Комплексті осылыстарды изомериясын талдай отырып Черняев транс серіні эффектісін тсіндірііз

Комплексті осылыстарды изомериясын атаыз. Черняев транс серіні эффектісін тсіндірііз. рамдары бірдейм бірак рылысы мен асиеттері р трлі заттар изомерлер деп аталады.Изомерия былысы кешенді осылыстарда те ке таралан.
рылымды изомерия. рылымды изомерлер те жиі кездеседі. Оларды атомдарыны кеістікте орналасуы р трлі, химиялы асиеттері де ртрлі. Мысал ретінде координациялы мен орынды изомерияларды келтіруге болады.
Координациялы изомерия. Осы изомерияны бір трі гидратты изомерия. Бл жадайда лиганд пен комплекс тзуші арасында тікелей координациялы байланыс пайда болады, келесі жадайда координациялы сфераны сыртында кристалды торда орналасады.
Координациялы изомерияны таы бір трі – ионды изомерия аниондарды ішкі сфера мен сырты сфераа ртрлі таралуынан болады. CoBrSO4*5NH3-ті ызыл-клгін жне жасыл тсті екі изомері бар. ызыл-клгін тсті изомерді сырты сферасында SO4 ионы, ал ызыл тсті изомерді ішкі сферасында Br ионы болады:
[Co(NH3)5Br]SO4-ызыл-клгін
[Co(NH3)5SO4]Br-ызыл
Орынды изомерия. Лигандты иондары комплекс рамында р трлі орын алады. Мндай изомерлер те сирек кездесетін біра те ызы изомерлерді бір трі. Мысалы, нитрит-ион NO2 азот арылы немесе оттек арылы координациялана алады. Ал азот арылы координацияланан изомер - «нитро» изомер деп аталады, ал оттек арылы координацияланан изомер- «нитрито» деп аталады.
Стереоизомерия. Изомерияларды ішіндегі е маыздысы-стереоизомерия. Стереоизомерлерде химиялы байланыс бірдей, біра кеістіктік орналасуы ртрлі. Изомерияны бл тріне геометриялы(цис-транс) изомерия жне оптикалы изомериялар жатады. Геометриялы изомерия комплекс рамында кем дегенде екі трлі лиганд боланда байалады. Цис-изомерде аттас лигандтар квадратты крші тбелерінде де, транс-изомерде квадратты арама-арсы тбелернде орналасан.
Изомерияны келесі трі-оптикалы-айналы изомерия. Оптикалы изомерлер бір-бірімен йлеспейтін бейнелі изомерлер. Ондай комплекстер оптикалы белсенді заттар, себебі олар жарыты поляризациялану жазытыын айналдырады.
Транс жадайдаы лигандты реакцияа тскіштігіні згеру эффектісі баса лигандты табиатына байланыстылыы И.И.Черняев (1926)лигандтарды транс сері деп атады.рине, бл эффект цис-, транс- изомерлер трінде болатын жазы квадрат жне октаэдрлік комплекстерде ана пайда болады.
Трансактивтігі жоары, яни транс-жадайдаы лигандты байланысын лсірететін абілеті бар лигандтар, кшті тотысыздандырыштар. Олар здеріні электронды жптарын комплекс тзушіге оай береді де гибридті байланыстырыш орбитальдаы комплекс тзушіні электронды тыыздыын арттырады, сйтіп лигандты электрондарын ыыстырады.
45) Металдарды жалпы сипаттамасы.Металдар– Электр тоы мен жылуды жасы ткізетін, пластикалы асиеті жоары, жылтыр заттар. Мндай асиеттерді болуы металдарды ішкі рылымымен байланысты.
Металдарды (сынаптан баса) кристалды тор кздерінде металл атомдары орналасан. Олар бір-бірімен металды байланыспен байланысады. Металдарды иондану энергиясы аз боландытан оларды валенттік электрондары оай блініп, бкіл кристалды бойында еркін озала алады. Сондытан оларды жиынтыын электрон газы деп те атайды. Су ерітінділеріндегі реакциялар шін металды активтілігі оны активті атардаы орнына байланысты.
Металдарды аттылыы, температураа тзімділігі кнделікті тжірибеде шешуші рл атарады. Егер шыны хроммен кесілсе, алцезийді адам тырнаымен-а кесе алады. Кейбір металдар жмса (кміс, алтын, т.б.) боландытан таза металдарды орнына оларды бір-бірімен ймалары олданылады. Е алаш алынан ймаларды бірі – ола.
Темір мен оны ймалары (шойын, болат) ара металдар, ал аландары тсті металдар; алтын, кміс, платина химиялы реактивтергетзімділігіне байланысты асыл металдар; сумен рекеттесіп сілті тзетін металдарды сілтілік (Lі, Na, K, Rb, Cs), ал жер ыртысыны негізін райтындарын сілтілік жер металдар; массалы лесі 0,01%-дан аспайтындарын сирек металдар деп атайды. нерксіпте металдарды негізіненпирометаллургия, гидрометаллургия жне электрметаллургия дістерімен алады. Металдар электр сымдарын, трмыса ажет бйымдар (азан,бала, т.б.) жасауда, т.б. кеінен олданылады.

