Одонтогенді абыну ауруларыны жіктелуі

(Соловьев М.М., Супиев Т.К. 2001 ж.)

Жедел Созылмалы

1. Жедел периодонтит 1.Созылмалы периодонтит

Созылмалы периодонтитті асыну фиброзды, гранулематозды,

гранулдеуші

2. Жедел перистит 2. Созылмалы периостит

3. Жедел остеомиелит 3. Созылмалы остеомиелит

4. Целлюлит – бет жне мойын 4. Созылмалы лимфаденит

клетчаткасыны серозды абынуы

1. Абсцесс

2. Флегмона

3. Жедел лимфаденит

Созылмалы лимфаденитті асынуы

4. Аденофлегмона

Жедел, созылмалы периодонтит-бір тісті пародонт тінінде инфекциялы-абыну рдісі.

Жедел одонтогенді периостит-периститіт серозды-іріді немесе іріді абынуы жа сйегіндегі біріншілік абыну рдісі инфекцияны ену апасы болып табыладын тіс пародонтыны шетімен шектелген.

Одонтогенді остеомиелит – инфекциялы –абыну бірнеше тісті сйек рылымын жне жа сйегіні баса анатомиялы блігіне (бкіл жа сйегін камтитын) жне жа аймаындаы жмса тін мен клеткалы кеністініне тарайтын рдіс.

Одонтогенді абсцесс- жа аймаыны жмса тіндердегі шектелген іріді абыну, инфекцияны ену апасыны орны жатаы біріншілік инфекциялы абыну тіс пародонтымен шектелген рдіс.

Одонтогенді флегмона- жа аймаындаы жмса тіндердегі жайылан іріді абыну, жатаы біріншілік абыну- инфекциялы рдіс тіс пародонтымен шектелген, инфекциялы ену апасыны орны болып табылады.

Одонтогенді целлюлит-клиникалы тжірибеде ауруды осы трін басталып келе жатан флегмона деген тсінікпен анытайды. Диагноз ойанда осы терминологияны олдану негізсіз.(В.В. Рогинский, 1988) айтуынша – абыну инфильтраты деген сзтіркесін олданан дрыс, бл хирурга кірісулер жасап, дренаж оюды кейінге алдыру ммкіндігін береді. Себепші тісті жлып, этиотропты жне патогенетикалы терапияны жргізгенде алпына келеді.

Одонтогенді лимфаденит- регионарлы лимфа тйіндеріні абынуы, инфекцияны ену апасы болып, тісті атты тіндеріні дефектісі жне ызыл иекті эпителиалды жабындысы (тістер шыанда, гингивитте, пародонтитте, пародонтозда).

Одонтогенді аденофлегмона – инфекцияны лимфатйінді капсуласыны сыртындаы, айналасындаы тіндер рылымына таралуы нтижесінде пайда болан, жайылан іріді абыну рдісі. Инфекцияны ену апасы болып, тісті атты тіндеріні дефектісі жне ызыл иекті эпителиалды жамылысы табылады.

Одонтогенді абыну ауруларыны оздырышы:

Ауыз уысыны микрофлорасы: стафилококктар, стрептококктар, энторококктар, диплококктар, грамм-о жне грамм- тері таяшалар. Одонтогенді инфекцияны жеке нозологиялы трлерінде микрофлораны сипаты згереді. Созылмалы периодонтитті абынуымен ауыран адамдара стрептококктер, периоститпен аурыан балалара жне одонтогенді инфекцияны таралан трлерінде-стафилококктар кездеседі

4. Крнекі материал: презентация, слайдтар

5. дебиет:

1.Базикян Э.А. Пропедевтическая стоматология: учебник. – М., 2008. – 768 с.

2.Супиев Т.К., Зыкеева С.К. Лекции по стоматологии детского возраста (учебное пособие).- Алматы, 2006.- 615 с.

3.Хоменко Л.А. Терапевтическая стоматология детского возраста. Киев-Книга-плюс-2007г. 815 с.

4.Виноградова Т.Ф. Атлас по стоматологическим заболеваниям у детей.-М.: МЕДпресс-информ, 2007.-164 с.

5.Уразалин Ж.Б. и др. Лечебная физкультура в стоматологии (учебное пособие). – Алматы, 1999. – 88 с.

6.Супиев Т.К. Гнойно-воспалительные заболевания челюстно-лицевой области. – М.: Медпрес, 2001. – 160 с.

7.Супиев Т.К., Зыкеева С.К. Травмы челюстно-лицевой области у детей (учебное пособие). – М.: Медпрес, 2003. – 107 с.

8.Особенности обезболивания при лечении стоматологических заболеваний у детей/ Под рук. С.А. Рабиновича.-М.: МЕДпресс-информ.-2005.-120 с.

6. Баылау сратары (кері байланыс)

1. Жа-бет аймаыны абыну ауруларыны таралу жолдары

2. Жа-бет аймаыны абыну рдісіні оздырыштары

3. Жедел одонтогенді абыну рдісіні жіктелуі

4. Созылмалы абыну рдісіні жіктелуі

5. Жедел одонтогенді остеомиелитті анытамасы.

 

ДРІСТІК КЕШЕН

Таырып № 7 «Ортодонтия пні, міндеттері. Жас кезедеріне байланысты баланы жа-бет аймаы рылысыны ерекшеліктері. Стомтаологиялы жне сомтикалы ауруларды зара байланысы.

