Экономикалы арналымны бюджеттен тыс орлары

Дамуды мемлекетік институттары ретінде бюджеттен тыс экономикалы орларды – Инвестициялы, Инновациялы, лтты орларды ру 2003-2015 жылдара арналан азастан Республикасыны Индустриялы инновациялы даму стратегиясыны масаттары мен міндеттеріне жетуге баытталан. Стратегияны масаты – шикізатты баыттылытан шыуа жрдемдесетін салалы экономиканы ртараптандыру арылы елді траты дамуына жету, за мерзімді жоспарда сервистік технологиялы экономикаа ту шін жадайлар дайындау. деуші нерксіп пен ызметтер сферасында бсекеге абілетті жне экспортты-баытталынан тауарларды, жмыстарды жне ызметтерді ндіру мемлекеттік индустриялы-инновациялы саясатты басты предметі болып табылады.

лемдік экономиканы аламдандыру жадайында азастан экономикасы біратар проблемалармен атыысуда. Негізгі проблемалара мыналар жатады: шикізатты баыттылы, лемдік экономикамен интеграцияны сйкессіздіктері, ел ішіндегі лсіз салааралы жне іраралы экономикалы интеграция, ішкі рынокта тауарлар мен ызметтерге тмен ттынушылы сраным (шаын экономика), ндірістік жне леуметтік инфрарылымдарды нашар дамуы, ксіпорындарды жалпы техникалы жне технологиялы артта алушылыы, ылымны ндіріспен шынайы байланысыны жотыы, ылыми-зерттеу жне тжірибелік-конструкторлы жмыстара шыыстарды аздыы, аламдану жне сервистік-технологиялы экономикаа кшу дерістеріне экономиканы бейімделу масаттарына менеджментті сйкессіздігі.

Проблемаларды шешу жне ойылан масаттар мен міндеттерге жету шін Стратегия шеберінде даму институттары рылан.

лтты даму институттары – азастан Республикасы кіметіні шешімі бойынша акционерлік оамдарды йымды-ыты нысанында рылан, ызметіні басты масаты индустриялы-инновациялы даму саласындаы жобаларды жне ксіпкерлікті олдауды іске асыру болып табылатын аржылы, консалтингтік, инновациялы, сервистік йымдар.

азастанны даму банкін жандандыру, азастан инвестициялы оры, лтты инновациялы ор, Экспортты кредиттер мен инвестицияларды сатандыру жніндегі корпорациясы сияты дамуды арнаулы институттарыны жмыс істеуі болжанады. Бл институттар жаа ндірістерді жасауа жне жоары осымша ны бар жмыс істеп трандарын дамытуа инвестициялы саясатты жне перспективалы салаларды кешенді талдау, оларды нерлым маызды элементтерін анытау негізінде ылыми жне ылыми-техникалы зерттеулер мен зерттемелерді олдауды жргізеді.

Стратегия елде ылым мен инновациялы ызметті ынталандыруа баытталан белсенді мемлекеттік ылыми жне инновациялы саясатты жргізуді болжайды. ойылан масаттара жету шін аржы рыногын одан ары дамыту жне фискалды , білім беру, монополияа арсы, инфрарылымды саясатты жетілдіру болжанады. Стандарттау саясаты шеберінде экономика мен басаруды барлы салаларында лемдік стандарттара кшу арастырылан.

Стратегияны іске асыру экономика рылымында сапалы згерістер жргізуге жрдемдесуі тиіс. Бл згерістер адами, ндірілген жне табии капиталды тиімді пайдалануа негізделген экономиканы траты суіне, азастанды леуметтік дамуды жне оам рылысыны жаа дегейіне шыаруа жеткізеді.

Экономикалы арналымны бюджеттен тыс орлары оамды даму кезеіні масаттары мен міндеттері негізге алына отырып рылып отырды. Брын жмыс істеген орлар практикасы мны растайды: мысалы, р трлі уаытта Инвестициялы ор, Экономиканы тратандыру оры, Экономиканы жаырту оры, Ксіпкерлікті олдау жне бсекені дамыту оры, Жол оры жмыс істеді.Экономикалы орлар аражаттарды дамуды немесе шешуші салаларды негізгі баыттарын, сондай-а дамуды салааралы бадарламаларын аржыландыруа шоырландыру шін рылады. Бл ретте бкіл экономиканы баланысты, йлесімді дамуын амтамасыз ету міндеті ойылады.

