КСІПОРЫННЫ МІНДЕТТЕМЕЛЕР ЕСЕБІ МЕН АУДИТІН ЙЫМДАСТЫРУ
Мазмны
КІРІСПЕ........................................................................................................................3
1 КСІПОРЫННЫ МІНДЕТТЕМЕЛЕР ЕСЕБІ МЕН АУДИТІН ЙЫМДАСТЫРУДЫ ТЕОРИЯЛЫ АСПЕКТІЛЕРІ..........................................6
1.1 Міндеттемелерді тсінігі, жіктелуі....................................................................6
1.2 Ксіпорынны ыса жне за мерзімдегі міндеттемелер есебі.............................................................................................................................12
1.3 Ксіпорынны міндеттемелеріні аудит технологиясы жне йымдастырылуы......................................................................................................20
2 САЛЫ БОЙЫНШАМІНДЕТТЕМЕЛЕРДІТАЛДАУЫ («Казпочта» акционерлік оамыны Алматы облысты филиалыны мысалында)................................................................................................................36
2.1 Салы міндеттемесіні есебі мен талдауы.......................................................36
2.2 Жеке табыс салы есебі мен талдауы................................................................44
2.3 А «Казпочта» йымыны мысалында міндеттемелерді талдауы..............51
3 КСІПОРЫНДАЫ МІНДЕТТЕМЕЛЕР АУДИТІН ЖЕТІЛДІРУ ЖОЛДАРЫ.................................................................................................................61
3.1 Салыты міндеттемелеріні проблемалары жне оларды дістемелік негізі............................................................................................................................61
3.2 Салытар бойынша есеп айырысу есебі мен аудитін жетілдіру жолдары.....64
ОРЫТЫНДЫ ..........................................................................................................69
ОЛДАНЫЛАН ДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ...............................................................72
КІРІСПЕ
Бухалтерлік есеп жне есеп беру мліметтері шаруашылык жргізуші йымдарды жане оларды рылымды блімшелеріні ызметін жедел басарушы шін, экономикалык жоспарлар жасап, оны орындалуын баылау шін олданылады.
Бухгалтерлік есеп мліметтері басару жйесіні негізі болып табылады. «Бухгалтерлік есеп жне аржылы есеп беру туралы» заыны талаптарына сйкес йымны басшылары з ажеттеріне сай келетін еспке алу жйесін, бухгалтерлік есеп беруді йымдастыруды амтамасыз етеді.
«азастан – 2030 Барлы азастандытарды сіп-ркендеуі, ауіпсіздігі жне л-ауатыны артуы» азастан халына Жолдауында Елбасы кімет алдында азастандытарды мір сру сапасыны суіне жне бсекеге абілетті мемлекет руа баытталан біратар маызды стратегиялы міндеттерді ойды, оны ішінде салы жйесіндегі мселелер шешудегі баыттар да аталып тті.
азіргі кезеде Салы жйесінде мынадай проблемаларды шешу ажет:
- салы тлеушілерді есепке алуды жзеге асыру жне жеке шоттарын жргізу кезіндегі мселелер;
- салы есептілігін электронды трде берген жне жеке шоттара ашытытан атынауды йымдастыру кезіндегі мселелер;
- С бойынша электронды камералды баылауды жзеге асыру кезіндегі мселелер;
- «Салы аудитін электронды баылау» (САЭБ) біріктірілген салыты апаратты жйені (БСАЖ) мамандандырылан раушыны кмегімен салы тексерулерін жргізу жне тексеру рсімдерін жаттандыру кезіндегі мселелер;
- Жмыс істемейтін салы тлеушілерді банктік шоттарында ашалай орларды озалысы туралы апаратты алу жнінде екінші дегейдегі банктермен жмыс істеу кезінде автоматтандырылан зара іс-рекетті болмауы болып табылады;
- Салыты кімшілік жргізуді апаратты жйелерін олдануды тиімділілігіне теріс сер ететін апаратты технологияларды аымдаы пайдалану кезіндегі мселелер;
- Салы жйесінде сыбайлас жеморлыа арсы крес мселесі;
- Салы органдарыны салытар мен тлемдер бойынша берешекті бюджетке ндіріп алу жніндегі мселелер;
- жалан ксіпкерлік ызметін анытап, тексеру кездеріндегі туындайтын мселелер;
- Трансферттік бааны алыптастыру туралы занаманы сатау жніндегі баылау жмысыны тиімділігін ктеру
Ксіпорындар зіні ызметі барысында меншікті капиталмен атар атыстырылан капиталды да олданады. Бл атыстырылан капитал бухгалтерлік есепте міндеттемелер деп аталады. Міндеттеме – бл бір тланы (борышор) наты рекетпен баса тланы (кредит беруші) пайдасын кздейтін істі орындау борышы немесе міндеті. Борышорды наты рекетіне мыналар жатады: млікті беру, жмысты орындау, аша тлеу жне басалар, ал кредит беруші борышорынан з міндетін орындауын талап етуге ылы.
Бларды тере тсіне біліп, зерттеу, дипломды жмысты зектілігін райды
Диплом жмысыны таырыбы «йым міндеттемелеріні есебі жне аудиті» соан сйкес осы таырып бойынша штбе аласында ораласан «КАЗПОЧТА» акционерлік оамыны Алматы облысты филиалы ызметіні мліметтері негізінде диплом жмысын жазу тадалып алынды.
Зерттеу жаашылдыы. Міндеттемелерді бухгалтерлік есебі мен аудиті ксіпорынды басаруда лкен рл аткарады, йткені оны кызметі, аржылык жадайы туралы толы апарат береді. Нарыты экономика жадайында бухгалтерлік есепті рлі мен маызы кшейе тсті.
