Ттынуа салынатын салытар: осылан н салыы

С ставкасысалы салынатын айналым млшеріні 12%-не те болады. Салы салынатын импорт бойынша С ставкасы салы салынатын импорт млшеріні 12%-не те болады.

С бойынша кейбір салы салынатын айналымдара нлдік ставка бойынша салы салынады. Нлдік ставка бойынша салы салу дегеніміз- нлге те млшерлі С есептеу. Тауарларын нлдік ставка бойынша ткізетін салы тлеушіні сатып алынан тауар-материалды ндылытар бойынша ксіпкерлік ызметте пайдаланылатын жмыстар немесе ызметтер бойынша салы сомасын есепке алуа (бюджетке тлемдерді азайтуа) бюджетке теуге ыы бар.

Нлдік ставка бойынша салы салынатын айналымдара:

- Тсті жне ара металдар сыныыны экспортын оспаанда, экспорта тауарлар ткізу бойынша айналыма нлдік ставка бойынша салы салынады;

- Халыаралы тасымалдара байланысты орындалатын жмыстара, крсетілген ызметтерге нлдік ставка бойынша с салынады.

Р кеден зандарына сйкес жзеге асырылатын Р кеден аумаынан тауарлар кету тауарлар экспорты болып табылады.

Мыналар:

1/ экспортталатын тауарларды беруге жасалан келісім-шарт;

2/ тауар шыаруды экспорт режимінде жзеге асыран кеден органыны белгісі соылан кедендік жк декларациясы тауарлар экспортын растайтын жаттар болып табылады.

3/ Р-ны кеден шекарасындаы ткізу пунктінде орналасан кеден органыны белгісі соылан тауарды ілеспе жаттарыны кшірмесі тауарлар экспортын растайтын жаттар болып табылады.

Халыаралы тасымалдара байланысты жзеге асырылатын жмыстара ызмет крсетулерге мыналар жатады:

1/ Р-ны аумаынан экспортталатын тауарларды тасымалдау, тиеу, тсіру, айта тиеу, жнелту жніндегі жмыстар, ызмет крсетулер, сондай-а Р-ны аумаы бойынша транзит арылы жіберілетін тауарлар;

2/ Р-ны шегінен тыс жерлерге поштаны, жолаушыларды, жк тасымалдауа байланысты жмыстар, ызмет крсетулер;

3/ Халыаралы рейстерге техникалы, коммуналды, аэронавигациялы, уежайлы ызмет крсету.

3с. осылан н салыынан босатылан айналымдар

Мынадай тауарларды, жмыстарды, ызмет крсетулерді:

1) почта тлемаысыны мемлекеттік белгілерін;

2) акциздiк маркаларды;

3) укiлеттi мемлекеттік органдар жзеге асыратын, солара байланысты мемлекеттiк баж алынатын ызмет крсетулерді;

4) Р-ны занамасына сйкес мемлекет мтаждары шiн сатып алынан млiкті;

5) Р-ны занамасына сйкес мемлекеттiк мекемелерге немесе мемлекеттік ксіпорындара теусiз негiзде берілетін негізгі ралдарды, жылжымайтын млікке салынан инвестицияларды, материалды емес жне биологиялы активтерді;

6) жерлеу бюроларыны салт-жора ызмет крсетулерін, зираттар мен крематорийлерді ызмет крсетулерін;

7) лотереяларды ткiзу жнiндегi ызмет крсетулерді оспаанда, лотереялы билеттерді;

8) тлем арточкаларымен жасалатын операциялар бойынша есеп-исаптарды атысушылара жинау, деу жне таратып беру жнiнде ызмет крсетулерді оса аланда, есеп-исаптара атысушылар арасында апаратты жне технологиялы зара iс-имылды амтамасыз ету бойынша ызмет крсетулерді;

9) Р-ны кеден аумаына «Р-ны кеден аумаында тауарларды айта деу» кеден режимінде келінген тауарларды айта деу жне (немесе) жндеу жніндегі ызмет крсетулерді;

10) Р-ны аумаынан экспортталатын, Р-ны аумаына импортталатын тауарларды, оны ішінде почтаны, тиеу, тсіру, айта тиеу (аызу-ю), жнелту жніндегі жмыстарды, ызмет крсетулерді, сондай-а транзиттік жктерді; уежай ызметіне техникалы жне аэронавигациялы ызмет крсетулер жніндегі ызмет крсетулерді; халыаралы рейстерге ызмет крсету жнінде теіз айлатарындаы ызмет крсетулерді;