Мселен, Инвестициялы орды аражаттары негізгі капиталды дайы толытырылуыны ол жеткен ауымын олдау, леуметтік сфераны одан ары дамыту шін пайдаланылды. Крделі аржы жмсалымын аржыландыру нерксіп ксіпорындарын рентабелді нім шааруа айта бейіндеу шін, оларды айта ру (жаырту) шін ммкіндіктер жасауа кімет бекіткен жоспарлар мен лимиттер бойынша жргізілді.

Экономиканы жаырту оры нім (жмыс, ызметтер) ныны 5% млшеріндегі міндетті аударымдар есебінен алыптасты, бл аударымдар ндіріс шыындарына (залалды ксіпорындарды шыарып тастаанда) кіріктірілді.

Ксіпкерлікті олдау жне бсекені дамыту оры рынокты атынастарды дамыту жне баламалы экономикалы рылымдарды алыптастыру, меншікті р трлі нысандарыны ксіпорындары мен йымдарына олдау крсету, ксіпкерлікті, бсекені дамыту жне монополиялы ызметті шектеу бойынша шараларды кредиттеуді прогрессивті нысандары мен бюджеттік аржыландыруды тиімді йлестіру масаттарында йымдастырылан болатын.

Жол оры жалпы арналымдаы автомобиль жолдарын салумен, жаыртумен жне сынумен байланысты ашалай аражаттарды шоырландырды, яни аржы жйесінде айрышалыты шаруашылы ызметпен байланысты тар мамандандырылан буын болып табылды.

Акционерлік оам нысанындаы коммерциялы йым болып табылатын, азастан Республикасы кіметіні шешімі бойынша рылан жалыз рылтайшысы лтты компания болан Инвестициялы ора 2003-2015 жылдара арналан азастан Республикасыны индустриялы-инновациялы даму стратегиясын іске асыруда маызды орын берілді. азастанны инвестициялы оры лтты даму институты болып есептелді. ор ызметіні масаты перспективалы йымдарды жобаларына инвестицияларды жзеге асыру жне тарту арылы, экономиканы шикізатты емес секторындаы жекеше секторды бастамаларын аржылы олдау арылы азастанны индустриялы-инновациялы саясатын іске асыруа жрдемдесу болып айындалды.

ор акцияларды жне йымдарды жарылы капиталына атысу лестерін сатудан алынан капиталды кейін айта инвестициялай отырып, йымдарды жарылы капиталдарына, баса йымдара инвестициялауды жзеге асырды.

орды уаытша бос ашалары ор малмдамасымен аныталатын шектерде жне тртіппен ішкі жне сырты рыноктарда мемлекеттік жне мемлекеттік емес баалы ааздарды оса, тімді активтерге орналастырылды.

Инвестициялы ор ызметі «Самр-азына л-ауат лтты оры туралы» заны абылдануымен жне «Акционерлік оамдар туралы» заа сйкес келешекте жалпы ыты ріс шеберінде жзеге асырылатын болады.

азастан Республикасында лтты экономиканы бсекеге абілеттілігі мен орнытылыын амтамасыз ету жніндегі іс-шараларды атару шін 2008 жылы «Самр-азына» лтты л-ауат оры» акционерлік оамы рылды, оны жалыз рылтайшысы жне акционері азастан Республикасыны кіметі болып табылады. «Самр» мемлекет активтерін басару жніндегі «азастанды холдинг жне «азына» орныты даму оры» акционерлік оамдары «Самр- азына» лтты л-ауат оры» акционерлік оамына осылу жолымен айта йымдастырылды.

«Самр-азына» лтты л-ауат оры» акционерлік оамы лтты экономиканы бсекеге абілеттілігі мен орнытылыын арттыру жне лемдік рыноктардаы згерістерді елдегі экономикалы суге ммкін жаымсыз серіні факторларын тмендету шін рылан лтты басарушы холдинг болып табылады.

орды тобына тікелей ор, дауыс беретін акцияларды (атысу лестеріні) 50%-дан астамы компаниялара тиесілі оларды еншілес йымдары, сондай-а дауыс беретін акцияларды (атысу лестеріні) 50%-дан астамы компанияларды крсетілген еншілес йымдарына тиесілі, замен здеріне атысты арнаулы ыты аида белгіленетін заи тлалар кіреді.

