Сызба. Есепке жатызылан С-ты ндіріп алу

12.3 кесте. С-ты іс-рекет механизміні сызбасы

Дайын-даушы-ксіп-орын	Тауар-ларды (ызмет-терді) сатып алу -ны	осыл-ан н	Салы салы-натын айна-лым (2 гр. + 3 )	Есептел-ген С (4 гр. х 12%:100)	Тауар-ларды (ызмет-терді) сату ны (4 гр + 5 гр.)	Брын тлен-ген С есепке алынады	Бюджет-ке тленетін С-ты (5г.-7 гр.)
I	-					-
II
III
Жиыны

 

Сауда ксіпорны шін тауар ны 559 шартты лшемді райды; сауда стемесі, мысалы, 20 пайыз кезінде еркін баа 671 шартты ашалай лшемді (559x1,20) райды жне сауда ксіпорны 112 шартты ашалай лшемге те (671-559) осы стемеден 13 шартты ашалай лшем млшерінде (112х0,12) салы тлейді; сйтіп, сауда ксіпорныны пайдасы 99 шартты ашалай лшемді (112-13) райды.

осылан н салыы Салыты кодекске сйкес есепке жат-ызылан (оны ішінде негізгі ралдар, материалды емес ж-не биологиялы активтер, жылжымайтын млікке инвестициялар бойынша) тауарлар алдытары тланы осымша н салыы бойынша тіркеу есебінен шыаран кезде азастан Республика-сында тауарларды ткізу бойынша айналым ретінде арастыры-лады.Бл аида заи тланы айта йымдастырылуына бай-лынысты осылу нтижесінде барлы жаадан рылан заи тлалар немесе заи тлаа осылан баса заи тла (заи тлалар ) айта рыланнан кейін осылан н салыын т-леушілер болып табылатын шарттарды орнындаан жадайда оны осылан н салыы бойынша тіркеу есебінен шыаран кезде олданылмайды.

Сондай-а есепке жатызылатын С сомасына белгілі бір жадайларда есепке жатызудан шыару арылы тзету жргізіледі. йлесімді діс бойынша есепке жатызылатын С сомасы айналымны жалпы сомасындаы салы салынатын айналымны лес салмаын негізге ала отырып аныталады. Бліністік діс бойынша есепке жатызылатын С-ты сомасын анытау кезінде С салыын тлеуші сала салынатын жне салы салынбайтын айналымдарды масаттары шін пайдаланылатын алынан тауарлар (жмыстар, ызметтер) бойынша С-ты шыыстары мен сомалары бойынша блек-блек есеп жргізеді.

осылан н салыы бойынша жеілдіктер белгіленген, олар С-ты жмыс істеген мезгілі ішінде отын-отын згеріп отырды: салы тлеуден босатылан, айналымдар тмендетілген млшерлемені жне нлдік млшерлемені олдану.

Мынадай тауарларды (жмыстарды, ызметтерді) ткізу бойынша айналымдар С-тан босатылады:

1) пошталы тлемаыны тлеуді мемлекеттік белгілерін;

2) акциздік маркаларды (акцизделетін тауарларды табалауа арналан есепке алу-баылау маркаларын);

3) укілетті мемлекеттік органдар жзеге асыратын, солара байланысты мемлекеттік баж алынатын ызметтерді;

4) азастан Республикасы занамасына сйкес мемлекеттік мтаждар шін сатып алынан млікті;

5) азастан Республикасы занамасына сйкес мемлекеттік мекемелерге немесе мемлекеттік ксіпорындара теусіз негізде берілетін негізгі ралдарды, жылжымайтын млікке салынатын инвестицияларды, материалды емес жне биологиялы активтерді;

6) жерлеу бюроларыны салт-жора ызметтер крсетуін, зираттар мен крематорийлерді ызметтер крсетуін;

7) лотереялы билеттерді (оларды ткізу бойынша ызметтер крсетуді оспаанда);