Металдарды химиялы асиеттері
Металдарды кпшілігі химиялы активті элементтер боландытан жай жне крделі заттармен рекеттеседі:
Жай заттармен:

2Mg + 02 = 2MgO + Q жану реакциясы
Fe + S = FeS темір (II) сульфиді
Са + Сl2 = СаСl2 кальций хлориді
Металл гидридтері тз сияты атты заттар. Металл гидридтерінде ана сутегіні тотыу дрежесі - 1 болады, себебі металдар электрондарын сутекті атомдык радиусыкіші боландытан оай береді.
Крделі заттармен:
Сілтілік жне сілтілік жер металдар сумен куатты рекеттесіп, судаы сутекті ыыстырып шыарады.
2Na + 2Н2O = 2NaOH + Н2

Металдар ышылдармен рекеттеседі. Реакция нтижесінде тзілетін німні табиаты металды белсенділігіне жне ышылдарды концентрациясына туелді

Zn + H2SO4 (сйык) = ZnSO4 + Н2

Zn + 2H2SO4(конц.) = ZnSO4 + SO2 + 2H2O

4Mg + 10HNO3 (сйы) = 4Mg(NO3)2+ NH4NO3 + 3H2O

Ag + 2HNO3 (конц.) = AgNO3 + NO2 + H2O

Металдартздарменрекеттеседі. Белсендірекметалдар (химиялы белсенді металл) белсенділігі тмен металды оны осылыстарынан ыыстырып шыарады.

Cu + Hg (NO3)2 = Cu (NO3)2+Hg

Zn + CuSO4 = ZnSO4 + Cu

2Mg + TiCl4 = 2MgCl2 + Ti
Металдар оксидтермен рекеттеседі:

2Al + Fe2O3= Al2O3 + 2Fe

Mg + CO2=MgO + CO

Металдар органикалы осылыстармен де рекеттеседі:

Na + C2H5OH = C2H5ONa + 0,5H2

2Na + CH3Cl = C2H6 + 2NaCl

Металдарды алу дістері.рамында металл осылыстары бар минералдар мен тау жыныстарынан металды нерксіптік жолмен бліп алу экономикалы тиімді болса, олар кен деп аталады. Металдар табии кендерден алынады. Кендегі металды бос жынысынан айыру арылы байыту жргізіледі — оларды бірі флотация дісі. Алу дістері металдарды химиялы белсенділіктеріне негізделген. азастандагы металл кендері жне металл ндірісі айматарда тмендегідей болып шоырланан.

Pb, Zn - Текелі, Малеевск, Ащысай; Mg, Ti, Zn, In, Be, Ta, Nb – скеменде ндіріледі (орасын-мырыш, Титан-магний комбинаттары, азмырышА);
Мn - аражал, Жезді;
Сr - Хромтау (Кемпірсайда), Атбе облысы;
Cu - Жезазан, Атоай, Айдарлы;
Fe - араанды, Орал, Рудный, Соколов-Сарыбай, Лисаковск;
W, Мо - Аадыр, Катонараайда (Шыыс азастан облысы);
Sn - Ккшетау (Сырымбет), оралжын;
Аu - Баыршы, Майайы, Жітіара.
Металлургия ндірісі ш топа блінеді:
пирометаллургия,
гидрометаллургия,
электрометаллургия.
Бл ндірістерде сйкес жылу, су жне электр куаты пайдаланылады.

