Диспансерлік баылау
Диетаны сатау жне физикалы жктемені 6 айа дейін шектеу.
Дизентерия
Дизентерия —шигелла туыстастыыны бактерияларымен шаырылатын, дистальді колит пен интоксикация симптомдарымен сипатталатын, фекальді-оральді механизммен таралатын антропонозды инфекциялы ауру.
Этиологиясы
Ø оздырышы —Shigella туыстастыына жататын, Enterobacteriaceae туымдастыыны грамм теріс бактериясы.
Ø 4 тобы(А, В, С, D) жне 4 трі ажыратылады — S. Dysenteriae,S.flexneri, S. boydii, S. sonnei.
Ø Дезинтфектанттар алыпты концентрацияда шигелланны тіршілігін тез жояды. .
Эпидемиологиясы
Ø Эпидпроцессті I звеносы: инфекция кзі– науас жне бактерия тасымалдаушы адамдар.
Ø Эпидпроцессті II звеносы: берілу механизмі — фекальді-оральды.
Таралу жолы — су, таамды жне трмысты-жанасу.
Ø Эпидпроцессті III звеносы: кабылдаушылы жалпыа бірдей.
Ø Маусымдылыы : жаз-кз.
Клиникалы крінісі
Ø Жіктелуі:
1. Жедел дизентерия:
- колиттік нсасы (типтік);
- гастроэнтероколиттік нсасы (атиптік);
- гастроэнтериттік (атипті).
2. Созылмалы дизентерия:
- рецидивті;
- зіліссіз.
3. Бактериятасмалдаушылы:
- субклиникалы;
- реконвалесцентті.
Ø Ауру кезедері:
1. Инкубациялы кезе – 1- 7 кн (орташа - 2—3 кн).
2. Продромальді кезе.
3. ршу кезеі.
4. Реконвалесцентті кезе.
Колиттік нсасыны типтік аымы:
Басталуы: жедел дене ызуыны 38-39 °С ктерілуі, алтырау, бас ауру жне апатия бірнеше кн саталуы ммкін.
ршу кезеі:
Ø сол жа мыын аймаында тола трізді ауру сезімі;
Ø алашында жиі сйы нжіс (тулігіне 10 ретке дейін), кейін– нжіссіз трде «ректальді ткірік» трізді;
Ø тн ерекшелігі – нжістегі патологиялы згерістер (шырыш, ан);
Ø ауыр аымында– тенезм (тік ішек аймаындаы созылмалы атты ауру сезімі ), жалан шаыртулар ;
Ø пальпацияда –сигма трізді ішекте спазмды ауру сезімі .
Гастроэнтероколиттік нсканы ерекшеліктері:
Ø жрек айну мен суды ерте пайда болуы,
Ø іштегі тола трізді ауру сезімі.
Ø ауруды 2-3-кні энтереколитті белгілері крінеді.
Гастроэнтериттік нсаны ерекшелігі:
Ø клиникалы белгілеріні жедел дамуы, сальмонеллез жне ТТИ кезіндегі симптомдара сайды;
Ø кп реттік су жне жиі сы нжіс сусыздануа келеді..
Ø кейін то ішекте заымдану симптомдары байалмайды (осы нсаны ерекше белгісі ).
Жедел дизантериямен науасты зерттеу жоспары:
1. Жалпы ан анализі.
2. Жалпы зр анализі.
3. Копроцитограмма.
4. Нжісті бактериологиялы зерттеу(копрокультура).
5. Серологиялы діс (ТЕГАР, АР, ИФА). Сарысуда антидене титрі 4 реттен кп жоарлайды .
6. Экспресс-диагностика (люминесцентті микроскопия).
7. Ректороманоскопия.
Дизентерия емі:
Ø Эпидемиялы жне клиникалы кріністері бойынша госпитплизациялау.
Ø Емдм (№ 4 стол).
Ø Этиотропты терапия (сульфаниламидтер, тетрациклиндер, ампициллин, цефалоспориндер, ауыр аымында – фторхинолондар).
Ø Дезинтоксикациялы жне симптоматикалы терапия.
САЛЬМОНЕЛЛЁЗ
Сальмонеллёз — сальмонелла бактерияларымен шаырылатын, фекальды-оральды механизммен берілетін, интоксикация жне гастроэнтериті дамуымен, сирек сзек жне септикопиемиялы аымды жайылмалы трлерінде тетін жедел антропозоонозды ауру.
Этиологиясы
Ø оздырышы — Salmonella тымдастыыны Enterobacteriaceae туыстастыыны грамм теріс таяша.
Ø Сальмонеллез кбінесе шаырылатын трлері: S. typhimurium, S. enteritidis, S. рапата, S. infantis, S. newport, S. agona, S. derby, S. London.
Ø Сальмонелла за уаыт сырты ортада , ст жне ет німдерінде саталады.
Эпидемиология
Ø Эпидпроцессті I звеносы: инфекция кзі – адам жне жануар (науас немесе бактериятасмалдаушы).
Ø Эпидпроцессті II звеносы: инфекцияны берілу механизмі — фекальды-оральды.
Таралу жолы —таам, су, трмысты-жанасу. Шады-ауалы жолмен де берілуі ммкін.
Ø Эпидпроцессті III звеносы: адамдарда жоары абылдаушылы.