ор меншік ыында оларды за мерзімді ндылыын барынша кбейту жне лемдік рыноктарда бсекеге абілеттілікті арттыру шін дамуды лтты институттарыны, лтты компанияларды жне баса заи тлаларды оан арасты акциялар пакеттерін (атысу лестерін) басарады.

ор ызметіні негізгі масаттары:

1) ел экономикасыны орныты дамуын амтамасыз етуге

жрдемдесу;

2) экономиканы жаырту мен ртараптандыруа жрдемдесу;

3) компаниялар ызметіні тиімділігін арттыру болып табылады.

ор жне компаниялар ызметіні негізгі баыттары азастан Республикасы Президентіні Жолдауларын, 2003-2015 жылдара арналан азастан Республикасыны индустриялы-инновациялы даму стратегиясын, «азастанны 30 корпоративтік кшбасшылары» бадарламасын, компаниялар алдына ойылан масаттар мен міндеттерді іске асыру шеберінде лтты экономиканы жаырту жне ртараптандыру болып табылады.

Осы баыт шеберінде азастан экономикасында жйелі сипаттаы проблемалы мселелер шешілетін болады, оларды атарына мыналарды жатызуа болады: экономиканы шикізатты баыттылыы; деу нерксібіні тмен німділігі; ндірістік инфрарылым (темір жол инфрарылымы, электр энергетикасы жне электр берісіні желілері, телекоммуникациялар ызметтері жне зге инфрарылым) дамуыны лсіз дегейі; отанды німні бсекеге нашар абілеттілігі, ндірістік компанияларды негізгі капиталдарыны жоары тозымы; ел ішіндегі болмашы экономикалы интеграция, яни азастан экономикасындаы салааралы жне іраралы байланыстарды жеткіліксіз дамуы; отанды ксіпорындарды меншікті ашалай аражаттарыны жетімсіздігі, соны ішінде инвестициялы жобаларды жзеге асыру шін жне т.б.

ор экономиканы наты секторына инвестицияларды тарту бойынша мселелерді тез жне жедел шеше отырып жне олда бар артышылытар мен ммкіндіктерді барынша пайдалана отырып, азастан Республикасы кіметіне ірлерде жмысты жандандыруа, салааралы жне іраралы байланыстарды ныайтуа барынша кп кмек крсетуі тиіс. лтты экономиканы тиімді ртараптандыру жне жаырту белсенді экономикалы ызметті, сіресе экономиканы мнай-газ секторы, электр энергетикасы, металлургия, химия мнай-химия жне инфрарылым сияты басым секторларда іске асыру жолымен жзеге асырылады.

орды ызметі мынадай аидаттара:

1) орды жалыз акционері ретіндегі мемлекетті мдделерін сатауа;

2) ор мен компаниялар ызметіні ашытыына, тиімділігіне жне икемділігіне;

3) шешімдерді абылдау мен оларды іске асырудаы жйелілік пен жеделдікке;

4) жауапкершілік пен есеп берушілікке;

5) задылыа негізделеді;

алыптасып отыран жадаятта ор алдында экономиканы траты дамуы шін тратандыру жне ескерту шараларын іске асыру міндеті тр.

аралып отыран міндет шектерінде ор мынадай функцияларды орындайтын болады:

1) азастан Республикасы кіметіні тратандыру бадарламаларын атысу;

2) екінші дегей банктеріні жарияланан дауыс беретін акцияларын сатып алу;

3) леуметтік-экономикалы дамуды, соны ішінде рылыс объектілерін аятауды, шаын жне орта бизнес пен агронерксіп кешені субъектілерін аржыландыруды олдау масаттарында екінші дегей банктерінде шарттасылан аражаттарды орналастыру;

4) ипотекалы кредиттеу рыногы мен трын й рылысыны жинаашалары жйесін дамытуа жрдемдесу;

5) азастанды ндірушілерді тауарлары мен ызметтерін ор мен компанияларды сатып алуларында отанды мазмнды кбейту бойынша, шетелдік жабдыты компанияларды оны ірі сатып алулары кезінде азастанда ндіруді, растыруды, жндеу мен оан ызмет крсету бойынша жмыстарды ошауландыруды амтамасыз ету бойынша механизмдерді арастыратын ор жне компанияларды сатып алуларыны тртібі мониторингін анытау, бекіту жне жзеге асыру жне басалары.