8) тазартылан ымбат баалы металдарды – з ндірісі шикізатынан дайындалан алтынды, платинаны;

9) «азастан Республикасыны кеден аумаында тауарларды айта деу» кедендік режімінде азастан Республикасы кеден аумаына келінген тауарларды айта деу жне (немесе) жндеу жніндегі ызметтерді;

10) трын й орын басару, стау жне пайдалану жніндегі ызметтерді;

11) азастан Республикасыны трын й атынастары туралы занамасына сйкес жала берілетін й-жайларын жала беру бойынша ызметтерді;

12) лтты валюта банкноттары мен монеталарын;

13) басадай тауарларды, жмыстарды, ызметтерді ткізу бойынша айналымдар.

осылан н салыынан босатылатын біратар айналымдар операцияларды белгілі бір оларды сипатына сйкестігіні талаптарын сатауа байланысты болады, блар: жерге жне трын имараттарына байланысты айналымдар, аржылы ызметтер, аржылы лизингке берілген млік, коммерциялы емес йымдар крсететін ызметтер, мдениет, ылым жне білім беру сферасындаы ызметтер, жмыстар, медициналы жне ветеринариялы ызмет сферасындаы тауарлар мен ызметтер.

Мынадай тауарлар:

1) лтты жне шетелдік валюта банкноттары мен монеталары (мдени-тарихи ндылыы бар банкноттар мен монеталардан баса),сондай-а баалы ааздар;

2) кеден занамасына сйкес бекітілген тауарларды бажсыз келу нормалары бойынша жеке тлалар жзеге асыратын тауарлар;

3) акцизделетін тауарларды оспаанда,азастан Республикасыны кіметі айындайтын тртіппен гуманитарлы кмек ретінде келінетін тауарлар;

4) акцизделетін тауарларды оспаанда, мемлекет, мемлекеттерді кіметтері, халыаралы йымдар желілері бойынша, техникалы жрдем крсетуді оса аланда, айырымдылы кмек масатында келінетін тауарлар;

5) шетелді дипломатиялы жне олара теестірілген кілдіктеріні ресми пайдалануы шін, сондай-а осы кілдіктерді дипломатиялы жне кімшілік-техникалы персоналына жататын адамдарды, олармен бірге тратын отбасы мшелерін оса аланда, жеке пайдалануы шін келінетін жне азакстан Республикасы ратификациялаан халыаралы келісімшарттара сйкес салытан босатылатын тауарлар;

6) салы тлеуден босатуды белгілейтін кеден режімдерінде кеден заннамасына сйкес малмдамалауажататын тауарлар;

7) кез келген нысандаы дрілік заттар, осылан н салыынан босатылады. Бл крсетілген тауарларды тізбесін азастан Республикасыны кіметі бекітеді;

8) пошта маркалары (коллекциялык маркалардан баса);

9) азастан Республикасыны лтты банкі жне оны йымдары жзеге асыратын, аша белгілерін шыаруа арналан шикізат;

10) мемлекеттерді, мемлекеттерді кіметтері мен халыаралы йымдарды желісі бойынша берілген гранттар аражаты есебінен жзеге асырылатын тауарлар импорты осылан кн салыынан босатылады.

Жоарыда крсетлген тауарлар импортын осылан кн салыынан босату тртібін азакстан Республикасыны кіметі айындайды.

Жекелеген жадайларда осылан н салыын тлеуді тр-тібі белгіленген. Мысалы, ауыл шаруашылыы шикізатын айта деуді жзеге асыратын йымдара есептелген осылан н са-лыына салы сомасы 70 пайыза азайтылады.

2001 жылы осылан н салыыны млшерлемесі 20 пай-ыздан 16 пайыза, одан кейін 15 пайыза тмендетілгені белгілі. азастан Республикасы Президентіні азастан халына жол-дауына сйкес С-ты млшерлемесі 2007-2009 жылдары жыл сайын 1 пайыза азайтылды. 2009 жылдан салы салынатын айналым мен салы салынатын импортты млшеріне оны млшерлемесі 12 пайызды райды.

