Демонстрациялы тжірибе

ТЖІРИБЕЛІК САБАА АРНАЛАН ДІСТЕМЕЛІК ДЕУ РЫЛЫМЫ

 

Таырыбы №3: Ерітінділерді коллигативтік асиеттері. Биологиялы жйелердегі осмос. Химиялы эквивалент. Аза тіршілігіндегі ерітінділерді маызы. Ерітінділерді рамын крсету тсілдері.

 

 

Саат саны: 3

 

Курс: 1

 

Мамандыы: Жалпы медицина

 

 

растырушы:х..д., профессор А. Ж. Сейтембетова

х..к., доцент Н.М. Исмагулова

оытушы Ш.А. Мадиева

 

Астана 2012ж.

Таырыбы:Ерітінділерді коллигативтік асиеттері. Биологиялы жйелердегі осмос. Химиялы эквивалент. Аза тіршілігіндегі ерітінділерді маызы. Ерітінділерді рамын крсету тсілдері.

 

Масаты:Электролит жне электролит емес ертінділерді коллигативтік асиеттерін крсету: осмос, осмосты ысым жне биологиялы маызы. Оствальдты сйылту заы. Ерітінділерді рамын анытау. айнау температурасын анытауда біліміне сйену, ату температурасы, электролит жне электролит емес ертінділерді осмосты ысымын анытау.

Оыту масаты: Студент электролит жне электролит емес ертінділерді коллигативтік асиеттерін крсетуді, осмос, осмосты ысым жне оларды биологиялы маызын, изотоникалы коэффициентті, Оствальдты сйылту заын, электролит жне электролит емес ертінділерді концентрацияларына арап айнау жне ату температурасыны осмосты ысымын анытауды білуі керек.

Таырыпты негізгі сратары:

1. Электролит емес ертінділерді коллигативтік асиеттері.

а)аныан бу ысымыны тмендеуі. Рауль заы.

б)айнау температурасыны жоарылауы. Рауль заы.

в)ату температурасыны жоарылауы. Рауль заы. Криоскопия. Эбулиметрия.

2. Осмос. Осмос ысымы. Вант-Гофф заы. Осмос ысымыны биологиялы ролі.

3. Электролит ерітінділерінде Рауль мен Вант-Гофф задарыны ауытуы.

Изотоникалы коэффициент.Оствальд заы.

4. Гипо-, гипер- жне изотоникалы ерітінділерді медициналы практикада олданылуы.Плазмолиз жне гемолиз.

5. Адам организіміндегі электролиттер.

Білім беруді жне оытуды дістері:тжірибелік саба (жаттыу, сан есептерін шыару).

Демонстрациялы тжірибе

Криометриялы діс арылы молекулярлы массасын, осмотикалы концентрациясын жне осмотикалы ысымды анытау.

Керекті заттар: Криометр, Бекман термометрі, химиялы термометр, мз, натрий хлориді (техникалы), зерттелетін ерітінді.

Жмыс барысы:

Криометрді жмыса дайындыы. Мздатылан саталан мзда ерітіндіні жасайды, ол судан жне натрий хлоридінен трады, оны температурасын химиялы термометрмен лшеу керек, ол, шамамен - 3-4ОС болуы керек. Криометрді ішкі блігіне Бекман термометрін орналастырамыз, оан ерітіндіні мынадай шамамен (дистиллденген суды), термометр сынабы 1 см болатындай етіп орналастырамыз. Зерттелетін ертіндіні асыпай араластырамыз ату температурасына дейін, криометрді ішкі блігін осы ерітіндімен толтырамыз, суды толтырандаыдай. Ерітіндіні ату температурасын лшейміз.