орды компаниялармен зара арым-атынастары азастан Республикасыны занамасына жне ор мен компанияларды жаттарына сйкес корпоративтік басару шектерінде жзеге асырылады.

«Самр-азына» лтты л-ауат оры» акционерлік оамы ызметіні негізгі аидаттары туралы меморандумы белгілеген міндеттерді іске асыру акционерді (атысушыны) функцияларын жне компаниялар директорларыны кеестеріндегі (адаалау кеестеріндегі) кілдік арылы жзеге асыру сондай-а ірлік, лтты жне халыаралы ауымдарды инвестициялы жобаларын зінше жне (немесе) компаниялармен жне (немесе) шетелдік жне (немесе) отанды инвесторлармен бірлесіп аржыландыру арылы орды компанияларды басаруа белсенді атысуы жолымен жзеге асырылады.

Компанияларды директорлары кеестеріні рамына ор кілдері, туелсіз директорлар жне занамамен белгіленген тртіппен байланысты зге тлалар кіреді.

Шетелдік юрисдикциялардаы компаниялармен зара арым-атынастар осы компаниялар тіркелімі елдеріні занамасыны талаптарын ескере отырып жзеге асырылады.

ор рамына кіретін компаниялар лтты экономиканы, оны инфрарылымыны негізін райды жне мемлекетті стратегиялы міндеттерін орындауа жрдемдеседі.

Макроэкономикалы дегейде компанияларды міндеті азастанды экономиканы халыаралы бсекеге абілеттілігін арттыру жне шетелдік инвестицияларды аынын кбейту болып табылады. ор компанияларды тиімді басару жолымен экономиканы ртараптандыруды, оны секторларында німділікті арттыруды амтамасыз етіп, шикізатты ресурстара туелділікті тмендетуі жне ірлерді экономикалы дамуын ынталандыруы тиіс.

лемдік практика мемлекетті атысуындаы компанияларды тиімділігін арттыруды е шынайы амалы корпоративтік басаруды жасарту болып табылады. Бл акционер ретінде зіні тиімділігін арттыруда ынталы болып отыран кіметке басару сапасы мен берілген компанияларды ызметін баылауды жасарту бойынша шынайы рал алуына ммкіндік туызады. лтты басарушы холдингте корпоративтік басаруды жоары дегейі азастан шін маызды стратегиялы міндеттерді шеберінде мемлекет берген активтерді тиімді басаруды маызды шарты болып табылады.

Компанияларды басару ора жйелі йлестірілген тсілдемені жне аржы аындарын баылауды айын механизмін амтамасыз етуге, ішкі корпоративтік дерістер мен рсімдерді жетелдіріп отыруа, сондай-а практикада корпоративтік басаруды негізгі аидаттарын іске асыруа ммкіндік туызады.

Компаниялар ызметіні тиімділігін арттыру бойынша баыттарды іске асыру шеберлерінде ора мынадай міндеттерді орындау жктеледі:

1) компанияларды за мерзімді экономикалы ндылыын барынша кбейту жне оларды бсекеге абілеттілігін арттыру;

2) корпоративтік басаруды жасы лемдік практикасын ендіру.

ойылан міндеттер шеберінде ор мынадай функцияларды жзеге асыратын болады:

1) компаниялар ызметіні тиімділігін арттыру жне жаа активтерді жасау;

2) бсекеге абілеттілікті арттыру жне халыаралы рыноктара компанияларды шыуына жрдемдесу;

3) елді леуметтік-экономикалы дамуыны міндеттерін ескере отырып компаниялар шін абылданан масаттар ою;

4) компаниялар ызметіні зекті крсеткіштерін анытау;

5) компанияларды ызметі нтижелеріні мониторингі, компанияларды ойылан міндеттерді жне ызметті зекті крсеткіштерін орындамаан жадайда тзету шараларын абылдауды амтамасыз ету;

6) компанияларды басшы ызметкерлеріні біліктілігін арттырудаы іріктеу, уждеме жне жрдемдесу;

7) компанияларда ылыми жне ндірістік луетті сатау мен дамытуды амтамасыз ету;

8) аудитті жне компанияларды ішкі аудитін йымды амтамасыз ету;

9) компанияларда туекелдерді басаруды бірыай дістерін, амалдарын жне тсілдемелерін ендіру жолымен туекелдерді басаруды тиімді жйесін жасау;

10) компаниялара атысты белсенді дивидендтік саясат жргізу;

11) компанияларда бизнесті леуметтік жауапкершілігіні аидаттарын енгізу.