Нлдік млшерлеме бойынша С азастан Республикасы аумаында жер ойнауын пайдалануа арналан контракт шебе-рінде ызметін жзеге асыратын, сол контрактты талаптарына сйкес импортталатын тауарлар С-тан босатылатын салы т-леушілерге зі ндірген тауарларды ткізу бойынша айналым-а алынады. Егер жеройнауын пайдалануа арналан контракта С-тан босатылатын импортталатын тізбесі айындалан бол-са, нлдік млшерлеме бойынша осы тізбеде крсетілген тауарларды ткізу бойынша айналымдара салы салынады.

Салы салынатын импортты млшеріне кеден занамасына сйкес белгіленетін импортталатын тауарларды кедендік ны, сондай-а С-ты оспаанда азастан Республикасына тауар-лар импорты кезінде салытар жне бюджетке тленетін баса міндетті тлемдер сомалары кіріктіріледі.

Жеке тлалар оайлатылан тртіппен алып тетін тауарлар импорты кезінде С-ты жиынты кедендік тлем рамында тлей алады, оны млшері кеден занамасына сйкес аныталады.

Кнтізбелік тосан осылан н салыы бойынша салы ке-зеі болып табылады.

Жанама салытар арасындаы фискалды маызы жаынан екіншісі кедендік тлемдер келім, кетілім, сондай-а тран-зит тауарларынан, заттарынан жне ызметтерінен ндіріліп алынатын кедендік баждар мен кедендік алымдар болып табылады. Кедендік тлемдер жнінде 21.3 параграфта толы баяндалан.

Жанама салытарды шінші тобына азастан Республика-сы аумаында ндірілетін жне оны аумаында импортталатын тауарлара салынатын акциздеркіреді. Мемлекеттік бюджет кі-рістерінде олар 1,4 %-ды крайды.

Акциздер – акцизделетін тауарлара жне ызметті акцизделетін трлеріне салынатын, оларды баасына осылатын жне сатып алушы тлейтін жанама салытарды трі. Акциздерді зіні айрышалыты ерекшеліктеріне арай монополды трде жоары баалары мен траты сранымы болатын тауарларды ндірушілер тлейді. Акциздер ызметтерге де салынуы ммкін, бл ретте салы сомасы тарифке кіріктіріледі.

Акциздер мбебапты жне дара акциздер болып блінеді. мбебапты акциздер тауарлар мен ызметтерді кнына пай-ызбен жалпы айналымнан ндіріледі; олара сатудан алынатын, айналымдардан алынатын салытарды жатызуа болады. Дара акциздер айтарлытай кп болуы ммкін. Мселен, акциздер мы-на акцизделетін тауарлара салынады: спиртті барлы трлері, алкоголь німі, рамындаы этил спиртіні клемі 0,5 пайыздан аспайтын сыра, темекі бйымдары, бензин (авиациялы бензинді оспаанда), дизель отыны, микроавтобустарды, автобустар мен троллейбустарды оспаанда, 10 немесе одан да кп адам тасымалдауа арналан, двигателіні клемі 3000 текше сантиметрден асатын моторлы клік ралдары; двигателіні клемі 3000 текше сантиметрден асатын, адамдар тасымалдауа арналан клік ралдары (арнайы мгедектерге арналан, олмен басарылатын немесе олмен басару адаптері бар автомобильдерден баса); жкке арналан платформасы жне жк блігінен жргізуші кабинасы бар жеіл автомобиль шассиіндегі моторлы клік ралдары; жеіл автомобильдер жне зге моторлы клік ралдары (арнайы мгедектерге арналан, олмен басарылатын немесе олмен басару адаптері бар автомобильдерден баса), шикі мнай, газ конденсаты. Акцизделетін тауарларды тізбесі де оларды млшерлемесі сияты згеріп отыруы ммкін, мны зі кейбір тауарларды т-тынуды реттеуді ажеттігімен жне мемлекетті аымдаы фис-калды саясатымен айындалады.