46.Фосфор. Фосфорды аллотропиялы тр згерістері. Аллотропиялы тр згерістеріні рылысы, физикалы жне химиялы асиеттері. ндірісте фосфорды алынуы, олданылуы.
Форфор, элементтерді периодты жйесіндегі азот топшасыны (VA) бейметалды химиялы элементі. Табиатта таралуыФосфор элементтерді табиатта таралуы бойынша 12-ші орын алады. I. жер ыртысында – 0,1%, маызды минералдары – фосфорит (Са5(РО4)3(ОН,СО3)), апатит (Са5(РО4)3(F,Cl)); II. сімдіктерде – дніні белоктарыны рамында; III . жануарлар организмдарында: Ст, ан, ми жне нерв ткані белоктарыны рамында, Сйекті жне тісті рамында (3Са3(РО4)2 • Ca(OH)2 и 3Са3(РО4)2 • CaСO3 • Н2О) трінде болады, ДН, РН-да (тым уалау информациясын сатайды жне тасмалдайды), АТФ (энергия алмасуа жауап береді)
Алу жолы.
Фосфорды бос кйде алу шін фосфоритті м жне кмірмен араластырып электр пеште 1500-а дейін ыздырады, онда болатын реакцияларды жалпы тедігі былай жазылады:
2Ca3(PO4)2 + 6SiO2 + 10C = 6CaSiO3 + P4 +10CO Н = 1359,8 кДж/моль
Блініп шыан фосфор буы салындатылып, атты кйге аударылан фосфор, суды астына жиналады.
Аллотропиялы тр згерісі
А фосфор.
Р4 молекулаларынан тратын, еркін озала алатын, куб трізді молекулалы кристалды торы болады. Олар те лсіз байланыстармен байланысады жне тетраэдр пішінді. Тмен темп. морт сыныш, 15-тан жоары жмсарады, зіне тн иісі бар. те улы. Суда ерімейді, біра кміртек дисульфидінде, бензолда жасы ериді. Сондытан оны су астында сатайды. араыда жары шыарады, ауада здігінен жануы ммкін.
ызыл фосфор.
Аморфты рылысы немесе атомды-кристалды торы бар. Полимерлі рылысы: Р4 тетраэдрлері шексіз байланыста байланысады. ызыл фосфорды олекуласы а фосфорды крделі полимері деп есептеледі. нта тсі ызыл, улы емес. Суда да, ккіртті кміртегінде де ерімейді. ыздыран кезде ана жанады, ал здігінен 200-тан жоары темп. жанады.
ара фосфор.
Кристалды пішінді. Бір-бірімен абатталып байланысан, тбелерінде фосфор атомдары бар ірі алтыбрыштардан ралан (графит трізді). ара фосфор графитке сайды, =2,7, шала ткізгіш. Ауасыз ыздыран кезде буа айналады, кейін а фосфора конденсацияланады.
Химиялы асиеттері:
Жай заттармен – бейметалдармен рекеттесуі.
Фосфор кптеген бейметалдармен реакцияа тсе алады: оттекпен, ккіртпен, галогендермен, сутекпен фосфор нашар немесе млдем рекеттеспейді. Фосфорды млшеріні арты немесе кемдігіне байланысты, фосфорды (III) немесе (V) німдері алынады, мысалы:
2P + 3Br2 = 2PBr3 немесе 2P + 5Br2 = 2PBr5
4P + 5О2 = 2P2О5
2 Р + 3Cl2 ( кем) 2 PCI3
2 Р + 5Cl2 ( арты) 2PCI5
Фосфор трихлориді PCl3 алу шін кп етіп балытан фосфорды стімен хлор жібереді, сонда фосфор солын сары тсті жалынмен жанып:
2P + 3Cl2 = 2PCl3 H= -644.3 кДж/моль
PCl3 + 3H2O = H3PO3 + 3HCl
Фосфор пентахлориді – фософр ышылыны хлор ангидриді, гидролиз екі сатыда теді:
PCl5 + H2O = POCl3 + 2HCl
POCl3 + 3H2O = H3PO4 + 3HCl
POCl3 - фосфор оксо-трихлориді тссіз сйыты.
Металдармен рекеттесуі. Фосфорды металдармен ыздыру арылы фосфидтер алынады:
3Mg + 2P = Mg3P2
Кейбір металдарды фосфидтері суда газ трізді фосфин PH3 тзу арылы ериді:
Mg3P2 + 6H2O = 3Mg(OH)2 + 2PH3
Фосфин PH3 химиялы асиеттері бойынша аммиака NH3 сас.
Сілтілермен рекеттесуі.
А фосфорды сілті ерітіндісінде ыздыран кезде ол диспропорцияланады:
P4 + 3NaOH + 3H2O = PH3 + 3NaH2PO2
Р0 + 3е Р-3 1 тотытырыш; тотысызданады;
Р0 - 1е Р+1 3 тотысыздандырыш; тотыады;
Конц. азот ышылымен рекеттесуі:
3Р + 5HNO3 + 2H2O = 3H3PO4 + 5NO
Дифосфор шоксиді – P2O3 фосфор баяу тотыанда немесе оттек жеткіліксіз боланда тзілетін, а тсті кристалды зат. Тмен темп. полимерленіп P4O6 тзеді. Суы сумен осылып фосфорлы ышыл H3PO3 тзеді.
P2O3 + 3H2O = 2 H3PO3
4H3PO3 PH3 + 3H3PO4
Дифосфор тетраоксиді - P2O4 тссіз, жылтыр кристалды зат.
P2O4 + 3H2O = H3PO3 + H3PO4
Дифосфор пентаоксиді – P2O5 сумен те шабытты осылады:
P2O5 + 3H2O = 2H3PO4

