Обьективті тексеру. арау.
Дрісті таырыбы:ан тзу азаларыны аурулары бар науастарды тексеру тсілдері.Негізгі белгілері.Тексеру тсілдері.Лабораториялы жне аспапты тексерулер.
Дрісті жоспары:
1. Сбаттасу тсілі.
2. Кк бауыр ( тала) ауруымен науас шаымдары.
3. Обьективті тексеру. арау.
4. ан жйесі ауруларын зертханалы зерттеу.
5. Аспаптармен зерттеу дістері.
Сбаттасу тсілі. ан жйесі ауруларымен науас шаымдары :
ан жйесі ауруларына тн науасты жалпы шаымдары; тез шаршаышты, лсіздік, жалпы сыратты, бас айналу, жректі жиі соуы, шамалы кш тскенде байалатын ентігу, жмыса лшынысты тмендеуі.
Темір тапшы анемияда, хлорозда науастарды тбеті брмаланады яни алыпты дм, иіс сезімдері брмаланып, оларды тбеті саза, кмірге, бора, балшыа шабады, кейбіреулері эфир, бензин сияты заттарды иіскегенде рахаттанады.
В - 12 друмені жеткіліксіздігі ауруында науасты тіліні шы, жиегі ашып, кйеді, ауырады, тбеті нашарлап, іші жиі теді. Гемолиздік анемияда науасты дене ызуы жоарылап, субфебрильді ызба пайда болады. болады.
ткір жне созылмалы лейкоз,лимфолейкоз,лимфогранулематоз ауруларында науасты дене ызуы те атты ктеріліп 40 градуса дейін жоарылайды, лимфа тйіндері лаяды, денесі ышиды, атты тершедік байалады, тбеті нашарлап, біртіндеп жойылады, ауыз уысындаы инфекция (стоматит), некрозды ойы жаралы баспа салдарынан тамаы, ызыл иегі ауырып, здігінен немесе сэл ана эсерден ан кетіп, денесі кгеріп, терісінде, кілегей абышаларда анды бртпелер (геморрагиялар), датар пайда болады, кейде ызыл иектен, мрыннан, ішектен, жатырдан ан кетеді.
Миелолейкоз, эритремия ауруларында жалпа сйектерде ауырсыну сезімі туады, сол жа абыра асты мен о жа абыра астында бірдее басып трандай сезім, кейде ауырсыну байалып, науастар ждей бастайды.
ан кетуге бейімділік (геморрагиялы диатез) лейкоз ауруларында ана емес, миелопластикалы анемияда, Верльгофа, Ослер-Рандю, гемофилия ауруларында кездеседі. Гемофилия ауруымен науастарда сл жарааттананда ан кетіп, кпке дейін тотамауы ммкін.
Кк бауыр ( тала) ауруымен науас шаымдары.
Кк бауырды заымдануы тмендегі патологияларда
кездеседі: бауыр циррозында, ан жйесі ауруларында
(миелолейкоз), кк бауырда инфаркт алыптасанда, тала
заымдананда байалатын тромбоцитопенияда, тала
жарааттананда, кейде безгек пен іш сзекте. Науаста периспленит салдарынан кенеттен тала тсында кшті ауру пайда болады, спленомегалия салдарынан сол абыра астында ауырлы сезім, жалпы лсіздік болады, тромбоцитопенияда мрыннан, ызыл иектен, ішектен ан кетеді, денеде ккшіл датар пайда болады. Егер инфекциялы аурулардан кейін немесе созылмалы гепатитте тала клемі кішкене болса, науас ешандай шаым айтпауы ммкін.
Ауру анамнезі.
Науас ауруы ашан жне алай, не себептен кейін басталаны, андай тексерулер жргізілгені, оны нтижесі, олданан ем шаралары мен оны нтижесі. Брын ауыран осымша аурулары, егер ауруы созылмалы болса ауруыны айталау себебі аныталады.
Мір анамнезі.
Науасты мір тарихымен танысанда, науасты таматану мен дем алу ерекшеліктеріне,жмыс орнындаы зиянды факторлара, брын ауыран ауруларына сіресе ан кету мен ан аздыа, асазан жарасы мен ісік ауруларына, туберкулез бен кпені іріді ауруларына, бйрек пен бауыр ауруларына, ан жйесіне кері сер ететін дрі дрмектерге, анемия мен гемофилия ауруына кіл аударып, мият срап танысу керек.
Обьективті тексеру. арау.
арап тексергенде науасты жалпы жадайы, тсектегі жадайы, аыл есі, тері мен кілегей абышаларыны тсі, терідегі згерістер, ауыз уысындаы згерістер, лимфа тйіндерді клемі, рса уысыны клемі мен ондаы згерістер аныталады. ан ауруларыны соы кезеінде науас жадайы нашарлап, есінен танып алуы ммкін. Тері жне кілегей абышаларындагы згерістер. Зерттеу кнні тура тскен жарыында жргізілгені дрыс.
Анемиямен науасты терісі мен кілегей абышаларыны тсі (уылдануы) ашыл бозылт болады. Жасспірімдер хлорозында ашыл жасылдау яни алебастер тстес болады. В 12 дэрумені тапшы анемиясында сарыш балауыз тектес тсте болады. Гемолизді анемияда - тері жне кілегей абышапар айын сараяды. Созылмалы лейкоз жне рак ауруларында тері топыра тстес бозылт болады. Эритремиямен науасты беті, мойны, алаандары нартызыл тстес болады. Терідегі жне кілегей абытардаы згерістер: геморрагиялы диатезде тері мен кілегей абышаларда ан йылан ошатар геморрагиялар пайда болады. Олар клемі жаынан р трлі; са нктелер - петехий, ірірек клемді - пурпура, экхимоздар жне те ірі клемді датар трінде байалады. Бл датар саусапен басанда жойылмайды. Темір тапшы анемиямен науасты ая штары, балтырлары жне беті шамалы ісінуі ммкін, сіресе таертегі уаытта кз астыны ісінуі байалады. ан ауруларында терідегі зат алмасу процесі бзылады. Темір тапшы анемиямен науасты терісі рап, абыршатанады, шаштары кп тсіп, тырнатары сыныш болады. ткір лейкозбен науасты ауыз уысында ауыз уысыны абынуы - стоматит, некрозды ойы жаралы баспа байалады.
Темір тапшы анемиямен тіс жегісі мен атрофиялы глоссит, гингивит (ызыл иекті абьшуы) байалады.
В-12 дэрумені жетіспеушілігі анемиясында тіл бртіктері семіп, сті лак жаандай тегістеледі. 5
Созылмалы лимфолейкоз, лимфогранулематоз ауруларында мойынны, бана асты мен сті аймаыны, олты пен шап айматарыны лимфа тйіндері лайан, бауыр мен тала те атты лайып, абыра доалары астынан шыып крініп труы ммкін. Тала созылмалы миелолейкозда те атты лайып, ішті сол жа блігін тгел жайлап, оны тменгі ыры, кіші жамбас уысына дейін тседі.