Акциз млшерлемелері тауар нына пайызбен (адвалорлы) жне (немесе) заттай нысандаы лшем бірлігіне абсолюттік со-мада (трлаулы)­белгіленеді. Алкоголь німіне акциз млшерле-мелері жоарыдаыа сйкес не онда су араластырылмаан (жз пайызды) таза спиртті болу клеміне арай бекітіледі. Спиртті барлы трлеріне жне шарап материалына акциз млшерлемелері спиртті жне шарап материалыны бдан ары пайдаланылу масаттарына орай сараланады. Алкоголь німдерін ндіру шін ткізілетін спиртке жне шарап материалына акциз млшерлемесі алкоголь німдерін ндіру шін пайдаланбайтын тлалара ткізілетін спиртке жне шарап материалына белгіленетін базалы млшерлемеден тмен белгіленуі ммкін.

азастанда ндірілетін,ткізілетін акцизделетін тауарлара акциз салыын салу объекті акциз тлеушіні зі шыаран ж-не (немесе) ндірген жне (немесе) ыдыса йан акцизделетін тауарлармен жзеге асыратын операциялары (акцизделетін тауарларды ткізуі, оларды алыс-берістік негізде стауа беруі, жарылы капитала жарнасы, заттай аы тлеген кезде акцизделетін тауарларды пайдалануы жне басалары); бензинді (авиациялы бензинді оспаанда) жне дизель отынын ктерме жне блшек саудада ткізуі; конкурсты массаны, тркіленген жне (немесе) иесіз, мрагерлік ыы бойынша мемлекетке ткен жне мемлекет меншігіне теусіз берілген акцизделген тауарларды ткізуі; акцизделетін тауарларды блінуі, жоалуы акциз салынатын объект болып табылады.Акциздік маркаларды,есепке алу-баылау маркаларыны блінуі, жоалуы акцизделетін тауарларды ткізу ретінде арастырылады.

Мыналара:

1) акцизделетін тауарларды экспортына;

2) этил спирті мен алкоголь німін ндіру жне оны айналы-мын баылау жніндегі укілетті мемлекеттік орган белгілейтін квоталар негізіндегі ндірушіні аталан німді ндіру ыына азастан Республикасыны лицензиясы болан жадайда емдік жне фармацевтік препараттарды дайындау шін; тиісті лицен-зиясы болан кезде мемлекеттік медицина мекемелеріне босаты-латын этил спиртіне;

3) жаа лгідегі есепке алу - баылау немесе акциздік марка-лармен айта табалауа жататын акцизделетін тауарлара (егер аталан тауарлар бойынша акциз брын тленсе);

4) 0,1 литрден аспайтын ттыну ыдысына йылан жне а-застан Республикасы занамасына сйкес дрілік зат ретінде тіркелген медициналы масаттаы (бальзамдардан баса) ра-мында спирт бар німге акциз салынбайды.

Акциздерді трлаулы млшерлемелері белгіленген акцизде-летін тауарларды азастан Республикасыны кеден аумаына импорттау кезінде салы базасы импортталатын акцизделетін тауарларды заттай нысандаы клемі ретінде, ал адвалорлы акциз млшерлемелері осы тауарларды кедендік ны ретінде аныталады.

Акциз сомасын есептеу белгіленген акциз млшерлемесін са-лы базасына олдану арылы жргізіледі.

Салы тлеушіні баса акцизделетін тауарларды ндіру шін негізгі шикізат есебінде пайдаланан акцизделген тауарлар бой-ынша акциз сомасын салы занамасында белгіленген шегерім-дерге азайтуа ыы бар.