Траектория, жол зындыы, орын ауыстыру векторы

Физика

1. Материялы нкте. Сана жйесі. Траектория, жол зындыы, орын ауыстыру векторы.

2. исысызыты озалыс. Жылдамды. деу жне оны раушылары.

3. Айналмалы озалыс. Брышты жылдамды жне брышты деу.

4. Нкте озалысыны сызыты жне брышты кинематикалы сипаттамалары арасындаы байланыс.

5.Ньютон задары. Масса. Кш.

6. Механикадаы кштерді трлері: йкеліс кші, тартылыс кші.

7. Механикадаы импульсті саталу заы.

8. Энергия, жмыс, уат жне оларды лшем бірліктері.

9. Кинетикалы жне потенциалды энергия.

10.Толы механикалы энергия. Механикадаы энергияны саталу жне трлену заы.

11. Абсолют серпімді соы.

12. Абсолют серпімді емес соы.

13. атты денені жне материялы нктені инерция моменті.

14. Біртекті білікті инерция моменті.

15. Гюйгенс-Штейнер теоремасы жне оны олдану.

16. Айналмалы озалыстаы денені кинетикалы энергиясы. Толы кинетикалы энергия.

17. Кш моменті. атты денені айналмалы озалыс динамикасыны негізгі тедеуі.

18. Импульс моменті. Импульс моментіні саталу заы.

19. Серпімді деформация. Гук заы.

20. Аын сызытары мен ттіктері. Идеал сйытыты стационар аысы. зіксіздік тедеуі.

21.Бернулли тедеуі.

22. Наты сйыты тсінігі. Ттырлы. Стокс дісі.

23. Сйытыты ламинарлы жне турбуленттік аысы. Рейнольдс саны.

24. Термодинамикалы жйе жне оны параметрлері. Кельвинні абсолютті температура шкаласы жне оны Цельсий шкаласымен байланысы. Температураны абсолют нлі.

25. Идеал газ тсінігі. Газдардаы изопроцестер.

26. Клапейрон-Менделеев тедеуі. Мольдік масса, зат млшері.

27. Идеал газды молекула-кинетикалы теориясыны (МКТ) негізгі тедеуі. Газ молекулаларыны орташа квадратты жылдамдыы.

28. Газ молекулаларыны жылдамдытар бойынша лестірілуіні Максвелл заы. Газ молекулаларыны жылдамдытарыны лестіру функциясы жне оны графигі. Газ молекулаларыны е ытимал, орташа квадратты жне орташа арифметикалы жылдамдытары.

29. Барометрлік формула. Больцман лестірілуі.

30. Газ молекулаларыны ретсіз озалысы. Газ молекулаларыны еркін жру жолыны орташа зындыы. Газ молекулаларыны сотыысуларыны орташа саны. Газ молекулаларыны эффектив диаметрі.

31. Термодинамикалы жйелердегі тасымалдау былысы: диффузия (Фик заы).

32. Термодинамикалы жйелердегі тасымалдау былысы: ттырлы (Ньютон заы).

33. Термодинамикалы жйелердегі тасымалдау былысы: жылуткізгіштік (Фурье заы).

34. Газ молекулаларыны еркіндік дрежелер саны. Молекула энергияларыны еркіндік дрежелер бойынша біралыпты лестірілуі. Идеал газды ішкі энергиясы.

35. Термодинамиканы бірінші бастамасы.

36. Клемні згеруі кезіндегі газ жмысы. Жмысты графикалы есептеу.

37. Газдарды жылусыйымдылыы. Траты клем жне траты ысым кезіндегі мольдік жылусыйымдылытар. Майер тедеуі.

38. Адиабатты процесс. Пуассон тедеуі.

39. айтымды жне айтымсыз термодинамикалы процестер. Дгелек процестер (циклдер). Жылу машиналары жне оларды ПК-і.

40. Энтропия. Клаузиус тесіздігі.

41. Термодинамиканы екінші бастамасы жне оны тжырымдамалары. Термодинамиканы шінші бастамасы.

42. Карно циклы.

43. Наты газдар. Ван-дер-Ваальс тедеуі.

44. Наты газды ішкі энергиясы.

45. Гармоникалы тербелістер жне оларды сипаттамалары. Еркін гармоникалы тербелістерді дифференциалды тедеуі жне оны шешімі. Гармоникалы тербелістер кезіндегі жылдамды жне деу.

46. Серіппелі маятник.

47. Математикалы маятник.

48. Физикалы маятник. Физикалы маятникті келтірілген зындыы.

49. Клдене жне бойлы толындар. ума толын тедеуі. Толын зындыы.

50. Элементар электр заряды. Электр зарядыны саталу заы.

51. Кулон заы. Электр тратысы. Ортаны диэлектрлік тімділігі.

52. Электростатикалы ріс. Электростатикалы ріс кернеулігі. Кернеулікті кш сызытары.

53. Электростатикалы ріс кернеулік векторыны аыны. Вакуумдаы электростатикалы ріс шін Остроградский-Гаусс теоремасы.

54. Остроградский-Гаусс теоремасын аттас зарядталан шексіз жазы бет жне аттас емес зарядталан екі жазы бет арасындаы ріс кернеуліктерін есептеу шін олдану.

55. Электростатикалы ріс кернеулік векторыны циркуляциясы. Электростатикалы рісті потенциалдылы шарты.

