Сурет – Тыныс алу мшелерін орайтын газаарлар
Аталан газаардарды рамы мен орау рекетіні принципін ГП-5 газаарды мысалында арастырамыз.
ГП-5 рамына екі басты элемент кіреді: ГП-5 сзгіш-сііргіш орап (газаарды орап) жне ШМ-62у шлем-маскісі.
Газаар жиыныны рамында, сондай-а, газаарды сатайттын жне оны тасымалдайтын алта, сыртынан жылу сатайтын манжеттер, терлетпейтін жа абышалары бар орабы болады (немесе кзілдірік йнектерін терлеуден сатандыратын арнайы «алам»). Газаар орабы уландырыш заттарды газы мен буын сііргіш (активтердірілген кмір) жне тыныс алан ауадаы атты, сйы аэрозольдерді талшытар арылы стап алатын, арнайы картоннан тратын ттінге арсы сзгімен жабдыталан.
ШМ-62у газаарыны алдыы блігі табии жне синтетикалы каучуктен, резинаны негізінде дайындалан. Шлем маскіге кзілдірікті торап, клапанды орап бекітілген, соысы бір тыныс алатын жне екі тыныс шыаратын клапандардан ралып, ауа аыстарыны таралуына ызмет етеді.
Терлемейтін шынылар (немесе жа абытар) целлюлозадан жасалады жне оларды бір жаты желатин бркеншігі болады. Олар противогаз шынысыны ішкі жаынан желатин бркеншікпен кзді тсына арай белгіленеді де, ыстырыш саинамен ыстырылып ойылады. Желатин біралыпты конденсацияланан ылалды сііріп, жа абыты анытыын сатап трады.
Егер «аламды»олданатын болса, оны алдымен шыныларды таза шберекпен сртіп алып, «аламды» атты баспай тор трізді етіп 5-6 сызы жргіземіз. Осыдан кейін шыныа бір рет жылы рлеп, сызытарды біралыпты жаамыз, сонда шыны млдір,аны болып шыуы керек.
Екінші рет тыныс шыарылан кезде оны (шыныны) терленбейтін асиеті тексеріледі. Егер шыны терлесе, оны екінші айтара майлау керек. Газаар олданылып болан со шынылар міндетті трде таза шберекпен жасылап сртіледі. Кзілдірік шыныларын терлеуден сатау шін, сондай-а, клапанды орапа бекітілген резинадан жасалан ттікше (секілді) олданылады. Олар арылы терлеуден пайда болан ылал аып тседі.
Жылу сатаыш манжеттер (екінші шынылар) тек ана ыста,
– 100С тмен температура кезінде пайдаланылады. Манжет шыны йнекті сырты апсарына кигізіледі. Манжетті шынысы мен кзілдірікті арасындаы кеістік шлем-маскіні кзілдірігіні атып алуынан сатайды. Шлем-маскіні кзілдірігі мен манжетті шынысы арасында ылалды пайда болуын болдырмау шін манжетті жылы блмеден тыс жерде кигізу сынылады. Ескерілетін бір жай – сзгіш газаардар кміртек тотыынан орамайды. Ауада кміртек тотыы болан жадайда осымша патрон пайдаланылады. Ол мынадай блшектерден трады: гопкаликт, ратыш, противогазды осыш ттігіні жаласуы шін сырты блшегі, газаар орабына осу шін олданылатын ішкі блігі.
Ауа мен кміртек тотыыны оспасы патроннан ткен со усыз кміртек газына айналады.
Шлем-маскілерді бет блігіні лгісіне туелді болып 3 жне 5 млшерлі трі болады. Газаарды млшері шлем-маскіні иек блігінде санмен крсетілген.
Газаар салынатын алта екі блімді болуы ммкін: бірі – противогаз орабы шін, екіншісі – газаарды бет блігі мен терлемейтін абышаа немесе арнайы «алама» арналады. Жалаыш жиырмалы ттік болан жадайда, газаар орабыны тесігіне ауаны еркін кіруі шін алтаны ішінде ааш ішпектер болады. Сондай-а алтада жеке химиялы арсы жне таыш пакеттер шін сырты алтасы тігілуі ммкін.
Баса газаарларды ГП-5 трінен айырмашылыы. ГП-5 сзгіш-сііргіш орабы тікелей ШМ-2у шлем-маскісіні клапанды орабына бекітіледі. Кейбір газаарларда ол жиырмалы ттікпен, ал шлем-маскілер баста жасы труы шін жола жіптермен амтамасыздандырылады.