олданылуы.А фосфор кп олданылмайды. Оны жанатын жне ттіндейтін снаряттарда пайдаланылады. ара фосфор те сирек олданылады. Фосфорды кп млшері р трлі зиянды насекомдара арсы олданылатын хлорофос, тиофос сияты пестицидтер дайындауа жмсалады. ызыл фосфор негізінен сірікені бйір жаында болатын коырай оспаньщ рамына кіреді. Жаныш снарядтар мен бомбаларды, ттш шымылдыын тзетін гранатаны а фосформен толтырады. Фосфорды жартысына жуыы азіргі кезде синтетикалы жуыш заттар жасауа олданылады. Фосфор кп млшерде шырпы ндірісінде олданылады.А фосфор жананда буда-буда алы абатты а ттін (фосфор (V)оксиді) тзіледі, сондытан оны «ттін шымылдыын» жасау шін снаряд, бомбалара салады. Зиянкес жндіктерге арсы дрі жасауа фосфор-органикалы препараттар синтезіне олданылады. Фосфордан едуір млшері зиянды жндіктерді жою шін пайданылатын р трлі фосфор органикалы препараттар ндірісіне жмсалад. Фосфорды оттекті осылыстар, фосфор ышылы жне оны тздары кеінен олданады.

47.

48.

