Шалар табиат аумаы

Табиат кешендерiы

Солтстiк азастан аумаында республикалы маыздаы бiрегей табиат кешендерiнi атары орналасан. Бл бiрегейлiгi «асiрет белдеуi» бекiнiсiнде ызмет атаран 19-асырды жергiлiктi скери шенеунiктерiмен де бiрнеше рет аталып ткен. Мысалы, полковник Левинцовты 1881 жылы 18 шiлдемен крсетiлген анытамасында «местность эта одарена всеми благами природы: огромными, частично строевыми хвойными лесами, обилием речных и озёрных вод с рыбной ловлей, пространными лугами с бесконечными пастбищами для скота, представляет собой одно из самых крупных экономических богатств Петропавловского уезда» деп крсетiлген.
Солтстiк азастан облысыны Айыртау кiмшiлiк ауданыны аумаында «Ккшетау» мемлекеттiк лтты табиат саябаыны Шалар жне Имантау iрлiк блiмшелерi орналасан. Бл — Солтстiк азастанны бiрегей табиат кешендерiн, тарихи жне мдении ескерткiштерiн, фауна мен флорасыны сирек кездесетiн, рып бара жатан жне те нды трлерiн сатауа арналан ерекше оралатын ауматар. Бл аума орманды-далалы жне далалы климатты айматара жатады. Климат ысты жазы жне атал, аз арлы ысымен шыл континентальды. ртрлi экожйенi бар болуы жануарларды алуан трлiлiгiн анытайды. Осында сторектiлердi 160 трiне дейiн жне 200-дей с трi саналады, бл экологиялы туризмнi дамуына себепшi болып отыр.

Имантау табиат аумаы

Солтстiктен отстiкке 70 шаырыма, шыыстан батыса 65 шаырыма созылан табии шратты сынады. Оны негiзiн су оймалары жне Имантау клiмен тау-орман массивi райды, ол шын мнiнде iрде е слу клдердi бiрi болып саналады. Кл суы тщы. Кл ортасында жрек трiнде кркем, орманмен жабылан шаын арал. Клдi тбi тегiс. Отстiк жне солтстiк жаынан жаалары мды, отстiк-батыс шыысынан — жартас.
Ормандар клдермен бiрлесе ерекше микроклимат жасайды. Бнда былар, елiктер, борсытар, тлкiлер, тиiндер, рлар, кекiлiктер жне жануарларды баса трлерi мекен етедi. Котелок шоысы, «Казачий» аралы, «Буян» шаталы — табиат ескерткiштерi зiне жергiлiктi трындар мен демалушыларды айталанбас слулыымен тартады. Имантау клiнi жаалары — «жабайы туристер» демалысыны сйiктi орны. Жазда мнда трлi-тстi шатырлардан толы алашытар пайда болады. Клге ол жетiмдiлiк оай, жолдарды клiк торабы демалыс аумаын Чистополье селосымен, рi арай Есiл с., Торай с., Володар с., останай ., Челябi ., Ккшетау ., Омбы ., Тмен ., Новосiбiр . байланыстырады.
Имантау демалыс аумаы «Ккшетау» мемлекеттiк лтты табии саябаыны Арыбалы iрлiк блiмшесiне жатады.

Шалар табиат аумаы

Шалар рекреациялы табиат аумаы орта таулы бедермен сипатталады. Су бетiнi алаы 3241 га райтын Шалар клi аралас жне араай орманымен оршалан, нысаны бойынша таа трiздi нысаны бар. Клдi отстiк блiгiнде емдiк балшы бар. Суы тзды, таза, 10 метрге дейiн тере, з рамы бойынша ара теiз суына сйкес келедi, терi ауруларын емдеу шiн емдiк асиетi бар. Жаажай ауматары мды, кей жерде тасты. «Тiлек тауы» табиатты кркем ескерткiшi болып табылады. Шалар клi жанында кптеген аыздармен байланысты Айыртаушы жне Глухое — 2 шаын кл жайылан. уесой балышыларды жыл бойына алаба, ты, табан, сазан аулауа ммкiндiгi бар. Клдер биiктiгi 500 метр Два брата тауымен блiнген. Шаталдар ыланды орманмен жабылан, шыдарында жартас гранит тектерiнi шыулары бар.

Реликтiлiк «Серебряный бор»

Солтстiк азастанда ыланды ормандарды пайда болу мселесiнде алымдарды кпшiлiгi осы ормандарды Орал жне Алтай ормандарымен байланысты болан ертеде ке жайылан ормандарды алдытары болып табылатынына сйкес кзарасты олдайды. ызылжар кiмшiлiк ауданындаы Большая Малышка селосынан ашы емес жерде орналасан реликтiлiк «Серебряный бор» 243 га ауматы райды. Ааштарды жартысынан кбiнi жасы 100 жыла дейiн. араай орманын а айыдар айнала оршап тр. Сондытан «Серебряный бор» аталан. Кптеген жылдар атарында шырша ртрлi имараттар шiн рылыс материалы ретiнде олданылды. Осы жерлерде алашыларды бiрi болып Долматов, Красноярка, Соколовка, Вагулин селолары пайда болды. Сол кездi зiнде жергiлiктi табиат ландшафтарыны бiрегейлiгiн тсiнген шенеунiктер болды жне олар сондытан араай орманын кесуге тыйым салды. Осы рекеттердi арасында бгiн бiрегей «Серебряный борды» тамашалауа болады. азiр бл Есiл зенi жайылмасыны жоары блiгiн толыымен алмаса да, басым блiгiне ие кне ыланды орманны шаын ана алдыы. ыланды орманны табиаты бiрегей. Осы жерде ызамы, лпынай, ой блдiрген — жидектердi солтстiк жне отстiк трлерi тоысан. Мк пен ына шйiншп жне лешппен атар седi.