3. Масаты:

 

Дрісті тезисі

Ортодонтия деп, тіс-жа ауытуларыны этиологиясын, диагностикасын, алдын алу дістері мен емдеумен айталысатын стомтаологияны блімін айтады. Ортодонтиялы кірісулерді объектісі, балалар мен жасспірімдерді шайнау –сйлеу аппараты болып табылады.

Дниеге келгеннен бастап жне 14-18 жаста организмде су мен дамуа байланысты шыл згерістер байалады. Бл баланы сіп келе жатан организміні анатомо- физиологиялы ерекшеліктерімен тсіндіріледі.

Жас нресте мен ересек адамны бет пропорциясы р трлі. Бл бас аасыны ми жне бет блігіні атынасыны млшерімен аныталады. Жас нрестені басы денесіні ¼ зындыын райды, 2 жаста 1/5 –ге те, 6-жаста -1/6 –ге те, 12 жаста- 1/7, ересектерде-1/8 зындыына те. Жас нрестеде бас сйегіні кмбезі бетке араанда лкен. Бет анасы сйегіні суі толын трізді сипат алады. Белсенді су кезеі: туаннан -6 айа дейін, 3 тен-4жаса, 7 ден-11-ге жне 16-дан -19 жаса дейін. Осы кезеде бет ерекше жылдам лаяды.

Жа сйектері балаларды жа сйектері органикалы заттара бай жне атты минералды заттар аздаан, лкендерге араанда, сйекті беткі абаты алы. Осымен, бала сйегіні мейінше жмсатыы, эластикалыы жне аздаан сыныштыы тсіндіріледі. Жасы анмен амтамасыз ету, ке гаверсов каналдары, жа нзік сйек рылысы, миелинді тіндерді кп болуы, ызыл сйек миы, р трлі оздырыштара аздаан тратылы – аталандарды барлыы инфекциялану шін жадай жасайды 9 айдан 1,5 жаса дейін тменгі жа сйегігі тесігі орта есеппен, альвеолярлы скінні дегейінен 5 мм тмен орналасады. 3,5-4 жастаы балаларда тменгі жа сйегіні тесігі, тістерді шайнау жа бетінен 1 мм тмен орналасады 6-9 жаста тменгі жа сйегіні тесігі орташа аланда, азу тістерді шайнау жа бетінен 6 мм жоары. Мандибулярлы жансыздандыру жргізгенде жас ерекшелігіне байланысты тменгі жа сйегі тесігіні топографиясын білуді лкен мні бар.

Тменгі жа сйегіні суі 2,5 нан- 4 жне 9 дан -12 жаста айкын крінеді. Тменгі жа сйегіні бтаыны интенсивті суі 3 тен -4 ке жне 9 дан-11 жаста. Траты тістерді шыуы басталанда, альвеолырлы скінні фронталды блігіні суі 6-7 жаста аяталады. Тменгі жа сйегіні негізгі су зонасы болып табылады. Жа сйекгіні арты блігі, (лкен азу тістер аймаында) брышы жне бтаты жоары блігі, жне буын скендері.

Жоары жа сйегіні интенсивті суі тігістер арасында (отаы, тадай жне жоары жа сйегін баса бас сйегімен осатын тігістермен).

Пренаталды кезеде тісжа жйесіні дамуына сер ететін факторлар.

1. жктілік гестозы;

2. уаытына жетпей босану;

3. жктілік кезеіндегі анасыны созылмалы аурулары субкомпенсирленген немесе декомпенсирленген трі;

4. стресстер, жктілік кезіндегі жарааттану;

5.созылмалы интоксикация (алкоголь, темекі, нашакорлы,)

6.анасыны инфекциялы аурулары;

7. жиі босану;

 

Барлы ст тістер, траты крек тістер, сйір тістер жне бірінші азу тістерді бастамаларыжатырішілік дамиды. Жктілікті аымы осы тістерде крінеді.

Постнаталды кезенде тісжа жйесіні дамауына сер етуші факторлар.

1. балаларды мерзіміне жетпей туылуы;

2. балаларды мерзіміне асып туылуы;

3. механикалы жне дрімен босануы;

4. баланы Rh – (анасыны Rh + мен сйкес келмеуі);

5. нрестелерді гемолитикалы ауруы;

6. сепсис;

7. туа біткен гипотрофия;

8. рахит;

9. таматануды жетіспеушілігі;

10. ішек токсикозы;

11. респираторлы вирусты ауруларды рецидиві;

12. созылмалы интоксикация;

13. дрыс таматандырмау;

14. ЛОР – мшелеріні патологиясы;

15. сілекей бездеріні патологиясы;

16. жараат;

17. жедел одонтогенді инфекция;

18. созылмалы одонтогенді инфекция (уаытша жне ауыспалы тістесу кезеінде);

19. жаымсыз деттер;

20. экологияны бзылуы;

 

Стоматологиялы ауруларды ауыратын балаларды диспансеризациясы, емханада жне стационардаы емді кресудегі оса ауыр науастармен е дрыс жол.

Баспа, созылмалы тонзиллиттер, ревматизм, нефриттер, полиартриттер, жрек - азажйесі жмысыны бзылуы, жне тіс аурулары, ауыз уысы ауруларыны серінен болан баса заымданулар.