49 Хлорды оттекті ышылдарыны ышылды – негіздік жне тотытырышты - тотысыздандырышты асиеттеріні згеру задылытары жне оларды тсіндіру.Хлор оттекпен тікелей осылыспайды, хлорды толып жатан оттекті осылыстары жанама жолмен алынан Бл осылыстарды траты берік осылыс деп есептеуге болмайды, ішіндегі тратыраы оттекті ышылдарды тздары, трасызыраы- оксидтері.
Т.д. Оксидтер ышылдыр Тздары
1 Cl2O хлорлылауHClO Гипохлориттер
2 - - -
3 - хлорлыHClO2 хлорuттер
4 ClO2 - -
5 - хлорлауHClO3 Хлораттар
6 Cl2O6 - -
7 Cl2O7 Хлор HClO4 Перхлораттар
Оксидтері: Дихлороксиді CI2O алу шін хлорды ра сынап оксиді арылы ткізеді:
2HgO+ 2CI2=HgCI2+ CI2O ошыл сары тсті, олайсыз иісті газ, тыныс жолдарын ауыр жарааттайды. Оай сйылады. Эндотермиялы осылыс, опарылыс беріпайырылуы оай: 2CI2O= 2CI2+ O2
Сумен оай реакцияласатын ангидрид: CI2O+H2O=2 HCIO
Хлордиоксиді CIO2- алу жолы:
2KCIO3+H2C2O4= K2CO3+ CO2+H2O+2CIO2
Хлордиоксиді ыдырауа бейімдіктен бос CI2 мен O2 тзіп, кшти тотытырыш асиет крсетеді. Мселен: 15CIO2+ 17P=5PCI3+3P4O10
PbO+ 2CIO2+2NaOH= PbO2+ 2NaCIO2+ H2O
Эндотермиялы трасыз, опарылыш осылыс. Суда жасы ериді, біра нашар реакцияласады, ол сілтілермен жасы реакцияласады:
2CIO2+ 2KOH= KCIO2+ H2OCI O2 молекуласында электрон саны та, рі ол парамагнитті, пішіні шбрышты молекула, OCI-O байланыстарыны арасындаы, хлор тбіндегі брыш 118о
Дихлоргексаоксидіні CI2O6, алу жолы: 6CIO2+ 2O2= 3 CI2O6
бл ошыл-ызыл тсті сйыты органикалы заттармен опарылыс береді. Сумен реакцияласып екі ышыл тузеді: CI2O6+ H2O= HCIO3+ HCIO4 демек, блда екі ышылды аралас ангидриді.
Дихлоргептаоксидіні CI2O7 алужолы: 2HCIO4+ P2O5= 2HPO3+ CI2O7 тссіз сйыты, органикалы заттармен опарылыс бермейді.
ышылдары жне тздары. Хлорлылау ышылH-O-CI. Хлорды сумен реакцияласуы нтижесінде тзіледі.
2CI2+ 2HgO= 2HCIO+ Hg2OCI2 алыпты температурада тек ерітінді трінде ана болады, тмен температурада кристаллогидрат HCIO*2HOH тзеді.Хлорлылау ышыл трасыз, еріген кйінде де осарлана шсатыдан трады:HCIO= HCI+ O2HCIO= CI2O+ H2O3HCIO= 2HCI+ HCIO3
Егер хлорды суга емес, сілті ерітіндісіне (суыта) жіберсе, мысалы: 2KOH+ CI2= KCI+ KCIO+ H2O калий гипохлориті тзіледі. Гипохлориттерде те жасы тотытырыш, оны боялан заттарды, аазды аартыш ретінде олданады; гипохлоритті тотытырыш болуыны себебі ауадаы кмірышылгазды серінен ерітіндісінде хлорлылау ышыл тзіледі:
KCIO+ CO2+ H2O= KHCO3+HCIO Сілтілерді арзаны кальций гидросидімен хлор реакцияласанда хлор ізбесі тзіледі; оны тзілу реакциясын былай жазуа болады: CI2+ Ca(OH)2= CaOCI2+ H2O демек, хлор гі тз ышылыны жне хлорлылау ышылды аралас тзы. Хлор гі а тсті, ащы иісті нта, кшті тотытырыш асиеті бар зат.Хлор гі ауамен жанасанда ондаы CO2 мен реакцияласады: a)CaOCI2+ CO2= CaCO3+ CI2; b) 2CaOCI2+ CO2= CaCO3+ CaCI2+CI2O бл екі реакция атар жреді, біра екінші реакция басымыра.Хлорлы ышыл H-O-CI=O, CIO2- ні гидролизінде тзіледі: 2CIO2+ H2O= HCIO2+ HCIO3О ны тздары хлориттерде солай: 2CIO2+ 2KOH= KCIO2+ KCIO3+ H2O хлорлы ышыл трасыз ышыл, іс жзінде еш жерде олданылмайды. Тздары-опарылыш.Хлорлау ышылы-хлорлылау ышылды айырылуынантзіледі:
3HCIO= HCIO3+ 2HCI. Біра оны тзынан алады:
Ba(CIO3)2+ H2SO4= 2HCIO3+ BaSO4
Тздары хлораттар тссіз, ыздыранда оттек бліп шыаратын опарылыш, рі улы заттар ішіндегі маыздысы калий хлораты- KCIO3 (Бертоллетзы): 3CI2+6KOH= KCIO3+ 5KCI+ 3H2O енді осы ерітіндіні салындатса, KCIO3 суы суда нашар еритіндіктен, тнбаа тзеді. Хлор ышылын алу шін калий перохлоратынк онцентрлі ккірт ышылымен рекеттестіреді: KCIO4+ H2SO4= KHSO4+ HCIO4HCIO4 тссіз, ашы трса ттіндене бастайтын сйыты, t=-112оС .хлор ышылы таза кйінде те трасыз, зінен-зі опарылуы ммкін; судаы ерітіндісі опарылмайды, тотытырыштыы хлорды баса ышылдарынан нашарлау; ышылды асиеті- барлы ышылдарды кштісі. Хлорды валенттігі скен баытта барлы оттекті осылыстарыны беріктігі седі, жалпы тотытырыштыы кемиді, ышылдарыны кші артады. HCIO (pk 7.2)- HCIO2 (pk 2.0)– HCIO3(pk -1)- HCIO4(pk-10 )-ышылды кші артады, тотытырыштыы кшейеді-CIO- CIO2- CIO3- CIO4- атары бойынша хлорды тотыу дрежесі сетіндіктен, аниондарыны тратылыы артады. Оны CIO- дан CIO4- ке ткенде сигма жне пи байланыстарын тзуге атысатын валенттік электрондар саныны суімен тсіндірге болады.
50.

