Сынылатын дереккздер

ЖАДЫНЫ ДАМЫТУА АРНАЛАН ТАПСЫРМАЛАР

Жаттыу

Масаты: жадыны дамытуа арналан кптеген стратегияларды пайдалануа йрену жне ртрлі тапсырмаларды орындау шін нерлым тиімді стратегияны іріктеп алу.

Шолу: басында тапсырма кнделікті мірімізді аясындаы жады идеясын арастырады, содан кейін оны мектепте олдану мселесіне кіл аударады. Бастапыда біратар техникалармен танысар алдында есте сатау жне еске тсіру абілеті тексеріледі, сосын бл техникалар ыса жаттыуларда пысыталады, содан кейін жадыа арналан крделі тапсырмалар кезінде олданылады. Сабаты соында оушылар айталау, «жасырынба» ойыны, топтау сияты стратегиялар туралы мейлінше хабардар болуы тиіс.

 

Жадыны дамытуа арналан техникалар

айталау: Сзді зіні алауы бойынша еске тсіргенше айта-айта айталау.

«Жасырынба» ойыны: Оушылар апаратты жаттап аланнан кейін апарат жасырылады немесе згертіледі, содан кейін олар здеріне ажет нрсені еске тсіруге тырысады. Аталан апаратты айта арауа болмайды.

Топтауа арналан тапсырмалар: есте саталатын нрсені ртрлі бліктері арасындаы байланысты табу арылы топтарды алыптастыру жне олара ат беру.

Фрагменттерді алыптастыру:лкен клемді апаратты есте сатау шін шаын, оай есте алатын «фрагменттерге» блу. Техника топтарды алыптастыру техникасына сайды.

ауымдастытар: Таныс емес нрсені брыннан таныс нрсемен байланыстыру арылы есте сатау.

Мнемоника: рбір сзі есіізде сатаыыз келген нрсені алашы рпінен басталатын тіркес немесе сйлемді ойластыру; мысалы кемпіросаты тстеріні ретін еске тсіру шін пайдаланамыз: (ызыл, ызылт-сары, Сары, Жасыл, Кгілдір, Кк, Клгін) алам олымда, Саындым Жазды, Кктемде Кіл Ктеріледі.

Бейнелер тізбегі/«Жады бойынша серуен»: Сздер мен нысандар тізімін зііз есіізде сатаыыз келген ретпен кездесетіндей оианы ойлап табыыз.

Жаттыуды жан-жаты сипаттамасы

Бой жазу

  1. Оушыларды з мірлеріндегі есте аларлы сттерді ойлауа шаырыыз – мысалы, бастауыш немесе жоары сыныптаы алашы кнін, туан кндерді, сосын оларды естеліктерін сыныпта талылаыз. Олара ткен айды белгілі бір уаыты мен мерзімін пайдалана отырып, сол уаытта айда боландарын сраыз. Оушыларды кейбір трлі апараттарды аншалыты жасы есте сатай алатындытарын жне жеке бір оушыларды басалармен салыстыранда апаратты тиімдірек есте сатай алатындытарын салыстырыыз.

Негізгі тапсырма

  1. Сабаты бастамас брын сіз оушылардан осы тапсырмадан кейін бірден зерттеуге дайын жадыны пайдалануды талап ететін айрыша оыту масатын ескергеріізге кзіізді жеткізііз.
  2. Сыныптан бір апаратты баса апарата араанда есте аларлытай ететін не екенін анытаудан бастаыз жне бір нрсені есте сатау абілетіне жеткізе отырып, мектептегі оуды табысты аятауды, соны ішінде з пнііз бойынша да маыздылыын тсіндірііз.
  3. Есте сатау жне еске тсіру есте сатау дерісіні бліктері екенін тсіндірііз.
  4. Оушылара 20 нысан крсетііз – мны стел стінде, а интерактивті татада немесе тізімде крсетуге болады. Оушылара нысандарды есте сатауа 3 минут уаыт берілетіндігін жне ш минуттан со малім нысандарды алай есте сатаындытарын тексеретіндігін тсіндірііз. ш минут уаыт ткен со бірнеше оушыа барлы тізімді айтіа жне оларды ммкіндіктерін жазып алыыз.
  5. Оушыларды нысандарды есте сатау мен еске тсіруге тырыса отырып, здері пайдаланан стратегия, тжірибелерімен алмасуа ынталандырыыз.
  6. Кері байланысты жне зіізді жеке есте сатау тжірибеізді кмегімен бір не екі техниканы оса отырып, кейбір стратегияларыызбен блісііз: айталау, апараттарды топтау тапсырмалары, мнемоника, жадылы серуен немесе ауымдастытар жне оушылара оны тжірибеде алай пайдалану керектігін крсетііз.
  7. Оушыларды техниканы алай жмыс істейтінін жне оларды аншалыты пайдалы екендігін тсінуі шін ртрлі тапсырмаларды біратарында техниканы орындауа ммкіндік бере отырып, белгілі бір уаыт берііз, мысалы бізді кн жйеміздегі аламшарлар тртібін есте сатау, арапайым сандарды есте сатау немесе Лондонны метро тармаындаы бекеттерді есте сатау.
  8. Оушылара брын олданылан стратегияларды біреуін олдануды маыздылыын крсете отырып, таы 20 нысанды есте сатауа ммкіндік берііз.
  9. Оушылармен андай техникалар пайдалы болар еді жне сізді пнііз, баса пндер бойынша да андай салада оларды олданылатындыын талылаыз.

Метатану

  1. Бдан рі сыныппен табысты оудаы жадыны маызын талылаыз. Оушылардан мектепте оыандарын алай есте сатайтындытарын жне есте сатауда кмектесетін белгілі стратегияларды пайдалануа тырысатын-тырыспайтындытарын сраыз.

Жаттыу

Масаты: бдан рі жадыны дамыту жне за мерзімді жады мен тсінуде тиімді сталатындай апаратты есте сатауды крделі тсіліне йрету.

Шолу: Тапсырма айталауды неге тиімді техника болып табылатындыын ашады. Тапсырма сонымен атар есте сатауды еске тсіру кезінде пайдаланатындай есте сатау шін ммкін дерісті арастырады. Оушылар тапсырма соында апаратты есте сатауа жоары дегейде дайын болуы тиіс.

сынылатын дереккздер

Пелманизм немесе жпты ойын - сз немесе суреттері бар бірнеше ойын картасын шбрыш трінде немесе кездейсо тртіпте жаю (оушыларды ажеттіліктеріне арай карталарды саны ртрлі болуы ммкін). Оушылар карталарды ашып арайды да, лайыты жбын табуа тырысады. Жбын тапан кезде карталарды алып тастайды. Карталарды жбымен кп тапан оушылар немесе топ жееді.

Жадыны дамытуа арналан пасьянс - оушылара нысандар мен суреттер жинаы беріледі. Олара кбірек нысанды есте сатаулары шін бір немесе екі минут уаыт беріледі. Нысандар мен суреттер аударылады да, оушылар нысандар/суреттерді санын кбірек айтуларына арай пай жинайды. Аталан тапсырманы трлендіру шін бір немесе одан да кп нысандарды алып тастап, оушылардан ай нысан жо екендігін срауа болады.

 

Тиімділік дістемесі (Эббингауз)