Ш фазалы токтарды трлендіру.

ш фазалы токты трлендіру ш бір фазалы немесе бір ш фазалы ш отамалы трансформаторлар арылы жзеге асырылады:

а) ш фазалы топ.

ш фазалы токты трансформациялау шін ш бір фазалы трансформаторларды бір топа осады (6.1-сурет).

 

Жоары кернеулі ораманы басты шыпаларын А, В, С арыптармен белгілейді, аяы шыпаларды X, Y, Z арыптармен. Тмен кернеулі ораманы шыпаларына ораманы шыпаларына кіші арыптар олданады а, в, с жне x, y, z.

6.1-сурет. Бір фазалы трансформаторлардан ралан ш фазалы топ.

б) ш фазалы ш отамалы трансформатор.

6.2-сурет. ш фазалы трансформаторды ш бір фазалы трансформатордан ралуын тсіндіретін схемалар.

ш фазалы трансформаторды ш отамалы (1, 2, 3), ш мойынтырыты (4, 5, 6) ш бір фазалы трансформатор трінде крсетейік (6.2, а-сурет). ш мойынтырыты бір мойынтырыа біріктіруге болады (6.2, б-сурет). Бл мойынтыры арылы осынды аын аады. Егер де біріншілік орамаа ш фазалы симметриялы кернеу жйесі осылса, онда кез келген уаытта . Сол себептен мойынтырыты алып тастап ш отамалы трансформаторды руа болады (6.2, б-сурет).

Сол себептен ш отамалы, рбір отамада біріншілік жне екіншілік орамалары бар ш фазалы трансформаторды рамыз (6.3-сурет);

6.3-сурет. ш фазалы трансформатор.

 

в) орамаларды осу слбалары.

ш фазалы трансформаторды біріншілік жне екіншілік орамалары «жлдызша» (У), «нлдік нктесі шыарылан жлдызша» (Ун) жне «шбрыш» (Д) осу слбалары бойынша осылады.

6.1-кесте

Орамаларды осу слбалары ЭК векторлы диаграммасы Шартты трде белгіленуі
ЖК ТК ЖК ТК
  У/Ун-0
      У/Д-11
      Ун/Д-11
      Д/Ун-11

6.2 Трансформаторларды жалану топтары.

Трансформаторлар электр жйелерде жмыс істеген кезде жоары жне тменгі кернеу орамаларыны ЭК-теріні зара бойынша ыысу брыштарын білу керек. Мысалы, трансформаторларды параллельді жмыса осан кезде бл жадайды білу те ажетті.

шфазалы трансформаторды ЖК жне ТК орамаларыны желілік ЭК-теріні ыысу брыштары 300 еселі болып келеді. Сол себептен, бл брыштарды градус немесе радиан арылы емес, саат цифрблатты бліктері арылы крсету ыайлы (6.4-сурет).

 


 

6.4-сурет.


Трансформаторларды жалану тобын анытау.

Желілік ЭК-терді арасындаы брыштары бірдей болан трансформаторлар бір жалану топа жатады. Олар здеріні нмірімен белгіленеді. Егерде ЖК ораманы ЭК-іні векторына минутты тілін сйкестіріп, ол векторды 12(0) санды белгісімен беттестірсек, онда циферблатта ТК ораманы ЭК-ті векторына сйкестірілген саат трансформаторды жалану тобыны нмірін крсетеді. Мысалы, 6.4-суретте 11 топты крсетіп тр.


 


Жалану тобы орамаларды жалану слбасына, оларды оралу баыттарына жне ысыштарына та болуына туелді. У/У жне Д/Д жалану схема кезінде жалану топтары жп нмерлі, ал У/Д жне Д/У жалану слба кезінде топтары та нмерлі болады.

Жалану топты нмерін белгілеу шін біріншілік жне екіншілік кернеулерді векторлы диаграммаларын салу керек. Мысалы ретінде, 12 жне 11 топтарды анытау крсетілген.

жне векторларды арасындаы брыш 00-а те, яни 12(0) топ шыты.

жне векторларды арасындаы брыш 3300-а те, яни 330/30=11 топ.

ысыштарды табалануын згертіп баса жалану топтарды руа болады. Барлы топтарды саны 12, біра кбінесе 11 мен 12(0) жалау топтар олданылады.