Молекулярлы массасын жне молярлы массасыны шамасын лшейміз :

К. т М = дельта t . т"

М - молярлы масса;

К - криоскопиялы константа;

дельта t – температураны тмендеуі;

т –аныталатын затты массасы;

т – ерітіндіні массасы;

аныталатын затты осмотикалы концентрациясын лшеу;

дельта t С осмос.= К

дебиеттер:

Негізгі дебиеттер:

1. Сейтембетов Т.С. Химия. Алматы, 1994

2. Бірімжанов Б.А. Жалпы химия. Алматы, 2002

3. Патсаев .. Бейорганикалы жне физколлоидты химия. Алматы,2004.

4.Патсаев .. Биоорганикалы химия. Алматы,2004.

5. Лекция материалдары.

осымша:

1. Патсаев .К., Шитыбаев С.А. Бейорганикалы жне физ.коллоидты химияны тжірибелік-зертханалы сабатарына олданба. Шымкент, 2006 .

2.Патсаев .К., Дуренбеков К.Н. Биоорганикалы химия пнінен тжірбиелік-зертханалы сабатарына олданба. Шымкент, 2006

Аылшын тілінде:

1. S.E.Zurabyan. Fundamentals of bioorganic Chemistry. M., ГЭОТАР – Мед, 2003.

2. S. Kumar, P. Trivedi, K.B. Bansal Jbjective Chemistry Jaipur-3, Chaura Rasta, 2003.

Баылау (сратар, есептер):

1. Молярлы концентрация дегеніміз не? Молярлы эквиваленттік концентрация дегеніміз не? Массалы лес дегеніміз не?

2. андай ерітінділерді коллегативтік ерітінділер деп атайды?

3. Рауль заыны математикалы рнегі.

4. ату жне айнау температураларыны ерітінді концентрациясына атысы?

5. Криоскопиялы жне эбулиоскопиялы ерітінділерді тратылыы?

6. Осмос дегеніміз не? Осмосты ысым.

7. Вант-Гофф заыны математикалы рнегі.

8. Изотоникалы коэффициент. Диссоциацияны изотоникалы коэффициентке атысы?

9. Гипо-, гипер- изотоникалы ертінділер дегеніміз не?

10. ату температурасы белгілі боланда осмосты ысымды алай анытауа болады?

11. Осмосты ысымны криоскопы неге туелді?

12. Канны осмосты ысымы аншаа те?

13. Электролиттерді сйылтанда изотоникалы коэффиценті алай згереді?

14. 1м NaC1 ерітіндісі мен 1м глюкоза ерітіндісіні ату температурасында айырмашылы болады ма?

15. ан депрессиясы нормасы 0,56 - 0,58. Егер патологиялы жадайда ан депрессиясы 0,8-1,0 те болса, бл крсеткіш осмотикалы гипертония немесе гипотонияны крсеткіші.

16. 3% глюкоза (С6Н12О6) ерітіндісіні ату температурасы нешеге те, егер суды криоскопиялы константасы 1,86 те болса?

17. 65г глюкозаны 120г суда еріткен, осы ерітіндіні ату температурасы.

18. Электролиттерді сйылтанда изотоникалы коэффиценті алай згереді?

19.Натрий хлор ерітіндісіні молярлы жне проценттік концентрациясын есептеіз, оны ату температурасы - 0,56. NaCl толыымен диссоцацияланан жне ерітіндіні тыыздыы 1 г/см3 те.

Есептер шыару:

Ø 500гр 0,85 %-ті ерітінді дайындау шін анша грамм натрий хлоридін алу ажет?

Ø 280г су жне 40г глюкозасы бар ерітіндіні массалы лесін анытаыз.

Ø 100мл 0,1н ккірт ышылы ертіндісіндегі ышылды млшері.

Ø Cu + H2SO4 = CuSO4 + SO2 + H2O реакциясындаы тзды эквиваленттік массасы (г/моль).

Ø 300мл 0,2м ерітінді дайындау шін натрий нитратыны алынатын массасы.

Ø 5л 8 % ерітінді дайындау шін натрий сульфатыны анша шамасын алу керек(ерітінді тыыздыы 1,075г/мл)?