орды міндеттері:

1) азастанды экономиканы ртараптандыру бадарламаларын зірлеуге жне іске асыруа атысу;

2) лтты, салааралы жне ірлік ауымдаы инвестициялы стратегиялы жобаларды зірлеу жне іске асыру;

3) азастан Республикасыны экономикасына инвестицияларды тартуа жрдемдесу;

4) ксіпкерлік ызметті дамытуа олайлы жадайларды мемлекеттік жне жекеше мдделерді шоырландыру арылы амтамасыз етуге атысу, сондай-а тиісті ірді леуметтік жобаларын іске асыру есебінен халыты мір сру дегейін сіруге жрдемдесу жне ірлердегі іскерлік жне инвестициялы белсенділікті сіруге жрдемдесу;

5) бсекелестікке абілетті азастанды тауар ндірушілерді руа жне дамытуа жрдемдесу;

6) тауарларды, жмыстарды жне крсетілетін ызметтерді отанды ндірушілермен зара іс-имыл жасау арылы азастанды лесті амтамасыз етуге жрдемдесу;

7) компанияларды бсекелестікке абілеттілігін оларды корпоративтік басаруды жетілдіру арылы арттыру болып табылады.

Белгіленген масаттар мен міндеттерді іске асыру шін орды мынадай айрыша кілеттіктері бар:

1) меншік иелері иеліктен шыаратын стратегиялы объектілерді азастан Республикасы кіметіні шешімі бойынша сатып алуды басым ыы;

2) акцияларды пакеттері (атысу лестері) азастан Республикасыны занамасына сйкес стратегиялы объектілерге жатызылан йымдарды немесе республика экономикасы шін маызды стратегиялы мні бар йымдарды банкроттыы кезінде конкурсты массаны азастан Республикасы кіметіні шешімі бойынша сатып алуды басым ыы;

3) азастан Республикасы занамасында кзделген тртіппен банктерді акцияларын сатып алу ыы.

аралатын міндеттер шектерінде ор мынадай функцияларды орындайтын болады:

1) ірлік, лтты жне салааралы ауымдарды, соны ішінде экономиканы наты секторында инвестициялы жобаларды зінше жне (немесе) компанияларды атысуымен, сондай-а стратегиялы шетелдік жне (немесе) отанды инвесторлармен жарылы капиталдарда жне арыздар беруге жолымен зірлеу жне (немесе) ткізу жне (немесе) аржыландыру жайында;

2) «азастанны 30 корпортативтік кшбасшылары» бадарламасын жне азастан Республикасы кіметіні зге бадарламалары мен жоспарларын іске асыру жніндегі операторды функциясын орындау;

3) экономиканы жаа секторларын игеру жне елде де, сондай-а шетелде де экономикалы тартымды активтерді сатып алу;

4) негізгі басымдыы азастан аумаында жобаларды іске асыру болып табылатын инвестициялы жне инновациялы жобаларды компаниялар іске асыру кезінде йлестірілген жне белсенді инвестициялы саясатты амтамасыз ету;

5) отанды жне шетелдік мемлекеттік жне жекеше инвестицияларды тарту жне экономиканы р трлі салаларына инновацияларды ендіру;

6) капиталды лемдік жне отанды рыноктарында капиталды балансталынан арыз алуын жзеге асыру;

7) шаын жне орта бизнесті аржыландыру;

8) компаниялар тобыны шектерінде аржылы-инновациялы ралдарды тиімді кешендік жйесін жасау;

9) іраралы экономикалы байланыстарды, соны ішінде азастан Республикасы аумаында жобаларды іске асыру жолымен дамыту;

10) леуметтік-ксіпкерлік корпорациялар арылы ірлерді сілкіністі дамуын амтамасыз ету.

лтты экономиканы дадарысты орнытыын арттыру масаттарында елді экономикалы суіне сырты згерістерді тіршіліктегі жне луетті ммкін болатын намсыз серіні факторларын ескеру шін іс-шаралар абылдауды ажеттігі туады.

