Ксіпорын ызметіні аржылы талдауы.
Талдау жргізушіні келесі рекеті баланс активіні рылу кздерін талдау болады. Бл кезде ксіпорын млкіні келіп тсуі, оны сатып алу жне оны -рылуы да, ксіпорынны зіні де, арыза алынан капиталды да есебінен жргізілуі ммкін екендігін есте сатау керек. Ал меншікті капитал мен арыза алынан капиталды арасындаы атынас оны аржылы тратылыын кр-сетеді.
Нары атынасы жадайында ксіпорынны ызметі жне оны дамуы кбі-не зін зі аржыландырумен, яни меншікті капиталды кмегімен жзеге асырылады. Тек ол капитал жетпегенде ана шеттен капитал тартылады. Бл кезде иын болса да сырттан тартылан капиталдан аржылы туелсіздік аса маызды орын алады, біра онсыз рине ммкін емес. Сондытан да аржылы есеп беруді аымдаы активтеріні растырылу кздерін шектеу керек. Оны е аз блігі ндірістік бадарламаны амтамасыз ету шін зіні кейбір кезе-дерінде аымдаы активтерге деттегіден жоары, яни осымша ажеттілік ту-анда, ол банктерді ыса мерзімді несиелерімен жне коммерциалы несиеле-рімен жабылады.
Активтерді орлану кздерін талдау кезінде меншікті жне атыстырылан капиталды крсетілген клемі белгіленіп, есеп беру кезеіндегі оларды з-геру себептері аныталып, олара баа беріледі. Бл кезде з меншігіндегі капи-тала басты назар аударылады, себебі з аражаттарыны оры болуы оны аржылы тратылыыны барлыын крсетеді.
Меншікті капиталды клемін ана анытап оймай, сонымен бірге капитал-ды жалпы сомасындаы оны лес салмаын да анытау маызды. Бл крсет-кіш арнайы дебиеттерде р трлі атпен берілген (туелсіздік коэффициенті, ав-тономды коэффициенті), біра оны мні бір ана - бл коэффициентке арап ксіпорын сырттан тартылан аржыдан аншалыты туелсіз екендігін жне з аражатын аншалыты жмсай алатынын круге болады. Туелсіздік коэффи-циентін меншікті капиталды барлы авансталан капитала блумен анытай-ды:
Ктс = Мк:Ак
Мндаы: Ктс - туелсіздік коэффициенті;
Мк - меншікті капитал;
Ак - авансталан капитал (баланс валютасы жиыны, яни аржыландыруды жалпы сомасы).
Бл коэффициентті суі ксіпорынны аржылы туелсіздігі жоары екен-дігін крсетсе, алдаы уаытта аржылы иындытарды азаятындыын кр-сетеді.
Батыс экономистері туелсіздік коэффициентіні нерлым жоары дегейде боланы дрыс деп санайды. Себебі бл аржы кздеріні траты рылымын сатауа ммкіндік береді. Инвесторлар, несие берушілер дл осындай ры-лымды тадайды, себебі ол ксіпорына здеріні міндеттемелеріні кепілдігін жоарылатады. Нерлым ксіпорынны аражаты кп болса, сорлым здік-сіз жмыс амтамасыз етіліп, нары жадайында ала шыуа кмектеседі. Сон-дытан ксіпкерлер р трлі резервтерді ру жолымен жне жарылы ора блінбеген табысты тікелей осу арылы зіндік капиталды кбейтуге тырыса-ды.
аржылы талдаудан кітаптарды біратар авторлары инвесторлар мен не-сие берушілерді амтамасыз ететін, меншікті капиталды оны жалпы сомасы-на атынасыны е аз мні 0,6 болып табылады деп есептейді [21,22].
А.Д.Шеремет, А.М.Ковалев; В.П.Привалов, О.В.Ефимова жне таы баса-лар бл крсеткішті 0,5 дегейдегі мні ксіпорынны барлы міндеттемеле-рін з аражатымен жабуды амтамасыз ете алатын е теменгі крсеткіш бола алады деп санайды.
АШ жне Еуропа елдерінде туелсіздік коэффиентіні жоары жетерлік дегейі болып, 0,5-0,6 те болатын меншікті капиталды баланс валютасына атынасы саналады. Бл жадайда несие берушілерді туекелдігі тмен бола-ды: з аражаттарынан алыптастырылан млікті жартысын сатып (арыза алынан каражаттар салынан, екінші жартысы кейбір себептермен нсыздан-ан болса да), ксіпорын зіні арыз міндеттемелерін жабуына болады.
Жабдытаушылар мен сатып алушылар арасындаы келісім-шартты міндет-темелер ата саталатын жне фирманы атаына лкен мн берілген нары-ты экономикасы дамыан елдерде туелсіздік коэффициентіне мндай жоары талаптарды оймайды (Жапонияда оны 0,2-ге дейін тмендетуге болады).