Есепте орын алатын крсеткіштер аржы-шаруашылы кызметті нтижелерін талдау кезінде тек ксіпорынны зімен ана емес, онымен тыыз серіктестік байланыста болатын жеткізушілер, тапсырысшылар, несие берушілер (банктер) жне таы басалармен жргізіледі.
азіргі уакытта есепті крсеткіштерін салы жне аржы органдары, банктер пайдаланады, ал ксіпорынмен жасалан келісім шарт бойынша тексеру кезінде — аудиторлы фирмалар, кеесшілер, загерлер, сіресе жетекшілік пен басаруды ртрлі дегейлерінде аралатын даулы мселелерді шешуде ксіпорынны мдделерін орауы ажет болан уаыттарда олданады.
Бухгалтерлік есеп – белгілі бір шаруашылы жргізуші субъект туралы ажылы апараттарды лшеуді, деуді жне тапсыруды жзеге асырушы жйе. Бл апараттар оларды пайдаланушылара (ттынушылара) субъектіні шаруашылы ызметіне басару жргізуді альтернативтік вариантарын тадау кезінде негізді шешім абылдауа ммкіндік береді.
Нарыты атынастар жадайында кптеген ксіпорындар, банктер, сатандыру комапаниялары, клік жне комерциялы йымдар млікті пайдалану, жмыстар мен ызмет крсетуді орындау, комерциялы операцияларды аша аражаттары инвестицияларды заын жргізу бойынша сан алуан келісім шартты атынастара тседі. ажетті апаратты алудаы ммілеге атысушылар арасындаы осы атынастарды натылыын тексеру нтижесінде тек туелсіз аудитор ана длелдей алады.
Аудит жмысы лкен мемлекеттік ызмет атарады. Олай дейтін себебіміз, аудит тексеруі барысында ксіпорынны табыс-пайда сомасы салы наты анытамадан анша сома салы тлеу керек екенін, “салы есебіні”дрыс жргізілгенін аудиторлы тексеру арылы анытайды.
Аудит орытындысы арылы шаруашылы субъектілері бір алыпты шаруашылыын жргізуге, андай денгейде болса да даму процесін амтамасыз етуге кепілдік алады. Яни, бір регионды немесе бір ел клемінде шаруашылы субъектілері даму жолында болан жадайда ол елде зіні экономикалы инфраструктурасы алыптасады да, оны серінен сол елде нарыты атынас экономикалы зандылытары кшейіп, наыз нарыты атынаса кшу арылы ол елде тауар баалары траты дегейге кшіп нарыты атынас задылыын іс жзінде алыптастырады.
Бухгалтерлік есеп рісіндегі аржы ресурстарын ксіби басару - азіргі санды талдау дістерін пайдалана отырып, ксіпорынны аржылы – экономикалы жадайына тере талдау жргізуді басты проблемасы болып табылады.
Дипломды жмыстызерттеу объектісі – штбе аласында ораласан «КАЗПОЧТА» акционерлік оамыны Алматы облысты филиалыны аржы-шаруашылы ызметі болып табылады.
Зерттеу пні –ксіпорындаы міндеттемелерді бухгалтерлік жне салы есебі мен аудитіні 2013-2015 жылдарындаы жадайы.
Диплом жмысыны масаты – зерттеу обьектісі ретінде алынан міндеттемелерді йымдастыру жйесін жан-жаты арастырып, талдап, оны жетілдіру жолдарын жне нарыты талаптара сай жадайа келу баыттарын зерделеу болып табылады. Сондытан да дипломды жмысты басты масаты штбе аласында ораласан «КАЗПОЧТА» акционерлік оамыны Алматы облысты филиалы материалдары негізінде ондаы міндеттемелер бойынша есеп айырысу есебіні дрыс жргізілуін жне йымдастырылуын, сондай-а аудиторлы тексеру жргізуді теориялы трыдан зерттеу жне талдау болып табылады.
Дипломды жмысты міндеттері:
- міндеттемелерді жалпы тсінігі мен оларды жіктелуін арастыру;
- за жне аымдаы міндеттемелер есебіні мн-маынасын ашу;
- міндеттемелеріні аудит технологиясы жне йымдастырылуын айындау;
- корпоративтік жне жеке табыс салыыны жалпы сипаттамаларын ашып крсету;
- штбе аласында орналасан «КАЗПОЧТА» акционерлік оамыны Алматы облысты филиалымысалында міндеттемелерді талдауы жне аудитін арастыру;
- салытарды даму проблемалары жне оларды дістемелік негізін зерттеу;
- салытар бойынша есеп айырысу есебі мен аудитін жетілдіру жолдарын зерттеу.
Дипломды жмысты теориялы жне дістемелік негізіретінде Р нормативті-ыты актілері, штбе аласында орналасан «КАЗПОЧТА» акционерлік оамыны Алматы облысты филиалыны 2013-2015 жылдарындаы бухгалтерлік жне аржылы есептемелері, оу-дістемелік дебиеттер жне отанды, шет елдік алымдарды ебектері.
Дипломды жмыс кіріспе, ш блімнен жне орытынды мен олданылан дебиеттер тізімінен трады. Жалпы жмыс міндеттемелер бойынша есеп айырысу мен оны аудитін теориялы жаынан жне тжірибелік мліметтер негізінде оны толы сратарын арастырады.
Дипломды жмысты бірінші блімінде, міндеттемелер туралы тсінік, есебі жне оларды аудиті арастырылды. Екінші блімінде, салы бойынша міндеттемелерді талдауы жне аудиті крсетілді. шінші блімде, ксіпорындаы салы есебі мен аудитті жетілдіру жолдары аныталды.
КСІПОРЫННЫ МІНДЕТТЕМЕЛЕР ЕСЕБІ МЕН АУДИТІН ЙЫМДАСТЫРУ