орды басаруды азастан Республикасыны кіметі арылы орды жалыз акционері болып табылатын мемлекет жзеге асырады. кімет азастан Республикасы занамасымен белгіленген тртіппен орды Директорлар кеесіні рамын айындайды. орды Директорлар кеесіні Траасы азастан Республикасыны Премьер-Министрі болып табылады. орды Директорлар кеесіні рамына Экономика жне бюджеттік жоспарлау, аржы, Энергетика жне минералды ресурстар, Индустрия жне сауда министрліктеріні бірінші басшылары, туелсіз директорлар, ор басармасыны Траасы жне зге тлалар кіреді. Атарушы орган – ор басармасы.

орды даму стратегиясы елді леуметтік-экономикалы даму масаттары мен за мерзімді басымдытарына сйкес он жыла зірленеді.

Даму стратегиясы орды ызметі бааланатын негізгі крсеткіштерді, сондай-а олар бойынша масатты мндерді амтиды.

орды даму стратегиясыны негізгі крсеткіштеріні орындалуын баалау орды директорлар кеесі айындайтын тртіппен жзеге асырылады.

ор ызметін аржыландыру жарылы капитал аражаттары есебінен жне компаниялардан тскен табыстар мен азастан Республикасы занамасымен тыйым салынбаан зге кздер есебінен жзеге асырылады.

Компаниялар акцияларын (атысу лесін) ткізу туралы шешімді азастан Республикасы кіметіні тиісті аулысын абылдау жолымен орды жалыз акционері абылдайды.

орды міндеттер мен оан жктелген функцияларды орындауына тиісті баылауды (мониторингті) амтамасыз ету шін орды даму стратегиясында орды тиісті санды жне сапалы шешуші крсеткіштері бейнелеп крсетіледі.

ор барлы дауыс беретін акциялары (атысу лестері) ора тиесілі заи тлаларды ашасын басару бойынша орды директорлар кеесі бекітетін бірыай саясатты іске асырады.

орды тобына кіретін йымдар зге йымдара, оны ішінде орды тобына кіретін йымдара аылылы, мерзімділік жне айтарымдылы шарттарымен ашалай нысанда кредиттер (арыздар) беруге ылы. Мнда крсетілген кредиттерді (арыздарды) беру тртібі мен шарттары орды директорлар кеесі бекіткен ішкі кредиттік саясат туралы аидаларда айындалады.

лтты инновациялы ор азастан Республикасы кіметіні шешімі бойынша рылан акционерлік оам нысанындаы коммерциялы йым болып табылады, оны жалыз акционері лтты басарушы компания болады. лтты инновациялы ор дамуды лтты институты болып табылады.

лтты инновациялы ор ызметіні масаты елде жалпы инновациялы белсенділікті арттыру болып табылады, соны ішінде жоары технологиялы жне ылымды ажетсінетін ндірісті дамытуа жрдемдесу.

лтты инновациялы орды міндеттері мыналар болып табылады:

1) инновацияларды жасау жне енгізуді аржыландыруды жзеге асыратын инновациялы орлар мен инвестициялы орларды жарылы капиталына баыланбайтын атысу;

2) инвестициялайтын компанияларды жне (немесе) аржылы лизингті жарылы капиталында лестік баыланбайтын атысу жолымен инновацияларды жасауды жне ендіруді аржыландыру;

3) инновациялы инфрарылымды дамыту;

4) сырты рыноктара отанды инновацияларды жылжыту;

5) инновациялы технологияларды арыза алуды жне дамытуды ауыстыру, оларды коммерциялау мен енгізу саласында халыаралы ынтыматастыты дамыту.