Жоарыда келтірілген меншіктік коэффициентін 0,5-0,6 дегейінде шектеуді орындау, арыза берушілер шін ана емес, ксіпорынны зіне де маызды. Сонтытан талдаушыа, аражат кздерін орналастыруды тиімділігін белгі-леуге ммкіндік беретін, рылымына зерттеу жргізіп баа беру ажет. Нары жадайында ол акпарат ішкі жне сырты пайдаланушылармен жзеге асыры-лады.
Апаратты сырты пайдаланушылар, мысалы, банктер, несие берушілер сырты пайдаланушылар, мысалы, банктер, несие берушілер капиталды аванс-талынан капиталды жалпы сомасындаы лесіні згеруін, келісім-шарттара отыран кездегі аржылы туекелдік жаынан баа береді. Меншіктік капитал-ды лесі тмендегенде туекелділік седі. Ксіпорын капиталыны рылы-мын зерттеу олара ксіпорын ызметіні кеейгені немесе ысараны жайлы айтуына ммкіндік береді. ыса мерзімдік несиелерді тмендеуі жне мен-шіктік капиталды суі ксіпорын ызметіні ыскаранын крсетеді. Біра бі-рыай мндай орытынды жасауа болмайды, себебі бл аражаттарды лесі баса факторларды несие шін жне дивидендке пайызды млшерлемелер серінен болуы ммкін. Егер несие шін пайызды млшерлемелер дивидент-терді млшерлемелерінен тмен болса, онда тартылан аражаты сірген д-рыс, ал егер керісінше болса, онда меншікті капиталды пайдаланан дрыс.
рине, авансталан капиталды рылымы жоарыда арастырылан жадайлара туелді болады.
Каржылы есеп беруді активтеріні алыптасу кздеріні рылымын зерт-теу шін келесідей талдау 2.4-кестесі рылады.
Interbrand консалтинг компаниясыны жыл сайын ткізетін маркетингтік зерттеулеріні мліметі бойынша Samsung 2007 жылы жадайында бренд баасыны осындысы бойынша 21-орынды иемденген. Компанияны негізгі бсекелесі Sony компаниясы 25-орында.
| Бренд баасы, $ млрд (2007) | Бренд баасы, $ млрд 2006) | Расшифровка (Маынасын ашу) |
| 16,853 | 16,169 | Samsung бренді LCD панелі нарыында алдыы орынды иеленсе, екінші орынды мобилды телефондар ндіруші ретінде иемденеді. |
Кесте -2.3
Samsung Group-ты 2014 жылы аржылы есебі
| Header text | KRW (млрд) | USD (млрд) | EUR (млрд) |
| Сатылым (Net) | 151 766,1 | 158,9 | 126,5 |
| Жиынты активтері | 260 991,3 | 280,8 | 213,5 |
| Жиынты пассивтері | 168 885,5 | 181,7 | 138,2 |
| Акционерлік капитал жиынтыы | 92 105,8 | 99,1 | 75,4 |
| Кіріс (Net) | 12 312,1 | 12,9 | 10,3 |
Кесте-2.4
Компанияларды жыл сайыны есебі бойынша концернні сатылымны су беталыстары: Есептік жылдар USD млрд 2002 116,8 2003 101,7 2004 121,7 2005 140,9 2006 158,9
Samsung Group концерініні рамына кіретін компаниялар электроника жне микроэлектроника, химиялы нерксіп, рылыс, автомобиль жасау, ауыр нерксіп, аржы жне несие, сатандыру сынды істермен айналысады. Концерн рылымы ресурстан бастап, оларды айта жасалуы жне дайын нім кйінде аятау сынды электроника ндірісіні толы циклін амтиды. Конгломератты негізгі блімшелері тек концернге немесе Отстік Корея аумаында ана тікелей дайын электронды німдерді жасаумен айналысып, компанияа атысты баынышты функцияларды атарады. Бл ерекшелік блімшелер бойынша кірістерді орналасуынан аны крінеді, осылайша концернні негізгі кірісі электронды нерксіптен келеді.
Электронды нерксіп
Концерн сатылымыны 70 пайыздан кбі электронды нерксіптен келеді.
Бл блімшені компаниялары:
• Samsung Electronics • Samsung SDI • Samsung Electro-Mechanics • Samsung SDS • Samsung Networks
Электронды нерксіп блімшесіні компаниялары бкіл лемде жмыс жасайды, бйымдарды кп блігі экспортталады. Samsung электронды нерксіп бизнесіні айматы орналасуы тмендегідей:
| Айматар | лес, % |
| Солтстік жне Отстік Америка | |
| Еуропа жне ТМД елдері | |
| Корея | |
| ытай | |
| Жапония | |
| зге елдер |
Кесте-2.5
Блімшелер атты диск (HDD), оперативті жад, SRAM (оны ішінде процессор жне видеокарталара арналан чиптер ндірісі), сйы кристалды мониторлар, сйы кристалды жне плазмалы теледидарлар, GSM, CDMA, 3G жне WiMAX бар стандартты мобилды телефондар, IP-телефондара арналан рал-жабдытар, ноутбуктер, принтерлер, трмысты техникалар жне т.б. ндірісімен, телекоммуникацияны сымсыз желісі WiMAX-ты шінші жне тртінші нсаларын дамытумен айналысады.