Заттаы магнит рісі.

Жеке атомдар мен молекулаларды магниттік асиеттері болады. Орбита бойымен озаоан электрон днгелек токтар туызады , электронны айналу жиілігі мен периоды.Токты магнит моменті , , .

Электронны орбиталды импульс моменті . векторы о бранда жйесін рып, векторына арама арсы баытталады.

Затты магниттелуін бірлік клемдегі магнит моментімен сипатталады.

Магниттелу векторымагнит рісіні кернеулігіне тура пропорционал шама , затты магниттік абылдаыштыы.

Диамагнетиктер.Сырты магнит рісі жо кезде диамагнетиктер атомдарыны здік магнит моменттері нлге те. Егер диамагнетикті сырты ріске егізгенде электрона айналдырушы момент сер етеді. , жне рнегінен .

Лармор жиілігі ,

.

Бдан Лармор жиілігі тек сырты магнит рісіне байланысты, сондытан барлы электрондар шін бірдей .

, , .

, электрондар саны. Бір моль атомын алса магниттелу шамасын аламыз , магнит абылдаыштыы

екені ескерілген. Егер десек ге те.

Парамагнетиктер.

Парамагнетиктерді атомдары здік магнит моменттері болады. Сырты магнит рісіне енгізсек ріс магнит моменттерін сырты ріс бойынша орналастыруа, ал жылулы озалыс бей берекетсіз орналастыруа тырысады, нтижесінде бір тепе тедік бадары орныады. Пара магнетиктерді классикалы теориясы. Парамагнетик теориясын Ланжевен дамытан. Оны теориясы бойынша магниттелу векторы немесе , Ланжевен функциясы, атомдарды концентрациясы. лсіз рісте жне . Олай болса берілген тедеуі Кюри заы д.а. Кюри тратысы, олай болса . Блме температурасында мні ге те, бл тжірибе жзінде алынан мнімен сйкес келеді.

 

46. ФерромагнетиктерМагнетиктерді ерекше трі сырты магнит рісі жо кезді зінде магниттелуге бейім заттар рады екен. здеріні анарлым кп байалан кілі темірге байланысты олар ферромагниттер деп аталады. Оларды атарына темір, никель, кобальт, гадолиний, оларды ортпалары мен оспалары, сондайа ферромагнитті емес элементтері бар ортпалары мен марганец пен хромны кейбір оспалары жатады. Соы кезде ферромагнитиктер деп аталалын ферромагниттк жартылай ткізгіштер лкен роль атарып келеді. Осы заттарды бріне тн ферромагнитизм тек кристалды кйде ана байалады. Ферромагниттер кшті магниттелетін заттар болып саналады оларды магниттелуі нашар магниттелетін заттар категориясына жататын диамагнитик жне парамагнетиктерді агниттелуінен кптеген сан арты.Нашар магниттелетін заттарды магниттелуі ріс кернеулігімен сызыты згереді.Ферромагнетиктерді магниттелуі крделі трде Н а байланысты.

Кюри температурасыферромагнетик магниттелу асиетін жйып парамагнетикке айналатын температура. Кюри Вейс заыан магнит абылдаыштыы температураа кері пропорционал.

 

47.Зат ішіндегі магнитостатиканы негізгі заыандай да бір контурды бойындаы магнит ріс кернеулігіні вектор циркуляциясы, осы контур амтитын макроскопиялы токтарды алгебралы осындысына те .

Егер кеістікте макроскопиялы токтар тыыздыымен тараан болса, онда . Вакуумде ріс кернеулігі тек макротоктар туызады, ал магнетиктерде сонымен атар микротоктар туызады. .

,

.

 

 

48.Екі біртекті изотопты магнетиктерді шекараларындаы шарттар,

Биіктігі h , табандарыны ауданы S цилиндрді алайы.

,

Магнит индукциясыны нормаль раушылары магнит тімділігі ден ортасына ткенде згермейді.

Магнит ріс кернеулігінін нормаль раушысы есе згереді.

Магнит рісіні тангенциал раушысын арастырайы: ,. Берілген контурды макроскопиялы токтар амтымайды , , .

Магнит индукциясыны тангенциал раушысы есе згереді.

орыта келгенде жне магнит тімділіктері магнетиктер шекарасынан ткенде векторыны нормаль раушысы мен векторыны тангенциал раушысы згермейді (здіксіз болады). векторыны тангенциал раушысы мен векторыны нормаль раушысы шекарадан ткенде секірмелі трде згереді (зіліп кетеді).

.

Егер болса ыысу сызытары мен нормальдан ралан брыш кішірейеді, магнит кернеулік сызытары сиректеу орналасады, ал болса кернеулік сызытары керісінше оюланады.

 

49. Холл эффектісі.Магнит рісінде озалан заряда сер етуші Лоренц кші мынадай былысты тсіндіруге ммкіндік берді. Егер магнит индукциясыны кш сызытарына перпендикулярболып орналасан тік тртбрышты ткізгіштін бойымен то жрсе, онф екі жаынан да (астыы жне стінгі жатарынды) потенциалдар айырмасы пайда болады. Яни, бір жаында тек теріс зарядтарды концентрациясы шоырланса, онда арама арсы бетінде тек он зарядтарды жинаталандыын байаан. Осы былысты бірінші рет 1879 жылы американ физигі Э.Холл (1855-1938) ашан болатын. Сондытан бл задылыты Холл эффектісі деп атайды. Сйтіп зарядтарды стационарлы кйі, сол зарядтара сер етуші Лоренц кші электр кшіне те боланда ана алыптасыды.