Балаларды экологиялы мінез-лын, экологиялы мдениетін алыптастыру

мектептегі сыныптан тыс жмыстар йымдастыру арылы экологиялы мдениеттерін алыптастыру барысында жас рпаты санасына, бойына сііріп жеткізу трбиені басты масаттарыны бірі. Бгінгі кнні ккейкесті мселесіне айналып отыран экологиялы шиленісті шешуді бірден-бір сара жолы оам, оршаан орта, жеке тланы экологиялы сауаттылыа, мдениеттілікке жеткізуді мні зор. рине бл істе мектептегі жргізілетін іс-шаралар оушыларды дниетанымын, іскерлігі жне дадысына кп сер берері аны. Болаша бгіннен басталады десек, жас рпаты бойына туан жер, туан аласы, туан лкесіні ара тасын рметтейтін, оны орай білетін, табиатпен арым-атынасыны тимді жолдарын табатын азаматтар трбиелеу оам алдындаы лкен парыз. сіп келе жатан рпа табиатты р блшегі, р нрсесі те ымбат екендігін адамзат баласы оны басты ораушысы, олдаушысы екендігін бойына сііру ажет. Экологиялы мдениет, жалпыадамзад мдениетіндегі рамдас блігі болып келеді, адам арасындаы нды арым – атынас клемі жне леуметті табиат ортасындаы процессті пайда болуы жне материалды жне рухнаи ндылыты жне мінезін анытайды, баалы баыт жйесі пайда болады жне оамны жауаптылы сатысы жне траты биосферадаы жеке адамды сатау, эколгиялы іс - рекетті длелдеу жне адамзат ызметіні шешімінде жне барлы трлерде игеріледі, табиатты орау жне танумен байланысты. Барлы танымды ызмет кезедерінде экологиялы мдениетті растыру келе – келе болады, баса блек жалпыбілімберу пндерінде оытылады. зілізсіз экологиялы білім жйесіндегі, мектептегі барлы ыту – трбие поцессі мазмнындаы, оыту пндері жне интнгралды курс экологиялы мдениетке жне оытушыа баыт болып, беріп тран пніні маынасын тсінуге кмектесу.

Экологиялы мдениет барлы оушыларды ойларында растырылуы керек, оны растыруа мектепке лкен жауаптылы жатады. Экологиялы мдениет негіз саласына жаратылыстану білімі жатады, бл оушыларды білім жйесіне, азіргі заманы адекватты ылыми лем суретін растыру; экологиялы ойлау, лемдітану, баалы жобалар, экология заын тснуге кмек крсету ммкндігі, тжірбиелі ызметтер, табиаттыпайдалану.

34 Мектеп жасына дейінгі балаларды ойыныМектеп жасына дейінгі балаларды негізгі рекеті - ойын. Ойынны ерекшеліктері жне трбиелік мні. Ойынны тарихи-леуметгік сипаты. азастанда ойын теориясыны алыптасуы. (Н.лжанова, А.Байтрсынов, М.Турыскелдина, Т.Иманбеков, Г.Дкенбаева, Б.Арзанбаева)

ТМД елдеріндегімектеп жасына дейінгі балалар ойыны туралы зерттеулер (Е.И.Тихеева, Е.А.Покровский, А.П.Усова, Д.В.Менджеринцская, Н.Я.Михайленко, А.К.Бондаренко жне т.б).

Ойынны жіктелуі жне онытарихи жйеленуі. Ойын трлері: шыармашылы жне ережелі ойындар. Шыармашылы ойындары: сюжетті-рольдік ойындар, театр ойыны, крылыс ойыны, рсжиссерлік ойындар. Ережелі ойындар: имыл-озалыс ойыны, ермек, дидактикалы, лтты, компыотерлік ойындар.

Сюжетті-рольдік ойын мектеп жасына дейінгі балаларды негізгі рекеті. Сюжетті-рольдік ойын туралы педагогикалы зерттеулер. Ойын мазмнынынын ерекшелігі, рылысы, трбиешіні басшылыы (Р.Н.Жуковская, А.А.Абрамян, Л.В.Артемова). Сюжетті- рольді ойынды йымдастыру дістемссі.

Мектеп жасына дейінгі балаларды театр ойынында шыармашылы абілетіні дамуы. Театрланан ойынны ерекшелігі жне оан басшылы. ртрлі топтарда йымдастыру дістемесі. Режиссерлік ойындар. Мектеп жасына дейінгі балаларды оыту, трбелеудегі дидактикалы ойынны маызы. Дидактикалы ойын баланы таным абілетін, сенсорлы дамуы, белсенділігін дамыту кралы. ртрлі топтардаы дидактикалы ойынга басшылы жне дістемесі. Ойын арылы оыту технологиясы (И.М.Канонова, Т.Г.азаова, Е.Е. Кравцова). имыл-озалыс ойындары. Ултты кимылды ойындар жне оларды жіктелуі ( А.К.Бондаренко, М.Т.Трыскелдина, Н.Ж.Барымбеков).

Мектеп жасына дейінгі балаларды рылыс ойындары з еркімен, таырып бойынша жне жадайлара байланысты зіндік ерекщеліктері (З.В.Лиштван). рылыс ойынынына басшылы жне дістемесі. Ермек ойындары, оны ерекшеліктері. ртрлі топтарда йымдастыру дістемесі. Интеллектуальды дамытушылы ойындар. Компьютерлік ойындар жне олдану дістемесі. Ойыншытар жне балалар міріндегі маызы. Ойыншы трлері жне оны жіктелуі. p трлі жастаы балаларды ойыншытары жне оны педагогикалы рдістегі орны.