Кмір андай жадайда жананда негізінен СО газы тзіледі? Пешті ттін жретін жолы жабы болан жадайда не себепті ыс тию аупі кмірді ызуыны азаюына сйкес келеді?

Кмір, не кміртекті осылыстар, оттек жетімсіз, біра жоары температура жадайында жанса, кміртек II оксиді тзіледі:2C+O2=2CO (тмен температурада кміртек диоксиді тзіледі), жоарыда айтандай кміртек диоксидін ызан кмірді реакциясынан да: CO2+C=CO дельтаH=172кДж/моль

Кміртек оксидін иіс газы деп те атайды, йткені иіс тиіп, ас ауырып, улану брі пештегі отын шала жананнан (пешті тбесін ерте жапаннан) блініп шыатын кміртек оксиді серінен болады. Біра, иіс, ол ештен бірге араласып шыатын баса газдарды иісі. Кміртек оксиді 0,05% бар ауамен бір саат, 0,3% бар ауамен 15 минут дем алса, адам уланып луі ммкін.

52.

53.

Табии суларды кермектігі андай тздарды серінен болады? Кермек суа: а)Na2CO3 b)NaOH c)CaOH2 осанда андай реакция жреді?

Табии суларда еріген кйде кальций мен магний тздары кп болса, ондай су кермек су деп аталады. Карбонатты кермекті, карбонатты емес кермектік деген болады. Карбонатты кермектік суда еріген Ca(HCO3)2 жне Mg(HCO3)2 болудан, карбонатты емес кермектік – сол металдарды хлоридтері мен сульфаттарынан болады.

Карбонатты кермек суды айнатса ондаы еріген:

Ca(HCO3)2=CaCO3+CO2+H2O. Дигидрокарбонат карбоната, ерімейтін тза айналып, су тщиды. Сондытан карбонатты кермектікті уаытша кермектік, ал айнатана болмайтын кермектікті траты кермектік дейді. Карбонатты жне карбонатты емес кермектік атар кездессе жалпы кермектік болады.