лтты инновациялы орды:

1) лтты инновациялы орды инвестициялы саясаты туралы меморандума сйкес инвестициялы саясатты жзеге асыруа;

2) ылыми-техникалы экономикалы сараптамалар мен патенттік зерттелімдерді нтижелері бойынша инновациялы жобаларды инвестициялауды масата сйкестігін анытауа;

3) келісімшартты негізде сарапшылар мен кеесшілерді тартуа;

4) орды инвестициялы саясаты туралы меморандум айындаан шектерде жне тртіппен тімділігі жоары аржылы ралдарды ішкі рыногында еркін аражаттарды орналастыруа;

5) инновациялы жобаларды іріктеуді жне орды инвестициялы саясаты туралы меморандум белгілеген шектеулерді ескере отырып инновациялы жобаларды іріктеуді жне оларды инвестициялауды жзеге асыруа;

6) инвестициялы ызметті мамандандырылан субъектілерін жасауа атысуа;

7) коммерциялы нтиже жне экономиканы технологиялы дамуы трысынан луетті перспективалы болып табылатын жаа технологияларды, тауарларды (жмыстарды, ызметтерді) жасауа баытталан олданбалы ылыми зерттелімдерге, тжірибелік-конструктуралы зірленімдерге меншікті аражаттардан гранттар беруге;

8) шетелдік инновациялы немесе инвестициялы орлара инвестициялауды жзеге асыруа ыы бар.

Инвестицияларды жзеге асыру шін мына кздер пайдаланылады:

1) лтты инновациялы орды жарылы капиталы;

2) лтты инновациялы орды кірістері;

3) халыаралы аржы йымдары, шетел мемлекеттері мен аржы институттары беретін гранттар.

лтты инновациялы орды табыстарын алуды негізгі нысаны ор инвестицияларыны бастапы ны мен шыу кезіндегі оларды ткізу ны арасындаы айырма болып келетін оны аржыландырылатын жобалардан шыып алу кезіндегі табыстар болып табылады.

Баса табыстар лтты инновациялы орды уаытша бос ашаларын басарудан тсетін табыс, дивидендтер нысанындаы табыстар, крсетілетін консультациялы ызметтерден тсетін табыстар, ылыми-зерттеу жмыстары мен тжірибелік-конструкторлы талдамаларды нтижелеріне мліктік ытарды ткізуден тсетін табыстар болып табылады.

орды жылды есебін бекітуді жиыны бойынша лтты инновациялы орды таза табысы резервтік капиталды алыптастыруа баытталады. лтты инновациялы орды таза табысын блуді тртібін лтты басарушы компания анытайды.

лтты инновациялы орды инвестициялы ызметінде негізгі жат орды инвестициялы саясаты туралы меморандум болып табылады.

Меморандум ор инвестициялы саясатыны негізгі басымдытарын анытайды, инвестициялы ызметті жзеге асыру бойынша, аржыландырылатын жобаларды, инвестицияланатын компанияларды аржылы жай-кйіні мониторингі жне ткізуге талдау бойынша;

лтты инновациялы орды инвестицияланатын компаниялардан шыуы туралы шешім абылдау бойынша негізгі аидаларды стайды;

санды жне сапалы параметрлерді жне лтты инновациялы орды инвестициялы ызметін шектеуді белгілейді.

Меморандумды азастан Республикасыны кіметі бекітеді.

лтты инновациялы орды:

1) акциялардан баса баалы ааздарды зге трлерін шыаруа;

2) арыздар беруге;

3) кепілдеме мен шінші тлаларды міндеттемелері бойынша кепілгерлік беруге;

4) зіне міндеттемелер абылдауды шарттары мен тртібі, сондай-а оларды жзеге асыру масаттары азастан Республикасыны занамасына, лтты инновациялы орды меморандумына айшы келетін міндеттемелер абылдауа ытары жо.

лтты инновациялы ор алкоголь жне темекі німдерін шыаруа инвестицияларды жзеге асырмайды.

азастан Республикасыны кіметі лтты инновациялы орды жалыз акционері болып табылады.

Укілетті орган:

1) ор акцияларыны мемлекеттік пакетін басару функцияларын жзеге асырады;

2) ор есептемесін беруді рамын, нысандарын жне мезгілділігін бекітеді;

3) ор ызметіні азастан Республикасыны занамасыны, жарыны жне орды инвестициялы саясаты туралы меморандумны талаптарына сйкестігін баылауды жзеге асырады.

азастан Республикасы заымен арастырылан жадайларды оспаанда, мемлекеттік органдар мен оларды лауазымды тлаларыны лтты инновациялы орды ызметіне араласуына тыйым салынады.

азастан Республикасы задарымен арастырылан негіздемелер бойынша, тртіппен зіні міндеттемелерін атармааны немесе жете атармааны шін лтты инновациялы орды жауапкершілігі болады.