56. Электростатикалы ріс потенциалы. Потенциалдар айырымы. Эквипотенциалды беттер.

57. Электростатикалы ріс кернеулігі мен потенциалы арасындаы байланыс.

58. Электр рісіндегі диэлектриктер.

59. Диэлектрикті поляризациясы. Поляризациялану.

60. Конденсаторлар. Жазы, цилиндрлік жне сфералы конденсаторларды электрсыйымдылыы.

61. Конденсаторларды жалау. Конденсаторларды параллель, тізбектей жне аралас жалау кезіндегі жалпы электрсыйымдылыты есептеу.

62. Зарядталан ткізгіш, зарядталан конденсатор жне электростатикалы ріс энергиясы. Электростатикалы ріс энергиясыны клемдік тыыздыы.

63. Траты электр тогы. Ток кші, ток тыыздыы жне оларды лшем бірліктері.

64. Бгде кштер жне оларды электр тізбектеріндегі рлі. Электр озаушы кш жне оны физикалы маынасы. Электр кернеуі.

65. Ом заыны дифференциалды жне интегралды трлері. ткізгіш кедергісі, меншікті кедергі. Кедергіні температураа туелділігі.

66. Ток жмысы жне уаты. Джоуль- Ленц заыны дифференциалды жне интегралды трлері.

67. Тарматалан тізбектерге арналан Кирхгоф ережелері.

 

ЖАУАБЫ

1-СРА

Декартты координаттар жйесі озалыс ашытыымен салыстыранда берілген денені лшемі мен пішіні те кіші болса, оны материялы нкте ретінде арастыруа болады. Декарт координаттар жйесінде уаыта туелді озалатын А материялы нктені орны ш кеістік координаттарымен х, у, z немесе координат басы О нктесінен А нктесіне жргізілген радиус-вектор арылы аныталады. озалыс барысында оны координаттары уаыт туіне байланысты згереді. Материялы нктені кинематикалы озалыс тедеуін векторлы жне скаляр трде жазуа болады:

немесе .

 

Денелер кеістікте жне белгілі бір уаыт аралыында озалады. Материялы нктені озалыс кйі сана денесі деп аталытын кез келген тадап алынан денемен салыстырылып арастырылады. Сана денесімен байланысан координаттар жйесі мен саат жиынтыын сана жйесідеп атайды.

 

Траектория, жол зындыы, орын ауыстыру векторы

Берілген сана жйесінде озалыстаы денені немесе материялы нктені басып ткен нктелеріні жиыны траектория деп атайды. Траекторияны пішініне байланысты озалыс тзу сызыты жне исы сызыты болып блінеді. Материялы нктені АВ исы сызыты траекториясы бойымен ткен озалысын арастырайы (1.2-сур.). исы сызыты АВ геометриялы нктелер жиыны S жол зындыы деп аталады. Бл скаляр шама уаыта туелді функция болады:

.

Нктені бастапы А кйінен соы В кйіне жргізілген векторы орын ауыстыру векторы деп аталады. Бл шама t уаыт ішінде радиус-

1.2-сурет. Материялы нкте озалысы векторды згеруіне те . Тзу сызыты озалыс кезінде орын ауыстыру векторы траекторияны сйкес блігімен дл келеді жне орын ауыстыру векторыны модулі жрілген жол зындыына те: . 2-СРА

Ккжиекке брыш жасай латырылан денені озалысы, Жерді Кнді айнала озалысы кисысызыты болып табылады. Велосипед немесе автомобиль доалатарындаы нктелер де кисы сызы бойымен озалады , т.с.с.

исысызыты озалыс– траекториясы исы сызы жне шеберді доасы болып келетін озалыс. Денені исысызыты озалысы, оны тзусызыты озалысы кезіндегі орын ауыстыру, жылдамды жне деу сиякты кинематикалы шамалар арылы сипатталады.

Мысалы, дене айсыбір исысызыты траекторияны бойымен, оны А нктесінен В нктесіне арай озалады делік.

Сонда денені жрген жолы АВ доасыны зындыына те болады. Ал хорда бойымен баытталан АВ векторы денені орын ауыстыруын крсетеді.

Тзусызыты озалыс кезінде жылдамды векторыны баыты ркашан орын ауыстыру векторыны баытымен баыттас болатыны белгілі. Ал біз арастырып отыран жадайда, денені жылдамды векторы АВ орын ауыстыру векторыны бойымен баытталан деп айта алмаймыз.

Жылдамды

Жылдамды – нктені берілген уаыт мезетінде озалыс баыты мен жол згерісін згерісін анытайтын векторлы шама. Жылдамдыты сан мні бірлік уаыт ішінде жолды згерісіне те.

Нктені орташа жылдамды векторы орын ауыстыру радиус-векторыны уаыт згерісіне атынасымен аныталады:

(1.3)

Лездік жылдамды – озалыстаы нктені уаыт бойынша алыан радиус-векторыны бірінші туындысына те векторлы шама:

. (1.4)

Жылдамды векторыны баыты кез келген нктеде траекториясына жргізілген жанама баытымен аныталады.Жылдамды модулі мынадай рнекпен аныталады:

(1.5) Бл рнектен жол зындыын анытауа болады:

(1.6)

Біралыпты озалыскезінде ( ) жолды тедеуі мына трде жазылады: .