойынша орытынды;
- жмыс бойынша орытынды.