Лимфаны рамы мен асиеттері

Лимфа жйесіні рылым принципі

Лимфа-лимфа тамырлары мен лимфа тйіндеріндегі сйы зат. Ол лпалы сйыты лимфа капиллярларына туіні нтижесінде пайда болады. Лимфа организмні ішкі ортасын анмен байланыстырады. Оны негізгі ызметі- белоктарды лпа аралы уыстан ана айтару. Ол организмде суды таратуда, ст тзуде, ас орыту, зат алмасу процестерінде маызды роль атарады. Лимфа жйесі жайлы алашы малматтар тек XVI . пайда болды. Жылыны вена тамырларын зерттеу стінде Италия алымы Евстафий кездейсо жадайда лимфа жйесіні ккірек зегін ашты. Осы елді баса зерттеушісі – Азелий шажырайдаы а тамырларды зерттеді. Ал лимфа жйесін тере зерттеулерді Италия студенті Пике атарды. Лимфа жйесі лимфа тамырларынан, лимфа тйіндерінен, ккірек жне мойын зектерінен трады. Лимфа капиллярлары рылысы жаынан ан капиллярларына сас. Оларды эндотелий табашаларынан тзілген жа абыралары лпааралы уыстарды астарлай орналасады. Лимфа капиллярлары анастомоздар арылы жаласатын аналдар торабын рып, біртіндеп лимфа тамырларына айналады. Бл тамырларды арнасында веналардаы трізді апашалар орналасан. Лимфа тамырларыны те абырасы днекер лпалар мен біріай салалы ет талшытарынан ралан. Оларды ішкі абыы бір абат энтотелий торшаларынан тзілген. Ірі лимфа тамырлары ан тамырлары сияты сезімтал жне озаыш жйке талшыктамен жйкеленген. лпа аралы уыстардан шыан сйы лимфа тамырларына жиналып, ауматы лимфа тйіндерінен теді де, ккірек жне мойын зектері арылы уыс веналара йылып, о жрекшеде вена анымен араласады. Лимфа тамырлары денеге кріздік (дренажды) жйе рып, органдардаы торша аралы сйыты арты млшерін алып шыады. Лимфа капиллярларыны ткізгіштігі жоары боландытан, лимфа жйесіне р трлі бгде заттар тік кетеді. Олар биологиялы сзгі ызметін орындайтын лимфа тйіндерінде сзіледі де, торлы эндотелийлік торшаларды атысуымен залалсызданады. Лимфа тйіндерінде лимфациттер де тзіледі. Жпалы аурулар оздырыштары лимфа жйесімен де тарайды.

Лимфа жне лимфа айналу

Адам денесіні клеткаларыны арасында сйытыпен толып тратын те кішкене кеістіктер болады. Осы клетка аралы жолдардан тйы капиллярлар тоы трінде лимфа тамырларыны жйесі басталады. Бл лимфа капиллярлары олардан ірірек лимфа сосудтарына жаласады; кейінгілер денені р трлі учатоктерінде / олтыта, мойында, шапта/ лимфа тйіндеріне келеді де, онда те майда тамырлара тарамдалады. Лимфа тйіндерінен шыа берісте олар айта бірігіп, лкен сосуда райды. Бкіл денедегі лимфа ккірек лимфа жолы жне мойын лимфа ьтамыры арылы о жне сол бана асты веналарына яды. Лимфаны рамы. ан ешуаытта денедегі клеткаларымен тікелей жанаспайды. анмен келетін оректік заттар, оттегі жне таы басалар, клеткалар араларын толтырып жатан млдір я сорыштау сйы зат- ткань сйытыы арылы беріледі. ртрлі органдардан аатын лимфаны зіндік ерекшіліктері болады, себебі, рбір органда жретін алмасу процесіні зіндік згешіліктері бар. Мысалы, ішектен аатын лимфаны ст слі деп атайды. Оны себебі,ішектен лимфаа ас орыту кезінде те майда май тйіршіктері тедіде, ол лимфаны трін аартады. Адам лимфасында -94-95,8% су, 2-3%-ке дейін белок ( альбумин, глобулин, фибриноген); оны ішінде фибриноген-0,04-0,06%; азлап днді лейкоциттер, лимфоциттер болады. Эритроциттер жо. 0,7-0,8% минерал тздары; 0,4-0,9% май боладыы. Сыбаалы салмаы – 1,012-1,023. Ккірек аысы арылы тулігіне 1-3 л. Лимфа ана йылады.

Лимфаны жасалуы

Лимфаны рамы плазманікіне те сас боландытан оны аннан пайда болан деп есептейді. ан капиллярларынан су мен плазмада еріген біраз заттар тканьге, одан рі лимфа капиллярларына теді. йткені ан капиллярларыны абырасы жартылай ткізгіш, біра тадап ткізгіш мембрана; онда ультрамикроскопиялы саылаулар бар; осылар арылы зілу жреді.Капиллярларды артериялыбліміндегі 30-35мм. Hg ысым суды плазмадан ткань сйытыына туін жеілдетеді. Ал бан белгілі дрежеде онкотикалы ысым /25 мм. Hg/ кедергі келтіреді. Филтрациялы ысым = /30-35/=6-10мм. Hg. Біра бл айырмашылы лимфа жасауа жеткіліксіз.

Лимфаны рамы мен асиеттері

Лимфа – млдір сарылт тсті сйы . трлі органдардан аатын лимфаны рамы ртрлі . мысалы ішектен шыан лимфа рамында негізінен альбуминдер ана болады , глобулиндер болмайды. Ал бауыр лимфасыны рамында ан плазмасындаы млшерде белоктар шырасады. Аш мал лимфасы 1,015 шамасында тзсіз млдір сйы. Оны рамында белоктар жне белока жатпайтын азотты осылыстар, глюкоза, гормондар, тздар, ферменттер, витаминдер жне антиденелер кезедеседі.
рамы жаынан лимфа белоктар плазма белогына сас, біра оларды млшері те аз.белоктарды е аз кнцентарциясы (1- 2 пайыз) аятардан, теріден, еттен шыатын лимфада кездеседі. Себебі бл органдар капиллярларыны тімділік асиеті те тмен. Белоктар млшеріні аз болуына байланысты лимфаны ттырлыы мен тыыздыы плазмамен салыстыранда тменірек. Лимфа рамында хлоридтер мен бикарбонаттар концентрациясы кбірек. Оны рекетшіо ортасы сілтілік, сутектік крсеткіші ан плазмасынан жоары. Лимфада эритроциттер болмайды,аз млшерде лимфоциттер, моноциттер жне гранулоциттер кездеседі.Лимфа рымнда тромбоциттер болмаанымен фибриногенні болуына байланысты ол йыйды. Лимфа рамы мен млшері ол аып шыан азаны физиологиялы кйіне арай згертіп отырады.Мысалы, майлы азы жегеннен кейін ішек лимфасыны рамында май тамшылары кбейіп, ол ст тстес жадайа келеді. Лимфа бауырда арынды тзіледі. Аза массасыны рбір килогармына шаанда бауырда 21-36 мл, жректе- 5-18, кк бауырда- 3-12, ая еттерінде- 2-3 мл лимфа тзіледі. Ккірек зегі арылы ана малды ірі массасыны рбір килограмына шаанда саытына 2 мл лимфа йылады. Салмаы 500 кг сиыр анында тулігіне 24 л лимфа осылады. Азалардан аатын лимфа млшері ан ысымы жоарлаанда, органа келген ан млшері артанда, вена аныны ауы нашарлаанда, денедегі ан млшері кбейгенде, органдар ызметі кшейгенде артады.