Таырып. Тіс жегі уыстарын препараттау.

Препараттау – тісті аттылыын сатай отырып медициналы жаынан тиімді пломбалау, оны жасы жабысуына, эстетикасына, оны олайлы орналастыру шін тісті атты тіндерінен патологиялы згерген тіндерді алып тастау шін, уыс жасап егеуге айтылады.

Тісті атты тіндерін препараттауды бір неше трлері бар:

Механикалы – борлар мен штытарды олдана отырып препараттау. Соы кездерде ол е ке таралан діс болып саналады.

Химия – механикалы – алдын тіс жегімен заымдалан тіндерде химиялы агенттермен бзып, соынан механикалы жолмен тазалау.

Арнайы «Carisolv» гель тіс жегі уысына ендіріліп, соынан олмен жмыс істейтін ралдармен, яни экскаватормен патологиялы тіндерді ырып алып тастап, пломбаланады.

Кинетикалы – мсебелегішпен тісті атты тіндері деледі. Мнда су мен ырыш заттардан олданамыз. Кбіне тісті табии ойытарын герметизациялауда (жабу) олданады.

Ультрадыбыспен – арнайы штыа ортырызылатын ондырыларды жмысшы бліктеріне алмаз иыршытары жабыстырылан болып, жмыс уаытында ол дірілдеуіш микроскопиялы имылдар жасап, уысты препараттайды.

Лазер – суле арылы тісті атты тіндері деледі.

Тіс жегі уыстарын препараттау кезінде сынылатын олданба аидалары:

1. Препараттауды медицина жаынан длелденуі жне масата сайлыы – барлы тіс жегімен заымданан тіндерді ана кесіп алып тастау.

2. Тіс тіндерін немдеу аидасы.

3. Барлы емдеу, натамалау жне алдын алу шараларын жансыздандырумен ткізу аидаларын сатау керек.

Егер андай да себептермен жансыздандыру ткізілмесе онда:

- ткір борлармен жмыс істеу;

- тотап – тотап жмыс істеу;

- сезгір айматы абайлап препараттау;

- науасты психологиялы жне медикаментозды дайындау.

4. Асептика жне антисептика ережелерін сатау.

5. Жмыс істеу олайлы болу жне аны баылау ережелерін сатау.

6. Крші тістерді, пародонт тіндерін жне ауыз уысы тіндерін жарааттамау ережелерін сатау.

7. рал – саймандарды дрыс тадау, манипуляцияларды дрыс орындау.

8. Пломба жасы жабысу шін ретенция жасау.

9. Пломбалы материалдарды дрыс тадау ережелерін сатау.

10. Тісті атты тіндерін эстетикалы айта алпына келтіру ережелерін сатау.

11. Дрігерді жмыс орнын жмысты жасауа олайлы ету (эргономика) ережелеріне кіл блінуі ажет.

Тістерді препараттауды негізгі кезедері.

І кезе – тіс жегі уысын ашу.

Дентиннен тіреуіші жо кіреуке шеттерін алып тастау. Ол тар болан уыс кіреберісін кеейту болып саналады. Бл кезені масаты кейінгі кезедерде орындалатын манипуляциялара дайынды болып, уыс жасы крінуі ажет. уысты ашуды дгелек не шар трізді бормен, уыс кіре беріс тесігіне борды диаметрін сай етіп тадап алу ажет. Сауыты тіс жегімен бзылмаан, біра тіс уысын ашып ампутация жне экстирпация жасау ажет боланда егеп уысты ашу шін дгелек, теріс конус трізді борлардан олданан ыайлы болады.

ІІ кезе – тіс жегі уысын кеейту.

Бл кезеде уыс рмен арай кеейтіліп, уысты кіреберіс пішіні млдем згеруі ммкін. Мнда фиссуралы, жіішке цилиндр трізді, жалын не найза трізді борлар олданылады.

ІІІ кезе – тіс жегіні кесіп алып тастау – некротомия.

Бл кезеде тіс жегімен заымданан кіреуке мен жмса дентинді толыымен уыстан кесіп алып тасталынады. Ол тіндерді морфологиялы рылысынан араанда тіс жегімен бзылып, деминерализациялану ошатары болып саналады. Некротомияны экскаватормен немесе шар трізді борды лкен млшерімен жасалады. Экскаватормен жмыс істегенде те кіші млшерін тадаан жн. Абайсызда тіс уысын ашып алмау шін экскаватормен тіс тбінен сырта арай имыл рекет жасау керек. Ал бормен тотап – тотап жмыс істеу ажет. Заымданан тіндерді толы алынандыын тіс жегі детекторларымен анытайды. Оны басаша «Кариесмаркер» дейді. Маркерлерді трлері: «Caries Marker», «VOKO», «Радси-дент», «Seek», жне «Salle Seek», «Ultradent» жне т.б. Боялан тін-дерді борлармен алып тасталынады.