Карбонатты емес кермектікті кетіру шін сода немесе сндірілген ктас осып, еру иын осылыстара айналдырады. Мысалы: CaSO4+Na2CO3=CaCO3+Na2SO4

MgSO4+CaOH2=MgOH2+CaSO4

CaSO4+NaOH=CaOH2+Na2SO4

MnO2+HCl=MnCl2+H2O+Cl2

MnO2+4H+ + 2e- =Mn2+ +2H2O /1

2Cl- -2e=Cl2 0 /1

MnO2+4H+ +2Cl-=Mn2+ +2H2O+Cl2

MnO2+4HCl=MnCl2+Cl2+2H2O

55. Реакция тедеуін жартылай ионды тедеуімен теестіріп:

CH₃COH + [Ag(NH₃)₂]OH CH₃COONH₄ + Ag + NH₃ +H₂O

CH₃CO^- + H₂O – 2e=CH₃COO^- + 2H⁺ | 1

[Ag(NH₃)₂]⁺ + 1e=Ag⁰ +2NH₃ | 2

CH₃CO^- + H₂O + 2[Ag(NH₃)₂]⁺= CH₃COO^- + 2H⁺ +2Ag⁰ +2NH₃

57.Реакцияны жартылай ионды тедеуімен теестіріп, тедеуді о блігіндегі стехиометриялы коэффициенттерді осындысын крсетііз:

HI+ H₂O₂ + CH₃COH CH₃COOH + I₂ + 3H₂O

H₂O₂+2H⁺ +2e= 2H₂O

CH₃CO^-+H₂O-2e=CH₃COO^-+2H⁺

2I^--2e=I₂

2I^-+2 H₂O₂+4 H⁺+ CH₃CO^-+ H₂O= I₂+4H₂O +CH₃COO^-+2H⁺

.

59.Реакцияны жартылай ионды тедеуімен теестіріп, тедеуді о блігіндегі стехиометриялы коэффициенттерді осындысын крсетііз жне тедеуді о блігіндегі стехиометриялы коэффициенттерді осындысын крсетііз:

C₆H₅CH₃ + HNO₃ C₆H₅COOH + NO + H₂O

C₆H₅CH₃+2H₂O-6e=C₆H₅COO^-+7H⁺ |1

NO₃+4H⁺+3e=NO+2H₂O |2

C₆H₅CH₃+2H₂O+2NO₃ +8H⁺= C₆H₅COO^-+7H⁺ +2NO+4H₂O

60.Реакцияны жартылай ионды тедеуімен теестіріп, тедеуді о блігіндегі стехиометриялы коэффициенттерді осындысын крсетііз:

Na₂C₂O₄ + КBrO₃ + H₂O KBr + CO₂ + NaOH

C₂O₄^-2-2e=2CO₂⁰ |3

BrO₃^-+3H₂O+6e=Br^-+6OH^- |1

3C₂O₄^-2 +BrO₃^-+3H₂O= Br^-+6OH^-+6CO₂⁰

3Na₂C₂O₄ + КBrO₃ + 3H₂O KBr + 6CO₂ + 6NaOH

61.Реакцияны жартылай ионды тедеуімен теестіріп, тедеуді о блігіндегі стехиометриялы коэффициенттерді осындысын крсетііз:

КСlOз + Н₂С₂О₄ + H₂SO₄ ClO₂ + CO₂ + K₂SO₄ + H₂O

СlOз^-+2H⁺+1e= ClO₂+ H₂O |2

С₂О₄^-2-2e=2CO₂ |1

2СlOз^-+4H⁺+ С₂О₄^-2= 2ClO₂+2H₂O+2CO₂

2КСlOз + Н₂С₂О₄ + H₂SO₄ 2ClO₂ + 2CO₂ + K₂SO₄ + 2H₂O

62.Реакция тедеулерін аятап, оларды ионды электронды баланс (жартылай реакциялар) дістерімен теестірііздер:

NaNO₂ + KMnO₄ + H₂SO₄ ®

NaNO₂ + KMnO₄ + H₂SO₄ ®NaNO₃+MnSO₄+H₂O+K₂SO₄

NO₂^-+H₂O-2e=NO₃^-+2H⁺ |5

MnO₄^-+8H⁺+5e=Mn²⁺+4H₂O |2

5NO₂^-+5H₂O+ 2MnO₄^-+16H⁺= 5NO₃^-+10H⁺ +2Mn²⁺+8H₂O

5NaNO₂ + 2KMnO₄ + 2H₂SO₄ ®5NaNO₃+2MnSO₄+3H₂O+K₂SO₄

_63.

_64.

_65.

_66.

_67.

_68.

_69.

_70.

_71.

_72.

_73.

_74.

_75.