11) трын й орын басару, стау мен пайдалану жніндегі ызмет крсетулерді;

12) лтты валюта банкноттары мен монеталарын;

13) егер мгедектердi оамды бiрлестiктерi, сондай-а ндiрiстiк йымдар мына шарттара сйкес келсе:

осындай ндiрiстiк йымдарды ызметкерлерi жалпы саныны кемiнде 51 процентiн мгедектер раса;

мгедектерге ебекаы тлеу бойынша шыыстар ебекаы тлеу бойынша жалпы шыыстарды кемiнде 51 процентiн (есту, сйлеу, кру абiлетiнен айрылан мгедектер жмыс iстейтiн мамандандырылан йымдарда - кемiнде 35 процентiн) раса, осындай бірлестіктер мен йымдарды, сауда-делдалды ызметтен тскен тауарларды, жмыстарды, крсетілетін ызметтерді ткізу бойынша айналымдарынан жне акцизделетін тауарларды ндіру мен ткізу бойынша айналымдардан баса, тауарларын, жмыстарын, ызмет крсетулерін;

14) азастан Республикасыны трын й атынастары туралы занамасына сйкес жала берілетін йді й-жайларын жала беру бойынша ызмет крсетулерді;

15) егер мміле шарттарында салы тлеушіні ткізген тауарларыны, орындаан жмыстарыны, ызмет крсетулеріні сапасына кепілдік беру кзделсе, тауарларды пайдалануды мміледе белгіленген кепілдік мерзімі кезеінде, оларды осалы блшектері мен блшектеріні нын оса аланда, оларды теусіз жндеу жне (немесе) олара техникалы ызмет крсету бойынша жмыстарды, ызмет крсетулерді;

16) тазартылан ымбат баалы металдарды – з ндірісі шикізатынан дайындалан алтынды, платинаны;

17) казино; ойын автоматтары залы; тотализатор; букмекерлік кесе ызмет крсетулер жніндегі ызмет крсетулерді;

18) нотариатты іс-рекеттерді, адвокатты ызметті жзеге асыру бойынша ызмет крсетулерді;

19) мыналар:

лтты басарушы холдинг;

дауыс беретін акцияларыны 100 проценті лтты басарушы холдингке тиесілі зады тлалар тлемдік, оралымдылы жне айтарымды жадайларында жзеге асыратын ашалай нысандаы арыз операцияларын ткізу бойынша айналымдар осылан н салыынан босатылады.

Аталан зады тлаларды тізбесін азастан Республикасыны кіметі бекітеді.

осылан н салыынан босатылатын импорт

Мынадай тауарлар:

1) лтты жне шетелдік валюта банкноттары мен монеталары (мдени-тарихи ндылыы бар банкноттар мен монеталардан баса), сондай-а баалы ааздар;

2) Р-ны кеден занамасына сйкес бекiтілген тауарларды бажсыз келу нормалары бойынша жеке тлалар жзеге асыратын тауарлар;

3) акцизделетiн тауарларды оспаанда, Р кіметі айындайтын тртіппен гуманитарлы кмек ретiнде келiнетін тауарлар;

4) акцизделетiн тауарларды оспаанда, мемлекет, мемлекеттердi кiметтерi, халыаралы йымдар желiлерi бойынша, техникалы жрдем крсетуді оса аланда, айырымдылы кмек масатында келiнетін тауарлар;

5) шетелді дипломатиялы жне олара теестiрiлген кiлдiктерiні ресми пайдалануы шiн, сондай-а осы кiлдiктердi дипломатиялы жне кiмшiлiк-техникалы персоналына жататын адамдарды, олармен бiрге тратын отбасы мшелерiн оса аланда, жеке пайдалануы шiн келiнетін жне Р ратификациялаан халыаралы шарттара сйкес салытан босатылатын тауарлар;

6) салы тлеуден босатуды белгілейтiн кеден режимдерiнде Р кеден занамасына сйкес декларациялануа жататын тауарлар;

7) кез келген нысандаы дрiлік заттар, оны iшiнде субстанция-дрiлер; протездiк-ортопедиялы бйымдарды, сурдотифлотехниканы жне медициналы (ветеринариялы) техниканы оса аланда, медициналы (ветеринариялы) масаттаы бйымдар; кез келген нысандаы дрiлік заттарды шыаруа арналан материалдар, жабдытар жне жинатаушы материалдар, оны ішінде субстанция-дрілер, протездiк-ортопедиялы бйымдарды жне медициналы (ветеринариялы) техниканы оса аланда, медициналы (ветеринариялы) масаттаы бйымдар импорты осылан н салыынан босатылады. Бл тауарларды тiзбесiн азастан Республикасыны кiметi бекiтедi;

8) почта маркалары (коллекциялы маркалардан баса);

9) Р лтты Банкi жне оны йымдары жзеге асыратын, аша белгілерiн шыаруа арналан шикiзат;

10) мемлекеттердi, мемлекеттерді кiметтерi мен халыаралы йымдарды желiсi бойынша берiлген гранттар аражаты есебiнен жзеге асырылатын тауарлар импорты осылан н салыынан босатылады.

