Тжірибелік саба №1. Мнайхимиялы процестерді негізгі крсеткіштері.

Тапсырма:

1. Технологиялы есептерді практикалы шешімімен танысу.

2. Шыын коэффициентін, бастапы шикізатты конверсиясын жне масатты німні шыымын есептеу.

 

дістемелік нсаулытар:

Бастапы шикізатты конверсиясы– процентпен немесе бірлік леспен рнектелген, реакторды жктелуіне шаандаы згеріске шыраан шикізатты (шикізат компонентіні) млшері.

арапайым реакцияны арастырайы:

А В + С

мндаы В – масатты нім.

Реактора жктелген А компонентіні млшері болсын, ал реакция німдерінде (кг/са) немесе жне (кмоль/са). Онда А компонентіні конверсиясын мынадай трде рнектеуге болады:

(1)

 

Конверсия шикізатты масатты жне жанама німдерге айналу дрежесін сипаттайды жне е соында рециркуляцияа тиесілі шикізатты млшерін крсетеді.

Жіберілген шикізата шаып есептегендегі масатты німні шыымы – % (масс.) немесе массалы леспен рнектелген, реакторды жктелуіне шаандаы масатты німні млшері.

Егер масатты німні млшерін G_В (кг/са) деп белгілесек, онда жіберілген шикізата шаып есептегендегі В німіні шыымы:

(2)

 

Шыын коэффициенті– бір тонна масатты нім алуа жмсалатын шикізатты шыыны.

Шыын коэффициентін реакцияа тсетін шикізатты стехиометриялы шыынын негізге ала отырып, процесті (немесе оны жеке сатыларыны) селективтілігін, шикізат пен німдерді механикалы шыындарын, сонымен атар реакция німдерінен масатты німді шыарып алу дрежесін ескере отырып есептейді.

А В + С реакциясыны стехиометриялы шыын коэффициенті:

 

(3)

 

Процесті селективтілігі ескерілсе, шыынкоэффициенті:

 

немесе (4)

 

мндаы С^/ - селективтілік, % (масс.)

Бірнеше сатыда жретін процестер шін шыын коэффициентін р сатыны селективтілігін ескере отырып есептейді:

 

(5)

Шыын ескерілсе, шыын коффициенті тмендегідей болады:

 

(6)

мндаы П – барлы сатылардаы шыынны жалпы млшері, % (масс.)

Егер шыын масатты німні млшеріне шаып есептелсе, онда шыын коэффициенті тмендегідей болады:

 

(7)

Кейбір процестерде шыын коэффициентін есептегенде селективтілікті олданбайды, керісінше жіберілген шикізата шаып есептегендегі масатты німні шыымын пайдаланады. Осылайша шикізат крделі оспа болатын, ал реакция те тере жретін процестер (бензин немесе газойль фракцияларыны пиролизі) шін шыын коэффициентін есептейді. Бл кезде шыын коэффициенті мынадай болады:

 

(8)

 

осымша дебиет 3[3-11]; 5[20-45]; 7[5-24]

Баылау сратары:

1. Мнайхимиялы процестер андай крсеткіштермен сипатталады?

2. Рециркуляцияа тиесілі шикізатты млшерін алай анытауа болады?

3. Реакторды жктелуіне шаандаы масатты німні млшері деген ымды алай тсінесіз?

4. 1 т масатты нім алуа жмсалатын шикізатты шыын коэффициенті алай есептеледі?

5. Шыын коэффициентін есептегенде мнайхимиялы процестерді андай сипаттамалары ескеріледі?