4с. Кез-келген (12 айдан аспайтын) кезені орытындысы бойынша тауарларды (жмыстарды, ызмет крсетулерді) ткізу бойынша айналым млшері белгіленген ткізу бойынша е тменгі айналымнан асатын болса, тла осы кезе аяталан кннен бастап 15 кнтізбелік кннен кешіктірмей С бойынша есепке ою туралы салы органына тініш беруге міндетті.

ткізу бойынша айналымды анытау кезінде салытан босатылатын ткізу бойынша айналым, сондай-а жеке тланы жеке млкін ткізу бойынша айналым, егер ондай млік ксіпкерлік ызмет масатында пайдаланылмаса, есепке алынбайды.

ткізу бойынша айналымны е тмен дегейі (12 айдан аспайтын) кезені соы айына белгіленген АЕК-ті 30 000 еселенген шамасын райды.

С бойынша есепке ойылуа жатпайтын, біра С салуа жататын тауарларды (жмыстарды, ызмет крсетулерді) ткізуді жзеге асыратын немесе жзеге асыруды жоспарлаан тла С бойынша есепке ою туралы тінішті салы органына ерікті трде бере алады.

Салы органы осылан н салыы бойынша тіркеу есебіне ою туралы салыты тiнiш берілген кннен бастап он жмыс кні ішінде осылан н салыы бойынша тіркеу есебіне ою туралы кулік бере отырып, салы тлеушіні осылан н салыы бойынша тіркеу есебіне ояды немесе укілетті орган белгілеген нысан бойынша оны осылан н салыы бойынша тіркеу есебіне оюдан бас тарту туралы шешім шыарады.

Жоарыда крсетiлген тлалар осылан н салыы бойынша тіркеу есебіне ою шін салыты тініш берген айдан кейінгі айды бірінші кнінен бастап осылан н салыын тлеушiге айналады.

С бойынша есепке ойан кезде салы органы тлаа оны С тлеуші ретінде есепке ойыланы туралы кулік беруге міндетті, онда:

1/ тланы атауы жне оны деректемелері;

2/ салы тлеушіні сйкестендіру нмірі;

3/ тла С тлеуші болан кн крсетіледі.

С бойынша есепке ою туралы кулікті бланкісі ата есеп беру бланкісі болып табылады жне салы тлеушіге аша тлетпей беріледі.

С бойынша есепке ойыланы жніндегі кулік С тлеушіде саталады. С бойынша есептен шыарылан жадайда кулік салы органына айтарылуа тиіс. Егер С тлеушіні соы 12 айлы кезендегі салы салынатын айналым млшері салы салынатын е тмен айналым млшерінен аспаса, ол тіркелген жеріндегі салы органына зін С бойынша есептен шыару туралы тініш беруге ылы. С тлеуші мндай ыты зін С бойынша есепке ойан кезден бастап, кем дегенде 2 жыл ткеннен кейін пайдалана алады. Егер С тлеуші болып табылатын тла салы салынатын айналымдара байланысты ызметі тотатан жадайда, мндай тла ызметі тотатылан салы кезеінен кейінгі 6 айды аяталуынан кешіктірмей, зін С бойынша есептен шыару туралы тініш беруге міндетті.

Тла С бойынша зін есептен шыару туралы тініш берген кезенен кейінгі салы кезеіні алашы кнінен бастап С тлеуші болуын тотатады.

осылан н салыын есептеуді екі дісі бар: барабарлы жне блек есептеу.

Барабарлы діс бойынша есепке жатызылан осылан н салыы салы салынатын айналымны жалпы айналым сомасындаы лес салмаына арай айындалады.

Блек есептеу дісі бойынша есепке жатызылан осылан н салыын анытау кезінде, осылан н салыын тлеуші салы салынатын жне салы салынбайтын айналымдар масаттарында пайдалану шін алан тауарлар, жмыстар, ызмет крсетулер бойынша шыыстар мен осылан н салыыны сомасы бойынша блек есеп жргізеді.

5с. Шот-фактура барлы С тлеушілер шін міндетті жат болып табылады.

С салынатын тауарлар ткізуді жзеге асыратын С тлеуші аталан тауарларды алушы тлаа С крсетілген шот-фактураны беруге міндетті.

Шот-фактура ааз немесе электронды нсада беріледі.

ааз нысанындаы шот-фактура нысанын салы тлеуші з бетінше анытайды.

Электронды нсадаы шот-фактураларды абылдау, деу, беру жне деу электронды шот-фактураларды апаратты жйелері арылы жзеге асырылады.

Р кіметі электронды трдегі шот-фактураларды жатты айналымыны тртібін белгілейді, онда келесілер крсетіледі:

- шот-фактура нысаны;

- шот-фактураларды жазылу, жіберілу, абылдау, тіркеу, деу мен алыну тртібі;

- шот-фактураларды куландыру;

- дрысталан жне осымша шот-фактураларды алынуын растау ерекшеліктері;

- шот-фактураларды сатау тртібі;

- бюджетті атару жніндегі орталы атарушы орган мен салы ызметіні органдары зара арым-атынас тртібі.

Бюджетті атару жніндегі орталы атарушы орган Р задарына сйкес келесі мселелерге жауапты:

- электронды трдегі шот-фактураларды уаытылы абылдануы, тіркелуі, делуі мен берілуі, сондай-а оларды саталуы;

- электронды трде берілген шот-фактураларда берілген мліметтерді шынайылыы;

- Р задылыында крсетілген жадайлардан баса, шот-фактураларда крсетілген мліметтерді шінші тлалара берілмеуі.

С есепке жатызу шін негіздеме болып табылатын шот-фактурада:

1/ шот-фактураны реттік номері мен толтырылан кні;

2/ тауарларды беруші мен алушыны тегі, аты, кесіні аты не толы атауы, мекен-жайы жне тіркеу номірі, сондай-а нім берушіні С бойынша есепке ойыланы туралы кулікті нмірі;

3/ откізілетін тауарларды атауы;

4/ салы салынатын айналымны млшері;

5/ С ставкасы; сомасы;

6/ С ескерілген тауарлар ны крсетуге тиіс.

Егер баса жадайлар салы кодексінде белгіленбесе, шот-фактура ткізу бойынша айналымды жзеге асыран кннен ерте емес жне ткізу бойынша айналымды жасааннан кейін 5-7 кн ішінде толтырылады. Шот-фактура басшысы мен бас бухгалтеріні, не осыан укілетті зге де лауазымды адамдарды олымен куландырады. Салы салынатын айналымны млшері шот-фактурада тауарды рбір атауы бойынша блек крсетіледі. Тауарлар ны жне С сомасы шот-фактурада Р-ны лтты валютасымен крсетіледі.

Шот-фактураны рсімдеу мынадай жадайларда:

1/ бухгалтерлік есеп жргізуде негіздеме болатын бастапы жаттарды олдана отырып, банктер арылы халыа крсетілген коммуналды ызметтер, байланыс ызметтері шін есеп айрылысуды жзеге асыранда;

2/ жолаушыларды тасымалдау жол билеттерімен рсімдегенде;

3/ олма-ол есеп айрылысу арылы халыа тауарларды ткізген жадайда, сатып алушыа баылау-касса машинасыны чегін берген кезде;

4/ С-нан босатылатын тауарлар табыс еткен кезде талап етілмейді.

Кнтізбелік тосан С бойынша есепті салы кезеі болып табылады.

осылан н салыын тлеуші осылан н салыы жніндегі декларацияны орналасан жері бойынша салы органына есепті салы кезеінен кейінгі екінші айды 15-нен кешіктірмей рбір салы кезеі шін табыс етуге міндетті.

Декларациямен бір мезгілде салы кезеі ішінде сатып алынан жне ткізілген тауарлар, жмыстар, ызмет крсетулер бойынша шот-фактураларды тізілімдері табыс етіледі, олар декларацияа осымша болып табылады. Сатып алынан жне ткізілген тауарлар, жмыстар, ызмет крсетулер бойынша шот-фактуралар тізілімдеріні нысанын укілетті орган белгілейді.

осылан н салыын тлеуші бюджетке жататын жарнаа салыты орналасан жері бойынша есепті салы кезеінен кейінгі екінші айды 25-нен кешіктірмей рбір салы кезеі шін тлеуге міндетті.

Импортталатын тауарлар бойынша осылан н салыы азастан Республикасыны кеден занамасында кеден тлемдерін тлеу шін айындалатын кні тленеді.